หน้าหนังสือทั้งหมด

นิวรณ์ 5 : ความเข้าใจและการขจัดกิเลส
172
นิวรณ์ 5 : ความเข้าใจและการขจัดกิเลส
…๔ ให้น้อมไปเพื่อความสิ้นไปแห่งกิเลส สนิมใจมี ๕ อย่าง เรียกว่า นิวรณ์ ๕ คือ ๑. กามฉันท์ ๒. พยาบาท ๓. ถีนมิทธะ ๔. อุทธัจจกุกกุจจะ ๕. วิจิกิจฉา ๑. กามฉันท์ คือความพอใจ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส พระ พุทธองค์ทรงอุ…
นิวรณ์ 5 เป็นสิ่งที่ทำให้ใจมนุษย์เสื่อมคุณภาพ ประกอบด้วย กามฉันท์, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ และ วิจิกิจฉา พระพุทธองค์ได้ยกตัวอย่างเปรียบเทียบเพื่อสื่อให้เห็นถึงผลกระทบของนิวร…
ความมั่นคงในพระพุทธศาสนา
155
ความมั่นคงในพระพุทธศาสนา
…ายถึง นิวรณ์ ๕ ซึ่งเป็นกิเลสระดับ กลาง ได้แก่ (๑) กามฉันทะ ความพอใจในกาม (๒) พยาบาท ความคิดร้าย (๓) ถีนมิทธะ ความหดหู่และเซื่องซึม (๔) อุทธัจ จกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและร้อนใจ (๕) วิจิกิจฉา ความลังเล สงสัย ปวิเ…
…ึงความหมายของโอกกมนธรรม ซึ่งหมายถึงนิวรณ์ 5 ประการที่แสดงถึงกิเลสระดับกลาง ได้แก่ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ และวิจิกิจฉา ในขณะเดียวกันยังมีปวิเวกที่หมายถึงการสงัดจากอุปธิ เช่น กาม กิเลส และส…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การเข้าถึงฌานและนิวรณ์
145
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - การเข้าถึงฌานและนิวรณ์
…าม ที่ปฐมฌานละองค์ ๕ ในคำนั้น บัณฑิตพึงทราบด้วยอำนาจแห่งการละ นิวรณ์ ๕ เหล่านี้ คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ วิจิกิจฉา เพราะเมื่อนิวรณ์เหล่านั้นยังมิได้ละแล้ว ฌานจะเกิดขึ้นหา ได้ไม่ เหตุนั้น น…
…ังคปาฐะที่เกี่ยวข้องกับการบรรลุฌานที่ ๑ โดยกล่าวถึงความสำคัญของการละนิวรณ์ ๕ ได้แก่ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ และวิจิกิจฉา ซึ่งมีความจำเป็นในการเข้าสู่ฌานอย่างถูกต้อง และจะต้องมีการรักษาการเคลื…
การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
31
การพิจารณาจิตตามธรรมวินัย
…น มีการพิจารณา 5 ประการ คือ 1. นิวรณ์ คือ รู้ชัดในขณะนั้นๆ ว่า นิวรณ์แต่ละอย่าง คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ วิจิกิจฉา ที่มี มีอยู่ในจิตตนหรือไม่ ที่ยังไม่เกิด เกิดขึ้นได้อย่างไร ที่เกิดขึ้นแล…
ในธรรมวินัยนี้ ภิกษุจำเป็นต้องรู้ชัดเกี่ยวกับสถานะของจิต ไม่ว่าจะเป็นราคะ โทสะ และโมหะ หรือสภาพอื่นๆ ผ่านการพิจารณาความจริงในจิตของตนเอง การรู้ชัดในนิวรณ์ 5 ประการ เช่น กามฉันทะ พยาบาท หรือวิจิกิจฉา ท
ถีนมิทธะและวิธีแก้ไขในการนั่งสมาธิ
57
ถีนมิทธะและวิธีแก้ไขในการนั่งสมาธิ
บทที่ 4 ถีนมิทธะและวิธีแก้ไข หลายครั้งและหลายคนที่นั่งสมาธิ อาจจะรู้จักกับการนั่งแล้วหลับกันมาไม่มากก็น้อย บางคนนั่ง…
