หน้าหนังสือทั้งหมด

การใช้ศัพท์และความหมายในภาษาไทย
211
การใช้ศัพท์และความหมายในภาษาไทย
… สเจ อยุยา อิม เตมาส์ อิธ วเลย, มย์ สรเณสุ ปติฏฺฐาย สีลานิ คุณเหยียามาติ อาห์สุ ฯ (๑/๘) การใช้ ตพฺพ ปัจจัย ใช้ในกรณีข้อความตอนนั้น เป็นความบังคับ ให้ท่ากลายๆ จะ
…ภทของศัพท์ เช่น เอกศัพท์ อปรศัพท์ และ อิตรศัพท์ รวมถึงการใช้กฎในภาษา เช่น เอยย เอย วิภัตติ และ ตพฺพ ปัจจัย โดยชี้ให้เห็นถึงการใช้งานในสถานการณ์ที่แตกต่างกันและการชักชวนให้ทำตาม ซึ่งจะมีผลดีแก่ผู้ทำตาม นอกจา…
สัพพนามและการใช้ภาษา
363
สัพพนามและการใช้ภาษา
…วงโส อุตสาโห ตณฺหิ ตงปน เป็นต้น ๒๗. ศัพท์ อวุตฺตกมฺม (ซึ่ง) ที่เข้ากับศัพท์กิตก์ ประกอบด้วย ณว ๆ ยุ ปัจจัย อย่าลืมต้องแต่งเป็นรูปฉัฏฐีวิภัตติ เช่น สพฺพปาปสฺส อกรณ์ เป็นต้น (เรียกว่า แปลหักฉัฏฐีเป็นกรรม) ๒๔.…
เนื้อหาเกี่ยวกับสัพพนามและการใช้ศัพท์ในภาษาไทย โดยเฉพาะการเขียนพยัญชนะที่ถูกต้อง และการใช้ศัพท์อวุตฺตกมฺมในรูปแบบต่างๆ เพื่อหลีกเลี่ยงความสับสน การใช้รูปแบบฉัฏฐีวิภัตติ และความสำคัญของการกำหนดสิ่งที่น
การนำเสนอศีลในชีวิตประจำวัน
5
การนำเสนอศีลในชีวิตประจำวัน
…หาเสื้อผ้าเครื่องนุ่งห่ม ๒) หาอาหาร ๓) หาที่อยู่อาศัย ๔) หายารักษาโรค ทั้งหมดนี้ ภาษาพระรวมเรียกว่า ปัจจัย ๔ คือ เรื่อง ๔ ประการ ที่มนุษย์ได้อาศัยเป็นสมบัติเลี้ยงชีวิต นอกจากปัจจัย ๔ แล้ว ยังมีสิ่งที่เนื่อง…
…ข้อที่ 2 ในการไม่ลักขโมย ซึ่งเป็นสิ่งที่ช่วยให้มนุษย์สามารถใช้ชีวิตได้อย่างมีสุข และยังชี้ให้เห็นถึงปัจจัย 4 ที่ควรมีในชีวิต เช่น อาหาร เสื้อผ้า ที่อยู่อาศัย และยารักษาโรค นอกจากนี้ยังมีการสนทนาเกี่ยวกับสิ่…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาคที่ ๒ นามและอัพพยศัพท์
2
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาคที่ ๒ นามและอัพพยศัพท์
…หน้าที่ 30 คำว่า ปณฺฑิตตโม เป็นบัณฑิตที่สุด ปาปตโม เป็นบาปที่สุด ชื่อ อติวิเสส. วิเสสนั้น ใช้ ตร อย ปัจจัย ในลัทธิต ต่อปกติบ้าง ใช้อุปสัค อติ ยิ่ง] นำหน้าบ้าง, อติวิเสส ใช้ ตม อิฏฐ ปัจจัย ในตัทธิต ต่อปกติบ้…
บทเรียนนี้นำเสนอการใช้ภาษาในบริบทของบาลี โดยเน้นเรื่องนามและอัพพยศัพท์ เช่น การจำแนกประเภทของลิงค์ตามเพศ การใช้คำว่า ปณฺฑิตตโม และปาปตโม รวมไปถึงสัพพนามและลิงค์ที่เกี่ยวข้องกับเพศชาย เพศหญิง และไม่ใช่
เจตสิกและรูปธรรมในอภิธัมมะ
21
เจตสิกและรูปธรรมในอภิธัมมะ
…รูปและนิพพาน] નૂ ธรรมชาติที่ชื่อว่ารูป เพราะอรรถว่าแปรผัน (สลาย) อธิบายว่า ย่อมถึงความวิการด้วยวิโรธปัจจัย มีเย็นและร้อนเป็นต้น หรืออันวิโรธ ปัจจัย มีเย็นและร้อนเป็นต้น ให้ถึงความวิการ ฯ เพราะเหตุนั้น พระผู…
…ี่จิตและเจตสิกมีความสำคัญร่วมกันในการดำรงอยู่ นอกจากนี้ยังมีการอธิบายเกี่ยวกับรูปธรรมที่แปรผันไปตาม ปัจจัย เช่น ความเย็นและความร้อน ซึ่งอาจมีผลต่อการปรากฏของรูปธรรม พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ธรรมทั้งหลายมีใ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ปัจจัยนัย
