หน้าหนังสือทั้งหมด

ธรรมะเพื่อประชาชน
238
ธรรมะเพื่อประชาชน
ธรรมะเพื่อประช นางยักษิณี ผู้ใคร่ในธรรม ๒๓๗ ผู้ไม่เกี่ยวข้องด้วยกาม ไม่คลุกคลีด้วยอกุศลธรรม โสมนัส อันยิ่งกว่าสุขก็เกิดขึ้น ความบันเทิงใจ ความปราโมทย์ใจก็ เกิดขึ้น ท่านผู้เจริญทั้งหลาย การบรร…
เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของการดำเนินชีวิตตามหลักธรรมคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า การพัฒนาจิตใจและการบรรลุธรรมชาติอันสูงส่ง เช่น ดอกบัวที่งอกงามจากโคลนตม สะท้อนให้เห็นว่าผู้ที่ปฏิบัติธรรมไม่จำเป็นต้องมีภู
อายุวัฑฒนธรรมและการเจริญวรรณะ
156
อายุวัฑฒนธรรมและการเจริญวรรณะ
…ผิดพรรณงาม ในพระสูตรนี้ยังได้แสดงถึงเหตุความเสื่อมอายุเสื่อมวรรณะ ของประชาชนพสกนิกรทั่วไป ว่า ได้แก่อกุศลธรรมบท ส่วนเหตุแห่งความเจริญอายุเจริญวรรณะว่า ได้แก่ กุศลกรรมบถ ทั้งนี้ เหตุเบื้องต้นได้แก่การปกครองของท…
เนื้อหานี้กล่าวถึงอายุวัฑฒนธรรมและวรรณวัฑฒนธรรม ที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติตนในชีวิตประจำวัน ทั้งสำหรับบุคคลทั่วไปและภิกษุ ซึ่งมีพื้นฐานอยู่บนศีลธรรมและการทำความดี นอกจากนี้ยังได้กล่าวถึงการปกครองที่มี
ธรรมะเพื่อประชา: ชัยชนะครั้งที่ 5
171
ธรรมะเพื่อประชา: ชัยชนะครั้งที่ 5
…กถึงสมัยที่ยังเป็นเด็ก เมื่อคราวไปร่วมพิธีแรกนาขวัญกับพระบิดา พระองค์นั่งอยู่ใต้ร่ม หว้า มีใจสงัดจากอกุศลธรรมทั้งหลาย ได้บรรลุปฐมฌาน จึงดำริว่า “สงสัยจะเป็นทางนั้นกระมังที่เป็นทางแห่งการตรัสรู้ หากเป็น ทางตรัส…
ในบทนี้ พระพุทธองค์ทรงวิเคราะห์ถึงความเพียรในการบรรลุญาณทัสสนะ โดยมีการย้อนระลึกถึงความสงบใจที่สำคัญต่อการตรัสรู้ หลังจากการละทิ้งการเคร่งครัดในพิธีกรรม พระองค์เสวยอาหารเพื่อฟื้นฟูกำลัง และบำเพ็ญเพียร
จักรแก้วและจักกวัตติวัตรในประวัติศาสตร์
307
จักรแก้วและจักกวัตติวัตรในประวัติศาสตร์
…ือ การทำความเคารพสักการะนับถือบูชาธรรม มีธรรมเป็นใหญ่ และปกครองแผ่นดินโดยธรรม ให้เว้นจากสิ่งที่ เป็นอกุศลธรรม หากมหาชนในแว่นแคว้นไม่มีทรัพย์ จงให้ทรัพย์ และให้หมั่นเข้าไปหาสมณพราหมณ์ในกาลอันสมควร เพื่อ ปฏิบัติ…
เนื้อหาพูดถึงการเสด็จสู่ความสงบในบั้นปลายชีวิตของพระเจ้าจักรพรรดิ และการนำจักกวัตติวัตรมาประพฤติในการปกครองแผ่นดิน ที่ช่วยให้รัฐมีความเจริญรุ่งเรือง หากไม่ปฏิบัติตามจักกวัตติวัตร อาจทำให้จักรแก้วอันตร
เส้นทางจอมปราชญ์: การสร้างบุญและการทำใจให้บริสุทธิ์
515
เส้นทางจอมปราชญ์: การสร้างบุญและการทำใจให้บริสุทธิ์
…เช่นนั้นก็ให้สาธุการพระเถระว่า “สมเป็น นักปราชญ์ในพุทธศาสนาจริงๆ” เราจะเห็นว่ากุศลธรรมมีกำลังมากกว่าอกุศลธรรม ยิ่งถ้าตัวเราได้ทําบุญใหญ่ที่เป็นมหัคคตกุศลแล้ว ผลบุญก็จะ เกิดขึ้นโดยเร็วพลัน แต่บางคนแม้ทราบว่ากุศ…
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการทำบุญและการพัฒนาจิตใจให้บริสุทธิ์ โดยเฉพาะการบูชาที่ศูนย์กลางกายฐานที่ 7 ซึ่งเป็นแหล่งที่เชื่อมโยงกับบุญที่ไหลจากนิพพาน การสัมมาทิฏฐิคือกุญแจในการสร้างผลบุญที่เร็วกว่ารูป
บุคคลเช่น อสูร และผู้มีจิตใจเทวดา
153
บุคคลเช่น อสูร และผู้มีจิตใจเทวดา
