อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์ : หน้า 71/118

ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 70 ของบาลีไวยากรณ์ เพื่อเป็นเครื่องหมายสำหรับใช้เรียกชื่อศัพท์ ประเภทหนึ่งเท่านั้น แต่ความมุ่งหมายคงมีทั่ว ๆ ไป ดังกล่าว แล้ว. อีกนัยหนึ่ง โดยมากสำนวนโวหารของภาษาบาลีที่พูดเป็นกลางๆ ไม่เจาะจงใคร หรือ คนพวกหนึ่ง พวกใด แต่มุ่งจะกล่าวสอนหรือ ตักเตือนเป็นเบื้องหน้า ก็มักจะยกคำว่า บุรุษ บุคคล ชน สัตว์ ขึ้น กล่าวเป็นประธานแห่งเนื้อความนั้น ๆ ต่อไปนี้จะยกพระพุทธภาษิตที่มี เฉพาะแต่คำว่า ปุริโส หรือบุรุษ เป็นประธานขึ้นเป็นตัวอย่าง พอ เป็นเครื่องพิสูจน์เปรียบเทียบ คือ :- ๑. สทฺธา ทุติยา ปุริสสฺส โหติ ๒. ทุลุลโภ ปุริสาชญฺโญ ๓. อปฺปสฺสุตาย์ ปุริโส พลิวทฺโทว ชีรติ ๔. หิรินิเสโธ ปุริโส โกจิ โลกสฺมิ วิชฺชติ ศรัทธาเป็นเพื่อนสองของบุรุษ บุรุษอาชาไนยหาได้ยาก บุรุษ ผู้สดับแล้วน้อยนี้ ย่อมแก่ เหมือนโคถึก. บุรุษผู้เกียดกันอกุศลวิตกเสีย ด้วย ความละอาย น้อยคนจะมีในโลก อุทาหรณ์ทั้ง ๔ ข้อนี้ ผู้ศึกษาคงจะเห็นได้แล้วว่ามีคำ ปุริโส หรือ บุรุษ เป็นตัวประธานแห่งเนื้อความนั้น ๆ ถ้าพิจารณาตาม พยัญชนะแล้ว ดูเหมือนกับว่า พระพุทธเจ้าจะทรงสั่งสอนแนะนำเฉพาะ