หน้าหนังสือทั้งหมด

พระราชจรรยาของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
263
พระราชจรรยาของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
…ำปัตติทานเถรภาษิตว่า มาตา ปิตา จ อาร นิจจ์ รกฺขนฺติ ปุตตก์ เอว์ ธมฺเมน ราชาโน ปช์ รกฺขนฺตุ สพฺพทา ។ มารดาแลบิดาย่อมปกครองบุตรน้อยอันเกิดแต่ตนเป็นนิตย์ ฉันใด ขอพระราชาทั้งหลาย จงทรง ปกคองประชาชนโดยธรรมทุกเม…
…นการปกครองประชาชนอย่างมีธรรม เพื่อหลีกเลี่ยงความไม่สงบทั้งภายในและภายนอก โดยเปรียบเทียบพระราชาเสมือนมารดาและบิดาที่ดูแลบุตร พร้อมด้วยตัวอย่างการใช้ยุทธศาสตร์ในการต่อสู้ และการดูแลสุขภาพของประชาชนดุจแพทย์ที…
คำสอนเกี่ยวกับความสามัคคีและการเคารพในชุมชน
286
คำสอนเกี่ยวกับความสามัคคีและการเคารพในชุมชน
…่า กุลบุตร ผู้ใดผู้หนึ่ง ตั้งต้นแต่พระมหากษัตริย์เจ้าตลอดลงไปถึงอธิบดีเฉพาะตระกูล ทำสักการะเกื้อกูล มารดาบิดาจำพวกหนึ่ง บุตรภรรยาทาสกรรมกร ซึ่งนับว่าอันโตชนจำพวกหนึ่ง ชาวนาเพื่อน บ้านลูกค้า ซึ่งนับว่าพาหิร…
บทความนี้พูดถึงคำสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ในด้านความสามัคคีและการเคารพในชุมชน โดยเน้นถึงความสำคัญของการรักษาธรรมและการดูแลเอาใจใส่กันในกลุ่มคน การรักษาประโยชน์แก่กันและกันจะก่อให้เกิดพหุปปิยตา โดยท
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
35
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์
…่ ? ๔. มหาราชา ติ การาเปติ, พระราชาผู้ใหญ่ให้ทำอยู่ ซึ่งสตูปนั้น ๕. กก มาตาปิตโร ปุตฺเต อนุสาเลยย ? มารดาและบิดา ท. จึง ตามสอน ซึ่งบุตร ท. อย่างไร ? ๖. เต ปาปา ปุตฺเต นิวาเรนติ, เต กลยาเณ ปุตเต นิเวเสนฺติ …
เอกสารสอนเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ในเรื่อง วจีวิภาค ภาคที่ ๒ พร้อมตัวอย่างคำถามที่ใช้ในการศึกษา ซึ่งมีความสำคัญต่อการทำความเข้าใจการใช้ภาษาบาลีในบริบทที่หลากหลาย เช่น การประดิษฐ์คำถามและการอธิบายความหมาย
วิสุทธิมรรคแปล: ศีลและศรัทธา
77
วิสุทธิมรรคแปล: ศีลและศรัทธา
…ผู้มี ศีลที่เป็นที่รักด้วยดี มีความเคารพ (ในศีล) ทุกเมื่อไป ดุจนกต้อยตีวิดรักษาฟอง จามรี รักษาขนหาง มารดารักษาบุตรที่รักคนเดียว คนตาเดียงรักษานัยน์ตา (ที่เหลืออยู่) ข้างเดียว ฉะนั้น" และตรัสไว้ (ในที่อื่น)…
ในบทนี้เน้นความสำคัญของศีลที่ยึดมั่นด้วยศรัทธา โดยเฉพาะการรักษาปาฏิโมกข์สังวรศีล ซึ่งเป็นแรงผลักดันให้ภิกษุสามารถสำเร็จตามความประสงค์ได้ การรักษาศีลเปรียบเสมือนการปกป้องสิ่งมีค่าที่เรารัก มุ่งหวังให้อ
