วิจิกิจฉา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 10 / 11

… คือ โดยอาการมีสัมประโยคกับโสมนัสอุเบกขา และทิฏฐิเป็นต้น มีสัมประ โยคกับปฏิฆะเป็นต้น และสัมประโยคกับวิจิกิจฉาและอุทธัจจะ ด้วย ประการอย่างนี้ คือโดยนับตามที่กล่าวแล้ว ฯ บัณฑิตพึงทราบเนื้อความในบทว่า "อกุศลจิต" …

บทความนี้วิเคราะห์ภาวะแห่งจิตที่แตกต่างกันในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเฉพาะการพิจารณาจิตที่มีสภาพฟุ้งซ่านและโมหะ รวมถึงการใช้ศัพท์ที่เกี่ยวข้องในการแสดงความสัมพันธ์ระหว่างคำพูดและจิต โดยเน้นความห

… ซึ่งมีความไม่สงบและความตามเดือดร้อนเป็นสภาพ เพราะสุขมีความสงบและเยือกเย็นเป็นสภาพฯ วิจารเป็นคู่ปราบวิจิกิจฉา เพราะมีสภาพเหมือนกับปัญญา ด้วยสามารถแห่งความคลุกเคล้า ในอารมณ์ ฯ ธรรม ๕ ประการมีวิตกเป็นต้นเหล่านี้…

บทความนี้สำรวจเกี่ยวกับธรรม 5 ประการที่ช่วยปราบอารมณ์ไม่ดี เช่น กามฉันท์ และความทุกข์ ต่างมีการวิเคราะห์การตั้งมั่นของจิตและการทำงานของวิตกและสมาธิ ที่เป็นอุปกรณ์สำคัญในการเข้าถึงความสงบ อธิบายการเจริ

…ทะและปีติ และอกุศลสาธารณเจตสิก ๔ ย่อมประกอบเข้าได้ในจิตที่สหรคตด้วย อุทธัจจะ ฯ และธรรม ๑๕ ประกอบด้วยวิจิกิจฉา เว้นอธิโมกข์ ย่อม ได้ในจิตที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาอย่างนั้นเหมือนกันฯ แม้ธรรมทั้งหลาย ที่ท่านประกอบไว้…

เนื้อหาในหน้านี้เน้นการวิเคราะห์ธรรม ๑๘ กับโลภะ มานะ และการสงเคราะห์ในอสังขาริกจิตที่ ๔ รวมถึงธรรม ๒๐ และสิ่งที่เกี่ยวข้องกับอกุศลจิตต่าง ๆ ที่มีการประกอบด้วยอาการ ๓ ประการ และสรุปการส่งเสริมในด้านจิต

…ในจิตมีวิตก ๕๕ 00 เหล่านั้น และในทุติยฌานจิต ๑๑ ฯ อธิโมกข์เกิดในจิต ๒๘ เว้นจิต คือ ทวิปัญจวิญญาณ และวิจิกิจฉาสหคตจิต ฯ วิริยะเกิดในจิต ๒๓ เว้นจิต ๒๖ คือ ปัญจทวาราวัชชนจิต ทวิปัญจวิญญาณ สัมปฏิจฉันนะ ทั้งคู่ และ…

ในเนื้อหานี้ได้พูดถึงความสัมพันธ์ระหว่างเจตสิกกับจิต โดยเฉพาะเจตสิกที่ไม่สามารถแยกจากจิตได้ เช่น กามาวจรจิต ๔๔ ที่ถูกเว้นโดยทวิปัญจวิญญาณ และวิตกที่เกิดขึ้นในหญิงเหล่านั้น รวมถึงการอธิบายประเด็นต่างๆ

…รน ปฏิจจสมุปปาทนิทเทเส วุตตาน กามุปาทานาทีนิ จตฺตาริ ฯ อนุสยาติ ถามคตฏเจน กามราคานุสโย ปฏิฆมานทิฏฐิ วิจิกิจฉาภวราคอวิชชานุสโยติ เอว วุตตา กามราคาทโย สตฺต ฯ เต หิ ถามคตตตา ปูนปูน กามราคาทีน อุปปตฺติเหตุภาเวน อน…

บทนี้พิจารณาหลักการและอรรถาธิบายเกี่ยวกับกามราคะและการเกิดของอารมณ์ที่เกิดขึ้นจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น อุปาทานและความเข้าใจผิด โดยมีการอธิบายถึงการกระทำที่ส่งผลให้เกิดอกุศล เช่น ปาณาติบาต, อทินนาทาน เป็นต

…ลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 107 - เพราะมีอารมณ์แตกต่างกันทีเดียว ฯ อธิโมกข์ไม่มีการเกิดในวิจิกิจฉาจิต ซึ่งมีสภาพเป็นไป ๒ อย่าง เพราะเป็นไปโดยอาการคือ ตัดสินอารมณ์ เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึงกล่าวว่า …

เนื้อหานี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับอารมณ์ที่แตกต่างกันในหลักอภิธัมมาซึ่งไม่มีการเกิดในวิจิกิจฉาจิต รวมถึงการจำแนกและอภิปรายถึงความสัมพันธ์ของธรรมต่างๆ ที่ตั้งอยู่ในจิตหลายดวง โดยอธิบายถึงอาการและ…

…ม และบัญญัติ ธรรมเป็นอารมณ์ ในเวลาที่เป็นไปด้วยอำนาจแก่งความประทุษร้าย และความเดือนร้อน ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา มีการกามาวจาธรรม มหัค คตธรรม และบัญญัติธรรมเป็นอารมณ์ ในเวลาที่เป็นไปด้วยอำนาจ ความไม่ถึงความตกลงใน…

เนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยนำเสนอเรื่องปฏิฆะ, กามาวจรธรรม, มหัคคตธรรม และบัญญัติธรรม เป็นอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับความไม่สงบและความไม่ตกลงในจิตของพระเสขะและ

…ศลชวนะ ย่อมมีไม่ได้แก่พระขีณาสพทั้งหลาย ฯ อนึ่ง กริยาชวนะ ย่อมมีไม่ได้ แก่พระเสขบุคคลและปุถุชน ฯ และวิจิกิจฉาชวนะที่ประกอบด้วยทิฏฐิ ย่อมมีไม่ได้แก่พระเสขะทั้งหลาย ฯ ก็และปฏิฆชวนะ ย่อมมีไม่ได้แก่ บุคคลผู้เป็นอน…

ในบทนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับวิถีจิตในอภิธัมมัตถสังคหะ โดยอธิบายถึงกิริยาชวนะและอัปปนาชวนะที่มีต่อบุคคลในแต่ละประเภท รวมถึงการเข้าถึงวิบากและการแสดงถึงความต่างของบุคคลในโลกุตตรชวนะซึ่งเกิดขึ้นเฉพาะ

…มัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 183 ด้วยปฏิสนธิวิญญาณ ฯ คำว่า ทิฏฐิ ฯเปฯ เสกขาน ความว่า ชวนะ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉานั้น และกิริยาชวนะเฉพาะของพระขีณาสพต่างหาก ที่ จ ศัพท์ชักมา ย่อมไม่ได้แก่โสดาบัน และพระสกทาคา าคามีผ…

บทนี้กล่าวถึงการศึกษาถึงความเข้าใจในอภิธรรมเกี่ยวกับปฏิสนธิวิญญาณและคำว่า ทิฏฐิ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการศึกษาของพระขีณาสพและสภาพจิตของพระอริยบุคคลในมรรคและผล โดยเน้นช่วงสำคัญเกี่ยวกับการเข้าถึงความเป็นบุค

…ต ๒๑ อกุศลจิต ๓ และผลจิต เบื้องต่ำ ๓ เว้นจิต ๓๓ ด้วยสามรถแห่งกิริยาชวนจิต ๑๘ จิตที สหรคตด้วยทิฏฐิและวิจิกิจฉาทั้ง ๕ อัคคผลจิต ๑ แลมหัคคต วิบากจิต (8) ตามสมควรแก่ความเป็นไปโดยไม่แปลกกัน ๆ แต่ โดยแปลกกัน จึงแสดง…

เนื้อหานี้เสนอการวิเคราะห์จิตตามอภิธรรมที่กล่าวถึงอรหัตตผลจิตและความสามารถแห่งจิตในแง่มุมต่างๆ รวมถึงวิถีจิตของพระโสดาบัน, พระสกทาคามี, และพระอนาคามี โดยนำเสนอความแตกต่างระหว่างจิตแต่ละประเภทที่มีอำนา

