สมควร : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 12 / 26

…บตนเอง ดังเช่นนักสร้างบารมีทั้งหลายในกาลก่อน บาปอกุศลหรือกรรมที่บัณฑิตติเตียนแม้เพียงเล็กน้อย ก็ไม่ สมควรที่จะกระทำอีก พวกเราก็เช่นเดียวกัน ชีวิตเราเป็นชีวิต ของผู้รู้ผู้บริสุทธิ์ จิตใจของเราต้องมีแต่บุญกุ…

ในบทความนี้กล่าวถึงการไม่กระทำความชั่วแม้เพียงเล็กน้อย เพื่อการเติบโตและปรับปรุงตนเองในทางที่ดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งผ่านการเตือนจากผู้อื่น และการรักษาจิตใจให้บริสุทธิ์ เราควรพยายามประคับประคองชีวิตให้อยู

…ระลึก อันแท้จริงให้กับตนเอง ฉันปรารถนาที่จะหลุดพ้นจากความทุกข์ ทั้งปวง” ฝ่ายหญิงถามว่า “ก็การบรรพชา สมควรเฉพาะพวก บุรุษเท่านั้นหรือ” เมื่อรู้ว่า แม้หญิงก็สามารถบำเพ็ญเนกขัมม บารมีออกบวชเป็นดาบสินีได้ นางจึ…

เรื่องราวนี้เล่าเกี่ยวกับพระโพธิสัตว์ที่มีมโนธรรมสูงส่ง และสาวผู้ไม่ขอร่ำรวยขอเลือกบวชเพื่อแสวงหาความหลุดพ้น พระโพธิสัตว์ได้แนะนำให้ฝ่ายหญิงรับสมบัติไป แต่ทั้งคู่เลือกที่จะทำมหาทานและบวชในป่าหิมพานต์เ

อ า น ส ง ส์ น ส ส์ ถ ว า ย ผ้ า ค รึ่ ง ท่ อ น เราเป็นคนเข็ญใจ สมควรได้รับความการุญอย่างยิ่ง ได้ถวายผ้าครึ่งท่อนแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า พระนามว่า ติสสะ ครั้นถวายผ้าครึ่งท…

เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของการถวายผ้าครึ่งท่อนแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า ติสสะ และผลบุญที่ผู้ถวายได้รับในรูปแบบของการใช้ชีวิตในสวรรค์ตลอดกัปหนึ่ง อีกทั้งยังนำเสนอว่าการทำกุศลในหลายกัป ก็มีผลต่อกรรมที่ดี

…งเยี่ยงพระอริยเจ้า ทั้งหลาย ความว่า มีวาระแห่งภาษิตที่ปรากฏอยู่ใน อัฑฒเจลกเถราปทาน “เราเป็นคนเข็ญใจ สมควรได้รับความการุญอย่างยิ่ง ได้ถวายผ้าครึ่งท่อนแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า พระนามว่า ติสสะ ครั้นถวายผ้าครึ่งท…

การเจริญสมาธิภาวนา คือการหยุดใจนิ่ง นำสู่พระนิพพาน ด้วยทางสายกลางซึ่งไม่ถอยห่าง ทำให้สามารถรู้ค่าของชีวิตและมุ่งสู่ความสุขแท้จริง อธิบายถึงอานิสงส์จากการถวายผ้าครึ่งท่อนแก่พระผู้มีพระภาคเจ้า รวมถึงการ

…ตจริงๆ ยอมสละชีวิตของตนเพื่อการ ถวายทาน เป็นผู้ขวนขวายสร้างบุญอย่างเอาชีวิตเป็นเดิมพัน บุคคลเช่นนี้ สมควรที่เราจะยกย่องให้เป็นแบบอย่าง” จึงประกาศ ชื่นชมอนุโมทนา และได้พระราชทานบ้านส่วยตำบลหนึ่งพร้อม ผ้าอย่…

เรื่องราวเกี่ยวกับการถวายมะม่วงให้กับพระอรหันต์และพระเจ้าพิมพิสารที่ทรงอนุโมทนา โดยเฉพาะความประทับใจในความเสียสละของผู้ให้ที่ได้สร้างบุญใหญ่ ซึ่งส่งผลให้เขาเกิดใหม่เป็นเทพในสวรรค์พร้อมกับสมบัติมากมาย