349
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ปัจจัยนัย
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 349 นัยอย่างนี้ว่า เหตุปัจจัย อารัมมณปัจจัย อธิปติปัจจัย อนันตร ปัจจัย สมนันตรปัจจัย สหชาตปัจจัย อัญญมัญญปัจจัย นิสสยปัจจัย อุปนิ…
ในงานนี้จะนำเสนอประเด็นเกี่ยวกับปัจจัยต่าง ๆ รวมถึงพิจารณามิติของปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำเนินชีวิตและการศึกษาในปรัชญาพุทธศาสนา พร้อมเชื่อมโย…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: ปัจจัยในธรรม
387
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: ปัจจัยในธรรม
…ิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 387 ดุจโอชา เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึงกล่าวรูปชีวิตนทรีย์ไว้แผนกหนึ่ง ๆ [อธิบาปัจจัยทั้งหมดโดยสรุปเป็น 4] บัดนี้ เพื่อจะแสดงว่า ปัจจัยทั้งหมดโดยสังเขปมีอยู่ 4 อย่าง เท่านั้น ท่านอาจารย…
ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี มีการแบ่งปัจจัยออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ อาลัมพนปัจจัย, อุปนิสสยปัจจัย, กัมมปัจจัย และอัตถิปัจจัย ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให…
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
33
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…ั้น ศัพท์นี้เห็นจะติดมาแต่สันสกฤต ] ภคคคุโน อปจจ์ ภาคโว เหล่ากอ แห่งภัคคุ ชื่อภัคควะ ศัพท์ที่ลง เณร ปัจจัย อย่างนี้ วิธวาย อปจจ์ เวธเวโร เหล่ากอ แห่งแม่หม้าย ชื่อเวธเระ สมณสฺส อปจจ์ สามเณโร เหล่ากอ แห่งสมณะ…
ในเนื้อหานี้นำเสนอเกี่ยวกับบาลีไวยกรณ์ ซึ่งรวมถึงหลักการของวจีวิภาค สมาส และตัทธิต โดยเฉพาะการใช้ศัพท์ที่มีความหมายเกี่ยวข้องกับชนกลุ่มต่าง ๆ เช่น ภัคคุ, เวธเวโร และสามเณระ รวมถึงการสืบค้นคำศัพท์ที่มี
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
38
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
ประโยค๑ - บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต - หน้าที่ 141 ในชาตาทิตัทธิต มีปัจจัย ๓ ตัว คือ อิม, อิย, กิย. ศัพท์ที่ลง อิม ปัจจัย อย่างนี้ ปุเร ชาโต ปุริโม [ชน ] เกิดแล้วในก่อน ชื่อป…
เนื้อหาในบทนี้พูดถึงการใช้ปัจจัยในภาษาบาลี โดยเฉพาะในชาตาทิตัทธิต ซึ่งมีปัจจัย 3 ตัว ได้แก่ อิม, อิย และกิย พร้อมกับคำศัพท์ที่เกี่ยว…
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
41
บาลีไวยกรณ์ วจีวิภาค สมาสและตัทธิต
…ุปาทาน ]. อุทเร ภวํ อุทรีย์ [ โภชนะ] มีในท้อง ชื่อ อุทรียะ [ โภชนะ มีในท้อง ]. ในพหุลตัทธิต ลง อายุ ปัจจัย อย่างนี้ อภิชฌา อสฺส ปกติ อภิชฌา อภิชฌา เป็นปกติ ของชนนั้น [ชนนั้น] ชื่อว่ามีอภิชฌาเป็นปกติ, อภิชฌา…
…่า อภิชฌา สีติ และ ทยา ในการแสดงความปกติและความมากในแต่ละชนหรือประเทศ นอกจากนี้ยังได้อธิบายเกี่ยวกับปัจจัย 5 ตัวในเสฏฐตัทธิต รวมถึงตัวอย่างคำที่มีปัจจัยตร เช่น ปาปาโร และ ปณฺฑิตตโร เป็นต้น ซึ่งช่วยในการทำคว…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค - การศึกษาอาขยาตและกิตก์