…232 ที่เว้นจากเจตนาอันสหรคตด้วยอุทธัจจะ ๆ มีคำถามว่า "อันเหตุอะไร ในคำนี้ว่า "อกุศลธรรมที่สหรคต ด้วยวิจิกิจฉา แม้ทุรพลกว่าอกุศลกรรมทั้งหมด เพราะเว้นจากอธิโมกข์ ย่อมชักปฏิสนธิมา อกุศลกรรมที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ แม…

…ับซ้อนของกรรมแต่ละประเภท โดยเฉพาะการเว้นจากเจตนาที่ไม่ส่งผลให้เกิดปฏิสนธิ เช่น อกุศลกรรมที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและอุทธัจจะที่มีการเสนอมุมมองว่ากรรมที่สหรคตด้วยอุทธัจจะไม่มีการให้ปฏิสนธิเป็นสภาพ ยิ่งไปกว่านั้น ปร…

…ื่องกั้นคือความหดหูและเคลิบ เคลิ้ม ๑ อุทธัจจกุกกุจจนีวรณ์ ธรรมเครื่องกั้นคือความฟุ้งซ่านและ รำคาญ ๑ วิจิกิจฉานิวรณ์ ธรรมเครื่องกั้นคือความลังเล ๑ อวิชชา นีวรณ์ ธรรมเครื่องกั้นคือความไม่รู้ ๑

ข้อความให้ความรู้เกี่ยวกับกิเลสต่าง ๆ ที่มีผลต่อจิตใจ เช่น โอฆะที่แบ่งออกเป็น 4 ประเภท, โยคะ 4 ประเภท, คันถะ 4 ประเภท และอุปาทาน 4 ประเภท รวมถึงนิวรณ์ 5 ประเภทที่ขัดขวางการรบกวนจิตใจ ทำให้เกิดความไม่ส

…วตฺตนฺติ เหตุสมภารปัจจยาติ ฯ ตเสวี กมฺมวฏฺฏวิปากวฏฺฏวเสน นามรูปสฺส ปัจจยปริคคห์ กตวา สุ อภิธาตุ ปหินวิจิกิจฉาส สพฺเพ อตีตานาคตปญฺจุปปันนา ธมฺมา จุติปฏิสนธิวเสน วิทิตา โหนติ ฯ สาสส โหติ ญาตปริญญาฯ ન โส เอวํ ปชา…

ในภาพรวมของบทนี้กล่าวถึงความเชื่อมโยงระหว่างกรรมและผลกรรม โดยเปรียบเทียบกับสภาพของโลกโดยรอบ แสดงให้เห็นว่าผลของการกระทำแต่ละอย่างนั้นเกิดขึ้นอย่างไรและมีอิทธิพลอย่างไรต่อชีวิตมนุษย์ โดยเฉพาะการเชื่อมโ

…วิญญาเณสุ ฯ เชื่อมความ ด้วยคำว่า ไม่ได้องค์ฌานฯ ท่านอาจารย์ทำไว้ในใจว่า เอกัคคตาใน จิตที่สัมปยุตด้วยวิจิกิจฉา เป็นเพียงความหยุดอยู่แห่งจิต เพราะเว้น จากอธิโมกข์ ไม่ถึงการเรียกว่ามิจฉาสมาธิ สมาธินทรีย์ และสมาธิ…

ในบทนี้มีการอธิบายถึงการตรัสของพระผู้มีพระภาคเกี่ยวกับองฌานและปัญจวิญญาณ โดยมีการกล่าวถึงสมาธิและอาการต่างๆ ของจิต นอกจากนี้ยังนำเสนอความแตกต่างระหว่างอเหตุกจิตและจิตปกติ เกี่ยวกับการเกิดของอธิบดีในจิ

…่าโสดาบัน มีการไปอบายอันละเสียได้แล้ว มี ๒ ครั้งเป็นอย่างยิ่ง เพราะเจริญ โสดาปัตติมรรคแล้วละทิฏฐิและวิจิกิจฉาเสียได้ ฯ มีชื่อว่าสกิทาคาสี เพราะเจริญสกิทาคามิมรรค แล้วทำราคะ โทสะ และโมหะให้เบา

เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์และเข้าใจมรรคและผลในพระอภิธรรม โดยเน้นถึงวิปัสสนาและวิโมกข์ที่ทำให้เกิดการเห็นแจ้งในหลักธรรม ทั้งในมรรคและผล การบรรลุของพระอริยบุคคลเช่นโสดาบันและสกิทาคาสี ประเด็นสำคัญคือค

