หน้าหนังสือทั้งหมด

ลักษณะการบริโภคอาหารและการสังเกตดู
103
ลักษณะการบริโภคอาหารและการสังเกตดู
…ุ้งซ่าน คือ บริโภคไปอย่างคนใจลอย คนทั้งหลายเห็นเข้าแล้วมักนึกตำหนิในใจ เช่นเดียวกับโมหจริต วิตกจริต สัทธาจริต เช่นเดียวกับราคจริต พุทธิจริต เช่นเดียวกับโทสจริต 5.3.4 ทัสสนะ ลักษณะการสังเกตดู ราคจริต ตามธรร…
…หงุดหงิดเมื่อได้รับอาหารที่ไม่ถูกใจ โมหจริตแสดงให้เห็นถึงการไม่ทราบชัดในรสชาติของอาหาร วิตกจริต และ สัทธาจริตมีลักษณะคล้ายคลึงกับราคจริตและโทสจริตตามลำดับ นอกจากนี้ยังได้พูดถึงการสังเกตดูในแง่ของอารมณ์และร…
โมหจริตและธรรมปฏิบัติ
104
โมหจริตและธรรมปฏิบัติ
…ยวกันนี้ กล่าวคือ มีผู้อื่นเป็นปัจจัยทั้งสิ้น ต้องอาศัยผู้อื่นทุกอย่าง เช่นเดียวกับโมหจริต วิตกจริต สัทธาจริต เช่นเดียวกับโทสจริต พุทธจริต เช่นเดียวกับราคจริต 5.3.5 ธัมมปวัตติ ความเป็นไปแห่งธรรม คือสังเกตธ…
เนื้อหาพูดถึงความเฉยชาของมนุษย์ที่ไม่สนใจสิ่งรอบข้างและอิงความคิดเห็นจากผู้อื่น ขยายความถึงจิตที่ประกอบด้วยกิเลสและคุณธรรมที่มีอยู่ในกระบวนการคิด การรับรู้ และปฏิบัติของบุคคล รวมถึงอธิบายลักษณะต่างๆ ข
สัทธาจริตและพุทธิจริตในพระพุทธศาสนา
107
สัทธาจริตและพุทธิจริตในพระพุทธศาสนา
สัทธาจริต บุคคลผู้เป็นสัทธาจริตย่อมเป็นผู้ประกอบไปด้วยกุศลธรรม ธรรมอันดีซึ่งซ่อนอยู่ ในดวงใจของเขา ดังต่อ…
สัทธาจริตหมายถึงบุคคลที่มีคุณธรรมเยี่ยมยอดซึ่งไม่เพียงแต่เชื่อมั่นในหลักการของพระพุทธศาสนา แต่ยังมีจิตใจท…
สติสัมปชัญญ์และจริตในพระพุทธศาสนา
108
สติสัมปชัญญ์และจริตในพระพุทธศาสนา
…ปวง 5.4 คู่แห่งจริต ในจริตทั้ง 6 อย่าง ท่านสงเคราะห์ด้วยความเสมอภาคกันได้เป็น 3 คู่ คือ ราคจริต กับ สัทธาจริต โทสจริต กับ พุทธิจริต โมหจริต กับ วิตกจริต ราคจริต กับ สัทธาจริต ที่จัดว่ามีความเสมอภาคกันนั้น …
…ะพ้นจากทุกข์ในวัฏสงสาร. จริตมีทั้งหมด 6 อย่าง จัดแบ่งเป็น 3 คู่ที่มีความเสมอภาคกัน ได้แก่ ราคจริตกับสัทธาจริต, โทสจริตกับพุทธิจริต และโมหจริตกับวิตกจริต. การเข้าใจความหมายและความสัมพันธ์ของจริตทั้ง 6 จะช่ว…
การระงับโทสจริตผ่านกัมมัฏฐาน
110
การระงับโทสจริตผ่านกัมมัฏฐาน
…็ดขาด ท่านให้เจริญอานาปานสติอย่างเดียว อานาปานสติ คือ การเอาสติกำหนดลมหายใจเข้าออกเป็นอารมณ์ 5.5.4. สัทธาจริต ผู้ที่มีความประพฤติตั้งอยู่บนความเชื่อ เชื่อโดยปกติ บูชาความเชื่อ ท่านให้เจริญกัมมัฏฐาน 6 อย่าง…
เนื้อหาเกี่ยวกับการจัดการกับโทสจริต โดยใช้วิธีการของกัมมัฏฐาน 8 ประเภท ที่รวมถึงพรหมวิหาร 4 และวรรณกสิน 4 ซึ่งจะช่วยลดอารมณ์โทสะ เพื่อให้จิตใจสงบ รวมถึงหลักการของอานาปานสติในการควบคุมอารมณ์และการระลึก
จริตและการปฏิบัติในกัมมัฏฐาน
113
จริตและการปฏิบัติในกัมมัฏฐาน
