หน้าหนังสือทั้งหมด

ความสันโดษในพระธรรม
202
ความสันโดษในพระธรรม
สงัดได้ตามที่ปรารถนา ไม่ว่าจะเป็นในป่า โคนไม้ ซอกเขา ชะง่อนผา ในถ้ำ ป่าช้า ป่าชัฏ ที่โล่งแจ้ง หรือลอมฟาง เป็นต้น โดยไม่มีห่วงใยในสิ่งใด ๆ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสรรเสริญความสันโดษไว้ว่า “ความสันโดษเป็น
เนื้อหาเน้นความสำคัญของความสันโดษในชีวิตตามหลักพระธรรม ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสรรเสริญว่าความสันโดษเป็นทรัพย์อันประเสริฐ ที่สามารถนำมาซึ่งความสุขและความเจริญ ทั้งยังเสนอตัวอย่างจริงจากพระเทวทัตที่ข
การทำลายนิวรณ์และการบรรลุสมาธิ
208
การทำลายนิวรณ์และการบรรลุสมาธิ
ของพระภิกษุรูปนั้น ก็ยังไม่สามารถสงัดจากกามและอกุศลธรรม ถึงจะทุ่มเท เวลาเจริญภาวนาไปนานแสนนาน ก็ไม่สามารถ บรรลุคุณวิเศษอย่างใด ต่อเมื่อละนิวรณ์ทั้ง ๕ ประการได้แล้ว กายและใจจึงสงัดจากกาม หมดความยินดีใน
เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของการละนิวรณ์ 5 ประการเพื่อให้พระภิกษุสามารถบรรลุคุณวิเศษและบรรลุสมาธิได้ โดยเน้นว่าการทำลายกามและอกุศลธรรมนั้นสำคัญมากในการเจริญภาวนา นอกจากนี้ยังมีการพูดถึงนิรัตถ์ในพระพุทธศาส
การปลดหนี้ทางจิตใจ
209
การปลดหนี้ทางจิตใจ
“หนี้” คือ ผู้ที่เป็นหนี้เขา แม้จะถูกเจ้าหนี้ทวงถามด้วยคำหยาบ ก็ไม่อาจโต้ตอบอะไรได้ ต้องสู้ทนนิ่งเฉย เพราะเป็นลูกหนี้เขา แต่ถ้าเมื่อใดชำระหนี้หมดสิ้นแล้ว มีทรัพย์เหลือเป็นกำไร ย่อม มีความรู้สึกเป็นอิส
เนื้อหาพูดถึงความรู้สึกเป็นหนี้ในจิตใจที่จะต้องอดทนต่อความรู้สึกเช่นการถูกทวงหนี้ และความสามารถในการละกามฉันทะ หลังจากชำระหนี้ทำให้รู้สึกอิสระ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงพยาบาทที่เปรียบได้กับโรค และการที่จะพ
ความขาดแคลนกำลังใจและความฟุ้งซ่านในชีวิต
210
ความขาดแคลนกำลังใจและความฟุ้งซ่านในชีวิต
ขาดความกระตือรือร้นในการทำกิจกรรมต่างๆ ขาดกำลังใจและ ความหวังในชีวิต เกิดความเบื่อหน่ายชีวิต ไม่คิดอยากทำสิ่ง ใด ๆ บุคคลที่ใจหดหู่ ย่อมขาดความวิริยอุตสาหะในการทำสิ่ง ต่าง ๆ ได้แต่ปล่อยให้ความคิดเลื่อน
บทความนี้พูดถึงความรู้สึกขาดกำลังใจในการทำกิจกรรมต่างๆ และความเบื่อหน่ายในชีวิต ซึ่งมักเกิดจากอาการซึมเศร้าและความฟุ้งซ่าน อธิบายถึงการเปรียบเทียบของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ว่าเหมือนการถูกจองจำ ทำให้หมดโอ
การเข้าใจนิวรณ์ ๕ และสมาธิ