การใช้ผ้าบังสุกุลในพระธรรม
134
การใช้ผ้าบังสุกุลในพระธรรม
…เขา ทิ้งที่กองหยากเยื่อ ชื่อว่าสังการโจฬะ ผ้าที่เขาเช็ดครรภมลทินแล้วทิ้ง ชื่อว่า โสตถิยะ เล่ากันว่า มารดาของติสสอำมาตย์ให้ใช้ผ้ามีราคา นับแสนเช็ดครรภมลทินแล้วให้ทิ้งไว้ที่ทางเดินชื่อตาลเวที ด้วยประสงค์ ว่า…
…น ๆ ที่ถูกทิ้งโดยเจตนา หรืออุบัติเหตุ ซึ่งผู้ที่ปฏิบัติธรรมสามารถนำไปใช้ได้อย่างมีคุณค่า เล่ากันว่า มารดาของติสสอำมาตย์ได้ให้ผ้าราคาแพงทิ้งไว้ โดยหวังว่าภิกษุผู้ทรงผ้าบังสุกุลจะได้ใช้ เปรียบเสมือนการให้โอก…
ลาภปลิโพธและปัจจัย 4 ในพระธรรม
23
ลาภปลิโพธและปัจจัย 4 ในพระธรรม
…ิยวงสปฏิปทา อันแสดงความสันโดษด้วยปัจจัย ๔ และความ ยินดีในภาวนา น่าสรรเสริญ แม้ฉันอาหารอยู่ในเรือนของมารดา บังเกิดเกล้าแท้ๆ ถึง ๓ เดือน เธอก็มิได้ปริปากว่า ฉันเป็นบุตรของ ท่าน ท่านเป็นมารดา โอ อัจฉริยมนุษย์…
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของลาภปลิโพธในกรณีของภิกษุที่มีจิตไม่ติดข้อง แม้ในกรณีที่ได้รับสิ่งของจากญาติพี่น้อง การสรรเสริญถึงความสามารถในการยินดีในภาวนาและการปฏิบัติตนตามหลักธรรม โดยเฉพาะการละทิ้งคณะเ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
26
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…รย์ พระอุปัชฌายะ สัทธิวิหาริก อันเตวาสิก ภิกษุร่วม อุปัชฌายะ ภิกษุร่วมอาจารย์ ใน ( ฝ่าย ) บ้านเรือน มารดา บิดา พี่น้องหญิง พี่น้องชาย เป็นต้น ชื่อว่า ญาติ บุคคลเหล่านั้น (เกิด) เป็นไข้ขึ้น จึงเป็นปลิโพธแก่…
บทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการดูแลบุคคลที่สำคัญในชีวิต ไม่ว่าจะเป็นพระอาจารย์หรือผู้ปกครอง การปรนนิบัติและการให้การดูแลเมื่อมีไข้เป็นหน้าที่ที่สำคัญอย่างยิ่งในศาสนา การให้ความเคารพและการดูแลเช่นนี้ส่งผล
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
141
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒
…าร ก็โลดไปในอากาศได้ด้วย อุพเพงคาปีติอันมีพระพุทธ ( คุณ ) เป็นอารมณ์อย่างแรง เช่นเดียวกัน ได้ยินว่า มารดาบิดาของกุลธิดาผู้นั้น เมื่อจะไปวัดเพื่อ ฟังธรรมในเวลาเย็น สั่งว่า " แน่ะแม่ เจ้าเป็นภาระหนักไม่อาจไป…
บทความนี้กล่าวถึงการประสบการณ์ของกุลธิดาที่มีความตั้งใจจะไปวัดเพื่อฟังธรรม แต่กลับต้องอยู่ที่บ้านในคืนเดือนเต็มดวง และมองเห็นการบูชาพระเจดีย์ที่ลอยฟ้าในอากาศ พร้อมกับการสวดมนต์ของหมู่ภิกษุ ทำให้นางรู้
