หน้าหนังสือทั้งหมด

การณวสิกตา ในพระพุทธศาสนา
322
การณวสิกตา ในพระพุทธศาสนา
…ับพระราทานถวายวิสัชนา ๒ ประการ คือ กา รณวสิกตา ๑ รัฏฐาภิปาลโนบาย พอเป็นนิทัศนนัย ๑ การณวสิกตา แปลตามพยัญชนะ ความเป็นผู้เป็นไปในอำนาจแห่งเหตุเรื่องอันเกิดขึ้นซึ่ง เรียกว่าการณ์นั้น ย่อมมีช่องทางส่อแสดงความจำเ…
ในปีพ.ศ. ๒๔๗๕ มีการเน้นการเลือกธรรมมารับพระราทาน เกี่ยวกับการณวสิกตา ซึ่งหมายถึงความจำเป็นในการกระทำสิ่งต่างๆ โดยไม่ฝ่าฝืนความเหมาะสม และเป็นคุณสมบัติที่สำคัญในการพัฒนาบุคลิกภาพและจิตใจให้แข็งแกร่งขึ้
บาลีไวยากรณ์: การแปลงพยัญชนะและสระ
20
บาลีไวยากรณ์: การแปลงพยัญชนะและสระ
1 นี้ลบ ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ สมัญญาภิธานและสนธิ - หน้าที่ 19 อุ โอ เป็นพยัญชนะ คือ แปลง อิ หรือ เอ เป็น ย แปลง อุ โอ เป็น ว. อิ ที่แปลงเป็น ย นั้น ถ้ามีพยัญชนะซ้อนกัน ๒ ตัว ลบเสี…
บทความนี้อธิบายวิธีการแปลงพยัญชนะและสระในบาลี โดยมีตัวอย่างการแปลงต่างๆ เช่น การแปลง อิ หรือ เอ เป็น ย การแปลง อุ หรือ โอ เป็น ว โดยใ…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - การเจริญสมาธิและอัปปมัญญา
222
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - การเจริญสมาธิและอัปปมัญญา
…ก็ไม่มี จะ กล่าวอะไรถึงทุติยฌานเป็นต้นเล่า เพราะเหตุนั้นท่านอย่าได้ถือเอาแต่ เพียงเงา (ของสมาธิ) ตามพยัญชนะแล้วกล่าวตู่พระผู้มีพระภาคเจ้าเลย อันพระพุทธวจนะเป็นคำลึกซึ้ง พระพุทธวจนะนั้นท่านควรเข้าไปหา อาจารย์…
ในบทนี้กล่าวถึงการเจริญสมาธิจากหลักการของอัปปมัญญาทั้ง 4 ซึ่งรวมถึงการมีวิตกและวิจาร และการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับสุขและอุเบกขา นอกจากนี้ยังมีการติชมการพูดที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับสมาธิและการเข้าใจพระพุท
หน้า4
17
อธิบายอย่างนี้เป็นการยึดพยัญชนะตรงเกินไป ไม่คำนี้ึงควรเป็นได้ หรือไม่ ในที่นี้จึงอาจทางเข้าไปอย่างอื่นดังแปลไว้วันนี้
วิสุทธิธรรมแปล ภาค ๓ ตอน ๒ - สรุปเนื้อหา
320
วิสุทธิธรรมแปล ภาค ๓ ตอน ๒ - สรุปเนื้อหา
…นโดยคณะแย่ดี โดยอรรถดี โดยกตัญญูหลังดี โดยราวา ทั้งหลายก็ดี โดยบาสิ่งทั้งหลายดี โดยบั้งหลาย ก็ดี โดยพยัญชนะทั้งหลายดีดี มิได้มีเลยใน หนังสือ (วิสุทธิธรรม) ทั้ง ๓ ฉบัน ครั้งนั้น ลงมือนิยมินดีเป็นทิพย์ บอก ป่า…
