หน้าหนังสือทั้งหมด

คำศัพท์และคำอธิบายทางบาลี
27
คำศัพท์และคำอธิบายทางบาลี
…านให้แล้ว ๑๙.มหิฬามุโข ๒๐.คหฎฐปพฺพชิตา มีหน้าเพียงดังหน้าแห่งช้างพัง คฤหัสถ์และบรรพชิต ๒๑.พุทฺธสีโฆ พระพุทธเจ้าเพียงดังสีหะ ๒๒.คมิกฤตติ ภัตรเพื่อผู้ไป ๒๓.อนโตเคห์ ภายในแห่งเรือน
เนื้อหานี้นำเสนอศัพท์บาลีที่มีความสำคัญและการใช้งานในชีวิตประจำวัน รวมถึงการอธิบายความหมายของคำ ความเชื่อมโยงระหว่างคำต่างๆ ในบริบทของวิชาการและวรรณกรรม เพื่อช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจและใช้งานอย่างถูกต้อง
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
24
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 24 วิสุทธิมคเค สติปัฏฐานาติ อย วุจฺจติ อุปนิพนธ์โคจิโรฯ อิติ อิมินา จ อาจาเรน อิมินา จ โคจเรน อุเปโต สมนฺนาคโต เป็นปี วุจจติ อาจารโคจรสม
…ีร์ทางพระพุทธศาสนาและพุทธธรรม ที่กล่าวเกี่ยวกับสติ การปฏิบัติและการเห็นที่ถูกต้องตามหลักการของโอวาท พระพุทธเจ้าซึ่งนำไปสู่การเข้าใจในสัจจะต่าง ๆ และพัฒนาจิตใจให้หลุดพ้นจากกิเลส สิ่งสำคัญในเนื้อหาคือการอธิบายถึง…
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
111
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 111 ปญฺญาภูมินิทฺเทโส สิทธิ์ โหติสุทโท โยค น คจฺฉติ น จ อุปปาโท โหติ ฯ สเจ เหยย" อุปปาทสฺสาปิ อุปปาโท ปาปุเณยยาติ ฯ เยปี มญฺญญัติ อิทป
…่งเป็นหลักการที่ส่งผลต่อการเกิดและดับของสิ่งต่าง ๆ อธิบายความสัมพันธ์ระหว่างอวิชชาและการกระทำสังขาร พระพุทธเจ้าสอนให้เห็นถึงเหตุและผลของทุกสิ่งที่เกิดขึ้น เช่น ชาติ ชรา มรณะ ด้วย โดยมีการอธิบายถึงความหมายและควา…
อุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒: บทเรียนการแปล
7
อุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒: บทเรียนการแปล
…น ตุฏฺโฐ ๑๒๕. ทาริกา นาย นิมุคคา ๑๓๐. สปปิสฺส ภาชนํ ภินน์, ประโยคเหล่านี้ ผู้เรียนจงแปลเป็นมคธ ๑๓๑. พระพุทธเจ้า เกิดขึ้นแล้ว ในโลก ๑๓๒. ธรรม ตั้งอยู่แล้ว ในสันดาน ของสัตบุรุษ ท. ๑๓๓. พระผู้มีพระภาค ถึงแล้ว ซึ่ง…
…ปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒ โดยมีการนำเสนอข้อความที่สื่อถึงปรัชญาและหลักการสืบค้น ในส่วนของประโยคที่เกี่ยวกับพระพุทธเจ้าและธรรมชาติของสัตบุรุษ พร้อมทั้งมุ่งเน้นถึงความสำคัญของการแปลเป็นมคธ เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจในเนื…
อุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒ - หน้าที่ 14
16
อุภัยพากยปริวัตน์ ภาค ๑ - ๒ - หน้าที่ 14
…ฺเตน ปริวาเรน อาราม คนติ ๒๔๐. พราหมณา ภิกฺขาย นคร ปวิสนฺติ ประโยคเหล่านี้ ผู้เรียนจงแปลเป็นมคธ ๒๔๑. พระพุทธเจ้า แสดง ซึ่งธรรม เพื่อประโยชน์ เพื่อสุข แห่ง ชน ท. ๒๔๒. ชน ท. ใด ปฏิบัติ โดยเคารพ, ชน ท. นั้น พ้น จาก…
ในหน้าที่ 14 ของอุภัยพากยปริวัตน์ มีการนำเสนอหลักธรรมของพระพุทธเจ้าเช่น การปฏิบัติธรรมเพื่อประโยชน์สุขของชน ท. ที่อยู่ในสังคม การรักษาศีลและการหลีกเลี่ยงบาปก็มีความสำ…
