จิต-ใจ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 49

บิล ธิรา จา ๕๗ ธรรมขาว-ธรรมดา ธรรมขาวเป็นธรรมสําคัญ ธรรมดาเป็นฝ่ายของพญา มารแท้ๆ ไม่ใช่ของพระ ของพระเป็นฝ่ายธรรมขาวแท้ๆ ไม่ใช่ ธรรมดา ตรงกันข้ามดังนี้ แต่ว่าผู้ประพฤติปฏิบัติในพระธรรมวินัยของพระศาสดา

บทความนี้อภิปรายเกี่ยวกับความหมายของธรรมขาวและธรรมดา โดยธรรมขาวเป็นธรรมที่สำคัญในพระพุทธศาสนา ซึ่งแตกต่างจากธรรมดาที่เป็นฝ่ายของพญามาร การปฏิบัติตามพระธรรมวินัยของพระศาสดานั้นมีความสำคัญ โดยผู้ปฏิบัติ

34 สาระสำคัญพระธรรมเทศนา ปรมัตถ์ : อกุศลจิต ๓ (อกุศลจิต ๑๒ ดวง) ๑ ตุลาคม ๒๔๙๖ นโม..... ตตฺถ วุตตาภิธมฺมตฺถา..... พระพุทธศาสนามีปิฎก ๓ คือ วินัยปิฎก สุตตันตปิฎก ปรมัตถปิฎก (อภิธรรมปิฎก) พระพุทธเจ้าทรงเ

เนื้อหาพระธรรมเทศนานี้กล่าวถึงพระปรมัตถ์ซึ่งเป็นหัวใจของการศึกษาพระพุทธศาสนา อธิบายว่าอกุศลจิต ๑๒ ดวงมีความสำคัญอย่างไรในชีวิตประจำวันของเราและเป็นสาเหตุให้บุคคลกระทำผิดได้อย่างไร หลวงพ่อวัดปากน้ำอธิบ

พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) 35 ตัวอย่าง : เราเห็นทรัพย์ก้อนหนึ่งเป็นของคนอื่น เราก็รู้ว่าเป็นของเขา ทรัพย์นั้นก็ก้อนใหญ่ อยู่เป็นแสนๆ ล้านๆ พอจะเลี้ยงชีพได้ เราไม่เคยคิดไว้ก่อนว่าจะขโมย แต่พอเห็นทรัพย

เนื้อหานี้สำรวจถึงจิตโลภและจิตโทสะในมนุษย์ โดยมีตัวอย่างที่แสดงให้เห็นถึงการเกิดขึ้นและผลกระทบของจิตโลภในหลายรูปแบบ อีกทั้งยังวิเคราะห์ถึงความรู้สึกและการกระทำที่เกิดจากจิตโทสะ ซึ่งบอกถึงธรรมชาติของมน

พระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) 153 ๔๖ มหาสติปัฏฐานสูตร ๑๐ ตุลาคม ๒๔๙๗ นโม..... กกญฺจ ภิกฺขเว ภิกฺขุ จิตเต..... หลวงพ่อวัดปากน้ำ เทศน์เรื่องมหาสติปัฏฐานสูตร ในหมวดปฏินิเทศทวาร ได้แก่ สติปัฏ ฐานสี่ ประกอบด

การเทศน์นี้โดยหลวงพ่อวัดปากน้ำเสนอเรื่องราวในมหาสติปัฏฐานสูตรที่กล่าวถึงการจดจ่ออยู่กับสติปัฏฐานสี่ ได้แก่ กาย เวทนา จิต และธรรม ซึ่งมีความสำคัญในการพัฒนาจิตใจและการทำสมาธิ โดยเฉพาะในการเห็นกายละเอียด

142 ต า ม ร อ ย พ ร ะ ม ง ค ล เ ท พ ม นี ธรรมดาเป็นของมาร “ธรรมขาวเป็นธรรมสำคัญ ธรรมดำเป็นธรรมฝ่ายของพญามาร แท้ๆ ไม่ใช่ของพระ ของพระเป็นฝ่ายธรรมขาวแท้ๆ ไม่ใช่ธรรมดำ ตรง กันข้ามดังนี้ แต่ว่าผู้ประพฤติป