…การ ทําความดี เป็นผู้ประพฤติธรรม มีจิตใจที่ผ่องใส สามารถ แยกแยะออกว่า สิ่งใดเป็นกุศลควรทำ สิ่งใดเป็นอกุศลธรรมก็ เลิกละไป มีเทวธรรม คือ ธรรมะประจำใจของเทวดา ได้แก่ มีหิริ คือ ความละอายต่อบาปอกุศลทุกชนิด แม้ความ…
บทความนี้กล่าวถึงการเลือกผู้มีคุณสมบัติที่ดีในการบริหารบ้านเมือง โดยแบ่งประเภทคนออกเป็นสองกลุ่ม คือ บุคคลที่มีพฤติกรรมไม่ดีและบุคคลที่มีจิตใจดี มีความสำคัญต่อประเทศชาติและการพัฒนาของสังคม การสนับสนุนค
วิธีตอบแทนคุณ ของญาติโยมอย่างอริยะ
215
วิธีตอบแทนคุณ ของญาติโยมอย่างอริยะ
…ญงอกงามของวิชชา พระพุทธองค์ตรัสว่าประเสริฐที่สุด เพราะงอกเงยเพิ่มพูนขึ้นมามากเพียงไร ย่อมสามารถขจัด อกุศลธรรมและบาปกรรมทุกอย่างให้มลายหายสูญไปได้มาก
ในพระพุทธศาสนา การตอบแทนคุณโดยผ่านความรู้และวิชาคือการเสริมสร้างทรัพย์ที่ไม่มีใครมาแย่งชิงได้ วิชาทำให้เรามีความสุขและหลุดพ้นจากกิเลส อวิชชาถือเป็นสิ่งที่ต้องกำจัดออกไป วิชชาจะนำไปสู่การเกิดองค์ความรู
การสนทนาเกี่ยวกับกรรมและผลของการกระทำ
316
การสนทนาเกี่ยวกับกรรมและผลของการกระทำ
…าหมณ์ในโลกนี้ชอบสั่งสอนว่า คนประพฤติทุจริต ตายไปจะ เข้าถึงอบาย ทุคติ วินิบาต นรก ท่านก็เป็นคนประพฤติอกุศลธรรม ถ้าคําพูดของสมณพราหมณ์พวกนั้นเป็นจริง ท่านตายไปแล้วก็ จะไปสู่ภพภูมินั้น ถ้าท่านตายไปและเกิดในอบายจร…
บทสนทนาระหว่างพระองค์และพระกัสสปะเถระเกี่ยวกับความเชื่อในโลกหน้าและผลกรรม โดยพระองค์ได้ชี้แจงถึงการใช้ชีวิตของมิตรที่ประพฤติผิดและการที่เขาจะไปยังอบายภูมิหากตายไปตามกรรมที่ทำ อธิบายแนวทางการคิดใหม่ในเ
แก้วมณีไม่มีหมอง
123
แก้วมณีไม่มีหมอง
…ม่รู้ ที่มากล่าวติเตียน พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เพราะจะเป็นเหตุให้ใจขุ่นมัว เมื่อใจขุ่นมัวไม่ผ่องใส อกุศลธรรมจะได้ช่อง เรื่องร้ายๆ ที่ไม่ดีก็ จะหลั่งไหลเข้ามาจากเรื่องเล็กก็กลายเป็นเรื่องใหญ่จากเรื่องร้าย ก็จะ…
…วามโกรธเคืองต่อผู้ที่ติเตียนพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เพื่อหลีกเลี่ยงไม่ให้ใจขุ่นมัวซึ่งนำไปสู่การเกิดอกุศลธรรม และส่งผลเสียต่อจิตใจ เสร็จแล้วในเวลาสงบการใส่ร้ายป้ายสีเกี่ยวกับพระองค์ หลังจากนั้นพระองค์ก็ไม่หวั่…
การเจริญอิทธิบาทในธรรมวินัย
155
การเจริญอิทธิบาทในธรรมวินัย
…ร ๔ อย่าง คือ ภิกษุนั้นทำฉันทะให้เกิด พยายามปรารภ ความเพียร ประคองจิตไว้ ทำความเพียร เพื่อป้องกันบาปอกุศลธรรมที่ยังไม่เกิดมิให้เกิดขึ้น เพื่อ ละบาปอกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว เพื่อสร้างกุศลธรรมที่ยังไม่เกิดให้เกิ…
เนื้อหากล่าวถึงการเจริญอิทธิบาท ๔ ประการ ซึ่งรวมถึง ฉันทะ (ความพอใจ), วิริยะ (ความเพียร), จิตตะ (ความตั้งใจ) และ วิมังสา (การพิจารณา) ที่ช่วยนำไปสู่ความสำเร็จในชีวิตตามธรรมวินัย นอกจากนี้ยังได้มีการกล
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
41
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…วิบากแห่ง และเพราะธรรมมีสภาพหาโทษมิได้เป็น สาวัชชธรรมมีโลภะเป็นต้น อัพยากฤตโดยตน ผิดกับสัมประโยคด้วยอกุศลธรรมมีโลภะเป็นต้น เพราะฉะนั้น อกุศลวิบากเหล่านั้น ท่านไม่พึงให้พิเศษได้ด้วยอเหตุกบท เพราะไม่เป็นไปต่างจา…
