ประโยค-อธิบายบาลีไว้วาการณ์ อามาต - หน้าที่ 36 : หน้า 37/115

ประโยค-อธิบายบาลีไว้วาการณ์ อามาต - หน้าที่ 36 สี พฤศจิก อีเป็น เอ บ่ง อุ. สติ, เสศติ, แปลเป็น อย บ่ง อ. สติ, เสษติ, สํยุตติ. มรุ คธรูปไม่เปลี่ยน อ. มรุ. แปลเป็น วิญญู บ่ง อ. มัยยติ. ปฺณ คธรูปไม่เปลี่ยน อ. ปณติ, แปลที่สุดธาตุกับ อ. ปีจัย (ในกัมมาวาจาก) เป็น จาะ บ่ง อ. ปจจติ. อิกฺ คธรูปไม่เปลี่ยน อ. อิกฺกติ, ลงพญชนะอาคมที่ดิน ธาตุบ่ง อ. อุทกฏติ. ลภ คธรูปไม่เปลี่ยน อ. ลภติ, ลบที่สุภธาตุ อ. อดลุก, อดุกฺ แปลที่สุภธาตุกับ อ. ปัจฉัย (เฉพาะกัมมาวาจาก) เป็น พู บ่ง อ. ลภุกติ. คม คธรูปไม่เปลี่ยน อ. อมวา, อามวิโ. แปลเป็น คูจู บ่ง อ. คูจติ, ลบที่สุภธาตุบ่ง อ. อุปจาม, แปลเป็น ผมม บ้าง อ. มมมก, มมมหา, (มีทีใช้น้อย). 2. หมวด ธุระ ธาตุ ในธาตุหมวดนี้ ลง อ. เอ ปัจจัยเหมือนหมวด คธฺฏ ด่าง แต่เมื่อดลงแล้ว มิกไลล์รัคคิฏอคาม ที่พึ่งชนะดันบัณฑิตดัว แล้วแปลนึกคิดตัวนั้นเป็นพยัญชนะที่สุจรรร คํ ตัว ๆ ใดตัวนั้น คือ ยถนฺน การแปลง ต้องถือพยัญชนะที่สุจรรยเป็นหลักตาม ที่ท่านวางไว้ในสมุทิ คือ :- พยัญชนะที่สุจรรอยู่ใน ก วรรร แปลเป็น อจ. องค์ติ ย่อมกำหนด อจ ธญุต.