…อย ละมุน เรียบร้อย สวยงาม หวาน มัน ชอบของ เบิกบานใน อนุสสติ 6 หอม สวยงามอย่าง | การบุญ ส่วน ภูตกสิณ สัทธาจริต ละม่อม เป็นระเบียบ เรียบๆ ไม่ ราคจริตนั้น อาโลกกสิณ โลดโผน เบิกบานต่อ อากาสกสิณ การได้หน้า) ว่อ…
ในเนื้อหานี้จะเสนอการวิเคราะห์จริตทั้ง 6 ประเภท และความสำคัญในการเลือกวิธีปฏิบัติกัมมัฏฐานที่เหมาะสมกับจริตนั้น ๆ นักศึกษาควรเข้าใจคุณลักษณะเฉพาะของจริตแต่ละประเภทเพื่อความสำเร็จในการปฏิบัติที่รวดเร็ว
วิชชาและจรณะในพระพุทธศาสนา
47
วิชชาและจรณะในพระพุทธศาสนา
…ุตา ได้แก่ การรู้ประมาณในการบริโภค 4. ชาคริยานุโยค ได้แก่ การประกอบความเพียรที่ทำให้ตื่นอยู่เสมอ 5. สัทธา ได้แก่ ความเชื่อมั่นในความจริง ความดี สิ่งที่ดีงามและการทำความดี พระองค์ประกอบด้วยสัทธาอย่างอุกฤษฎ์…
บทความนี้สำรวจวิชชา 3 ซึ่งประกอบด้วยปุพเพนิวาสานุสติญาณ, จุตูปปาตญาณ และอาสวักขยญาณ ที่ช่วยให้เกิดความเข้าใจในชาติก่อน และอิสรภาพจากกิเลส นอกจากนี้ยังมีวิชชา 8 รวมถึงวิปัสสนาญาณ และมโนมยิทธิญาณที่ช่วย
การปล่อยวางและการเห็นอารมณ์อย่างรู้เท่าทัน
109
การปล่อยวางและการเห็นอารมณ์อย่างรู้เท่าทัน
…ต รุกข์ ว ทุพพล แปลเป็นสยามภาษาว่า ผู้ที่เห็นอารมณ์งาม สุภานุปสฺส์ ผู้ที่เห็นอารมณ์งาม รูปารมณ์ก็ดี สัทธารมณ์คันธารมณ์ รสารมณ์ โผฏฐัพพารมณ์ ผู้เห็นอารมณ์งาม รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ นั่นแหละ เ…
บทความนี้พูดถึงการปล่อยวางอารมณ์ที่เกาะติดและการเห็นอารมณ์งามในมุมมองต่าง ๆ การเข้าใจหลักการสำคัญในการไม่ยึดติดในอารมณ์สามารถนำไปสู่การใช้ชีวิตอย่างมีสติมากขึ้น โดยอ้างอิงถึงคาถาที่มีความหมายในการดำเน
อรูปชีวิตินทรีย์และความรู้สึกทางจิตใจ
163
อรูปชีวิตินทรีย์และความรู้สึกทางจิตใจ
…นทรีย์ สัทธินทรีย์ คือ ศรัทธา กิริยาที่เชื่อ ความปลงใจเชื่อ ความเลื่อมใสยิ่ง สัทธินทรีย์ คือ ศรัทธา สัทธาพละ ได้แก่ สัทธาเจตสิก เป็นใหญ่ในสัมปยุตตธรรม ด้วยสภาวะครอบงำซึ่ง มิจฉาวิโมกข์ คือ ความเลื่อมใสศรัทธ…
อรูปชีวิตินทรีย์คือส่วนที่เชื่อมโยงกับการดำรงอยู่ เช่น อายุ และการกระทำต่างๆ ในขณะที่สุขินทรีย์เกี่ยวข้องกับความสุขและความสบายทางกาย ทำให้เกิดสุขเวทนา ส่วนทุกขินทรีย์มีหน้าที่ในการรับรู้ความทุกข์ ผลกร
สัทธาและวิริยินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
164
สัทธาและวิริยินทรีย์ในพระพุทธศาสนา
สัทธา ความเชื่อ ความเลื่อมใสในคุณของพระรัตนตรัย จำแนกออกเป็น 7 คือ 1. ปสาทสัทธา ความเชื่อความเลื่อมใสตามป…
บทความนี้นำเสนอการจำแนกสัทธาเป็น 7 ประเภท โดยเริ่มจากปสาทสัทธาสู่โวสสัชชนสัทธา ซึ่งสะท้อนถึงระดับความเชื่อที่ลึกซึ้งในพระรัตนตรั…
ตารางสรุปอินทรีย์
171
ตารางสรุปอินทรีย์
…4. เบกษินทรีย์ เป็นกลาง ความเชื่อ การเสวยอารมณ์ เวทนา-เบกขา หค 55 วางเฉย นามปรมัตถ์ 15. สัทธินทรีย์ สัทธา โสภณจิต 91 เลื่อมใสในสิ่งที่ควร นามปรมัตถ์ 16. วิริยินทรีย์ 17. สตินทรีย์ 18. สมาธินทรีย์ ความเพียร…