เนื้อหาอธิบายเกี่ยวกับอเหตุกิริยาจิตและความหมายในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี รวมถึงผสมผสานแนวคิดเกี่ยวกับจิตและธรรม โดยมีการกล่าวถึงการศึกษาต่าง ๆ ที่เชื่อมโยงกับความเป็นไปของวิบากและจิตในทางปฏิบัติซึ
ความเข้าใจเกี่ยวกับมิทธะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
90
ความเข้าใจเกี่ยวกับมิทธะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…ไม่ใช่รูป] บุคคลบางพวกกล่าวว่า แม้มิทธะก็เป็นรูป คำนั้นไม่ถูก เพราะพระผู้มีพระภาคตรัส มิทธะไว้ในหมวดอกุศลธรรมที่ควรละดุจ กามฉันทนิวรณ์เป็นต้น ๆ ที่จริง มิทธะนี้ พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ในหมวดนิวรณ์ ซึ่ง เป็นปหาตั…
…ภาวินีฎีกา มีข้อถกเถียงเกี่ยวกับมิทธะว่ามิทธะเป็นรูปหรือไม่ แสดงให้เห็นว่าพระพุทธเจ้าตรัสมิทธะในหมวดอกุศลธรรมที่ควรละ มิทธะนี้ถูกจัดอยู่ในกลุ่มนิวรณ์ ไม่ถือว่าเป็นธรรมอันทัสสนะที่ควรละ พระพุทธเจ้าทรงสอนให้ภิกษ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 122
122
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 122
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 122 โมมหจิตนั้น จึงชื่อว่ากุศลโดยสภาพ เมื่อเป็นเช่นนั้น แม้เหตุที่เหลือ ก็ต้องมีชื่อว่าอกุศลเป็นต้น โดยสภาพ เพราะเหตุนั้น แม้สัมปยุตธรร
บทความนี้นำเสนอการสำรวจแนวคิดทางอภิธรรมเกี่ยวกับความแตกต่างระหว่างกุศลและอกุศลธรรม โดยเน้นการศึกษาผลกระทบของโยนิโสมนสิการและอโยนิโสมนสิการต่อความเกิดขึ้นและเจริญของกุศลธรรม นอกจากนี้…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 224
224
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 224
…มปยุตด้วยจิตอันยังวิญญัติให้ตั้งขึ้น มีในฝักฝ่ายแห่งเจตาเท่านั้นฯ สองบทว่า โสมมูเลน ชายนฺติ ความว่า อกุศลธรรมมีปาณา ติบาตเป็นต้น ย่อมเกิด โดยปัจจัยมีสหชาตปัจจัยเป็นต้น ร่วมกับมูล กล่าวคือโทสะ หรือกับจิตมีโทสะเ…
เนื้อหาในบทนี้พูดถึงกรรมบถและการเกิดขึ้นของอากาศธรรม โดยเฉพาะอธิบายความสำคัญของอกุศลกรรมบถ ๑๐ รวมถึงการเกี่ยวพันกับจิตที่มีทิฏฐิและอารมณ์ต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อการกระทำต่าง ๆ ได้อย่างละเอียด ยังมีการอธิบาย
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
232
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 232 ที่เว้นจากเจตนาอันสหรคตด้วยอุทธัจจะ ๆ มีคำถามว่า "อันเหตุอะไร ในคำนี้ว่า "อกุศลธรรมที่สหรคต ด้วยวิจิกิจฉา แม้ทุรพลกว่าอกุศลกรรมทั้งหมด เพราะเว้นจากอธิโมกข์ ย่อมชักปฏิสนธิมา อกุศลกรรมท…
ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี พบว่าพูดถึงอกุศลธรรมที่สหรคตและกรรม มีการเจาะลึกถึงความหมายอันซับซ้อนของกรรมแต่ละประเภท โดยเฉพาะการเว้นจากเจตนาที่ไม่ส่ง…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
233
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…น ન્ ปฐมมรรคละอยู่ (และ) เพราะกิริยาเครื่องกำหนดที่มากหลายนอกนั้น อันมรรคเบื้องบนทั้งหลายละอยู่ ๆ ในอกุศลธรรม ๓ อย่างนั้น แม้ ธรรมที่บางทีอันทัสสนะพึงละ อาจารย์ทั้งหลายเรียกว่า "ธรรมอัน ทัสสนะพึงละ" ในกัมมนิทเ…