การแปลประโยคในมคธ
35
การแปลประโยคในมคธ
… ศาสดา เป็นผู้ อันท่าน ตรัสถามแล้ว ว่า "แน่ะคฤหบดี ก็ ทาน ในตระกูล อันท่าน ยังให้อยู่หรือ ? ทูลว่า "พระพุทธเจ้า ข้า ขอรับ, ก็แต่ว่า ข้าพระพุทธเจ้า ไม่อาจ เพื่อจะทำ ให้เป็นของประณีต." ๔๐๕. พระศาสดา เมื่อทรงแสดง …
บทความนี้กล่าวถึงการแปลประโยคต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับคำสอนของพระพุทธเจ้าในเรื่องของการให้ทานและสำคัญของจิตใจที่ประณีตเมื่อทำบุญ ผ่านการสนทนาของอนาถปิณฑิกะและพระศาสดา ตลอดจ…
อาหารแห่งธัมมวิจยสัมโพชฌงค์และวิริยสัมโพชฌงค์
112
อาหารแห่งธัมมวิจยสัมโพชฌงค์และวิริยสัมโพชฌงค์
…ุทั้งหลาย บุรุษนั้นจะอาจก่อไฟน้อย หนึ่ง (นั้น) ให้โพลงขึ้นได้หรือไม่ "ภิกษุทั้งหลายกราบทูลว่า " ได้ พระพุทธเจ้าข้า " ดังนี้ [อาหารแห่งธัมมวิจยสัมโพชฌงค์] ก็ในอธิการนี้ พึงทราบการเจริญสัมโพชฌงค์ ๓ มีธัมมวิจย สัม…
ในบทความนี้มีการอธิบายถึงอาหารแห่งธัมมวิจยสัมโพชฌงค์และวิริยสัมโพชฌงค์ โดยกล่าวถึงความสำคัญของการทำโยนิโสมนสิการในธรรมที่เกี่ยวข้อง เพื่อเสริมสร้างและนำไปสู่การบรรลุผลที่ดีในทางพระพุทธศาสนา และการพัฒน
วิสุทธิมรรค: การข่มจิตและการเจริญสัมโพชฌงค์
117
วิสุทธิมรรค: การข่มจิตและการเจริญสัมโพชฌงค์
…ุทั้งหลาย บุรุษนั้นจะอาจดับไฟ กองใหญ่ (นั้น) ได้หรือหนอ " ภิกษุทั้งหลายกราบทูลว่า " ข้อนั้นหา มิได้ พระพุทธเจ้าข้า " ตรัสต่อไปว่า " ฉันนั้นนั่นแล ภิกษุทั้งหลาย ในสมัยใดจิตฟุ้งซ่านอยู่ ในสมัยนั้น (กาลนั้น ) มิใช…
ในประโยคที่ 8 ของวิสุทธิมรรค พระโยคาวจรได้อธิบายถึงการน้อมใจไปในปีติ และวิธีการข่มจิตในช่วงเวลาที่ควรจะข่ม โดยเฉพาะเมื่อจิตมีอาการฟุ้งซ่าน การเจริญสัมโพชฌงค์ในสมัยที่ไม่เหมาะสมอาจทำให้จิตไม่สามารถสงบไ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
118
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…องไฟนั้นภิกษุทั้งหลาย บุรุษนั้นจะอาจดับ ไฟกองใหญ่ (นั้น) ได้หรือไม่ " ภิกษุทั้งหลายกราบทูลว่า " ได้ พระพุทธเจ้าข้า " ดังนี้" [อาหารแห่งปัสสัทธิสัมโพชฌงค์] แม้ในอธิการนี้ ก็พึงทราบการเจริญสัมโพชฌงค์ ๓ มี ปัสสัทธ…
ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการเจริญสมาธิสัมโพชฌงค์และอุเบกขาสัมโพชฌงค์ รวมถึงวิธีการทำให้จิตสงบจากความฟุ้งซ่าน โดยใช้การเปรียบเทียบกับการดับไฟใหญ่ด้วยวิธีการต่างๆ ที่สนับสนุนให้ภิกษุสามารถเจริญสัมโพชฌงค์ได้
อนุสสติ ๖ แก่อริยสาวก
321
อนุสสติ ๖ แก่อริยสาวก
…สติ ๖ สำเร็จแก่อริยสาวกเท่านั้น] ก็แลอนุสสติ ๖ นี้ ย่อมสำเร็จแก่อริยสาวกทั้งหลายเท่านั้น เพราะคุณของพระพุทธเจ้า และพระธรรม พระสงฆ์ย่อมปรากฏ (ชัด) แก่ท่าน และท่านประกอบพร้อมไปด้วยศีลทั้งหลายอันทรงคุณมีความ ไม่ขา…
…นุสสติ ๖ จะสำเร็จแก่ท่านอริยสาวกทั้งหลาย เพื่อทำให้จิตของท่านหมดจดจากกามคุณและเข้าถึงปรมัตถวิสุทธิ์ พระพุทธเจ้าตรัสถึงอนุสสติ ๖ เฉพาะในธรรมวินัยของพระโสดาบัน เช่น ในมหานามสูตรและเคธสูตร เพื่อแสดงถึงวิหารของพระโ…
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