บทความนี้กล่าวถึงการแยกแยะระหว่างธรรมดำและธรรมขาวในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายลักษณะที่ชัดเจนของธรรมทั้งสองฝ่าย เช่น ธรรมดำที่มีอภิชฌาสัญญาคือความโลภและโกรธ ขณะที่ธรรมขาวเกี่ยวข้องกับการทำใจให้ผ่องใสและการ

๙ เหตุแห่งสีผิว ผิวพรรณของมนุษย์แบ่งออกคร่าวๆ เป็น ๓ ประเภท คือ ผิวขาวแบบฝรั่ง ผิวเหลือง แบบคนเอเชีย และผิวดำแบบชาวแอฟริกัน ความแตกต่างเหล่านี้เกิดจากบุพกรรมอะไร เป็นหลัก สีผิวทั้ง ๓ สี มีผลอะไรต่อนิส

สีผิวของมนุษย์แบ่งออกเป็น ๓ ประเภท ได้แก่ ผิวขาว ผิวเหลือง และผิวดำ ความแตกต่างนี้เกิดจากเหตุหลายอย่างรวมถึงกรรม จิต อากาศ อาหาร และภาวะแวดล้อม เนื้อหาอภิปรายถึงผลกระทบที่อาจมีต่อพฤติกรรมของมนุษย์ เช่

(1) การไม่ทำบาปทั้งสิ้น มาจากภาษาบาลีว่า สพฺพปาปสฺส อกรณ์ หมายถึง ไม่ทำชั่วด้วยกาย และด้วยวาจา สพฺพปาปสฺส อกรณ์นี้ครอบคลุมพระวินัยปิฎกทั้งหมด หากจัดเข้าในไตรสิกขาก็จะตรงกับ “ศีลสิกขา” (2) การยังกุศลให

บทความนี้กล่าวถึงไตรสิกขาซึ่งประกอบด้วยข้อปฏิบัติ 3 ประการ ได้แก่ ศีล จิต และปัญญา โดยอธิบายถึงการไม่ทำบาป การทำกุศลให้ถึงพร้อม และการทำจิตให้ผ่องใส ทั้งยังกล่าวถึงระดับของไตรสิกขา คือ ระดับต้นที่เป็น

อนึ่ง มีข้อควรระวังอยู่ว่า กิจกรรมต่างๆ สำหรับใช้เป็นบทฝึกนิสัยนั้น จะต้องเป็นกิจกรรมที่ ส่งเสริมให้เกิดคุณสมบัติของคนดีอย่างแท้จริง จะต้องไม่เป็นกิจกรรมที่เหล่ามิจฉาทิฏฐิชอบกระทำกัน เช่น การร่วมวงเล่

เนื้อหาเกี่ยวกับแนวทางในการส่งเสริมให้นิสัยดี โดยย้ำถึงความสำคัญของกิจกรรมที่ต้องไม่เป็นผลเสีย เช่น การพนันและการเสพติด รวมทั้งอธิบายกระบวนการเรียนรู้ของจิตมนุษย์ที่มีขั้นตอน รับ, จำ, คิด และรู้ ตั้งแ

ความสัมพันธ์ของจิตกับใจ จิตกับใจนั้นเป็นคนละอย่างกันโดยจิตเป็นส่วนหนึ่งของใจจากที่กล่าวแล้วว่าใจประกอบ ด้วย เวทนา คือ รู้สึกหรือเห็น, สัญญา คือ จำ, สังขาร คือ คิด และ วิญญาณ คือ รู้ โดย “จิต” นั้นคือ

เนื้อหานี้มีการกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตกับใจ โดยทำให้ชัดเจนว่าจิตเป็นส่วนหนึ่งของใจ ซึ่งประกอบด้วย เวทนา (จุดรู้สึก), สัญญา (การจำ), สังขาร (ความคิด) และ วิญญาณ (การรับรู้) โดยจิตหรือสังขารถือว่

ระวังอารมณ์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีสติอยู่เสมอ โดยเฉพาะ อย่างยิ่ง สติที่ตรึกเข้าไปในกาย เวทนา จิต ธรรม ๑๑) ปัญญา คือ ความรอบรู้ในกองสังขาร เพราะมอง เห็นตามความเป็นจริง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีความรู้

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นผู้ทรงมีสติอยู่เสมอ โดยเฉพาะในด้านกาย เวทนา จิต และธรรม ทรงมีปัญญารอบรู้ในกองสังขาร สามารถมองเห็นความเป็นจริงได้อย่างถูกต้อง พร้อมทั้งทรงผ่านรูปฌานทั้ง 4 เพื่อพัฒนาจิตให้สงบและเ

