ลาภปลิโพธและปัจจัย 4 ในพระธรรม : หน้า 23/324

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ 22 มหาอริยวงสปฏิปทา อันแสดงความสันโดษด้วยปัจจัย ๔ และความ ยินดีในภาวนา น่าสรรเสริญ แม้ฉันอาหารอยู่ในเรือนของมารดา บังเกิดเกล้าแท้ๆ ถึง ๓ เดือน เธอก็มิได้ปริปากว่า ฉันเป็นบุตรของ ท่าน ท่านเป็นมารดา โอ อัจฉริยมนุษย์ !" สำหรับภิกษุ (ผู้มีจิต ไม่ติดข้อง ) อย่างนี้แล แม้ (แต่) มารดาบิดา ยังหาเป็นปลิโพธ ไม่ จะกล่าวไปถึงตระกูลอุปฐากอื่น ด้วยประการฉะนี้ [ลาภปลิโพธ] ปัจจัย ๔ ชื่อว่า ลาภ ถามว่า ปัจจัย 4 นั้นเป็นปลิโพธ ได้ อย่างไร? แก้ว่า ก็ในที่ ๆ ภิกษุผู้มีบุญไป ๆ คนทั้งหลายย่อมถวาย ปัจจัยมีของบริวารมาก เธอมัวอนุโมทนา มัวแสดงธรรมแก่คนเหล่านั้น ย่อมไม่ได้โอกาสจะทำสมณธรรมตั้งแต่อรุณขึ้นจนถึงปฐมยาม (ต้อง) เกี่ยวข้องกับคนมิได้ขาดสาย ซ้ำตอนเช้ามืดเล่า พวกภิกษุผู้ถือบิณฑ บาตเป็นวัตรประเภทพาหุลลิกะ ( มักมากด้วยปัจจัย ) ก็พากันมาบอกว่า " ท่านผู้เจริญ อุบาสกโน้น อุบาสิกาโน้น อำมาตย์โน้น บุตรอำมาตย์ โน้น ธิดาอำมาตย์โน้น ใครจะเห็นท่าน " เธอ (ขัดเขาไม่ได้ ) ก็บอก ภิกษุเหล่านั้นให้ช่วยถือบาตรจีวรแล้ว เป็นผู้เตรียมที่จะไปทีเดียว เป็นผู้ (ต้อง) ขวนขวาย ( ในการสงเคราะห์ผู้อื่น) อยู่เป็นนิจ ปัจจัย เหล่านั้นย่อมเป็นปลิโพธต่อภิกษุนั้นดังนี้ อันภิกษุ (เช่น) นั้น ต้อง ละทิ้งคณะเสีย จาริกไปแต่ผู้เดียวในถิ่นที่คนไม่รู้จักเธอ อย่างนี้เธอจึง จะตัดปลิโพธนั้นเสียได้ * นิเทศแห่งลาภปลิโพธนี้ ที่แก้ว่า ลาภ หมายเอาปัจจัยทั้ง 4 นั้น น่าจะมากไป เพราะ