อานิสงส์ สมาทานศีล ๕ ៤៧៨ “สมควรอย่างยิ่ง ธรรมเหล่านี้ย่อมสมควรแก่พวกท่าน” มหาชน จึงขอสรณะและศีลกับมหาบุรุษนั้น เนื่องจากมีคนบนเรือเ…

การสมาทานศีล ๕ มีความสำคัญอันยิ่งในการนำพาชีวิตไปสู่ความดีและการบรรลุถึงภพดาวดึงส์ ในเหตุการณ์นี้ มหาบุรุษได้ทำการแบ่งกลุ่มคนที่อยู่บนเรือให้เป็น ๗ กลุ่ม โดยแต่ละกลุ่มได้รับศีลในขณะที่น้ำท่วมขึ้นถึงระ

… ศัพท์ ที่เป็นคำถามแปลว่า "หรือ" เหมือนคำว่า "กึ ปเนติ ๑ ๒ ๓ อาวุโส ปฏิรูป์ ดูก่อนอาวุโส ก็ อันนั้น สมควร หรือ " บางที ๔ & ๔ ๒ ๕ ๑ ในคำถามไม่มี กี ก็มี ใช้แต่หางเสียงที่กิริยา เหมือนในภาษาอังกฤษ อุ. ว่า "อ…

บทที่ ๒ ของบาลีไวยากรณ์นี้เน้นการใช้ศัพท์ที่มีความหมายในการตั้งคำถาม เช่น 'กึ' ที่หมายถึง 'หรือ' และ 'กี' ซึ่งหมายถึง 'ทำไม' พร้อมยกตัวอย่างเพื่อความเข้าใจชัดเจน. นอกจากนี้ยังช่วยให้ผู้ศึกษารู้วิธีการ

…จัดกิเลสนั้น แห่งอริยาผลและปริยัติแม้ทั้ง ๒ ย่อมมีได้โดยปริยาย (โดยอ้อม) เพราะผลเป็นไปโดยเป็นคุณตาม สมควรแก่มรรค ด้วยอำนาจสงบระงับกิเลส และเพราะปริยัติเป็นเหตุ บรรลุมรรคผลและพระนิพพานนั้น ๆ ที่ชื่อว่าสัทธร…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงพระธรรม ๕ อย่างที่ประกอบด้วยมรรค ๔ ผล ๔ และนิพพาน ๑ ที่มีความสำคัญในการขจัดกิเลส และการบรรลุถึงนิพพาน โดยผ่านทางอริยมรรคที่เป็นธรรมที่มีประสิทธิภาพในการตัดกิเลสที่มีอยู่ในอบาย บัณฑ

…แห่งความเป็นอสังขาริก เพราะเหตุฉะนี้ สัมปยุตธรรมมีโสมนัสเป็นต้นนั้น จึงเกิดขึ้นโดยสามารถแห่งเหตุอัน สมควรแก่ตน ฉะนั้น จึงเกิดเฉพาะในจิตบางดวง เพราะเหตุนั้น

บทความนี้กล่าวถึงสัมปยุตธรรมที่มีโสมนัสเป็นต้น ซึ่งมีผลต่อจิตและอารมณ์ของสัตว์ ในการวิเคราะห์โสมนัสและอุเบกขาที่เกิดขึ้นในจิต โดยการตรวจสอบเหตุและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความสนใจและเจตสิกของจิตในสถานการ

…ัมมัตถสังคหบาลีแปล ปริเฉทที่ ๓ ชื่อปกิณณกสังคหะ [สังคหาคาถา] ธรรมคือจิตและเจตสิก ๕๓ อย่าง ประกอบกัน สมควรแก่การประกอบ โดยสภาพฯ บัดนี้ ન ข้าพเจ้าจะแนะนำการสงเคราะห์ (ประมวล) ธรรมเหล่านั้นมาโดย เวทนา เหตุ กิ…

บทนี้นำเสนอการวิเคราะห์อภิธัมมัตถสังคหะซึ่งเน้นการศึกษาธรรมที่ประกอบด้วยจิตและเจตสิก 53 อย่าง โดยการจัดแยกธรรมเหล่านั้นตามเวทนา เหตุ กิจ และอารมณ์ รับรู้ถึงเวทนาทั้ง 5 ได้แก่ สุข ทุกข์ โสมนัส โทมนัส แ