211
การเข้าใจนิวรณ์ ๕ และสมาธิ
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเปรียบอุทธัจจกุกกุจจะเหมือน “ความเป็นทาส” ผู้ที่เป็นทาสเขา จะไปไหนตามความพอใจ ไม่ได้ ต้องคอยพะวงถึงนาย เกรงจะถูกลงโทษ ไม่มีอิสระในตัว ๕) วิจิกิจฉา คือ ความลังเลสงสัย ไม่แน่ใจ มีค
บทความนี้อธิบายถึงนิวรณ์ ๕ ที่เป็นอุปสรรคในการเจริญภาวนา โดยเปรียบเทียบกับการเป็นทาสและความลังเลสงสัย ทั้งนี้ นิวรณ์เหล่านี้จะเป็นอุปสรรคต่อการบรรลุอริยภูมิของพระภิกษุและการทำจิตให้รวมเป็นหนึ่งเพื่อเข
ประเภทของสมาธิในพระพุทธศาสนา
221
ประเภทของสมาธิในพระพุทธศาสนา
ประเภทของสมาธิ การบรรลุฌานทั้ง ๔ ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง แก่พระเจ้าอชาตศัตรูนั้น ล้วนเป็นสามัญญผลอันเกิดจากการ เจริญสมาธิภาวนาของพระภิกษุเอง 5 สมาธิในพระพุทธศาสนาอาจแบ่งออกได้เป็น ๒ ระดับ คือ
บทความนี้นำเสนอประเภทของสมาธิในพระพุทธศาสนา ซึ่งแบ่งออกเป็น ๒ ระดับ ได้แก่ สมาธิเบื้องต่ำที่เกิดจากการสงบระงับของนิวรณ์ ๕ และสมาธิเบื้องสูงที่นำไปสู่การบรรลุฌานทั้ง ๔ โดยเฉพาะความสำคัญของการทำใจให้เป็
การพัฒนาจิตผ่านมโนมยิทธิ
236
การพัฒนาจิตผ่านมโนมยิทธิ
เท่านั้น เช่นเดียวกับการที่เราตั้งใจซื้อสินค้าอย่างหนึ่งอย่างใด แล้วได้ของแถมเพิ่มมาอีก ข้อนี้ฉันใด “มโนมยิทธิ” ก็ฉันนั้น สามัญญผลลำาดับที่ ๓ เมื่อผู้เจริญภาวนาบรรลุ “มโนมยิทธิ” แล้วถ้ายังสามารถ ประคอ
เมื่อผู้เจริญภาวนาได้บรรลุมโนมยิทธิแล้ว หากยังสามารถรักษาสมาธิได้ จะทำให้จิตบริสุทธิ์ขึ้น สามารถแสดงอิทธิฤทธิ์ได้ เช่น การแปลงกายและล่องหน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้สอนว่า เมื่อจิตเป็นสมาธิและปราศจากกิเลส
ญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่นของพระพุทธองค์
241
ญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่นของพระพุทธองค์
จับโยนข้ามมหาสมุทรเสีย ครั้นไปถึงที่ประทับ ของพระพุทธองค์ ยักษ์ได้แสดงอาการข่มขู่ โดยเรียกพระพุทธองค์ให้เสด็จออกไปหา ยังมี ทันทียักษ์จะพูดอะไรต่อไป พระพุทธองค์ก็ทรง ล่วงรู้ความคิดของยักษ์ทันที จึงทรงต
เนื้อหาเกี่ยวกับการสนทนาและการเปิดเผยความรู้ของพระพุทธองค์ที่แสดงถึงความสามารถในการรู้ใจผู้อื่น โดยมีการสนทนากับยักษ์และพระเจ้าอชาตศัตรู ผ่านการตรัสถึงความสำคัญของสมาธิและความบริสุทธิ์ในการทำงานของจิต
ความสงสัยเรื่องสามัญญผลและการสารภาพผิดของพระเจ้าอชาตศัตรู
256