71
อธิบายบาลีไวยากรณ์: นามและอัพยยศัพท์
…ว่ามีคำ ปุริโส หรือ บุรุษ เป็นตัวประธานแห่งเนื้อความนั้น ๆ ถ้าพิจารณาตาม พยัญชนะแล้ว ดูเหมือนกับว่า พระพุทธเจ้าจะทรงสั่งสอนแนะนำเฉพาะ
การศึกษาเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ที่เน้นถึงการใช้คำว่า 'บุรุษ' เป็นประธานในการกล่าวอ้างในสำนวนภาษาบาลี มุ่งเป้าหมายการสอนหรือเตือนผู้อื่น โดยมีตัวอย่างพระพุทธภาษิต 4 ข้อที่แสดงการใช้เนื้อหาที่เกี่ยวข้องกั
อานาปานสติสมาธิ: ความรู้และการประยุกต์
88
อานาปานสติสมาธิ: ความรู้และการประยุกต์
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 88 อย่างไร ? เฉลยว่า พระพุทธาธิบายมีอยู่ว่า "อันอานาปานสติสมาธินี้ จะได้เป็นธรรมไม่ละเมียดหรือไม่ประณีตโดยปริยายไร ๆ เหมือนอย่าง อสุภกรรมฐาน ซึ่งละเมียดแ
ในบทนี้พระพุทธเจ้าตรัสถึงการฝึกอานาปานสติสมาธิว่าเป็นธรรมที่มีความละเมียดและประณีตโดยไม่ขึ้นอยู่กับความละเอียดหรือควา…
อเสจนโก และอานาปานสติสมาธิ
89
อเสจนโก และอานาปานสติสมาธิ
…เป็นสุขเมื่อออกจากฌานแล้ว ๒. มหาฎีกาว่า การบำเพ็ญฌานของศาสนิกชน ส่วนมากก็เป็นนิพเพธภาคิยะ แต่สำหรับ พระพุทธเจ้าแล้วเป็นนิพเพธภาคิยะโดยส่วนเดียวแท้ เพราะพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเจริญ กรรมฐานนี้เองจึงได้ทรงบรรลุพระ…
เนื้อหานี้อธิบายความหมายของอเสจนโก โดยเชื่อมโยงถึงการฝึกอานาปานสติสมาธิซึ่งนำไปสู่ความสุขและการตัดขาดจากบาปและธรรมอันเป็นอกุศล การเข้าถึงฌานและผลลัพธ์ที่ตามมาซึ่งเกี่ยวข้องกับการบรรลุพระสัมมาสัมโพธิญา
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
122
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑
…ศษได้ ด้วยประการฉะนี้ อานาปานสติ อันภิกษุใดลำเพ็ญดีเต็มที่แล้ว สั่งสม (ทำให้ช่ำชอง) โดยลำดับ ตามที่ พระพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ ภิกษุนั้น ย่อมยัง โลกนี้ให้สว่าง ดุจดวงจันทร์พ้นจากหมอก ส่องแสงอยู่ฉะนั้น' แล นี่เป็นอุป…
ในเนื้อหานี้จะกล่าวถึงการปฏิบัติอานาปานสติ ซึ่งเป็นแนวทางที่พระพุทธเจ้าได้สั่งสอนไว้ โดยภิกษุที่ปฏิบัติอย่างจริงจังจะทำให้โลกสว่างขึ้นยิ่งกว่าดวงจันทร์ที่พ้นจากหมอก เนื้อ…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 190
191
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 190
าย---- ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 190 บุคคลทั้งหลาย---- ผู้เนื่องอยู่ในอัตภาพทั้งหลายทั้งปวงในทิศตะวันออก ขอสตรีทั้งหลาย---- บุรุษทั้งหลาย- อริยชนทั้งหลาย---- อนริย ชนทั้งหลาย----
ในบทความนี้ พระพุทธเจ้าตรัสถึงการรักษาตนให้อยู่ในสภาพที่ไม่มีเวร และความสุข โดยบรรยากาศที่หลากหลายของบุคคล ไม่ว่าจะเป็นสตร…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 127
127
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 127