…็อย่างนั้น ๆ ส่วนจิตที่เป็นไปทางมโนทวาร มี อารมณ์ ๖ อย่าง เป็นปัจจุบัน อดีต อนาคต และกาลวินิมุต ตาม สมควร ฯ แต่จิตที่พ้นจาก นจากทวาร คือปฏิสนธิจิต ภวังคจิต และจุติจิต มีอารมณ์แม้ทั้ง 5 อย่าง ที่ทวาร ๖ ถือเ…

เนื้อหาในหน้าที่ 114 แสดงถึงการศึกษาจิตในทวารต่างๆ โดยแบ่งหมวดหมู่ของจิตและอารมณ์ตามประเภทต่างๆ รวมทั้งการอธิบายถึงวิญญาณและอารมณ์ที่สัมพันธ์กัน พร้อมการยกตัวอย่างจิตและอารมณ์ในทวารเฉพาะ เช่น จักขุทวา

…ะมวลแสดงจิตที่ท่านกล่าวไว้แล้วโดย ความต่างแห่งกิจอย่างนี้นั่นแล ด้วยอำนาจแห่งการนับกิจที่ได้อยู่ตาม สมควรแก่ตน ฯ มีวาจาประกอบว่า จิตตุปบาทมีปฏิสนธิเป็นต้น บัณฑิต ประกาศแล้ว โดยความต่างแห่งชื่อและกิจ คือโดย…

บทนี้เน้นว่า บัณฑิตควรแสดงจิตและกิจที่มีปฏิสนธิอย่างแตกต่างตามประเภทและฐาน โดยใช้ทวารเป็นแนวทางในการเข้าใจจิตในการปฏิบัติธรรม ซึ่งมีการจำแนกออกเป็นกิจตามลำดับ มีการอธิบายถึงตาและจิตที่เป็นทวารและท่านพ

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 173 สมควร แต่ชวนะที่เป็นกามาวจรกุศล และชวนะที่เป็นอกุศล เว้นปฏิฆะ และ ชวนะที่เป็นกิริยา สหรคตด้วยโสมนัส ฯ ในต…

เนื้อหาในหลักพระอภิธรรมเกี่ยวกับชวนะทั้งกุศลและอกุศล ที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดตทาลัมพนะ โดยชวนะที่ผสมด้วยอุเบกขา การวิเคราะห์สถานะที่ไม่เปลี่ยนแปลงของชวนะต่อการเข้าใจว่าตทารมณ์อาจแปรผันได้ อันส่งผลกระท

…ตผลดับไปแล้ว) ฯ เพราเหตุนั้น ท่านอาจารย์ จึงกล่าวว่า นิรุทเธ (ดับไปแล้ว) ดังนี้ ฯ บทว่า ยถาร คือตาม สมควรแก่บุคคลนั้นๆฯ สองบทว่า สพฺพต์ถาปิ สมาปตฺติวีถีย์ ความ ว่า ในวิถีแห่งฌานสมบัติ และในวิถีแห่งผลสมาบัต…

เนื้อหาชี้ให้เห็นถึงการหยุดการกระทำทางจิตวิญญาณ อนาคามิผล และอรหัตตผล และการวิเคราะห์จิตที่เกิดขึ้นตามประเภทบุคคล โดยมุ่งแสดงการกำหนดวิถีจิต ที่เกี่ยวข้องกับอภิญญาและมรรค สมาบัติ การกำหนดประเภทบุคคลใน

…ำดับจุติจิตนั้นนั่นแล อันสังขาร ซึ่งถูกอวิชชานิสัยห้อมล้อมแล้ว มีตัณหานุสัยเป็นมูลรากให้เกิดอยู่ตาม สมควร อันสัมปยุตธรรมทั้งหลายประคับประคองไว้เป็นธรรมชาติถึง ก่อน เพราะเป็นที่ตั้งแห่งธรรมที่เกิดร่วมกัน พอ…

ในหน้าที่ 198 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ได้กล่าวถึงอารมณ์ที่เกิดขึ้นในจุติจิตที่ถูกอวิชชาห้อมล้อมและมีตัณหานุสัยเป็นรากฐาน อธิบายเกี่ยวกับการเกิดและการตายโดยอ้างอิงถึงอารมณ์ที่เป็นปัจจุบันและอดีตที่สัมพั