… ก็ทำให้ผู้นั้นมั่นคงในกิจที่จะพึงทำ กำจัดในโทษที่เป็น ข้าศึกแห่งตน คือ อสัทธิยะ ความไม่เชื่อถือ และวิจิกิจฉา ความเคลือบแคลงสงสัยอันเป็นเหตุไม่ กล้าหาญและลังเลในอันที่จะทำกิจการนั้น ๆ มีคำสรรเสริญไว้ในพระบาลีว…

บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญและการบำเพ็ญพระราชกุศลของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส โดยชี้ให้เห็นถึงการยืนยันในศรัทธาและการสร้างพระพุทธรูป รวมถึงการทำบุญหลายๆ อย่างในพระราชประวัติ ซึ่งมีพระเกีย

…า เนกขมเมน กามฉินฺทสฺส อพฺยาปาเทน พยาปาทสฺส อาโลก สญฺญาย ถีนมิทธสฺส อกเขเป็น อุทธัจจสส ธมฺมววฏฐาเนน วิจิกิจฉาย ญาเณน อวิชชาย ปามุชเชน อรติยา ปฐเมน ฌาเนน นิวรณาน ทุติเยน ฌาเนน วิตกวิจาราน ตติเยน ฌาเนน ปีติยา จต…

เนื้อหาเกี่ยวกับการปฏิบัติทางศีลในพุทธศาสนา โดยเน้นการรักษาศีลห้าและการทำจิตให้บริสุทธิ์ จากการศึกษาหลักกุศลและอวิชชา รวมถึงการพัฒนาสมาธิและการมีสติในชีวิตประจำวัน การทำความเข้าใจในธรรมะที่เป็นการหลุด

… ฯ ตถา หิ สมาธิ กามจุฉนฺทสฺส ปฏิปกโข ปีติ พยาปาทสฺส วิตกโก ถีนมิทธสฺส สุข อุทธัจจ กุกกุจจสฺส วิจาโร วิจิกิจฉายาติ เปฎเก วุตต์ ฯ เอวเมต วิวิจฺเจว กาเมชีติ อิมินา กามฉินฺทสฺส วิกขัมภนวิเวโก วุตโต โหติ วิวิจจ อกุ…

บทนี้กล่าวถึงวิสุทธิมคฺค การวิเคราะห์กิเลสและการปฏิบัติธรรมเพื่อความสงบ การแยกแยะระหว่างปัจจัยที่ก่อให้เกิดกิเลสและการเสริมสร้างความเข้าใจในหลักธรรมที่จัดเพื่อพัฒนาความสงบสุขในจิตใจ เทคนิคและแนวทางการ

…หรตีติ ฯ ย ปน วุตต์ ปญจงควิปปทีน ปญฺจาค สมนฺนาคตนฺติ ตตฺถ กามฉินโท พยาปาโท ถีนมิทธ์ อุทธัจจกุกกุจจ์ วิจิกิจฉาติ อิเมล์ ๑. อภ. ว. ๒๕/๓๔๕ - ๒. อภิ.ว. ๒๕/๓๔๕ ฯ ๓. อภิ.ว. ๒๕/๓๔๐

เอกสารนี้กล่างถึงวิสุทธิมคฺคสฺส และการระบุแนวทางในการศึกษาความหมายของฌาน ความสำคัญของฌานในปฏิบัติกรรมและการบรรลุธรรมเช่นเดียวกับความสัมพันธ์ระหว่างปีติและสุขในบริบทของฌาน การเปรียบเทียบระหว่างสภาวะต่า

…วเป็นตม คนตดี เมื่อมองดูเงาหน้าของตนในน้ำนั้น ย่อมองไม่เห็นตาม ความเป็นจริง ฉันใด ผู้มีจิตประกอบด้วยวิจิกิจฉา (ความ ลังเลสงสัย) ยอมไม่รู้ไม่เห็นอุบายเครื่องสลัดออกซึ่งวิจิกิจฉาที่ เกิดขึ้นแล้วตามความเป็นจริง ฉ…

…มองไม่เห็นถึงความเป็นจริง ผู้ที่ถูกครอบงำต้องตั้งใจปฏิบัติธรรมและทำใจให้สงบ เพื่อที่จะค้นพบทางออกจากวิจิกิจฉาและนิรมณ์ในชีวิตจริง สามารถเรียนรู้และเข้าใจการเจริญสติและการปล่อยวางเพื่อการหลุดพ้นจากความยุ่งเหยิง…