อธิบายบาลีไวยากรณ์นามและอัพยยศัพท์
42
อธิบายบาลีไวยากรณ์นามและอัพยยศัพท์
…ด้ เช่น มาติโต ภาติโต เป็นต้น, ใช้ ภาติกา แทน ภาตุ ได้บ้าง และแจกตามแบบ อ การันต์ ใน ปุ๊. ได้ มาตุ (มารดา) เป็นอิตถีลิงค์ แจกอย่างนี้ เอก. พหุ. ป. มาตา เอา อุ การันต์ กับ สิ มาตโร เอา อุ การันต์ เป็น เปิน …
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาและอธิบายไวยากรณ์นามและอัพยยศัพท์ในภาษาบาลี โดยระบุการแจกจ่ายคำศัพท์ เช่น ปิตุ ที่มีความหมายแตกต่างกัน รวมถึงการเปลี่ยนวิภัตติและการันต์เช่นเดียวกับศัพท์อื่น พร้อมกับตัวอย่างกา
การเจริญเมตตาและอาฆาตในพระพุทธศาสนา
165
การเจริญเมตตาและอาฆาตในพระพุทธศาสนา
…นาจะทำ ทุกข์ไว้ในใจของตัว ซึ่งมิใช่วิสัย (คือไม่ใช่กาย) ของเขาเล่า (๒) ตัวเจ้า (เมื่อออกบวช) ยังละ (มารดาบิดา) ผู้มีอุปการคุณมาก (และ) หมู่ญาติผู้ร้องให้น้ำตา ๑. องฺ. ปญฺจก. ๒๒/๒๐๓ ๒. ท่อนหลังนี้อธิบายว่า …
เนื้อหาเกี่ยวกับการเจริญเมตตา และการจัดการกับอาฆาตในพระพุทธศาสนา มีการอ้างอิงถึงอาฆาตปฏิวินัยสูตรในปัญจกนิบาต ซึ่งสอนให้เข้าใจว่าการอาฆาตมีแต่ทำให้ตนเองทุกข์ และการรักษาใจให้สงบเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้ป
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - อานิสงส์เมตตา
178
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - อานิสงส์เมตตา
…้าที่ 177 เพราะเหตุนั้น พระโยคาวจรจึงยังจิตอย่างนี้ ให้เกิดขึ้นในบุคคลนั้นว่า "นัยว่าบุคคลผู้นี้เป็นมารดาในอดีตของเรา รักษา (เรา) อยู่ในท้อง ถ้วนทศมาส (คลอดแล้ว) ไม่ (แสดงอาการ) เกลียดสิ่งปฏิกูลทั้ง หลาย ม…
…นอแนวคิดเกี่ยวกับอานิสงส์ของเมตตาในบทวิสุทธิมรรค โดยเน้นถึงความสำคัญของความเมตตาต่อผู้มีพระคุณ เช่น มารดาและบิดาที่เสียสละเพื่อเรา แม้แต่พี่น้องหรือบุคคลอื่นที่เคยดูแล ก็ได้ทำการอุปการะให้แก่เรา นอกจากนี้ …
วิสุทธิมรรค ภาค ๒ ตอน ๑ - การปฏิบัติเพื่อประโยชน์และการบำบัดทุกข์
219
วิสุทธิมรรค ภาค ๒ ตอน ๑ - การปฏิบัติเพื่อประโยชน์และการบำบัดทุกข์
…ำบัดสิ่งที่มิใช่ประโยชน์ ยินดีในความได้ดี และความไม่คิดคำนึงถึง (คือเพิกเฉย) อนึ่ง เพราะอุปมาเหมือน มารดา ในบุตร ๔ คน ที่ (คน ๑) เป็นเด็กเล็ก (คน ๑) ป่วย (คน ๑) เป็นหนุ่ม และ (คน ๑ ออกเรือนไป) ประกอบการงาน…
