หน้าหนังสือทั้งหมด

สาระสำคัญพระธรรมเทศนาเกี่ยวกับอกุศลจิต
46
สาระสำคัญพระธรรมเทศนาเกี่ยวกับอกุศลจิต
34 สาระสำคัญพระธรรมเทศนา ปรมัตถ์ : อกุศลจิต ๓ (อกุศลจิต ๑๒ ดวง) ๑ ตุลาคม ๒๔๙๖ นโม..... ตตฺถ วุตตาภิธมฺมตฺถา..... พระพุทธศาสนามีปิฎก ๓ คือ วินัย…
เนื้อหาพระธรรมเทศนานี้กล่าวถึงพระปรมัตถ์ซึ่งเป็นหัวใจของการศึกษาพระพุทธศาสนา อธิบายว่าอกุศลจิต ๑๒ ดวงมีความสำคัญอย่างไรในชีวิตประจำวันของเราและเป็นสาเหตุให้บุคคลกระทำผิดได้อย่างไร หลวงพ่อวัดปากน…
สารบัญพระธรรม
7
สารบัญพระธรรม
…ถาว่าด้วยการอยู่ในประเทศอันสมควร ความเป็นผู้มีบุญอันทำแล้วในกาลก่อน การตั้งตนไว้ชอบ ๔. พระปรมัตถ์ : อกุศลจิต (อกุศลจิต ๑๒ ดวง) ๙. เบญจขันธ์ - ๑๐. ภารสุตตคาถา ๑ (ขันธ์ ๕ เป็นภาระอันหนัก ๑) ๑๑. คารวาธิกถา (เคาร…
สารบัญนี้ประกอบด้วยหลักการเจริญภาวนา สมถวิปัสสนากรรมฐาน และความนอบน้อมต่อพระรัตนตรัย โดยมีหัวข้อที่หลากหลายเกี่ยวกับธรรมะ เช่น พระพุทธคุณ พระธรรมคุณ และพระสังฆคุณ อาทิตตปริยายสูตร ความเป็นเกาะเป็นที่พ
เนื้อหาเกี่ยวกับพระธรรมและคุณธรรมต่างๆ
11
เนื้อหาเกี่ยวกับพระธรรมและคุณธรรมต่างๆ
… ๑๒๓ ๑๙๖ กัณฑ์ ๑ กัณฑ์ ๘ กัณฑ์ ๒๓ ๒๑. หมวดเบ็ดเตล็ด หลักการเจริญภาวนา สมถวิปัสสนากรรมฐาน พระปรมัตถ์ อกุศลจิต (อกุศลจิต ๑๒ ดวง) ปัพพโตปมคาถา (มรณภัย) ๓๔ ๓๙ กัณฑ์ ๓๘ โพชฌงคปริตร (โพชฌงค์ ๗ ประการ) ๑๒๙ กัณฑ์ ๔๑ …
เนื้อหาในส่วนนี้ประกอบด้วยหมวดเมตตา รวมถึงกรณียเมตตสูตรและการไหว้เมตตา พร้อมกับสติปัฏฐานสูตรและธรรมที่เกี่ยวข้องกับความไม่ประมาทและความสำรวมระวัง โดยเน้นการแผ่เมตตาและการเข้าใจในหลักธรรมของพระพุทธศาสน
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 2
2
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 2
…ี่สหรคตด้วยอุเบกขา ประกอบด้วยวิกิจฉา ๑ จิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา ประกอบด้วยอุทธัจจะ ๑ ชื่อว่า โมหจิต ฯ อกุศลจิต ๑๒ จบบริบูรณ์ทุกประการ ด้วยประการฉะนี้แล ฯ [สังคหาคาถา] อกุศลจิต มี ๑๒ คือ โลภมูลจิต ๘ โทสมูลจิต ๒ …
บทนี้นำเสนอการศึกษาจิตในอภิธัมมัตถสังคหาที่แบ่งประเภทตามสภาวะของจิต ๔ ประเภท ได้แก่ กามาจิต รูปาจรจิต อรูปาวจรจิต และโลกุตตรจิต โดยมุ่งเน้นที่การอธิบายคุณสมบัติและความสัมพันธ์ระหว่างจิตแต่ละชนิด และผล
เจาะลึกอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
24
เจาะลึกอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…่กล่าวแล้ว นั่นแลฯ ก็ในบรรดาจิต ๔ ภูมิเหล่านี้ แม้ในเมื่อกามาวจรจิตมีถึง ๔ อย่าง โดยต่างแห่งกุศลจิต อกุศลจิต วิบากจิต และกิริยาจิต ท่านพระอนุ รุทธาจารย์ เมื่อจะแสดงเฉพาะปาปจิต (อกุศลจิต) และอเหตุจิตก่อน โดยอน…
บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับการจำแนกประเภทของจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยจำแนกจิตตามลักษณะเฉพาะที่มีอิทธิพลต่อการเกิดผล จิตที่ถูกจำแนกออกเป็นกามาวจรจิตและโลกุตตระ โดยจิตต่างๆ จะมี
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การวิเคราะห์จิตและอกุศลมูล
33
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การวิเคราะห์จิตและอกุศลมูล
…ุ่มหลงด้วยโมหะ คืองมงาย อย่างเหลือเกิน เพราะว่างเว้นจากมูลอื่น ๆ คำว่า อิจเจว เป็นต้น เป็นคำกล่าวย้ำอกุศลจิต ๑๒ ดวงตามที่กล่าวแล้ว ฯ ในศัพท์ว่า อิจเจว เป็นต้นนั้น อิติ ศัพท์ มีอันแสดงความรวมแห่งคำพูดและคำที่ค…
…มพันธ์ระหว่างคำพูดและจิต โดยเน้นความหมายและการรวบรวมที่ถูกต้อง จึงให้ความเข้าใจอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับอกุศลจิตที่มีอยู่ 12 ดวง ซึ่งเป็นที่มาของทางเลือกในชีวิตและการตัดสินใจ.
การวิเคราะห์จิตตามอภิธรรม
184
การวิเคราะห์จิตตามอภิธรรม
…งดำรงอยู่ ในกามภพฯ พึงแสดงวิถีจิตของพระเสขะ ๕๖ ด้วยอำนาจกามาวจร วิบากจิต ๒๓ อาวัชชนจิต ๒ กุศลจิต ๒๑ อกุศลจิต ๓ และผลจิต เบื้องต่ำ ๓ เว้นจิต ๓๓ ด้วยสามรถแห่งกิริยาชวนจิต ๑๘ จิตที สหรคตด้วยทิฏฐิและวิจิกิจฉาทั้ง…
…ระโสดาบัน, พระสกทาคามี, และพระอนาคามี โดยนำเสนอความแตกต่างระหว่างจิตแต่ละประเภทที่มีอำนาจจากกุศลจิต อกุศลจิต และมหัคคตวิบากจิต โดยลงรายละเอียดเกี่ยวกับการแสดงออกของจิตทั้ง 4 จำพวก และความสัมพันธ์กับสถานะต่างๆ…
ปรโยค ๓ - ปฐมสัมปทานปาสาทิกา
168
ปรโยค ๓ - ปฐมสัมปทานปาสาทิกา
…่เป็นอุดคลัมมิ ที่เป็นอพยากคลัมมิ, จริงอยู่ จิตที่ให้เกิดอาบัติ มี ๑๒ ดวงเท่านั้น คือ กามาวจรคลิต ๘ อกุศลจิต ๑๒ กามาวจรวิจิต ๑๐ อภิญญาจิต ๒ โดยกุศลและ กิเลส ในอิตาวะนั้น สิกขาบทใด ต้องพร้อมด้วยกุศลจิต สิกขาบท…
เนื้อหาในบทนี้สำรวจเกี่ยวกับอธิจิตตะและสิกขาบทที่ต้องการอิจฺฉาเป็นหลัก ต่อมาคือการแจกแจงเกี่ยวกับกรรม ทั้งกายกรรมและวิจิกรรม รวมถึงความสัมพันธ์กับกุศลและเวรนาม นอกจากนี้ยังพูดถึงเมทนา ๓ ในสิกขาบท ทำให