งานเขียนนี้ เซียนท่านได้อธิบายถึงแนวคิดอันเกี่ยวข้องกับอภิธัมมหาสังสารในมุมมองของกรรมและธรรม โดยเฉพาะว่าด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อย่าง ที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสถึง 'ภาวนา' ซึ่งเกี่ยวพันกับการเห็นพระนิพพานแล
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 239
239
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 239
…- หน้าที่ 239 [อธิบายตเหตุกทุเหตุกกรรมชักปฏิสนธิมาได้และไม่ได้ ก็เพราะญาณเป็นปฏิปักษ์ต่อโมหะ หรือต่ออกุศลธรรมทั้งปวง อันเป็นนิมิตแห่งวิบัติของคนบอดแต่กำเนิดเป็นต้น เพราะฉะนั้น กรรม ที่สัมปยุตด้วยญาณนั้น จึงไม่…
เนื้อหาในหน้านี้เกี่ยวกับความแตกต่างระหว่างติเหตุกรรมและทุเหตุกรรม บทบาทของญาณที่เป็นปฏิปักษ์ต่อโมหะ และอิทธิพลของกรรมในชีวิตมนุษย์ โดยพูดถึงการสร้างสรรค์หรือทำลายอันเกิดจากกรรมที่สัมปยุตด้วยญาณ และกา
ความสุขและสมาธิในพระพุทธศาสนา
144
ความสุขและสมาธิในพระพุทธศาสนา
…รสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ๑๔๘ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในพระธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม บรรลุ ปฐมฌาน มีวิตก มีวิจาร มีปีติ และสุขอันเกิดจากวิเวก (ความสงัด) อยู่บรรลุ ทุติยฌานมี ความผ่องใส…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับการบรรลุฌานและความสุขในพระพุทธศาสนา โดยเน้นการปฏิบัติสมาธิซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการสร้างสุขทางใจ โดยรวมถึงการบรรลุฌาน 4 ขั้นที่ส่งผลต่อความสงบสุขของภิกษุ รวมถึงการเชื่อมโยงระหว่าง
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับอนุสัยและสัญโญชน์
310
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับอนุสัยและสัญโญชน์
…นะ ความท้อแท้ ๑ อุทธัจจะ ความฟุ้งซ่าน ๑ อหิริกะ ความไม่ละอาย ๑ อโนตตัปปะ ความไม่เกรงกลัว ๑ ฯ ก็บรรดาอกุศลธรรมมีอาสวะเป็นต้น ท่านประสงค์เอาตัณหาซึ่ง มีกามภพนั้นเป็นที่ตั้ง โดยชื่อว่ากามภพ ในอกุศลสังคหะนี้ ฯ ทิฏ…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงอนุสัยซึ่งประกอบด้วยกามราคานุสัย, ภวราคานุสัย, ปฏิฆานุสัย และอื่นๆ ที่มีผลต่อกิเลสในจิตใจ นอกจากนี้ยังพูดถึงสัญโญชน์ซึ่งประกอบด้วยกามราคสัญโญชน์, ปฏิฆสัญโญชน์ และอวิชชาสัญโญชน์ที่มีอ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา สรุปมูลแห่งธรรม
313
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา สรุปมูลแห่งธรรม
…านุปัสสนาสติปัฏฐาน ๑ จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน ๑ ธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน ๑ ฯ สัมมัปปธาน ๔ คือ เพียงละบาปอกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว ๑ เพียงเพื่อระวังบาปอกุศลธรรมที่ยังไม่เกิดไม่ให้เกิดขึ้น ๑ เพียรยังกุศล ธรรมที่ยังไม…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการศึกษาธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งได้กล่าวถึงองค์ฌาน ๕ อย่าง องค์มรรค ๕ อย่าง อินทรียธรรม ๑๖ ประการ และพลธรรม ๕ อย่าง รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับสติปัฏฐาน ๔ ประการ อาหารทางธรรม ๔