ในเนื้อหานี้พูดถึงการช่วยเหลือสัตว์ทั้งสี่ประเภทด้วยความเมตตาและกรุณา อุปมาเปรียบเทียบกับมารดาที่ปรารถนาความเจริญของบุตรแต่ละคน การปฏิบัติในทางเลือกที่เป็นประโยชน์ ให้กำลังใจและบำบัดทุกข์เป็นสิ่…
วิสุทธิมรรคแปล: อิทธิของท่านสังกิจจเถระและภูตปาละ
103
วิสุทธิมรรคแปล: อิทธิของท่านสังกิจจเถระและภูตปาละ
…อน ๒ - หน้าที่ 103 [ญาญวิปผาราอิทธิของท่านสังกิจจะ อีกเรื่องหนึ่ง เมื่อพระสังกิจจเถระยังอยู่ในครรภ์ มารดาทำกาล กิริยา (คนทั้งหลายเข้าใจว่าตายทั้งกลม) ครั้น (ศพ) นาง อันสัปเหร่อ ยกขึ้นเชิงตะกอน แทง (เจาะท้อ…
เนื้อเรื่องพูดถึงอิทธิของท่านสังกิจจเถระในขณะที่ยังอยู่ในครรภ์ของมารดา รวมถึงเหตุการณ์ที่ทารกยังมีชีวิตหลังจากที่ถูกประหารในครรภ์และการเลี้ยงดูโดยยายจนเติบใหญ่และบรรลุเป็…
วิทยาธรรมภาค ๑ ตอนที่ 172
173
วิทยาธรรมภาค ๑ ตอนที่ 172
ประโยค - วิทยาธรรมภาค ๑ ตอนที่ 172 คำว่า "จิตดวงแรกเกิดขึ้น วิญญาณดวงแรกปรากฏขึ้นในท้องของ มารดาอันใด ชาติชั้นนั้นนั้นเองจิตดวงแรกนั้นจึงมี" นี้มาใน (อรรถก) ปฏิสัย ในคำว่า "ครูอานนท์ ทันทีที่พระโพ…
เนื้อหาในวิทยาธรรมภาคนี้กล่าวถึงการเกิดจิตดวงแรกและวิญญาณแรกในท้องมารดาภายใต้บริบทของชาติและเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นในพุทธศาสนา การพูดถึงความสำคัญของการเกิดในชาติและลักษ…
วิทยาธรรมบทภาค 3 ตอนที่ 332
333
วิทยาธรรมบทภาค 3 ตอนที่ 332
…ของสัตว์เหล่านั่น ซึ่งอาหารที่มาราคลื่นกลังไปชมมาชเข้าไป ตามมาล่าว่า "กัสตวู้นั่งในตัวอุในท้องของมารดา มารดา ของขบารีโคโหละนะอันใด เป็นข้าวดีดี น้ำดีดี เสียงในที่นี้เป็นเสียงเกิดจากการกระทบ เช่นเสีย…
ในบทนี้สำรวจความเข้าใจเกี่ยวกับอุปทัชในปฐพีและความเชื่อมโยงระหว่างจิตและรูป ในขณะที่อธิบายถึงวิทยาธรรมที่เกี่ยวข้องกับปัญญาและการรับรู้ของมนุษย์ และกล่าวถึงธรรมชาติของเสียงที่เกิดจากการกระทบ แทนที่จะเ
อธิบายบาลีไวทย์ นามกิตติ และภิรากิตติ
54
อธิบายบาลีไวทย์ นามกิตติ และภิรากิตติ
…หน้า วร ฯ ฯ ในความกัน-ปิด ถือเอา ความว่า "แวดล้อม." ว่า ปริวารติ-ดี ปริวาโร.(ชนะใจ) *มาดคาโม มาตุ (มารดา) เป็นบทหน้า คม ฯ ฯ ใจความถึง วี. ว่า มาตยา (สมภาว) คูจิตดี มาดคาโม.(ชนะใจ) ย่อมถึง (ซึ่งความเป็นผู้…
เนื้อหาบทนี้อธิบายถึงปัจจัยและบทบาทต่าง ๆ ของบาลีไวทย์ รวมถึงการแปลความหมายและการนำเสนอหลักการต่าง ๆ เช่น ตันฑฤทธิ และการอธิบายคำนามที่หลากหลาย โดยมีตัวอย่างชัดเจนเพื่อให้เข้าใจง่ายขึ้น. รายละเอียดประ
