จิตวิทยาการเรียนรู้และการปลูกฝังคุณธรรม : หน้า 154/298

อนึ่ง มีข้อควรระวังอยู่ว่า กิจกรรมต่างๆ สำหรับใช้เป็นบทฝึกนิสัยนั้น จะต้องเป็นกิจกรรมที่ ส่งเสริมให้เกิดคุณสมบัติของคนดีอย่างแท้จริง จะต้องไม่เป็นกิจกรรมที่เหล่ามิจฉาทิฏฐิชอบกระทำกัน เช่น การร่วมวงเล่นการพนัน การร่วมวงดื่มสุรา ยาเสพติด เป็นต้น พึงระลึกเสมอว่า กิจกรรมต่างๆ ที่จะนำมา ใช้เป็นบทฝึกนิสัย เพื่อให้เกิดประสิทธิผลอย่างแท้จริงนั้น จะต้องอยู่บนรากฐานของธรรมะแม่บทในการ ปลูกฝังคุณสมบัติของคนดีที่ได้แสดงไว้แล้วประการหนึ่ง จิตวิทยาการเรียนรู้อีกประการหนึ่ง ความรู้ในเชิงจิตวิทยาการเรียนรู้ หมายถึงอะไร และในการฝึกอบรมก็จะต้องมีความรู้ในเชิง เมื่อได้ยินคำว่าจิตวิทยา ท่านผู้อ่านอย่าเพิ่งตกใจ เพราะจิตวิทยาในที่นี้ เป็นเรื่องธรรมชาติ การเรียนรู้ของ “จิต” แม้ผู้ไม่รู้หนังสือก็สามารถเข้าใจได้โดยง่าย กล่าวคือ จิต หรือ ใจ คนเรานั้น มีขั้น ตอนการทำงานไปตามลำดับๆ อยู่ 4 ประการ คือ รับ จำ คิด และ รู้ ผิวกาย ใจคนเราทำหน้าที่ “รับ” สิ่งต่างๆ เข้ามาโดยอาศัยประสาทในอวัยวะต่างๆ คือ ตา หู จมูก ลิ้น เด็ก (หรือใครก็ตาม) เมื่อ “รับ” สิ่งต่างๆ เข้ามาก็จะ “จำ” เอาไว้ ขณะเดียวกันก็จะนำสิ่ง นั้นมา “คิด” เมื่อได้คิดแล้วก็จะ “รู้” ความรู้ที่เกิดขึ้นก็จะเป็นบ่อเกิดแห่ง “ความเข้าใจ” ซึ่งจะกลายเป็น ความเชื่อต่อไป เช่น เด็กคนหนึ่ง เห็น (คือรับ) พระพุทธรูปองค์หนึ่งซึ่งประดิษฐานอยู่ในโบสถ์ และมีผู้คนมา กราบไหว้บูชาอยู่เสมอ เขาก็จะ “จำ” ภาพที่เห็นไว้หมด ขณะเดียวกันก็นำไป “คิด” บางคนอาจ “คิด” เงียบๆ คนเดียว แล้วได้ข้อสรุปด้วยตนเองเป็น “ความรู้” ว่า พระพุทธรูปมีไว้กราบไหว้บูชา หรือเมื่อเห็นพระพุทธ รูปแล้วต้องกราบไหว้ แต่เด็กบางคน “คิด” แล้วสงสัยว่าทำไมผู้คนจึงพากันกราบไหว้พระพุทธรูป เขาจึงพยายาม แสวงหาคำตอบ คำตอบที่ได้มาย่อมเกิดเป็น “ความรู้” และเป็น “ความเข้าใจ” ซึ่งจะกลายเป็นความเชื่อ ต่อไป ถ้าเขาได้ความรู้อย่างถูกต้องมา เขาก็จะเกิดความเข้าใจถูกต้อง มีความเชื่อถูกต้อง แล้วเขา ก็จะกราบไหว้บูชาพระพุทธรูปเป็นประจำ จนกลายเป็นลักษณะนิสัย และเป็นวัฒนธรรมทางจิตใจ หรือ ทางคติธรรมต่อไป เพราะฉะนั้น จึงกล่าวได้ว่า ลักษณะนิสัยของเด็ก (หรือของใครก็ตาม) ล้วนเกิดจากขบวนการ รับ จำ คิด รู้ เรื่อยไปตลอดชีวิต ถ้า “รับ” ถูกต้อง ก็จะ “จำ” ถูกต้อง ก็จะ “คิด” ถูกต้อง และ “เข้าใจ” ถูกต้อง ความเข้าใจถูกต้องในระดับตื้น ในที่สุดก็จะกลายเป็นนิสัยดีๆ ของเด็กคนนั้น ส่วนความ บทที่ 4 ผู้ลิขิต ชี วิ ต ค น ดี ที่ โ ล ก ต้ องการ DOU 139