ปฏิฆะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

…ยังไม่เกิด หรือเพื่อทำให้พยาบาทที่เกิดแล้ว ให้เจริญไพบูลย์ยิ่งขึ้น” การเกิดพยาบาทขึ้นนอกจากจะเกิดจากปฏิฆะนิมิตแล้วหากเราไปศึกษาวงจรของกิเลสสายนี้ทั้งสาย เราก็จะพบว่ามีจุดเริ่มต้นจากสาเหตุเล็กๆ นั่น คือ ควา…

บทความนี้สำรวจวัฏจักรการเกิดพยาบาทที่เริ่มต้นจากความไม่พอใจ ซึ่งนำไปสู่ปฏิฆะ โกธะ และโทสะ ว่าการขัดใจส่งผลต่อความคิดและอารมณ์อย่างไร ในการทำสมาธิก็มีวิธีการแก้ไขที่สามารถช่วยให…

…เล็ก ๆ แต่ไม่ได้ระงับ ความรู้สึกอันนั้น ปล่อยให้มันขยายตัวขึ้น จนกลายเป็นโทสะ ดังภาพต่อไปนี้ อรติ - ปฏิฆะ - โกธะ - โทสะ + พยาบาท อรติ แปลว่า ความไม่พอใจ ไม่ชอบ ความไม่ชอบ คือ จุดเริ่มต้นของกิเลสสายนี้ ความ…

ในบทความนี้ได้กล่าวถึงโทสะหรือความโกรธ ที่เกิดขึ้นจากความไม่พอใจและการขัดข้องในจิตใจ โดยอธิบายถึงลักษณะและการแสดงออกของโทสะ ทั้งอารมณ์ที่เป็นต้นเหตุและการเกิดขึ้นของอารมณ์เหล่านี้ เช่น ความไม่ชอบ, ควา

…ือนกัน อนุสัย คือ กิเลสที่แฝงตัวนอนเนื่องอยู่ในสันดาน มี 7 ประการ คือ 1. กามราคะ ความกำหนัดยินดี 2. ปฏิฆะ ความหงุดหงิด 3. ทิฏฐิ ความเห็นผิด 4. วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัย 5. มานะ ความถือตัว 6. ภวราคะ ความกำหน…

อริยบุคคลคือผู้ที่ห่างไกลจากกิเลสและบรรลุธรรมวิเศษ สามารถสละชีวิตเพื่อรักษาคุณธรรม สังโยชน์เป็นกิเลสที่ผูกมัดใจสัตว์ และมี 10 ประการ เช่น อวิชชาและความถือมั่นในศีลพรต โสดาบันคือภูมิที่พ้นจากภพ 3 เป็นพ

…ลสนี้มีความก่อตัวขึ้นมาตามลำดับดังนี้ ครั้งแรก ถ้าไม่พอใจสัตว์หรือบุคคลใดบุคคลหนึ่งแล้ว จิตก็จะเกิด ปฏิฆะ - ความกระทบกระทั่งจิต ถ้าห้ามไว้ไม่อยู่ก็จะพุ่งตัวขึ้นไปเป็น โกธะ - ความโกรธ ถ้ายับยั้งความโกรธไว้ไ…

บทความนี้กล่าวถึงกามฉันทะ หมายถึง ความรักในทางกามที่เกิดจากความพอใจในกามคุณทั้งห้า ซึ่งสามารถทำให้จิตใจกระวนกระวายและทุกข์ได้ พยาบาท ถือเป็นความคิดหรือความรู้สึกไม่ชอบใจ ที่เกิดจากโทสะและอาจส่งผลต่อจิ

…ึง กิเลสที่ผูกใจสัตว์ไว้กับทุกข์ มีด้วยกัน 10 อย่าง คือ สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส กามราคะ ปฏิฆะ รูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ อวิชชา บ ท ที่ 1 กั ม ม ฏ ฐ า น และ วิธี ป ฏิ บั ติ ใน พระไตรปิฎก DO…