บทนี้อธิบายเกี่ยวกับถีนมิทธะซึ่งเป็นอาการที่เกิดขึ้นเมื่อผู้ปฏิบัติสมาธิรู้สึกง่วงและขาดความกระตือรือร้น โดยมีการเปรียบเทียบว่าถ…
ความเข้าใจเกี่ยวกับถีนมิทธะและการแก้ไข
56
ความเข้าใจเกี่ยวกับถีนมิทธะและการแก้ไข
แนวคิด 1. ถีนมิทธะ คือ ความง่วงเหงาหาวนอน หดหู่ เซื่องซึม เมื่อเกิดขึ้นกับใครแล้วก็เหมือนคนถูก จองจำอยู่ในเรือนจำ อากา…
ถีนมิทธะ คืออาการง่วงเหงาหาวนอนที่เกิดจากหลายสาเหตุ เช่น ความเกียจคร้าน, อาการหดหู่, การพักผ่อนไม่เพียงพอ วิ…
การกำจัดนิวรณ์ 5 ผ่านการทำสมาธิ
18
การกำจัดนิวรณ์ 5 ผ่านการทำสมาธิ
…จึงเปรียบกิเลสทั้ง 5 ชนิดนี้ไว้ ดังนี้ 1. กามฉันทะ เปรียบเสมือนลูกหนี้ 2. พยาบาท เปรียบเสมือนโรค 3. ถีนมิทธะ เปรียบเสมือนการถูกจองจำในเรือนจำ 4. อุทธัจจกุกกุจจะ เปรียบเสมือนการเป็นทาส 5. วิจิกิจฉา เปรียบเสมือ…
นิวรณ์ 5 ได้แก่ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ และวิจิกิจฉา ทำให้จิตใจไม่สงบและเศร้าหมอง เปรียบเสมือนกว่าทองคำที่มีมลทิน การทำสมา…
นิวรณ์และจิตประภัสสร
14
นิวรณ์และจิตประภัสสร
…ฉะนั้น นิวรณ์ มีอยู่ 5 อย่าง คือ 1. กามฉันทะ ความรักใคร่ในทางกาม 2. พยาบาท ความปองร้าย ความอาฆาต 3. ถีนมิทธะ ความท้อแท้และความง่วงซึม 4. อุทธัจจกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและความรำคาญ 5. วิจิกิจฉา ความสงสัยลังเลใจไ…
…สโดยสิ้นเชิง กิเลสที่ทำให้จิตเศร้าหมองเรียกว่า “นิวรณ์” ซึ่งแบ่งเป็น 5 ข้อ ได้แก่ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ, และ วิจิกิจฉา การศึกษาและทำความเข้าใจในนิวรณ์เหล่านี้จะช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถพัฒ…
นิวรณ์และอุปกิเลสในพระพุทธศาสนา
12
นิวรณ์และอุปกิเลสในพระพุทธศาสนา
… 1. นิวรณ์ คือ กิเลสระดับกลางที่กั้นใจไม่ให้สงบเป็นสมาธิ มีอยู่ด้วยกัน 5 ประการ คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ และวิจิกิจฉา 2. นิวรณ์ 5 ทำให้จิตมัวหมองเหมือนทองคำที่ถูกทำให้ไม่บริสุทธิ์โดย เหล็ก…
นิวรณ์ 5 ประการ ได้แก่ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ และวิจิกิจฉา เป็นอุปสรรคที่ทำให้จิตมัวหมอง อุปการะของนิวรณ์ทำให้บุคคลไม่สามารถทำสม…
การชำระจิตใจและการละนิวรณ์ ๕
206
การชำระจิตใจและการละนิวรณ์ ๕
…ความกรุณา หวังประโยชน์แก่สัตว์ทั้งปวงอยู่ ย่อมชำาระจิตให้บริสุทธิ์จากความประทุษร้าย คือ พยาบาทได้ ละถีนมิทธะแล้ว เป็นผู้ปราศจาก ถีนมิทธะ มีความกําหนดหมายอยู่ที่แสงสว่าง มีสติสัมปชัญญะอยู่ ย่อมชำระจิตให้บริสุท…
…ารชำระจิตใจโดยการละนิวรณ์ ๕ ประการที่เป็นอุปสรรคในการปฏิบัติธรรม เช่น ความเพ่งเล็ง, ความประทุษร้าย, ถีนมิทธะ, อุทธัจจะกุกกุจจะ, และวิจิกิจฉา โดยการนั่งสมาธิและรักษาสติ ให้ผู้ปฏิบัติเข้าถึงสภาวะจิตใจที่บริสุทธ…
สามัญญผลเบื้องกลาง
113
สามัญญผลเบื้องกลาง