อภิธัมมัตถในพระพุทธศาสนา
295
อภิธัมมัตถในพระพุทธศาสนา
…เตรส ความว่า โสมนัสชวนจิต ๑๓ คือ จากกุศล ๔ จากอกุศล ๔ จากกิริยา ๕ ฯ ปุถุชนย่อมหัวเราะด้วยกุศลจิตและ อกุศลจิต ๔ ฯ พระเสขะย่อมหัวเราะด้วยจิต ๖ เว้นจิตที่สหรคต ด้วยทิฏฐิ ฯ ส่วยพระอเสขะยิ้มแย้มด้วยกิริยาจิต ๕ ฯ แ…
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์คำว่า 'จิตที่ช่วยค้ำจุนอิริยาบถ' ในบริบทของอภิธัมมัตถ และอธิบายถึงความสำคัญของจิตที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิตในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในเรื่องการหัวเราะและความสุขของบุคคลในระดับต
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
139
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…วคือ มโนวิญญาณธาตุมี ๔๒ อย่าง ด้วยอำนาจแห่งจิตเหล่านี้ คือ โลกิย กุศลจิต ๑๒ ที่เหลือจากรูปาวจรจิต ๕ อกุศลจิต ๑๐ ที่เหลือจาก ปฏิฆจิต ๒ กิริยาจิต ๑๓ ที่เหลือจากปัญจทวาราวัชชนจิต หสนจิต รูปาวจรและกิริยาจิตและโลก…
ข้อความนี้เสนอการศึกษาเกี่ยวกับจิตและวิญญาณธาตุตามอภิธัมม ซึ่งชี้ถึงการเกิดและธรรมชาติของจิตในสภาวะต่างๆ โดยเฉพาะในมนุษยโลก และแยกแยะประเภทของจิตตามกฎแห่งธรรมชาติ โดยการอ้างอิงถึงวัตถุและภาวะที่ส่งผลต
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 134
134
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 134
…กามาวจรธรรม ที่ถือเอาด้วยบุพเพนิวาสญาณ เป็นต้น แล้วยินดีอยู่ฯ ท่านอาจารย์ทำในใจว่า จิต ๒๐ ด้วยอำนาจ อกุศลจิต ๑๒ และชวนจิตเป็นญาณวิปยุต ๘ ไม่สามารถจะปรารภ โลกุตตรธรรมเป็นไป เพราะตนเป็นชวนจิตถึงซึ่งความมีอานุภา…
…ิตและการใช้กรรมฐานในการบำเพ็ญธรรม เช่น การบูชาพระเจดีย์และการแจกบิณฑบาต นอกจากนี้ยังกล่าวถึงอำนาจของอกุศลจิตในการปิดกั้นโลกุตตรธรรมและการยอมรับธรรมประการต่าง ๆ การปรารภอารมณ์ที่ต่างกันนั้นเป็นสิ่งสำคัญที่ต้อง…
อภิธัมมัตถสังคหะ: วัตถุและวิญญาณธาตุ
116
อภิธัมมัตถสังคหะ: วัตถุและวิญญาณธาตุ
… และรูปาวจรจิต อาศัยหทัยวัตถุอย่างเดียวเป็นไปเหมือนอย่าง นั้นๆ แต่ธรรมที่เหลือ ด้วยอำนาจแห่งกุศลจิต อกุศลจิต กิริยาจิต และอนุตตรจิต อาศัยหทัยวัตถุก็ได้ ไม่อาศัยก็ได้ ย่อมเป็นไป (ส่วน) ด้วยอำนาจอรูปวิบากจิต ไม…
เนื้อหาเกี่ยวกับการศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเฉพาะเรื่องวัตถุ 5 อย่างในกามโลก รวมถึงการที่มโนวิญญาณธาตุและวิญญาณธาตุอาศัยวัตถุอย่างไร ทั้งนี้ในแต่ละภพแบ่งออกได้ชัดเจนคือ กามภพ
