ลำไยเวราะน์ อ่างตาด: การศึกษาและการแปลงพยัญชนะ : หน้า 66/115

ประโยค - อธิบายลำไยเวราะน์ อ่างตาด - หน้าที่ 65 เป็น ค ซึ่งเป็นพยัญชนะที่ ๑ เป็น คมสติก เพื่อให้ลดำดับกับ ข เสีย ก่อน, ต่อจากนั้นจะแปล ค ซึ่ง แล้วมีรูปเป็น ศมสติก, เอสระ แหน่ง ช เป็น อ, ชินสติก, จ ป้างอยู่เบื้องหลัง มือนาให แปลงที่สุดเข้ดเป็น จ, คำกล่าวแล้ว จำสำเร็จรูป ๒. ถ้าพยัญชนะอภากาสอยู่ในวรรถอื่น ซึ่งนอกจาก ก วรรถที่ กล่าวแล้ว โดยมากนักแปลงเป็นพยัญชนะวรรดเดียวกัน ดังที่ท่านตั้ง เกณฑ์ว่า พยัญชนะอภากาสเป็นอักษรที่ ๒ ให้แปลงเป็นอักษรที่ ๑, เป็นอักษรที่ ๒ ให้แปลงเป็นอักษรที่ ๓ เช่น อุ, อจนฺต (ตัดแล้ว) เดิมเป็น จิ, ธาตุ ในความตัด ลง อ ปัจจัย อ วิตติเป็น จิ, ทำ เทวภาวะ จิ้ว ข้างหน้า เป็น จิ, แล้วแปลง จอ(อักษรที่ ๒) เป็น อ (อักษรที่ ๓) จิีเป็น จิ, อา อนเจิ้จิ เป็น อ แล้วช่อน จู ได้รูปเป็น จณิ, พุทธิ อิ แห่ง จิี เป็น อำรั้วรูปล เป็น จณิ. พุทธกิฏิ (ย่อมปราณฉะกิน) เดิมเป็น ภูว, ธาตุ ในความกิน ลง ข ปัจจัย วิวิตติเป็น ภุชฌงค์, ทำ เทวภาวะ ภู, ไว้งหน้าเป็น ภูชุนติ, แปลง จ (อักษรที่ ๔) เป็น พ (อักษรที่ ๓) จงเป็น พุทฺจิตติ ข ปัจจัยอยู่เบื้องหลัง มีอาณาให้แปลงที่สุดเข้ดเป็น ก สำเร็จรูป เป็น พุทธิติ ๓. อีกอย่างหนึ่ง ยังมีพยัญชนะอภากาสงบตัว ซึ่งหาได้แปลง ตามหลักกฎกล่าวมาแล้วนี้สมไปไม่ ข อาจแปลงเป็นอย่างอื่นได้อีก ซึ่งท่านกำจัดได้เฉพาะธาตบางตัว เช่น ให้แปลงพยัญชนะอภากาส คือ