ภิกษุในธรรมวินัยที่ให้ความสำคัญต่อการพิจารณาอายตนะทั้งภายในและภายนอก โดยวิเคราะห์ความเกิดขึ้นและดับของรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เพื่อให้เข้าถึงความรู้ที่ตั้งอยู่บนสติ การรู้จักต่ออายตนะและสังโยชน์

…นในศีลและข้อวัตรปฏิบัติต่างๆ ที่นอกไปจากมรรคผลปฏิปทา 4. กามราคะ คือ ความกำหนัดยินดีในกามคุณต่างๆ 5. ปฏิฆะ คือ ความขัดเคืองใจ สังโยชน์เบื้องสูง หรือ อุทธัมภาคิยสังโยชน์ 6. รูปราคะ คือ ความยินดีในรูปฌาน หรือ…

อนิจจังหมายถึงการที่ทุกอย่างมีการเปลี่ยนแปลงและไม่มีสิ่งใดถาวร โดยมนุษย์ต้องเรียนรู้เพื่อไม่ติดยึดกับอวัยวะหรือความรู้สึกที่เปลี่ยนแปลงได้ สังโยชน์คือกิเลสที่ผูกใจซึ่งมีอยู่ 10 อย่าง และการปฏิบัติวิปั

…นนี้นั้น ไม่ละเลยรูปไปได้ เพราะฉะนั้น จึงเรียกว่า อุเบกขาอาศัยเรือน ราคะ ความกำหนัด, ความยินดีในกาม ปฏิฆะ ความขัดเคือง, แค้นเคือง, ความซึ้งเคียด เป็นข้าศึกไกลของอุเบกขา เพราะเข้ากันไม่ได้ในส่วนของตน ด้วยเห…

…ลับกัน อรติก็ถูกกล่าวถึงในแง่ของความไม่ยินดี ควบคู่กับอุเบกขาที่มีอัญญานุเบกขาเป็นข้าศึกใกล้และราคะ ปฏิฆะเป็นข้าศึกไกล การพิจารณาเหล่านี้ช่วยให้ผู้ปฏิบัติธรรมสามารถเข้าใจวิธีการเจริญมุทิตาและอุเบกขาได้อย่า…

…ๆ) มหิจฉา (มักมาก) กามฉันทะ (ชอบใจในกาม) โกธะ (เดือดดาล) 5. กามราคะ อุปนาทะ (ผูกโกรธ) 6. รูปราคะ 4. ปฏิฆะ มายา(เจ้าเล่ห์) สาเถยยะ(อวดดี) ถัมภะ(หัวดื้อ) ปมาทะ(เลินเล่อ) 2. วิจิกิจฉา 3. สีลัพพตปรามาส 1. สักก…

บทความนี้สำรวจมิจฉาทิฏฐิและผลกระทบที่เกิดจากความเชื่อที่ผิด ทางศาสนาและจิตใจ ด้วยการอธิบายลักษณะของกิเลสต่างๆ เช่น โทสะและโลภะ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการบิดเบือนความจริงและผลกระทบที่เกิดขึ้นกับสังคมและบุคคล

…สอาสวะทั้งหลาย สังโยชน์เบื้องต่ำเบื้องสูงหมดสิ้น คือตั้งแต่สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส ราคะ ปฏิฆะ รูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ อวิชชา ละได้หมด สิ้นเชื้อไม่เหลือเศษ ตัดขาดเหมือนตาลยอด ด้วน ไม่มีงอ…

ในฐานที่ ๗ นี้พูดถึงความสำคัญของสัมมาสติในการดำเนินชีวิตเพื่อให้เข้าถึงความบริสุทธิ์และความสุขที่ไม่มีประมาณ โดยการจัดการกับกิเลสและอาสวะต่างๆ ให้หมดสิ้น ในการเดินทางไปสู่จุดหมายปลายทางที่สำคัญ คือการ

…าระจิตให้ บริสุทธิ์จากสังโยชน์เบื้องต่ำเบื้องสูง ตั้งแต่สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส กามราคะ ปฏิฆะ รูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ อวิชชา จนกระทั่งหมดสิ้นสังโยชน์เบื้องต่ำเบื้องสูง อันนี้แหละจึงจะมีเ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการเจริญพุทธานุสติและความสำคัญของการชำระจิตให้บริสุทธิ์ในกระบวนการเข้าถึงธรรมกาย โดยธรรมเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นพร้อมกันกับการตรัสรู้ของพระอรหันต์ ซึ่งเป็นหลักสำคัญในการดำเนินชีวิตตามแนวท