ตารางสรุปอินทรีย์ 22 ประการที่เกี่ยวกับการรับรู้และอารมณ์ของมนุษย์ เริ่มจากการเห็น (จักขุนทรีย์) และการได้ยิน (โสตินทรีย์) ไปจนถึงความสุขและความทุกข์ทั้งทางกายและใจ และการรู้แจ้งในอริยสัจ 4 อินทรีย์แต
ลักษณะความสัมพันธ์ของอินทรีย์ในลำดับของเทศนา
172
ลักษณะความสัมพันธ์ของอินทรีย์ในลำดับของเทศนา
…งข้อปฏิบัติว่า "ธรรมเหล่านี้จึงเจริญเพื่อความดับสุขินทรีย์เป็นต้นนั้น 8. ถัดจากนั้น จึงทรงแสดงคำว่า สัทธา เป็นต้น เพื่อทรงแสดงความไม่เป็นโมฆะแห่ง ข้อปฏิบัติว่า “ด้วยข้อปฏิบัตินี้ เอกธรรมย่อมปรากฏในตนก่อน” …
บทความนี้สำรวจลักษณะความสัมพันธ์ของอินทรีย์ทั้ง 22 ในลำดับเทศนา โดยเริ่มจากการทำความเข้าใจเกี่ยวกับอัตภาพ ทั้งหญิงและชาย ไปจนถึงการศึกษาอิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์. การแสดงความสัมพันธ์ของอินทรีย์ที่กล่
การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์
173
การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์
…ต 3. หมวดที่เป็นเวทนา ได้แก่ อินทรีย์ 5 ประกอบด้วย สุข ทุกข์ โสมนัส โทมนัส 4. หมวดที่เป็นพละ ได้แก่ สัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา อุเบกขา 5. หมวดที่เป็นโลกุตตระ ได้แก่ อนัญญาตัญญัสสามิ อัญญา อัญญาตาวี อินทร…
ในพุทธศาสนา อินทรีย์สามารถจัดประเภทได้เป็น 5 หมวด ได้แก่ อินทรีย์อายตนะ 6 ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้โดยการมองเห็น เสียง กลิ่น รส รูปร่าง และการสัมผัส. อินทรีย์ภาวะ 3 เกี่ยวข้องกับเพศ ชายหญิงและชีวิต.
อุเบกขาและพละ 5
176
อุเบกขาและพละ 5
… ย่อมมีกำลังให้อดทน ต่อสู้ ทำลายซึ่งปฏิปักขธรรม ฉะนั้นธรรมเหล่านั้นชื่อว่า พละ พละ 5 นั้นประกอบด้วย สัทธา วิริยะ สติ สมาธิ และปัญญา และพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ได้ทรงอธิบายถึงสาเหตุที่พละ 5 มีความเกี่ยวเนื่องกั…
…ปุถุชนสู่พระอริยเจ้า ธรรมเหล่านี้มีอิทธิพลต่อการเจริญเติบโตทางจิตใจและการต่อสู้กับปฏิปักขธรรม. การมีสัทธา วิริยะ สติ สมาธิ และปัญญาเป็นพละ 5 นั้นจึงถือว่าเป็นกุญแจสำคัญในกระบวนการนี้
การปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน
177
การปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน
เป็นไฉน ? ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สิ่งใดเป็นสัทธินทรีย์ สิ่งนั้นเป็นสัทธาพละ สิ่งใดเป็นสัทธาพละ สิ่งนั้นเป็นสัทธินทรีย์ สิ่งใดเป็นวิริยินทรีย์ สิ่งนั้นเป็นวิริยพละ สิ่งใดเป็…
ในพระไตรปิฎกกล่าวถึงการปรับอินทรีย์ให้เสมอกัน ซึ่งมีผลต่อการบรรลุธรรม การสร้างความสมดุลในอินทรีย์ที่สำคัญ เช่น สัทธินทรีย์และวิริยินทรีย์ เพื่อให้กันและกันช่วยเสริมสร้างในการบรรลุธรรม การอธิบายด้วยเปร