ในภาคนี้ท่านได้รวบรวมพระไตรปิฎกพร้อมทั้งอรรถกถาเพื่อแสดงปกรณ์วิสุทธิธรรมแก่สงฆ์ จัดการประชุมเพื่ออ่านปกรณ์ และประกาศความมีของท่านให้ปรากฏ หนังสือในครั้งนั้นส่งผลดีต่อสงฆ์และได้รับการสนับสนุนจากเทวดาที
การศึกษาเกี่ยวกับธาตุในภาษาไทย
42
การศึกษาเกี่ยวกับธาตุในภาษาไทย
ประโยค - อธิบายลำไวกาย อารมณ์ - หน้า ที่ 41 เป็น อา อี อุ เอ โอ หรือมีพยัญชนะสังโยค ไหวตามเดิม ไม่ต้องทำตามวิธีดังกล่าวแล้ว อุ ภูเขา, มนุตตติ, จินตติ, จินตาติ, เป็นต้น สำหรับธาต…
เอกสารนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับธาตุในภาษาไทย โดยแบ่งออกเป็นธาตุ ๒ ประเภท คือ อภิบาทธาตุ ซึ่งไม่ต้องอาศัยกรรมในการสร้างความหมาย และสัมบาทธาตุ ซึ่งต้องอาศัยกรรม นอกจากนี้ยังกล่าวถึงการสังเกตความแตกต่าง
สวดมนต์ฉบับธรรมทายาท: ทำวัตรเช้า
16
สวดมนต์ฉบับธรรมทายาท: ทำวัตรเช้า
…งประกาศพรหมจรรย์ คือแบบแห่งการปฏิบัติอันประเสริฐ บริสุทธิ์บริบูรณ์สิ้นเชิง พร้อมทั้ง อรรถะ พร้อมทั้งพยัญชนะ ข้าพเจ้าบูชาอย่างยิ่ง เฉพาะพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น ข้าพเจ้านอบน้อมพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั…
เนื้อหานี้เป็นบทสวดมนต์เพื่อทำวัตรเช้าของธรรมทายาท โดยมีคำบูชาพระพุทธเจ้า พระธรรม และพระสงฆ์ รวมถึงการขอน้อมนอบและถวายสักการะต่อพระของพระองค์ที่ได้ตรัสรู้ ด้วยจิตที่ตั้งใจเพื่อประโยชน์สุขแก่ทุกคนในชุม
การอธิบายบาลีในบริบทของนามกดิและกดิ
55
การอธิบายบาลีในบริบทของนามกดิและกดิ
… 54 ย่อมแวคล้อม เหตุนัน(ชนนัน) คื่อว่า ผู้แวคล้อม. เป็นกัตถูรูปกัตถูสานะ ๒. ค้นธาตูเป็นทียะหรือเป็นพยัญชนะสังโยค ไม่ต้องพูดมิ เช่น ที่เป็นทีนะ อุ.ว่า อามาโฮ เป็น อาบทหน้า พารธ ธาดู ลง ณ ปัจจัยแล้วลบเสีย ไม่…
เนื้อหาอธิบายเกี่ยวกับบาลี โดยเฉพาะในบริบทของนามกดิและกดิ รวมถึงตัวอย่างการแวคล้อม และการใช้พยัญชนะสังโยคในความหมายต่าง ๆ โดยเน้นถึงการเปลี่ยนแปลงของฤทธาตุและความสำคัญในการสร้างประโยคที่มีความหมาย ซึ…
บทวิเคราะห์นิคคหิตสนธิในบาลีไวยกรณ์
24
บทวิเคราะห์นิคคหิตสนธิในบาลีไวยกรณ์