…) 51 ทั้งหลาย สังโยชน์เบื้องต่ำเบื้องสูงหมดสิ้น คือตั้งแต่สักกาย ทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส ราคะ ปฏิฆะ รูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ อวิชชา ละได้หมด สิ้นเชื้อไม่เหลือ เศษ ตัดขาดเหมือนตาลยอดด้วน ไม่มีกา…

เนื้อหาเกี่ยวกับการตัดขาดจากสังโยชน์และกิเลส เพื่อเข้าสู่พระนิพพาน ซึ่งต้องเริ่มจากการชำระศีลให้บริสุทธิ์ ทำให้สมาธิตั้งมั่น และเกิดปัญญา จึงจะสามารถรู้เห็นความจริงและกำจัดอาสวะกิเลสได้ เมื่อทำได้แล้ว

…นาคามีท่านจะละสังโยชน์เบื้องต่ำ ๕ ประการได้หมด ตั้งแต่ละสักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส กามราคะ ปฏิฆะ ท่านเสวยสุขอยู่เป็นเวลายาวนานทีเดียว เมื่อ ถึงเวลาอันสมควรก็จะบำเพ็ญภาวนาต่อ และจะได้บรรลุธรรม เป็น…

บทความนี้อธิบายการแบ่งชั้นพรหมโลกออกเป็น 16 ชั้น ตั้งแต่พรหมปริสัชชา ปุโรหิตา มหาพรหมา จนถึงอรูปภพ โดยเฉพาะในส่วนของสุทธาวาส ที่หมายถึงสถานที่ของผู้มีความบริสุทธิ์ในจิตใจ ซึ่งพระอริยบุคคลที่บรรลุอนาคา

สมณะแท้ คือ ผู้เข้าถึงพระรัตนตรัย ๔๐๐ สังโยชน์ ๑๐ คือ สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส กามราคะ ปฏิฆะ รูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ และอวิชชา ซึ่งเปรียบเสมือนเครื่องผูกสัตว์ไว้ในภพหรือเชื่อมภพเอาไว้ ไ…

สมณะแท้คือผู้เข้าถึงพระรัตนตรัย ตั้งแต่โคตรภูไปถึงพระอริยเจ้า ซึ่งเป็นพระอริยสงฆ์ในพระพุทธศาสนา พวกเขาออกบวชเพื่อเห็นทุกข์และภัยในการเวียนว่ายตายเกิด และได้ปฏิบัติตามหลักอริยมรรคที่พระพุทธเจ้าทรงแนะนำ

ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 29 ทุติยปริจเฉทตฺถ โยชนา หน้า 29 ปฏิฆา...สมสฺส วโส ปฏิ...วโส ปฏิ...วเสน ปวดตา ปฏิ...ปวตฺตา ฯ อโทโสเยวาติ สญฺญี ฯ สตฺเตสูติ ห

ในเนื้อหาหน้านี้มีการอธิบายความหมายของคำต่างๆ เช่น ปฏิฆะ และเมตตา พร้อมกับการนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับความเป็นสาเหตุและผลกระทบของการกระทำ คำว่าอุเบกขายังถูกกล่า…

…เป็นต้น ตามสมควรแก่กรรมบถที่ได้อยู่ในอกุศลกรรมบถทั้งหลาย โดยนัยที่ท่านกำลังจะกล่าวฯ [อธิบายโทมนัสและปฏิฆะ] ใจที่ชั่ว ชื่อว่าทุมนะ อีกอย่างหนึ่ง บุคคลชื่อว่าทุมนะ เพราะ อรรถว่า มีใจชั่ว ภาวะแห่งใจชั่ว หรือบ…