18
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค - การศึกษาอาขยาตและกิตก์
…ของกิริยาศัพท์ คือ ปจิยเต ท่านประกอบปฐมาวิภัตติ ปริยเต เป็นกิริยาอาขยาต, ปจ ธาตุ เป็นไปในความหุง, ย ปัจจัย, และ อิ อาคม, เต วัตตมานาวิภัตติ บอกปัจจุบันกาล, อัตตโนบท, ประถมบุรุษ, เอกวจนะ, เป็นกัมมวาจก กล่าวส…
เนื้อหานี้นำเสนอการศึกษาในด้านบาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค โดยโฟกัสที่อาขยาตและกิตก์ โดยเน้นการอธิบายการใช้คำว่า 'โอทโน ปจิยเต' ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการทำงานของพ่อครัวที่มีส่วนในการหุงข้าว โดยใช้กฎของไวยากรณ์บา
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 177
28
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 177
…าขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 177 เป็นพยัญชนะที่สุดวรรค ตามวิธีสนธิ Q. สำแดงแล้วในธาตุข้างต้น ๑๕. เอา ย ปัจจัยกับ 2 ที่สุดแห่ง ทิว ธาตุ เป็นต้น เป็น พุพ. ว กับ ธุ ที่สุดแห่ง พุธ ธาตุ เป็นต้น เป็น ชุณ กับ หุ ที่…
บทนี้จะอธิบายกลไกและวิธีการใช้พยัญชนะตามโครงสร้างที่หลากหลายของภาษาบาลี เช่น การใช้ปัจจัย การลบ และวิธีการทำให้คำมีความหมาย โดยเฉพาะการศึกษาลักษณะการทำงานของธาตุและพฤทธิ์ที่ส่งผลต่อการสร้าง…
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
64
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…์ - หน้าที่ 213 ไว้ในพวกอดีตกาล, ที่บอกกาลอื่น จักมีแจ้งในวากยสัมพันธ์ข้างหน้า และศัพท์ที่ประกอบด้วยปัจจัยทั้ง ๓ ตัวนี้ นำหน้ากิริยาอาขยาตเป็นนิตย์ [๑๔๖] คำถามชื่อ สาธนะ ธาตุ ปัจจัย และวาจก ให้ผู้ ศึกษาตอบ.…
…้นการวิเคราะห์บาลีไวยากรณ์ในรูปแบบต่างๆ โดยเฉพาะการศึกษาเกี่ยวกับคำถามที่เกี่ยวข้องกับสาธนะ ธาตุ และปัจจัยในภาษา ให้ผู้ศึกษาตอบคำถามที่ท้าทายในเรื่องคำกิริยาและความหมายของคำต่างๆ เช่น 'ทาน' ที่หมายถึงการให้…
ความเข้าใจบาลีไวยากรณ์ในนามและอัพยยศัพท์
35
ความเข้าใจบาลีไวยากรณ์ในนามและอัพยยศัพท์
…ำใน ภควนฺต ศัพท์ ศัพท์ที่นำมาแจกตาม ภควันต ได้ ศัพท์นั้นต้องประกอบ ด้วย วนตุ, มนฺตุ และ อิมนต, ตวนๆ ปัจจัย นอกจากที่กล่าว นี้นำมาแจกตามไม่ได้. เฉพาะ วนๆ และ มนฺตุ ปัจจัย ใช้ประกอบ กับศัพท์ต่างกัน คือ วนฺตุ …
เนื้อหาเกี่ยวกับการใช้บาลีไวยากรณ์ในนามและอัพยยศัพท์ โดยอธิบายถึงการใช้คำต่างๆ เช่น นุต, คุณวนฺตานิ, และการแปลงคำในบริบทต่างๆ นอกจากนี้ยังมีการยกตัวอย่างการใช้ศัพท์และแนวทางในการแบ่งประเภทคำในบาลีไวยา
บาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
112
บาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