เส้นทางสู่ความเป็นพุทธะ
65
เส้นทางสู่ความเป็นพุทธะ
…๐,๐๐๐ กัป กำหนดอย่างสูง ๘๐ อสงไขยกับ 900,000 กัป ทั้ง ๓ ประเภทนั้น คือ พระพุทธเจ้าผู้เป็นปัญญา ธิกะ สัทธาธิกะ และวิริยาธิกะ” อาจมีผู้สงสัยว่า ทําไมต้องกําหนดเวลานานอย่างนั้นด้วย *มก. ขัคควิสาณสูตร เล่ม ๔๖ …
การสร้างบารมีเพื่อความเป็นพระพุทธเจ้านั้นต้องใช้เวลายาวนาน พระโพธิสัตว์บางรูปอาจรู้สึกท้อถอยในระหว่างทาง โดยบางครั้งอยากเป็นเพียงพระอัครสาวกหรือพระอริยสาวกแทน ซึ่งใช้เวลาน้อยกว่าการเป็นพระพุทธเจ้า พระ
ธรรมะเพื่อประชา: มหาสมัยสูตร ค ครั้งที่ ๒
235
ธรรมะเพื่อประชา: มหาสมัยสูตร ค ครั้งที่ ๒
…กันนั้น จัดเป็น 5 กลุ่มตามอำนาจจริต คือ กลุ่มของเทวดาที่มีราคจริตมีประมาณเท่านี้ พวกโทสจริต โมหจริต สัทธาจริต พุทธิจริต และวิตกจริตมีอยู่ประมาณเท่านี้ เมื่อพระองค์ตรวจดูแล้ว ทรงตรัสกับภิกษุทั้งหลายว่า “ดูก…
พระพุทธเจ้าทุกพระองค์ทรงมีสัพพัญญุตญาณรู้แจ้งและสามารถเข้าใจสิ่งที่ชาวโลกรวมถึงเทวดาและพรหมได้เห็นและได้ยินอย่างแจ่มแจ้ง โดยไม่มีสิ่งใดขัดขวางการรู้ของพระองค์ได้ พระองค์ทรงแบ่งกลุ่มเทวดาเป็น 5 กลุ่มตา
ธรรมะเพื่อประชา
317
ธรรมะเพื่อประชา
…ต่ำที่สุด ๒๐ อสงไขย ๑๐๐,๐๐๐ มหากัป เป็นพระพุทธเจ้าประเภทปัญญาธิกะ คือ ทรงยิ่งด้วยปัญญา ถ้าเป็นประเภทสัทธาธิกะนั้น ก็กำาหนดระยะเวลาการสร้าง บารมีปานกลาง คือ ๔๐ อสงไขย ๑๐๐,๐๐๐ มหากัป และพระพุทธเจ้าประเภทวิริ…
…อันยาวนานเพื่อที่จะบรรลุถึงการเป็นพระพุทธเจ้า โดยแบ่งประเภทการสร้างบารมีเป็นสามประเภทคือ ปัญญาธิกะ, สัทธาธิกะ และ วิริยาธิกะ ซึ่งการเป็นพระพุทธเจ้านั้นต้องอาศัยกำลังใจที่เข้มแข็งและยาวนานกว่ากว่าที่จะสามาร…
ศีล...เป็นที่ตั้งแห่งความดีงาม
182
ศีล...เป็นที่ตั้งแห่งความดีงาม
…ธรรม ๑ ศีล ๑ ชีวิตอันอุดม ๑ คนจะ บริสุทธิ์ก็ด้วยสิ่งทั้ง ๕ นี้ ไม่ใช่ด้วยตระกูล หรือด้วยทรัพย์ ยสฺส สัทธา ตถาคเต สีลญจ์ ยสฺส กลยาณ์ สงเฆ ปสาโท ยสฺสตฺถิ อทลิทโทติ ต์ อาหุ อจลา สุปติฏฐิตา อริยกนฺนํ ปสฺสิต อุ…
บทความนี้มุ่งเน้นให้เห็นถึงบทบาทของศีลในพระไตรปิฎกที่เป็นพื้นฐานของความดีงาม โดยมีการเน้นถึงความสำคัญของการมีสติและการรักษาศีลให้ดี เพื่อเป็นแนวทางในการดำเนินชีวิตให้บริสุทธิ์ ความสำคัญของศีลไม่เพียงแ
จริตและการปฏิบัติธรรม
256
จริตและการปฏิบัติธรรม
๒๖๔ ๔.๕ สัทธาจริต ผู้มีศรัทธาเป็นความประพฤติปกติ มีจิตซาบซึ้ง ชื่นบาน น้อมใจเลื่อมใสโดยง่าย จึงควรชักนำใจไปในสิ่ง…
เนื้อหานี้กล่าวถึงความหมายของจริตต่างๆ เช่น ศรัทธาจริตที่มีความเชื่อมั่นเป็นปกติ และพุทธิจริต ที่เน้นการใช้เหตุผลและความคิดเพื่อตรวจสอบความจริง นอกจากนี้ยังเสนอแนวทางการพิจารณาอนุสติและกรรมฐานที่เหมาะ