…นธิ ได้สนธิกิริโยปกรณ์ ๔ คือ โลโป ๑ อาเทโส ๑ อาคโม ๑ ปกติ ๑. ในโลปะที่ต้นนั้น ดังนี้ เมื่อมีสระ หรือพยัญชนะอยู่เบื้องหลัง ลบนิคคหิตซึ่งอยู่หน้าบ้างก็ได้ มี อุ. ว่า ตาส์-อห์ เป็น ตาสาห์ ได้ในคำว่า ตาสาห์ สนฺต…
…ให้ความรู้เกี่ยวกับนิคคหิตสนธิและการเปลี่ยนแปลงของกริยาในบริบทต่าง ๆ โดยอธิบายวิธีการแปลงนิคคหิตเป็นพยัญชนะสุดวรรคตามหลักไวยกรณ์บาลีอย่างละเอียด และยกตัวอย่างการนำไปใช้จริง เช่น การแปลงคำตั้งแต่ต้นจนถึงคำสุด…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
29
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 28 ในพยัญชนะสักตัวเดียว ตั้งแต่ต้นจนจบ แม้พระนาคเถระ ผู้อยู่ ณ ภูเขากุรุนธิยคีรี ทอดทิ้งปริยัติถึง ๑๘ ปี แล้วมาแ…
ในเอกสารนี้กล่าวถึงการวิจารณ์และการเรียนรู้ด้านพระธรรมของพระเถระในภูเขากุรุนธิยคีรี ที่มีการอภิปรายและวิเคราะห์ข้อมูลจากการศึกษาทั้งหมด เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ถูกต้องในเรื่องพระพุทธศาสนา พระเถระต่าง
ลักษณะมหาบุรุษ 32 ประการ
88
ลักษณะมหาบุรุษ 32 ประการ
…นเป็นอย่าง ดี นอกจากนี้ยังมีลักษณะที่ละเอียดอีก ซึ่งเป็นลักษณะเสริมของลักษณะมหาบุรุษ ที่เรียกว่า อนุพยัญชนะ 80 อย่าง คือ 1. มีนิ้วพระหัตถ์และนิ้วพระบาทอันเหลืองงาม 2. นิ้วพระหัตถ์และนิ้วพระบาทเรียวออกไปโดยลำ…
…างๆ ของบุคคลที่มีร่างกายที่สมบูรณ์ที่สุด โดยอธิบายลักษณะเฉพาะ เช่น นิ้วพระหัตถ์ พระบาท พระนาขา บุรุษพยัญชนะ รวมถึงคุณสมบัติต่างๆ ที่ทำให้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ลักษณะรายละเอียดเหล่านี้ช่วยให้เราเข้าใจธรรมชา…
อาหวนียะ และ ปาหุเนยยะ ในวิสุทธิมรรค
306
อาหวนียะ และ ปาหุเนยยะ ในวิสุทธิมรรค
…ป็นคำในนิกายอื่น” โดยอรรถก็อันเดียวกัน บทว่า อาหุเนยยะ นี้ในที่นี้ แต่ใน ๒ บทนี้ ต่างกันนิดหน่อยโดย พยัญชนะเท่านั้น พระสงฆ์เป็น อาหุเนยยะ ด้วยประการฉะนี้ [แก้บท ปาหุเนยโย] ส่วนในบทว่า ปาหุเนยฺโย ( พึงทราบวิน…
ข้อความนี้อธิบายเกี่ยวกับคำว่า 'อาหวนียะ' และ 'ปาหุเนยยะ' ในบริบทของพระสงฆ์ โดยระบุถึงการถวายอาคันตุกทานที่เหมาะสม โดยเฉพาะอย่างยิ่งต่อพระสงฆ์ ซึ่งเป็นผู้มีคุณค่าควรแก่การกราบไหว้และถวายสังฆทาน ข้อควา
คำสอนเกี่ยวกับความโง่และอิจฉาริษยา
299
คำสอนเกี่ยวกับความโง่และอิจฉาริษยา