น้อมจิตไปเพื่อ “เจโตปริยญาณ" เธอย่อม กําหนดรู้ใจของสัตว์อื่น ของบุคคลอื่นด้วยใจ คือจิตมีราคะก็รู้ว่าจิตมีราคะ หรือจิตปราศจาก ราคะก็รู้ว่าจิตปราศจากราคะ จิตมีโทสะก็รู้ว่า จิตมีโทสะ หรือจิตปราศจากโทสะก็

เนื้อหานี้พูดถึงการน้อมจิตเพื่อเข้าใจเจโตปริยญาณ โดยการสังเกตสภาวะจิตใจที่เป็นจริง เผยให้เห็นถึงวิธีการรู้จักใจของสัตว์หรือบุคคลอื่น ซึ่งรวมถึงการรู้สภาวะต่าง ๆ ของจิตอาทิ ราคะ โทสะ โมหะ ตลอดจนการหลุด

7. สัมมาสติ คือ การระลึกชอบ มรรคข้อนี้ ในพระบาลีมัคควิภังคสูตร อธิบายว่า การระลึกในสติปัฏฐาน 4 คือระลึกในกาย เวทนา จิต และธรรม ให้รู้ตามเป็นจริง เพื่อไม่หลงในสิ่งเหล่านั้น เพื่อเข้าใจแจ่มแจ้งในเรื่องข

สัมมาสติ หมายถึง การระลึกชอบในพุทธศาสตร์ ซึ่งได้รับการอธิบายว่าเป็นการระลึกในสติปัฏฐาน 4 ได้แก่ กาย เวทนา จิต และธรรม เพื่อการเข้าใจและไม่หลงในสิ่งเหล่านั้น สติปัฏฐาน 4 ถูกยกย่องในพระบาลีว่าเป็นทางสู่

“ภิกษุในธรรมวินัยนี้ จิตมีราคะ ก็รู้ชัดว่า จิตมีราคะ หรือจิตปราศจากราคะ ก็รู้ชัดว่า จิตปราศจากราคะ จิตมีโทสะ ก็รู้ชัดว่าจิตมีโทสะหรือจิตปราศจากโทสะ ก็รู้ชัดว่า จิตปราศจากโทสะ หรือจิตมีโมหะ ก็รู้ชัดว่า

ในธรรมวินัยนี้ ภิกษุจำเป็นต้องรู้ชัดเกี่ยวกับสถานะของจิต ไม่ว่าจะเป็นราคะ โทสะ และโมหะ หรือสภาพอื่นๆ ผ่านการพิจารณาความจริงในจิตของตนเอง การรู้ชัดในนิวรณ์ 5 ประการ เช่น กามฉันทะ พยาบาท หรือวิจิกิจฉา ท

จิตรู้การเข้ามาและออกไปของอารมณ์ ซึ่งรู้ได้ด้วยวิธีการ 2 อย่าง คือ โดยความไม่หลง และ โดยอารมณ์ 10. ย่อมศึกษาว่าเราทำจิตให้รื่นเริงหายใจเข้าออก ปีติ คือ ความรื่นเริง ซึ่งปีติเกิดขึ้น ในฌานที่ 2 ทำจิตให

เนื้อหานี้สอนเกี่ยวกับการทำจิตให้รู้เท่าทันการเข้ามาและออกไปของอารมณ์ผ่านการสังเกตลมหายใจและการพัฒนาสมาธิ กอปรกับการเรียนรู้เพื่อความหลุดพ้นจากสภาวะอารมณ์ต่างๆ เช่น ความเฉื่อยชา ความฟุ้งซ่าน และความเศ

ปรากฏ 4. ลกฺขณาทิโต โดยลักษณะ รส ปัจจุปัฏฐาน กล่าวคือ ปฐวีธาตุ มีความแข็งเป็นลักษณะมีการทรงอยู่เป็นกิจ มีการรองรับรูปอื่นเป็นอาการ อาโปธาตุ มีการไหลหรือเกาะกุมเป็นลักษณะ ทำให้รูปที่เกิดร่วมด้วยมีความเ