…ชีวก) รุ่งเรืองเป็นอันเดียวด้วยผ้ากาสาวะทั้งหลาย จึง(กลับ) มากราบทูลว่า "สวนเต็มไปด้วยภิกษุทั้งหลาย พระพุทธเจ้าข้า ข้าพระพุทธเจ้าไม่ ทราบว่า พระคุณเจ้านั้นเป็นรูปไหน " ครั้งนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสกะบุรุษผู้…
ในบทนี้กล่าวถึงบุรุษที่ไปพบสวนมะม่วงของหมอชีวก อธิบายถึงการนำภิกษุไปกราบถวายพระพุทธเจ้า และการนิรมิตของภิกษุที่สามารถปรากฏได้ในอิริยาบถต่าง ๆ ทั้งยืน นั่ง พูด และนิ่ง รวมถึงการเปลี่ยนเพศ…
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - พระผู้มีพระภาคเจ้า
133
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - พระผู้มีพระภาคเจ้า
…า "โมคคัลลาน ก็เดี๋ยวนี้ ธรรมเสนา บดี พี่ชายท่าน (อยู่) ที่ไหน" กราบทูลว่า "(อยู่) ที่เมืองสังกัสสะ พระพุทธเจ้าข้า " จึงรับสั่งว่า "โมคคัลลาน ชนเหล่าใดใคร่จะเห็นเรา ชนเหล่านั้นจงมาสู่เมืองสังกัสสะในวันพรุ่งนี้ …
เนื้อหาเล่าเกี่ยวกับพระผู้มีพระภาคเจ้าและพระมหาโมคคัลลานเถระที่บังคมพระบาทของพระองค์ โดยมีการสื่อสารถึงเมืองสังกัสสะและคำบอกจากพระผู้มีพระภาคเจ้าถึงการมาที่เมืองในวันเพ็ญมหาปวารณาและวันอุโบสถ นอกจากนี
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
135
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒
…พิณ ?) ลงมา ขึ้นชื่อว่าสัตว์ผู้ได้เห็นพระผู้มีพระ ภาคเจ้าในวันนั้นแล้ว ไม่ยังความกระหยิ่มต่อความเป็นพระพุทธเจ้าให้ เกิดขึ้น (เฉย) อยู่ได้ ไม่มีแล” พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ทรงทำอาวิภาว ปาฏิหาริย์นี้ในตอนนี้ (ตอนแรก…
เนื้อหานี้เน้นถึงการแสดงธรรมของพระพุทธเจ้าและพระเถระธัมมทินนะในวันสำคัญ ขยายความเกี่ยวกับการทำอาวิภาวปาฏิหาริย์ พร้อมคำอธิบายเกี่ยวกับธรรม ๓ …
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - ลำดับขันธ์และการระลึกปุพเพนิวาส
181
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - ลำดับขันธ์และการระลึกปุพเพนิวาส
…ือเดียรถีย์ทั้งหลาย พระปกติสากทั้งหลาย พระมหาสาวกทั้งหลาย พระอัครสาวกทั้งหลาย พระปัจเจกพุทธทั้งหลาย พระพุทธเจ้าทั้งหลาย [ระยะกาลต่างกัน] ในชน ๖ ประเภทนั้น เดียรถีย์ทั้งหลาย ระลึกได้เพียง ๔๐ กัป ไม่ยิ่งกว่านั้น …
บทความนี้นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับการระลึกปุพเพนิวาสในบุคคลต่างๆ โดยแยกประเภทเป็น 6 ประเภท รวมถึงเดียรถีย์และพระอสีติมหาสาวก โดยชี้ให้เห็นว่าสามารถระลึกได้ในระยะเวลาที่แตกต่างกัน อธิบายถึงความสามารถในการ
ความเข้าใจเกี่ยวกับขันธ์และการเกิดใหม่ในพระพุทธศาสนา
182
ความเข้าใจเกี่ยวกับขันธ์และการเกิดใหม่ในพระพุทธศาสนา
…งอัตภาพ หนึ่งแล้วก็เห็นปฏิสนธิ (ในอัตภาพอื่นต่อไป) อีก... พระปัจเจกพุทธ ทั้งหลายก็เช่นนั้น แต่สำหรับพระพุทธเจ้าทั้งหลาย กิจด้วย (ระลึก ตาม) ลำดับขันธ์ไม่มีเลย กิจด้วย (ระลึก) ก้าวไปโดยจุติปฏิสนธิก็ไม่มี แท้จริง…
…ระลึกถึงขันธ์จะมีวิธีการที่แตกต่างกันไปซึ่งแสดงให้เห็นถึงการพัฒนาการแห่งจิตใจและการเข้าถึงความรู้ของพระพุทธเจ้า ทั้งนี้ การเข้าใจลำดับและการเคลื่อนผ่านระยะเวลาของการเกิดใหม่เป็นส่วนสำคัญเพื่อการพัฒนาจิต