…ธรรมสภาว่า แม้พระเทวทัตมองดูพระพักตร์อันทรงสิริ เหมือนดวงจันทร์เต็มดวง และพระอัตภาพอันประดับด้วย อนุพยัญชนะ ๘๐ และมหาปุริสลักษณะ ๓๒ ประการของ พระผู้มีพระภาคเจ้าแล้ว ก็ไม่อาจยังจิตให้เลื่อมใสได้ มิหนำซ้ำ ยังอ…
บทความนี้เกี่ยวกับการแสดงให้เห็นถึงความโง่ของบุคคลที่มองไม่เห็นความสำคัญของยศและการกระทำที่เกิดจากอิจฉาริษยา โดยนำเสนอกรณีของพระเทวทัตในอดีตที่ไม่สามารถยอมรับพระคุณของพระพุทธเจ้าได้ ถึงแม้จะได้เห็นพระ
การแลกเปลี่ยนความรู้และการฟังธรรม
110
การแลกเปลี่ยนความรู้และการฟังธรรม
… ซึ่งธรรมทั้งหลายอันงาม ในเบื้องต้น งามในท่ามกลาง งามในที่สุด ประกาศพรหมจรรย์พร้อมทั้งอรรถ พร้อมทั้งพยัญชนะ บริสุทธิ์ บริบูรณ์สิ้นเชิง เปรียบเหมือนในปัจจันตนคร ธัมมัสสวนสูตร, อังคุตตรนิกาย ปัญจกนิบาต, มก. เล…
สุตะคือการแสวงหาความรู้ทางธรรมะอย่างต่อเนื่อง โดยการฟังและสอบถามผู้รู้ ช่วยบำรุงจิตให้มีศรัทธาในพระสัมมาสัมพุทธเจ้า การศึกษาธรรมะไม่เพียงแค่เพื่อประโยชน์ส่วนตัว แต่ยังเป็นประโยชน์ต่อผู้อื่นด้วย การสะส
การบรรลุอมตธรรมของสารีบุตร
20
การบรรลุอมตธรรมของสารีบุตร
…อยหรือมาก นิมนต์กล่าวเถิด ท่านจงกล่าวแต่ใจความแก่ข้าพเจ้า ข้าพเจ้าต้องการ ใจความอย่างเดียว ท่านจักทำพยัญชนะให้มากทำไม. ลำดับนั้น พระอัสสชิ ได้กล่าวธรรมปริยายนี้แก่สารีบุตรปริพาชก ว่าดังนี้ “ธรรมเหล่าใดเกิดแต…
เนื้อหาเกี่ยวกับการสนทนาระหว่างสารีบุตรปริพาชกและพระอัสสชิในระหว่างการบิณฑบาต โดยพระอัสสชิได้สอนธรรมเกี่ยวกับเหตุแห่งธรรมและความดับแห่งธรรมที่ทำให้สารีบุตรเห็นธรรมและบรรลุอมตธรรม นอกจากนี้ยังมีการพูดค
ประโยค - อธิษฐานบัลใวทยากรณ์
30
ประโยค - อธิษฐานบัลใวทยากรณ์
…อานาจพุทธกันธาตุได้ 2. ต้นธาตุเป็นทีมา หรือ มีตัวสะกด ห้ามมิให้พูดพุทธี 3. มีอานำให้แปลตัวธาตุ หรือ พยัญชนะที่สุดธาตุได้ 4. ถ้าธาตุมี อ เป็นที่สุด ต้องแปลเป็น อาย อธิษฐานนี้โดยมากใช้ในคำสีนสารนะ และเป็นสมรส…
บทนี้พูดถึงการใช้ธาตุในภาษาไทยโดยอ้างอิงถึงการตั้งชื่อธาตุและพื้นฐานในการเปลี่ยนแปลงคำตามหลักเกณฑ์ของธาตุปีจี้ มีการยกตัวอย่างเช่น พฤกษ์ธาตุและหลักการในการวิเคราะห์ธาตุที่เป็นรัศสะ โดยเน้นการอธิบายการ
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 170
21
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 170