บทความนี้อธิบายถึงการพิจารณาอารมณ์ของใจที่เกี่ยวข้องกับโทมนัสและปฏิฆะ โดยมีการระบุถึงจิตที่มีความแตกต่างจากโสมนัสในสถานการณ์ต่างๆ รวมถึงความสัมพันธ์ที่ละเอียดในข้อดีและข…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 31 ก็ความแปลกกันแห่งโทมนัสและปฏิฆะนี้ อย่างนี้คือ บรรดา โทมนัสและปฏิฆะนี้ โทมนัส ได้แก่ธรรมอย่างหนึ่ง นับเนื่องใน เวทนาขันธ์ มีการเสวย…

เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์ความหมายและลักษณะของโทมนัสและปฏิฆะ ซึ่งเป็นธรรมที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์และจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงแง่มุมต่าง ๆ เช่น วิจิกิจฉา …

…ธรรม ๔ คือ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ท่านสงเคราะห์เข้าในอสังขาริกจิตที่ ๕ ซึ่งประกอบด้วย ปฏิฆะ ฯ ส่วนอิสสา มัจฉริยะ และกุกกุจจะ บัณฑิตพึงแยกประกอบ ในอกุศลจิตเหล่านี้เฉพาะดวงหนึ่ง ๆ ๆ แม้ในสสังขา…

เนื้อหาในหน้านี้เน้นการวิเคราะห์ธรรม ๑๘ กับโลภะ มานะ และการสงเคราะห์ในอสังขาริกจิตที่ ๔ รวมถึงธรรม ๒๐ และสิ่งที่เกี่ยวข้องกับอกุศลจิตต่าง ๆ ที่มีการประกอบด้วยอาการ ๓ ประการ และสรุปการส่งเสริมในด้านจิต

…งมนะ ฯ เชื่อมความว่า ธรรม ๓๐ กล่าวคือ มโนวิญญาณธาตุที่เป็นไปแล้วด้วยสามารถแห่งสันตีรณะ ๓ มหาวิบาก 4 ปฏิฆะ ๒ ปฐมมรรค ๑ หสิตุปบาท ๑ และรูปาวจรจิต ๑๕ ที่เหลือ จากมโนธาตุ และมโนวิญญาณธาตุ ตามที่กล่าวแล้ว ย่อมอ…

ในหน้าที่ 138 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาธรรมและแนวคิดเกี่ยวกับวิญญาณและธาตุ ทั้งในรูปโลกและอรูปโลก อธิบายว่าวิญญาณและธาตุเป็นความรู้ที่มิใช่สัตว์และชีวิต โดยมีการเชื่อมโยงและควา

…ธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 286 อาศัย อันใด อันนั้น เป็นดุจการกระทบกระทั่งกัน เหตุนั้น จึงชื่อว่า ปฏิฆะ ๆ เหมือนอย่างว่า เมื่อคน ๒ คนมีการกระทบกระทั่งกันขึ้น “ความหวั่นไหวของคนที่อ่อนแอ ย่อมมี ฉันใด เมื่…

เนื้อหานี้พูดถึงการกระทบกระทั่งระหว่างคนและวัตถุ โดยเชื่อมโยงเข้ากับภวังคจิตที่ไม่มีกำลังและการประจวบกันด้วยอารมณ์ นอกจากนี้ยังมีการแยกแยะระหว่างรูปที่มีความหยาบและละเอียด รวมถึงการอธิบายถึงนิทัสสนะแล

…ั้งปวงจงเป็นผู้ถึงซึ่งความ สุขเถิด ดังนี้เป็นต้น ๑ เพราะเป็นภาวนาที่ท่องเที่ยวอยู่ใกล้ความยิน ร้าย (ปฏิฆะ) และความยินดี ๑ เพราะเป็นภาวนาที่ยังหยาบ เหตุยัง ประกอบด้วยโสมนัส ๑ และ (เห็น) อานิสงส์ในอุเบกขาโดย…

ในบทความนี้กล่าวถึงการเจริญมุทิตาและอุเบกขาพรหมวิหาร โดยมีรายละเอียดในการเริ่มทำอุเบกขาภาวนาออกจากฌานที่ ๓ หรือ ๔ ผ่านการสังเกตเห็นโทษและอานิสงส์ของการปฏิบัติภาวนาต่าง ๆ ผู้ที่มีความสนใจและต้องการเจริ