อภิธัมมัตถสังคหะบาลี: จิตและอารมณ์
115
อภิธัมมัตถสังคหะบาลี: จิตและอารมณ์
… มีรูปเป็นต้น ฯ กามาวจรวิบากจิต ที่เหลือและหสนจิต มีอารมณ์เป็นกามาวจรเท่านั้น แม้โดยประการทั้ง ปวงฯ อกุศลจิตและกามาวจรชวนจิต ที่เป็นญาณวิปยุต มีอารมณ์ได้ ทุกอย่าง เว้นแต่โลกุตตระ ฯ กามาวจรกุศลจิต ที่เป็นญาณสั…
…ลีกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ โดยเฉพาะความหมายของจิตในประเภทต่าง ๆ เช่น กามาวจรวิบากจิต อกุศลจิต และกามาวจรกิริยาจิต ซึ่งมีอารมณ์ได้ทั้งสิ้น เว้นแต่โลกุตตระ สำหรับอรูปาวจรจิตยังมีความซับซ้อนเช่นกั…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี
71
อภิธัมมัตถสังคหบาลี
… ปกิณณกเจตสิก (๖) ประกอบเข้าในจิตที่ ควรประกอบ ตามสมควรแก่การประกอบ อกุศลเจตสิก ๑๔ ประกอบได้เฉพาะใน อกุศลจิต โสภณเจตสิก ๒๕ ประกอบได้ ในโสภณจิต (กุศลจิต) เท่านั้น ฯ คืออย่างไร ? คือเจตสิก ๒ ที่ทั่วไปแก่จิตทั้ง…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีอธิบายถึงเจตสิกและการจัดหมวดหมู่ต่างๆ เช่น กายปาคุญญตา และจิตปาคุญญตา รวมถึงการประมวลผลเจตสิกที่มีผลต่อจิต บทวิเคราะห์ในเนื้อหาที่จะกล่าวถึงเจตสิก และการรวมกับปัญญิน
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
49
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
…ภายในแห่งอกุศลวิบาก และกิริยา คือ อกุศลวิบาก ๗ กุศลวิบากเหตุกะและอเหตุกะ ๑๖ รวมวิบากจิต ๒๓ อย่างนี้ อกุศลจิต ๑๒ กุศลจิต ๘ รวมทั้งกุศลจิตและ อกุศลจิตเป็น ๒๐ อเหตุกะ ๓ สเหตุกะ 4 รวมเป็นกิริยาจิต ๑๑ ฯ พรรณนากามา…
…เภทต่างๆ ของจิต โดยแบ่งเป็นจำนวน ๕๔ รวมทั้งอธิบายถึงธรรมที่เกี่ยวข้องกับอกุศลวิบากและกุศลวิบาก เช่น อกุศลจิตและกุศลจิต พร้อมรายละเอียดของปฐมฌานกุศลจิตที่ประกอบด้วยธรรมเช่น วิตก, วิจาร, ปีติ, สุข และเอกัคคตา บ…
จิตและการจำแนกอกุศลในอภิธรรม
34
จิตและการจำแนกอกุศลในอภิธรรม
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 34 จิตที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกุศลจิต ชื่อว่าอกุศล ดุจชนผู้เป็นปฏิปักษ์ต่อ มิตร ชื่ออบัตร ฉะนั้น ๆ อนึ่ง พึงทราบความเป็นคู่ปรับกันโดยความ…
เนื้อหานี้อธิบายเกี่ยวกับจิตที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกุศลจิตซึ่งเรียกว่าอกุศล โดยเปรียบเทียบเหมือนชนที่เป็นคู่ปรับกับมิตรและอธิบายถึงการจำแนกประเภทของอกุศลจิตที…