… อย่างนี้ :- อ, เอ. ปัจจัย ลงในหมวด ภู ธาตุ และในหมวด รุธ ธาตุ แต่ในหมวด รุธ ธาตุ ลงนิคคหิตอาคม หน้าพยัญชนะที่สุดธาตุด้วย ย ปัจจัย ลงในหมวด ทิว ธาตุ ณุ, ณา. ปัจจัย ลงในหมวด สุ ธาตุ นา ปัจจัย ลงในหมวด กี ธาตุ…
บทนี้พูดถึงความสำคัญของการใช้วาจกอย่างถูกต้องในการสื่อสาร และเสนอว่ากุลบุตรจะสามารถกำหนดวาจกทั้ง 5 ได้โดยอาศัยปัจจัยที่จัดอยู่ใน 5 หมวด รวมถึงการแบ่งปัจจัยในกัตตุวาจก 10 ตัว ที่มีผลต่อการใช้ธาตุในวาจา
พระปัญญาธิคุณและคุณธรรมของพระพุทธเจ้า
53
พระปัญญาธิคุณและคุณธรรมของพระพุทธเจ้า
…ีผิวพรรณเปล่งปลั่ง รูปร่างงดงามเป็นสิริมงคล ชวนให้ดูได้ไม่เบื่อ เพียบพร้อม ด้วยมหาปุริสลักษณะ 32 อนุพยัญชนะ 80 (อนุพยัญชนะ คือ ลักษณะปลีกย่อยของพระ มหาบุรุษ) 5. กาม (ความปรารถนา) เมื่อทรงประสงค์สิ่งใดก็สำเร็…
พระพุทธเจ้าทรงมีมนุษย์ธรรมและอำนาจอันยิ่งใหญ่ 6 ประการ ซึ่งช่วยให้ทรงนำธรรมะที่ตรัสรู้มาอบรมสั่งสอนเวไนยสัตว์อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งยังมีปรีชาญาณและความสามารถที่ไม่มีใครเทียบได้ พระองค์ทรงใช้อำนาจเพื่
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
156
คู่มือวิชาแปลไทยเป็นมคธ ป.ธ.๔-๙
…ิจฉาโต นิททุกโข ถ้านำหน้าสระ ให้ลง 5 อาคม เช่น ทราคโม ทุรกฺขาโต นิรุปทุทโว นิรามโย ฯลฯ แต่ถ้านําหน้าพยัญชนะ วรรค นิยมทีฆะ คือ ท เป็น ทู นิ เป็น นี เช่น ทูหร์ นิรโส นิวรณ์ ฯลฯ (๓) ใช้ศัพท์สมาสผิด คือ ศัพท์มโน…
…สังเกตเกี่ยวกับชื่อพระเถระที่นิยมใช้สมาสซ้อน และการใช้ศัพท์อุปสัคต่างๆ ในการแปล เช่น การนำหน้าสระและพยัญชนะ นอกจากนั้นยังเน้นการตรวจสอบการใช้ศัพท์สมาสว่าถูกต้องหรือไม่ และการรัสสะของคำในบางกรณีเพื่อให้การแปล…
การบรรเทาอุตุปริสสยะในเสนาสนะ
73
การบรรเทาอุตุปริสสยะในเสนาสนะ
…ษแก้ คือแก้ ปฏิสลุลาน (เร้นอยู่) เป็น เอกภาวะ (ผู้อยู่เดียว) ส่วนอารามะ (ยินดี) แก้เป็น สุข สมควรแก่พยัญชนะและอัตถะทุกอย่าง ในที่นี้มีถือเอานัยนั้นแปล ปฏิสกุลนาราม ว่า "สำราญในการเร้นอยู่" เป็นอันพ้นแก่งไปที
บทความนี้วิเคราะห์ความหมายและความสำคัญของคำว่า 'เสนาสนะ' ซึ่งรวมถึงที่นอนและที่นั่งของภิกษุ ในการบรรเทาอุตุปริสสยะซึ่งหมายถึงฤดูที่อาจทำให้เกิดอันตรายต่อร่างกายและจิตใจ กล่าวถึงการใช้เสนาสนะเพื่อบรรเท