ความสงสัยเรื่องสามัญญผลและการสารภาพผิดของพระเจ้าอชาตศัตรู
ความสงสัยเรื่องสามัญญผลที่ติดค้างพระทัยมาเป็นเวลา นาน แม้จะทรงพยายามเสด็จไปหาเจ้าลัทธิผู้มีชื่อเสียงทั้ง หลายให้ช่วยคลี่คลายข้อข้องใจ แต่กลับทรงผิดหวังมาโดย ตลอดนั้น บัดนี้พระเจ้าอชาตศัตรูได้ทรงพบแล้ว
ในข้อความนี้พระเจ้าอชาตศัตรูทรงเผชิญกับความสงสัยเรื่องสามัญญผลที่รบกวนพระทัยเป็นเวลานาน แม้จะพยายามหาความกระจ่างจากเจ้าลัทธิต่าง ๆ แต่กลับผิดหวัง จนพระองค์พบว่าพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเท่านั้นที่สามารถปลดป
การยอมรับผิดและการทำบุญของพระเจ้าอชาตศัตรู
258
การยอมรับผิดและการทำบุญของพระเจ้าอชาตศัตรู
แช่มชื่น และทรงมุ่งมั่นประกอบกุศลกรรมอย่างยิ่งยวดต่อไป เป็นการเริ่มต้นบ่าเพ็ญบุญบารมี ต่อ ๆ ไป เพื่อเป็นปัจจัยแห่งภพหน้า นับเป็นบุญประการหนึ่งของพระเจ้าอชาตศัตรู ที่ทรง มีอุปนิสัยกล้ายอมรับผิด เมื่อทร
พระเจ้าอชาตศัตรูทรงแสดงความกล้าหาญในการยอมรับผิดในความผิดที่ทำต่อพระราชบิดาและได้มีโอกาสสารภาพความผิดเฉพาะพระพักตร์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า การทำเช่นนี้นับเป็นการหยุดยั้งการผูกเวรและเป็นโอกาสในการสร้างบุญบ
พระเจ้าอชาตศัตรูและการบรรลุนิพพาน
259
พระเจ้าอชาตศัตรูและการบรรลุนิพพาน
นั้นว่า พระเจ้าอชาตศัตรูนี้ถูกบาปจากการทำปิตุฆาต ปิดกั้น หนทางสวรรค์นิพพานเสียแล้วในชาตินี้ หาไม่เช่นนั้นแล้ว ย่อม จะทรงได้บรรลุโสดาปัตติผล เป็นพระโสดาบันในค่ำคืนนั้นเอง มีคำอธิบายปรากฏในอรรถกถาสามัญญ
พระเจ้าอชาตศัตรูถูกบาปจากการปลงพระชนม์พระราชบิดา ผลที่ได้รับคือไม่สามารถหลับได้ แต่หลังจากการพบพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงบรรทมหลับได้ และจะต้องเสวยผลกรรมที่หนักในนรกโลหกุมภีเป็นเวลาหมื่นปี ก่อนที่จะได้ตรั
คุณลักษณะของพระภิกษุที่ดีในพระพุทธศาสนา
264
คุณลักษณะของพระภิกษุที่ดีในพระพุทธศาสนา
Q). คุณลักษณะของพระภิกษุที่ดีในพระพุทธศาสนา จากสามัญญผลสูตรนี้ เราสามารถแบ่งคุณลักษณะหรือ คุณสมบัติของพระภิกษุที่ดีในพระพุทธศาสนาออกได้เป็น ๓ ระดับ คือ ระดับที่ ๑ คุณลักษณะของพระภิกษุที่ดีในเบื้องต้น
บทความนี้วิเคราะห์และอธิบายคุณลักษณะของพระภิกษุที่ดีในพระพุทธศาสนา โดยมีการแบ่งคุณลักษณะออกเป็น ๓ ระดับซึ่งรวมถึงการบวชแบบมีเป้าหมาย เพื่อพัฒนาจิตใจให้ดีขึ้นผ่านการศึกษาและการเจริญภาวนา นอกจากนี้ยังกล
ความรู้และอุตตริมนุสสธรรม
270