การพิจารณาเกี่ยวกับโทมนัสและปฏิฆะ
30
การพิจารณาเกี่ยวกับโทมนัสและปฏิฆะ
…ั้ง ๔ เพราะอาศัย ความไม่สมบูรณ์แห่งกามทั้งหลายก็ดี เพราะไม่มีเหตุแห่งโสมนัสอย่างอื่น ก็ดี เมื่อนั้น อกุศลจิต ๔ ดวงเหลือ สหรคตด้วยอุเบกขาย่อมบังเกิด ขึ้น ฉะนี้แลฯ ปิ ศัพท์ ในบทว่า อฏฺฐปิ เป็นสัมปิณฑนัตถะ (มีคว…
บทความนี้อธิบายถึงการพิจารณาอารมณ์ของใจที่เกี่ยวข้องกับโทมนัสและปฏิฆะ โดยมีการระบุถึงจิตที่มีความแตกต่างจากโสมนัสในสถานการณ์ต่างๆ รวมถึงความสัมพันธ์ที่ละเอียดในข้อดีและข้อเสียของอารมณ์ที่สามารถส่งผลต่
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
9
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
…นเป็นต้น บัณฑิตจึงได้กล่าวจิต ไว้ฌานละ ๑๑ แต่ฌานที่สุดมีจิต ๒๓ ฯ กุศลจิตมี ๓๗ อนึ่ง วิบากจิต มี ๕๒ (อกุศลจิต ๑๒ กิริยาจิต ๒๐) ผู้รู้ทั้งหลาย ได้กล่าวจิตไว้ ๑๒๑" ด้วยประการอย่าง นี้แล ฯ ปริเฉทที่ ๑ ชื่อจิตตสัง…
บทเรียนประจำหน้านี้กล่าวถึงความแตกต่างทางจิตและฌาน โดยแบ่งแยกประเภทของจิต ได้แก่ รูปฌาน อรูปฌาน และกุศลจิต พร้อมสถิติจำนวนจิตต่างๆ โดยจบที่ประเด็นหลักคือการรวมองค์ประกอบต่างๆ ของฌาน การนับประเภทจิตที่
ศีลและโทษของการกระทำ
98
ศีลและโทษของการกระทำ
…รพูดว่าตน “รู้เห็น” ในสิ่งที่ตนไม่รู้ไม่เห็น มีโทษมาก การดื่มน้ำเมา มีโทษมากหรือน้อย ขึ้นอยู่กับ 9. อกุศลจิต หรือกิเลสในการดื่ม
เนื้อหาในบทความนี้เสนอการวิเคราะห์เกี่ยวกับศีลและโทษที่เกิดจากการกระทำที่แตกต่างกัน เช่น การลักทรัพย์ การพูดเท็จ และการประพฤติผิดในกาม ซึ่งมีปัจจัยที่ทำให้โทษมีความแตกต่างกันไป เช่น คุณค่าของทรัพย์สิน
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: หยุดพาไปสู่ชัยชนะ
41
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา: หยุดพาไปสู่ชัยชนะ
…), ('') (๖๑/๒๐๒) อุทิศส่วนกุศล อหิงสกกุมาร อริยสาวก ๘ อริยมรรค เอกันตบวมสุข อัสมิมานะ อัตตา ๒ อย่าง อกุศลจิต ๑๒ ดวง อธิศีล อธิจิต อธิปัญญา อเมริกา-อังกฤษ-ฝรั่งเศส อสูร alc) (๒/๑๓) (๖๔/๒๑๐), (๖๗/๒๒๐) (d'aleno)…
เนื้อหานี้พูดถึงสาระสำคัญของพระธรรมเทศนาที่เน้นเรื่องการหยุดเพื่อมุ่งสู่ชัยชนะและการเห็นธรรมในชีวิต โดยให้ความสำคัญกับการพัฒนาจิตใจให้สามารถอดทน อดใจ และมีมุมมองที่ถูกต้องตามหลักธรรม โดยเฉพาะผ่านการปฏ