เนื้อหาเกี่ยวกับลักษณะและการระบุธาตุในธรรมชาติ ตามปัจจุบัน อธิบายถึงธาตุต่างๆ เช่น ปฐวีธาตุที่มีความแข็ง, อาโปธาตุที่มีการไหล, เตโชธาตุที่อบอุ่น, และวาโยธาตุที่มีความเคร่งตึง รวมถึงการกำเนิดและความแตก

เป็นปัจจัยโดยเป็นเครื่องพยุงไว้แห่งธาตุ 3 อย่างนอกนี้ ดังนั้นควรพิจารณาเห็นว่าธาตุเหล่านี้ โดยเป็นปัจจัยของกันและกัน 12. อสมนาหารโต ในบรรดาธาตุทั้ง 4 ปฐวีธาตุย่อมไม่รู้ว่า เราคือปฐวีธาตุ หรือว่าเราเป็

การเจริญจตุธาตุววัตถานในคัมภีร์วิสุทธิมรรคอธิบายว่า ธาตุทั้ง 4 ในร่างกายเป็นปรากฏการณ์ที่ต้องใช้ปัญญา สามารถเข้าถึงได้เพียงอุปจารสมาธิ ผู้ปฏิบัติต้องทำใจนิ่งอยู่ที่ศูนย์กลางกาย หากใช้วัตถุหรืออวัยวะเป

6.3.1 อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)' 1. จักขายตนะ หมายถึง แดนติดต่อคือ ตา ตา หมายถึง ประสาทที่รับรูปต่างๆ ได้ อยู่ใน ลูกนัยน์ตาบางทีเรียกว่า จักขุประสาท 2. โสตายตนะ หมายถึง แดนติดต่อคือหู หู หมายถึงประ

อายตนะภายในประกอบด้วยประสาท 6 ชนิด ได้แก่ ตา ที่สัมผัสรูปภาพ, หู ที่สัมผัสเสียง, จมูก ที่สัมผัสกลิ่น, ลิ้น ที่สัมผัสรสชาติ, กาย ที่สัมผัสสัมผัสต่างๆ และใจ ที่คือจิตหรือมนุษย์ ประสาทต่างๆ มีโครงสร้างแล

เช่น อายตนะที่เรียกว่าตา กระทบหรือเชื่อมต่อกับอายตนะที่เรียกว่าสี จึงมีการเห็นสี อายตนะที่เรียกว่าหู เชื่อมต่อกับอายตนะที่เรียกว่าเสียง จึงมีการได้ยินเกิดขึ้น อายตนะที่เรียกว่าจมูก เชื่อมต่อกับอายตนะท

บทความนี้พูดถึงการเชื่อมต่อระหว่างอายตนะที่เรียกว่า ตา หู จมูก และอื่น ๆ กับผลที่เกิดขึ้น เช่น การเห็น สี การได้ยิน เสียง และการรู้กลิ่น นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสำคัญของอายตนะภายในและภายนอกในการกระตุ้

จะเห็นได้ว่าวิญญาณธาตุต่างจากวิญญาณขันธ์ วิญญาณธาตุคือใจทั้งหมด คือ เห็น จำ คิด รู้ ส่วนวิญญาณขันธ์คือส่วนรู้ เป็นเพียงแค่ผลงานของดวงรู้เท่านั้นเอง เห็น จำ คิด รู้ นี้เอง ที่ขยายส่วนออกมาอีกเป็น กาย ใ

เอกสารนี้กล่าวถึงความแตกต่างระหว่างวิญญาณธาตุและวิญญาณขันธ์ โดยวิญญาณธาตุคือส่วนที่ประกอบด้วยความสามารถในการเห็น จำ คิด และรู้ ขณะที่วิญญาณขันธ์เป็นเพียงผลผลิตของการรับรู้เท่านั้น ขันธ์ 5 ประกอบด้วย ร

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 250 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 250 วาสทฺโท วิกปุโป ฯ ตเนนตีติมสฺส วิวรณ์ วิตถาเรนตีติ ฯ วาสทฺโท วิกปุโป ฯ สสาร ทุกข์ สสารทุกข์

บทความนี้สำรวจความหมายและหลักการของอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยอธิบายถึงการกำหนดและวิเคราะห์ทฤษฎีต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับทุกข์และธรรมชาติของจิต เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจถึงความสำคัญของการศึกษาธรรมในแง่ลึก โดยเ