ความเข้าใจเกี่ยวกับมิทธะในอภิธัมมัตถสังคหบาลี : หน้า 90/442

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้าที่ 90 [มิทธะไม่ใช่รูป] บุคคลบางพวกกล่าวว่า แม้มิทธะก็เป็นรูป คำนั้นไม่ถูก เพราะพระผู้มีพระภาคตรัส มิทธะไว้ในหมวดอกุศลธรรมที่ควรละดุจ กามฉันทนิวรณ์เป็นต้น ๆ ที่จริง มิทธะนี้ พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ในหมวดนิวรณ์ ซึ่ง เป็นปหาตัพพธรรม ส่วนรูปพระองค์มิได้ ตรัสไว้ว่า เป็นธรรมอันทัสสนะเป็นต้นจะ พึงละ ฯ แม้เลสแห่งความที่รูปเป็นของควร ละปรากฏในพระบาลีใดโดยพุทธพจน์ว่า "ภิกษุทั้งหลาย รูปมิใช่เป็นของเธอ พวก เธอจงละมันเสีย" ในพระบาลีนั้น ก็ทรง ประกาศการละฉันทราคะ ซึ่งมีรูปนั้นเป็น อารมณ์ ฯ สมจริงดังพระพุทธพจน์ที่ตรัส ไว้ในพระบาลีนั้นมีอาทิว่า "ความละเสียซึ่ง ฉันทราคะอันใด" ฯ ถ้าผู้ที่ว่ามิทธะเป็นรูป พึงกล่าวว่า ในมิทธะที่เป็นรูปและมิใช่รูป มิทธะที่มิใช่รูปทรงแสดงไว้ในพระบาลีนั้น คำที่กล่าวนั้นก็ไม่ควร เพราะในพระบาลีนั้น ตรัสไว้โดยไม่แปลกกัน ฯ แม้มิทธะที่เขา คิดว่าเป็นรูป บัณฑิตสามารถอนุมานได้แท้