… "ทพฺพสมาวาย" เข้ากับกิริยา เรียกว่า "กิริยาสมวาย." นอกจาก นี้เรียกว่า "กิริยาวิเสสน." ทั้งสิ้น. ๓. ปัจจัย ปัจจัยในแผนกอัพยยศัพท์นี้ มีหน้าที่ลงท้ายนามศัพท์บ้าง ลง ท้ายธาตุบ้าง, ลงท้ายนามศัพท์ใช้เป็นเครื่อง…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของปัจจัยในอัพยยศัพท์และบทบาทของมันในการกำหนดวิภัตติของนามและธาตุในภาษาบาลี โดยเน้นว่าแต่ละปัจจัยมีการประยุกต…
บาลีไวยากรณ์: ประเภทและการใช้งาน
115
บาลีไวยากรณ์: ประเภทและการใช้งาน
ปัจจัย รูปสำเร็จ ศัพทเสม ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 113 แปลว่า ต ตุถ ตตฺถ ใน-น…
…เภท เช่น 'ใน-นั้น', 'ใน-เคียว', 'ใน-เดียว'. จะมีการแสดงรูปสำเร็จต่าง ๆ ที่มีลักษณะเฉพาะ รวมถึงการใช้ปัจจัยในรูปแบบต่าง ๆ ซึ่งจะช่วยให้เข้าใจวิธีการใช้งานในบริบทที่ถูกต้อง. อย่าพลาดที่จะศึกษารายละเอียดลึกซึ้…
อธิบายบทไว้อานาจิสและคติชิต
57
อธิบายบทไว้อานาจิสและคติชิต
…ัง เช่น กุจจะ โมคุลลิสึ ทุกข์ เป็นต้น หรือที่เป็นสะระที่มอยู่แล้ว เช่น โรหินี นาวา สาวุตติ ดังนี้ ณ ปัจจัยไม่มีอำนาจอะไร ต้องลบทั้งเสีย เหลือไว้แต่ สระที่ ณ อาคะห์ และสระของศัพท์ที่ลง ก็ต้องถูกลบด้วย แล้วเอ…
บทนี้อธิบายเกี่ยวกับบทไว้อานาจิสว่าเป็นการพูดถึงการเปลี่ยนแปลงของพยัญชนะและสระในภาษาไทย โดยใช้ตัวอย่างต่างๆ เพื่อให้เข้าใจลักษณะการเปลี่ยนแปลงและการลบสระพร้อมกับการกระทำที่เกี่ยวข้องกับพยัญชนะ รวมถึงก
การอภิปรายเรื่องการแปลศัพท์ในภาษาไทย
59
การอภิปรายเรื่องการแปลศัพท์ในภาษาไทย
…ื่น ก็ ตอบได้ทันที เช่น เมือเห็นคำว่่า อนุรักษ์ ก็อาจจะได้ ที่เดียวว่าเป็นทิศติตติยิ่ง เพราะมี อื่น ปัจจัยอยู่เบื้องหลัง. แต่อย่่วน ตอบว่าเป็น ตฑสติติติย ติให้กยแปลดูกร่อน ถ้าหากศัพท์นี้ต้อง แปลว่า มี จิงแป…
…ุรักษ์' เป็นทิศติตติยิ่ง ด้วยการพิจารณาความเหมาะสมและความนิยมของการใช้คำในภาษา การจัดหมวดหมู่คำที่มีปัจจัยคล้ายกันอย่างนิจ, อิก, อิอ, อิย เป็นต้น นอกจากนี้ยังพูดถึงความสำคัญในการระมัดระวังและพิจารณาความหมาย…
การวิเคราะห์ของทวารในหลักการทางภาษา
65
การวิเคราะห์ของทวารในหลักการทางภาษา
ประโยค - อธิบายาลไว้กลาง สมและคติทฤติ - หน้า 64 ทวาร ในข้อนี้ คือ วาร ธาตุ ทุบทหน้า, อ ปัจจัยในนามกิตติ ลง อุเสย สำเร็จรูปลเป็น ทวาร ถึงเม้ลบ อุ แล้วก็เขาม อภัย รูปภาพที่ดำเนินแง่เอง ครับเอง ลง…
บทความนี้เสนอการวิเคราะห์ศัพท์ 'ทวาร' ในเชิงภาษา โดยแสดงให้เห็นถึงอำนาจปัจจัยที่มีผลต่อรูปแบบและความหมายของศัพท์ในประโยค เช่น การเข้าและออก รวมถึงการใช้แทนคุณนามและการสร้างความห…
อภิธานคำไวยากรณ์: การวิเคราะห์คำและปัจจัยทางภาษา
66
อภิธานคำไวยากรณ์: การวิเคราะห์คำและปัจจัยทางภาษา
…รุ ธาตุ ยุ ปัญจ. ในมนิทิกต์ ท่าน แปลกอี ที่ วิ เป็น อัตถศัพท์นี้ ท่านแปลง อ ที่ วิ เป็น เอ ด้วยอำนาจปัจจัย แล้วซ้อน ย อึกตัวหนึ่ง จะเป็นรูปเช่นนั้น ศัพท์ ที่สำเร็จจากคำถิ่นนี้เป็นคุณนามเหมือนกัน แจกได้ทั้ง …
บทความนี้อธิบายการวิเคราะห์คำในภาษาไทย โดยเฉพาะปัจจัยและการประยุกต์ใช้ศัพท์ในบริบทต่างๆ เช่น อิม, อิญ และการเปลี่ยนแปลงคำที่มีความหมายเฉพาะของคำ เช่น กสา…