ความรู้และอุตตริมนุสสธรรม
5. ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ คือ ความรู้ที่ทำให้ สามารถระลึกชาติได้ ๗. ทิพพจักขุ คือ ตาทิพย์หรือจุตูปปาตญาณ ๔. อาสวักขยญาณ คือ ความรู้ที่ทําอาสวกิเลสให้สิ้น วิชชา ๓ อภิญญา ๖ หรือวิชชา ๘ เหล่านี้จัดว่าเป็น
บทความนี้เสนอความรู้ในเรื่องปุพเพนิวาสานุสสติญาณ, ทิพพจักขุ และอาสวักขยญาณ ซึ่งเป็นความรู้ที่เกี่ยวข้องกับการบรรลุธรรมระดับสูงของพระภิกษุ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องอุตตริมนุสสธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า
เป้าหมายชีวิตและธรรมชาติของสมณะเพศ
278
เป้าหมายชีวิตและธรรมชาติของสมณะเพศ
แล้ว ย่อมดำรงอยู่ในสมณเพศต่อไปไม่ได้ ในที่สุดก็จะลาสิกขา ไปเอง อย่างไรก็ตาม มีข้อที่น่าสังเกตว่า พระภิกษุทุศีลที่มี กรณีอื้อฉาว นับตั้งแต่พระเทวทัต จนถึงพระภิกษุในสมัยปัจจุบัน ที่สามารถประกอบกรรมชั่วช
บทความนี้กล่าวถึงข้อควรพิจารณาเกี่ยวกับสมณะเพศและปัญหาที่เกี่ยวข้องกับพระภิกษุทุศีล ซึ่งมีทั้งประวัติศาสตร์ตั้งแต่พระเทวทัตถึงปัจจุบัน โดยเน้นถึงการรักษาและการส่งเสริมของศาสนิกชน ซึ่งบางคนมีผลประโยชน์
สัมมาทิฏฐิและเป้าหมายชีวิต
282
สัมมาทิฏฐิและเป้าหมายชีวิต
ความสามารถประกอบอาชีพ เลี้ยงตนเองและครอบครัว รวม ทั้งบำรุงบิดามารดาให้เป็นสุข ส่วนทรัพย์สินที่เหลือก็นำไป บำเพ็ญทานแก่นักบวชทั้งหลาย ด้วยหวังความสุขทั้งโลกนี้และ โลกหน้า...” ใครก็ตามที่มีความคิดเช่นนี
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของสัมมาทิฏฐิในการมีเป้าหมายชีวิตที่ถูกต้อง โดยมีการกล่าวถึงความสามารถในการเลี้ยงดูตนเองและครอบครัว รวมถึงการทำบุญและบำเพ็ญทานเพื่อสุขภาวะทั้งในปัจจุบันและโลกหน้า นอกจากนี้ยังน
การปฏิบัติตามพระธรรมวินัยในพระพุทธศาสนา
285
การปฏิบัติตามพระธรรมวินัยในพระพุทธศาสนา
การปฏิบัติตามพระธรรมวินัยนั้นมีอยู่หลายระดับ ระดับ ต่ำที่สุดก็คือ ศีลระดับต่าง ๆ ทั้งจุลศีล มัชฌิมศีล และมหาศีล เรื่อยขึ้นไป จนถึงการเจริญสมถภาวนา และการเจริญวิปัสสนา ภาวนา ซึ่งเป็นการปฏิบัติระดับสูงส
การปฏิบัติตามพระธรรมวินัยมีหลายระดับ ตั้งแต่การถือศีลที่แตกต่างกันไปจนถึงการเจริญสมาธิและวิปัสสนาซึ่งเป็นการปฏิบัติที่สำคัญยิ่งในพระพุทธศาสนา และมุ่งหวังสู่การบรรลุธรรมกายและนิพพาน แม้ฆราวาสจะยังมีการ
ความสำคัญของการเลือกคบเพื่อน
290
ความสำคัญของการเลือกคบเพื่อน