…ั่งบังคับให้ประหาร ด้วยพระหฤทัยที่สัมปยุตด้วยโทสะทีเดียว ฯ แม้ ในผรุสวาจาและพยาบาท ก็พึงเห็นคำพูดตามสมควร เหมือนคำพูดที่ สมควรในปาณาติบาตฉะนั้น ๆ ท่านอาจารย์กล่าวไว้ว่า "และมิจฉาทิฏฐิ ย่อมเกิดร่วมกับจิตที่…

เนื้อหาในบทนี้พูดถึงกรรมบถและการเกิดขึ้นของอากาศธรรม โดยเฉพาะอธิบายความสำคัญของอกุศลกรรมบถ ๑๐ รวมถึงการเกี่ยวพันกับจิตที่มีทิฏฐิและอารมณ์ต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อการกระทำต่าง ๆ ได้อย่างละเอียด ยังมีการอธิบาย

…ี่เป็นกุศลและอกุศล ที่ให้เกิดปฏิสนธิ สองบทว่า ฉนฺนํ ทุวารานํ ความว่า บรรดาทวารที่เกิดขึ้นทั้ง 5 ตาม สมควรแก่ความเกิด โดยนัยที่กำลังจะกล่าวฯ ท่านอาจารย์กระทำไว้ ในใจว่า "ถ้ากุศลกรรมเผล็ดผล กุศลจิตซึ่งบริสุท…

บทที่ 249 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ว่าด้วยนิมิตแห่งทุคติและคตินิมิต ซึ่งเกี่ยวข้องกับผลของกรรมที่เป็นกุศลและอกุศล ที่มีผลต่อการเกิดใหม่ของวิญญาณ โดยกล่าวถึงสถานการณ์ที่กุศลจิตและอกุศลจิตเกิดขึ้นในเวลาเด

…ารภาวนาของพระโยคีนั้น จัดว่าสำเร็จแล้ว จำเดิมแต่ข่มความยินดีในธรรมมีวิตกเป็นต้นได้ ฯ บทว่า ยถาร คือ สมควรแก่อารมณ์มีกสิณเป็นต้น ซึ่งเป็นอารมณ์ของฌานนั้น อาจารย์กล่าวคำว่า อากาสวชชิเตสุ ดังนี้ ก็เพราะกสิณคื…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการอธิบายเสนอในอภิธัมมัตถสังคหบาลีซึ่งเขียนถึงการออกทางจิตและความคล่องแคล่วในการพิจารณา โดยระบุถึงบทบาทของวิตกและฌาน รวมทั้งความสำคัญของอันตรายขององค์ที่หยาบที่อาจเกิดขึ้นในระยะต่าง

…ีณิ ผลจิตตานี ปวตฺติวา ความว่า ผลจิต ๒" หรือ ๓ ดวง เป็นไปแล้วในสันดานแม้ที่มีกิเลสถูกตัดขาดแล้ว ตาม สมควรแก่ความเกิดขึ้นของมรรค โดยเป็นธรรมชาตระงับดับความ เร่าร้อน ดุจน้ำที่คนเอาหม้อเทราดสถานที่ที่นำไฟออกก…

เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาปัจจเวกขณญาณซึ่งเป็นองค์ความรู้ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยพูดถึงความสำคัญของมรรคและผลที่นำไปสู่การหลุดพ้น รวมถึงการวิเคราะห์ว่าผลจิตมีการเกิดขึ้นตามสภาวะธรรมชาติ พร้อมทั้งให้คว

… พหุลีกโรนติ, จะกล่าวอะไรถึงผู้ทำเมตตา จิตนั้นให้มากออกไป ยิ่งทำได้เท่าไร ก็ยิ่งดี ชื่อว่าประประพฤติสมควรแก่โอวาทานุศาสน์ของพระ ศาสดา. สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงประกอบพุทธเวไนยย์ไว้ในคุณข้อนี้ทั้ง ๒ ประ…

บทความนี้พูดถึงความสำคัญของเมตตาในพระพุทธศาสนา โดยเชื่อว่าเมตตาเป็นคุณธรรมที่สามารถนำไปสู่การช่วยเหลือและเสริมสร้างความสุขให้แก่ผู้คน เมตตาจิตช่วยให้มนุษย์มีความปรารถนาดีต่อกันและปฏิบัติตนเพื่อประโยชน