…7.1 สามัญญผลเบื้องกลาง 7.2 ละนิวรณ์ได้ ใจย่อมเป็นสมาธิ 7.3 นิวรณ์ 7.3.1 กามฉันทะ 7.3.2 พยาบาท 7.3.3 ถีนมิทธะ 7.3.4 อุทธัจจกุกกุจจะ 7.3.5 วิจิกิจฉา 7.4 ความหมายของสมาธิ 7.5 ลักษณะของใจ 7.6 ความหมายที่สมบูรณ์ขอ…
…าวถึงสามัญญผลเบื้องกลาง โดยเริ่มต้นจากนิยามของสมาธิและลักษณะของใจ พูดถึงนิวรณ์เช่นกามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ และอื่น ๆ นอกจากนี้ยังมีความหมายและประเภทของสมาธิ พร้อมด้วยการบรรยายเกี่ยวกับการปฏิบัติสมาธิในชีวิต…
การละนิวรณ์เพื่อการเจริญภาวนา
58
การละนิวรณ์เพื่อการเจริญภาวนา
… อนุเคราะห์ด้วย ความเกื้อกูลในสรรพสัตว์และภูตอยู่ ย่อมชำระจิตให้บริสุทธิ์จากความชั่วคือ พยาบาทได้ ละถีนมิทธะง่วงเหงาหาวนอนแล้ว เป็นผู้มีจิตปราศจากถีนมิทธะ มี อาโลกสัญญาสำคัญว่าสว่าง มีสติสัมปชัญญะอยู่ ย่อมชำร…
บทความนี้พูดถึงนิวรณ์ 5 ได้แก่ กามฉันทะ, พยาบาท, ถีนมิทธะ, อุทธัจจกุกกุจจะ, และวิจิกิจฉา ซึ่งเป็นอุปสรรคในการพัฒนาจิตสำนึกและการเจริญภาวนา การละนิวรณ์เหล่านี…
ระดับของการเจริญสมาธิและอุปสรรค
194
ระดับของการเจริญสมาธิและอุปสรรค
…วามปองร้าย ความอาฆาต การผูกพยาบาทอาฆาตปองร้ายนั้นเปรียบเสมือน ไฟที่เผาผลาญจิตใจของเรามิให้สุขสงบ 3. ถีนมิทธะ คือ ความท้อแท้ และความเกียจคร้าน กิเลส 2 ชนิดนี้เปรียบเสมือนเชื้อราที่จับต้นไม้ หรือพืชผักให้เหี่ยว…
…จารสมาธิ และอัปปนาสมาธิ โดยอุปสรรคในการเจริญสมาธิคือ นิวรณ์ที่มีด้วยกัน 5 อย่าง คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ ซึ่งทำให้จิตไม่สงบและไม่ได้รับผลดีในการทำสมาธิ อุปสรรคเหล่านี้ทำให้ผู้ฝึกสมาธิต้องระมัดระวังและหาวิ…
นิวรณ์ ๕: ความเข้าใจในใจมนุษย์
141
นิวรณ์ ๕: ความเข้าใจในใจมนุษย์
ถีนมิทธะ คือ ความหดหู่ เคลิบเคลิ้ม ความท้อ ความง่วง เพราะพักผ่อนน้อยบ้าง หรืออาการเซื่องซึมหลังอาหารเพราะเมา…
บทความนี้อธิบายถึงนิวรณ์ ๕ ซึ่งรวมถึงความหดหู่ ความฟุ้งซ่าน และภาวะจิตที่อาจเกิดจากความเครียดและความท้อแท้ วิธีการดึงใจออกจากความยุ่งเหยิงและมุ่งสู่ความสงบภายใน โดยการดึงใจกลับมาที่ศูนย์กลางกายและการใ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
322
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 322 บรรดานีวรณ์เหล่านี้ อุทธัจจกุกกุจจะ และ ถีนมิทธะ พระชินเจ้าผู้คงที่ ทรงกระทำให้เป็น เพียงอย่างเดียว เพราะมีกิจ อาหาร และธรรม คู่ปรับเป็นอย่างเดียวกั…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับความหมายของนีวรณ์ในอภิธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งอุทธัจจกุกกุจจะและถีนมิทธะ ที่มีผลต่อการสงบจิตใจ ในการอธิบายถึงธรรมที่เรียกว่าอนุสัย ซึ่งสัมพันธ์กับกิเลสที่มีอยู่ในสันดาน และ…
ความรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมและการพักผ่อน
64
ความรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมและการพักผ่อน