9 จากกรณีของพระเจ้าอชาตศัตรูนี้ กล่าวได้ว่าการคบ คนพาลนอกจากจะมีผลถึงขั้นปิดสวรรค์ ปิดนิพพานแล้ว ยังมี โทษถึงตกนรกอีกด้วย ด้วยเหตุนี้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสว่า “ผู้เที่ยวสมาคมกับคนพาล ย่อมเศร้าโศกส
จากกรณีของพระเจ้าอชาตศัตรูชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการคบหาสมาคมที่ดีและผลกระทบด้านลบจากคนพาล พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเตือนว่า การสมาคมกับคนพาลนำมาซึ่งการเศร้าโศกและความฉิบหาย ขณะเดียวกัน เมื่อเราคบกัลยาณมิ
กัลยาณมิตรของพระเจ้าอชาตศัตรู
294
กัลยาณมิตรของพระเจ้าอชาตศัตรู
กัลยาณมิตรคนแรกของพระเจ้าอชาตศัตรูก็คือ หมอ ชีวกโกมารภัจจ์ นับเป็นบุญของพระเจ้าอชาตศัตรู ที่ทรงวาง พระทัยหมอชีวกโกมารภัจจ์ ยอมให้เขานำพระองค์ไปเฝ้าพระ สัมมาสัมพุทธเจ้า หาไม่เช่นนั้นแล้ว พระองค์อาจจะถู
บทความนี้อธิบายถึงความสัมพันธ์ที่สำคัญของพระเจ้าอชาตศัตรูกับกัลยาณมิตรสองท่าน ได้แก่ หมอชีวกโกมารภัจจ์ ที่มีบทบาทในการนำทางพระองค์ไปยังพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งพระเจ้าสามารถเข้าถึงสัจธรรมและความจริงในพ
การชำระล้างจิตใจจากความเศร้าหมอง
297
การชำระล้างจิตใจจากความเศร้าหมอง
ๆ ต่าง ๆ อีกด้วย ข้อนี้ฉันใด จิตใจคนเราก็ฉันนั้น เมื่อจิตใจเศร้า หมองขุ่นมัว เราก็จำเป็นต้องชำระให้บริสุทธิ์ ขืนปล่อยทิ้งไว้ อาสวกิเลสก็จะแผดเผาและกัดกร่อนจิตใจหนักขึ้น เสมือน สนิมในเนื้อเหล็กฉะนั้น ไ
บทความนี้สำรวจการชำระล้างจิตใจจากความเศร้าหมองที่เกิดจากกิเลส และชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการทำความดีเพื่อหลีกหนีจากบาป ตามหลักการที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอน การรีบทำความดีเป็นกุญแจสำคัญในการรักษาจิต
การสารภาพผิดและการสร้างความเชื่อมั่น
319
การสารภาพผิดและการสร้างความเชื่อมั่น
ดังนั้นคําสารภาพที่บุคคลเคยกล่าวไว้แล้ว ก็อาจจะถูกหลงลืม หรือถูกลบเลือนไปจากใจได้ด้วยเช่นกัน (๒) การสารภาพผิด ที่มีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าหรือ พระอรหันต์เป็นประธานนั้น เป็นการสร้างความเชื่อมั่นให้เกิด ขึ้
การสารภาพผิดที่มีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าหรือพระอรหันต์เป็นประธานมีผลสร้างความเชื่อมั่นในตนเองสูงสุด พระอรหันต์เป็นผู้รู้แจ้งในสัจธรรม การสารภาพส่งผลให้เกิดกำลังใจในการปรับปรุงตนเองไปสู่ความดี เช่น กรณีของ