อธิบายบาร์ไว้ยากรณ์ นามดิติค และกิริยาคติ
83
อธิบายบาร์ไว้ยากรณ์ นามดิติค และกิริยาคติ
ประโยค - อธิบายบาร์ไว้ยากรณ์ นามดิติค และกิริยาคติ - หน้าที่ 82 มารดาหรือแม่. นี้เป็นคำคัด존. คำคัดสาธนะ. เข้ากับบริบทวัจติ เอกวอนะแห่งนามเป็น มาตา โดยวิธีนา (๒๔). ปัจจั…
บทนี้อธิบายเกี่ยวกับการใช้คำในภาษาไทย โดยเฉพาะคำที่สัมพันธ์กับนามและกิริยา ซึ่งบรรยายลักษณะและตัวอย่างการใช้ คำว่านามที่ปรากฏในบริบทต่างๆ รวมถึงการทำความเข้าใจในกระบวนการที่พวกเขาทำหน้าที่ต่างๆ ในประโ
การตีบามและกิตดุมม
35
การตีบามและกิตดุมม
…ี้ เว้นกิริยเหตุบามวามจากที่เป็นกิริยามาตร ฯูขอที่ว่า ด้วยวัตถคาม 1 ดู อ. มฆา ปุตติ ชนิต (ในแบบ) ' มารดา ยังบุตร ในเกิด ปุตติ เป็นที่ถูกบำราให้คิด จึงเป็นการตีบามใน ชนิต ตาย ปีติ อ มติ องค์ สมาถ ปาเหย. [ …
การตีบาม หรือ กิตดุมม คือธรรมที่เป็นพื้นฐานในการทำหรือรับใช้ โดยเฉพาะในการแสดงถึงความสัมพันธ์ระหว่างมารดาและบุตร การตีบามนี้เกี่ยวข้องกับกฎที่ถูกใช้เพื่ออธิบายความสัมพันธ์และกิริยาต่าง ๆ ในวรรณกรรม และเสนอ…
ประมวลปัญหาและเฉลยบาลีไวายากรณ์ (สำหรับเปรียญธรรมตรี)
63
ประมวลปัญหาและเฉลยบาลีไวายากรณ์ (สำหรับเปรียญธรรมตรี)
…บนายเรียกหญิงสาวใช้ เช่นอุทาหรว่า หนูทึบ อิมิ ญาณุทธ์ คุณหาทิ แปลว่า เอาเกิด แม่เจ้าถือเอากระดาษนี้ มารดาบิดาเรียกถิติ หรือบิดาธิดา เรียกมารดา จะใช้ประโยคนี้ ก็ใช้ได้ มุ่งจำดอยู่ๆ ศัพท์นี้ใช้เรียกผู้หญิงเท…
เอกสารนี้อธิบายเกี่ยวกับการใช้คำบาลีโดยเฉพาะการใช้ทำนองและการเรียกชื่อผู้หญิงในบริบทต่างๆ พร้อมรายละเอียดเกี่ยวกับปัจจัยในอวยศัพท์ที่แบ่งออกเป็น ๕ ประเภท ซึ่งช่วยในการเข้าใจการใช้ภาษาและศัพท์ในภาษาบาล
ความเกี่ยวข้องระหว่างเสียงและกลิ่นในการตั้งครรภ์ของสัตว์
32
ความเกี่ยวข้องระหว่างเสียงและกลิ่นในการตั้งครรภ์ของสัตว์
…นี้ ภรรยาก่อนท่านพระสุทัณนี้ ย่อมตั้งครรภ์ เพราะอัญชาจาร ดังที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงหมายเอาไว้ว่า "มารดาบิดาอยู่ร่วมกัน. มารดามีระดู, สัตว์ผู้เกิดในครรภ์ ปรากฎ, เพราะความประชุมพร้อมแห่งปัจจัย ๆ ประกอบอย่า…
บทความนี้สำรวจความเกี่ยวข้องระหว่างเสียงและกลิ่นในการตั้งครรภ์ของสัตว์ โดยมีการอธิบายถึงประสบการณ์ของโคในการตั้งครรภ์เมื่อได้ยินเสียงหรือได้กลิ่นของโคตัวผู้ รวมถึงการอ้างอิงถึงหลักธรรมในพุทธศาสนาเกี่ย