…ทีฆนิกาย มหาวรรค นอกจากนี้ ในอรรถกถา ทีฆนิกาย มหาวรรค ยังได้กล่าวถึงธรรม 6 ประการ ย่อมเป็นไปเพื่อละ ถีนมิทธะ คือ 1. การกำหนดนิมิตในโภชนะส่วนเกิน คือ การกำหนดประมาณในการบริโภค โดยใช้หลักว่า อีก 4-5 คำ จึงจะอิ่…
บทความนี้กล่าวถึงการจัดการกับความง่วงนอนในขณะที่ปฏิบัติธรรม โดยเสนอแนวทางจากพระเดชพระคุณพระราชภาวนาวิสุทธิ์ให้เราพักผ่อนอย่างชาญฉลาด และการควบคุมการบริโภคอาหารเพื่อไม่ให้ส่งผลเสียต่อการปฏิบัติธรรม โดย
อารมณ์และผลของสมถกัมมัฏฐาน
40
อารมณ์และผลของสมถกัมมัฏฐาน
…ลส ระดับกลาง ที่เรียกว่า นิวรณ์ 5 ดังได้กล่าวไปแล้วในสมาธิ 3 ว่าประกอบด้วย 1. กามฉันทะ 2. พยาบาท 3. ถีนมิทธะ 4. อุทธัจจกุกกุจจะ 5. วิจิกิจฉา (1) องค์ฌาน 5 การที่กิเลสเหล่านั้นสงบลงไปได้ ไม่แสดงผลออกมา ก็เพราะ…
การเจริญสมถกัมมัฏฐานต้องรักษาจิตให้มีอารมณ์เดียว อารมณ์ของสมถะทำให้จิตสงบ มี 40 วิธีแบ่งเป็น 7 หมวด โดยการปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง จะทำให้จิตเกิดสมาธิ ส่งผลให้กิเลสสงบ โดยมีองค์ฌาน 5 ที่ช่วยข่มนิวรณ์ 5 จ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
53
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…ยคือ โกธะ อุปนาหะ มกขะ ปลาสะ อิสสา มจุฉริยะ ดังนี้เป็นต้น ย่อมเป็นไปมากแก่คนโทสจริต ธรรมทั้งหลายคือ ถีนมิทธะ อุทธัจจกุกกุจจะ วิจิกิจฉา อาทานคาริตา (ความถือผิด ) ทุปปฏินิสสคุคิตา (ความรั้น ) ดังนี้ เป็นต้นย่อม…
เนื้อหาที่นำเสนอในบทนี้เกี่ยวข้องกับธรรมต่างๆ ที่มีผลต่อบุคลิกภาพและจิตใจของคนในรูปแบบต่างๆ เช่น ความโกรธ, ความหลง, และความเชื่อมั่นในธรรม ซึ่งมีคำอธิบายถึงคนแต่ละประเภทที่เกิดจากธรรมเหล่านี้ ที่สำคัญ
การปลดหนี้ทางจิตใจ
209
การปลดหนี้ทางจิตใจ
…าย แม้จะ พยายามปฏิบัติธรรม ก็ยากที่จะซาบซึ้งในรสแห่งธรรม ไม่อาจ พบความสุขอันเกิดจากฌานได้ฉันนั้น ๓) ถีนมิทธะ คือ ความหดหู่หู ความง่วงเหงา ซึมเซา ๒๐๗
…ยังกล่าวถึงพยาบาทที่เปรียบได้กับโรค และการที่จะพบความสุขต้องไม่ตกอยู่ในอำนาจของพยาบาท รวมถึงอาการของถีนมิทธะที่ทำให้เกิดความรู้สึกหดหู่และไม่สามารถปฏิบัติธรรมได้ดี
พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับนิวรณ์ 5
117
พระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับนิวรณ์ 5
… แม้จะ พยายามปฏิบัติธรรม ก็ยากที่จะซาบซึ้งในรสแห่งธรรม ไม่อาจพบความสุขอันเกิดจากฌานได้ฉันนั้น 7.3.3 ถีนมิทธะ คือ ความหดหู่ ความง่วงเหงา ซึมเซา ขาดความกระตือรือร้นในการทำกิจกรรม ต่างๆ ขาดกำลังใจและความหวังในชี…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบพยาบาทเหมือนโรค หลายคนที่มีพยาบาทย่อมมีความทุกข์และเจ็บปวดในกายและใจ จึงต้องฝืนทำทุกอย่างด้วยความทรมาน ซึ่งทำให้ยากที่จะพบความสุข ในขณะที่ผู้ที่มีความหดหู่และความฟุ้งซ่านย่