หน้าหนังสือทั้งหมด

แผนผังไตรวัฏฏ์ของผู้มีความเห็นถูก
21
แผนผังไตรวัฏฏ์ของผู้มีความเห็นถูก
…ะมาบังเกิดในภพภูมินี้จะต้องเป็นมิจฉาทิฏฐิบุคคล คือ มีความเห็นผิดในเรื่องกฎแห่งกรรม มี จิตใจตกต่ำเป็นอกุศลธรรม จึงชักนำให้ประกอบอกุศลกรรม 3 ทาง ได้แก่ ทางกาย ทางวาจา และทางใจ เมื่อละโลก ด้วยอานิสงส์ผลบาปที่ประก…
บทความนี้พูดถึงแผนผังไตรวัฏฏ์ ซึ่งแบ่งความเป็นอยู่ของสรรพสัตว์ตามกรรม โดยมีการเน้นถึงทุคติภูมิที่เป็นสถานที่สำหรับผู้ที่กระทำความชั่วและมีความเห็นผิดในเรื่องกรรมผ่านการบรรยายความรู้เบื้องต้นในพระพุทธศ
ความเข้าใจในบาป คุณ โทษ และกฎแห่งกรรม
26
ความเข้าใจในบาป คุณ โทษ และกฎแห่งกรรม
…และผล เป็นกฎของธรรมชาติ คือ ธรรม ฝ่ายใดเกิดขึ้นในใจก็ทำกรรมฝ่ายนั้น เกิดกุศลธรรมก็ประกอบกุศลกรรมเกิดอกุศลธรรมก็ประกอบอกุศลกรรม อย่างนี้เรียกว่า ธรรมชาติ กฎแห่งกรรมเป็นเรื่องราวความเป็นจริงของชีวิต คือ ประกอบเห…
เนื้อหาเกี่ยวกับการเข้าใจคำว่า บาป ซึ่งหมายถึงการมีมลทินที่ทำให้เกิดความทุกข์ หรือผลกระทบจากการกระทำที่ไม่ดี และการเข้าใจคุณ ซึ่งคือผลที่ได้รับจากการกระทำที่ดี รวมถึงโทษที่เกิดจากการกระทำที่ไม่ถูกต้อง
กรรมอยู่ที่ไหนและสาเหตุการเกิดกรรม
32
กรรมอยู่ที่ไหนและสาเหตุการเกิดกรรม
… สาเหตุการเกิดกรรม ดังที่ทราบว่าวัฏสงสารเกิดเพราะหมู่สัตว์มีเชื้อแห่งกิเลสปรุงแต่ง ทำให้เกิดกุศลธรรมอกุศลธรรม ครอบงำการกระทำทางกาย ทางวาจา และทางใจ พระพุทธองค์ตรัสถึงสาเหตุที่ทำให้เกิดกรรม โดยแบ่งเป็น 2 ฝ่าย ไ…
เนื้อหาในบทความนี้ว่าด้วยแนวคิดเกี่ยวกับกรรมที่อยู่ที่ไหน โดยเมื่อลงลึกถึงคำสอนของพระพุทธเจ้า การทำกรรมจะรับผลตามตนเอง เช่นเดียวกับที่ชาวนาปลูกข้าว จิตเปรียบเสมือนเมล็ดพันธุ์ที่เก็บกรรมไว้ในตนเอง นอกจ
มิจฉาทิฏฐิและสัมมาทิฏฐิ: ความเข้าใจที่ถูกต้อง
39
มิจฉาทิฏฐิและสัมมาทิฏฐิ: ความเข้าใจที่ถูกต้อง
…และเพื่อนร่วมชาติไปนรกในชาติหน้าอีกด้วย เพราะเหตุนี้พระพุทธองค์จึงตรัสว่ามิจฉาทิฏฐินั้นมีโทษยิ่งกว่าอกุศลธรรมใดๆ เป็นการแสดงความไม่รับผิด ชอบต่อสิ่งใดๆ ทั้งปวง ปฏิเสธคัดค้านสิ่งดีๆ ทุกอย่าง ทำไมเราจึงต้องเรียน…
มิจฉาทิฏฐิหมายถึงความเห็นผิดที่ก่อให้เกิดกรรมชั่วและปฏิเสธกฎแห่งกรรม ในขณะที่สัมมาทิฏฐิเป็นความเห็นถูกที่นำไปสู่การพัฒนาตนเอง การเข้าใจมิจฉาทิฏฐิช่วยให้เห็นคุณค่าของสัมมาทิฏฐิซึ่งมีประโยชน์ในการพัฒนาส
ความสำคัญของอปัณณกสูตรในพระพุทธศาสนา
58
ความสำคัญของอปัณณกสูตรในพระพุทธศาสนา
… การบูชาไม่มี ผลวิบากแห่งกรรม ที่สัตว์ทำชั่วไม่มี โลกหน้าไม่มี เป็นต้น พวกนี้จักเว้นกุศลธรรม ประพฤติอกุศลธรรมกลายเป็นคนทุศีล ประกอบด้วยมิจฉาทิฏฐิ มิจฉาสังกัปปะ มิจฉาวาจา ทำตนเป็นข้าศึกกับพระอรหันต์ ในเรื่องนี้…
บทความนี้นำเสนอความสำคัญของอปัณณกสูตรในพระพุทธศาสนา ซึ่งช่วยแนะนำวิธีการดำเนินชีวิตที่ถูกต้องสำหรับบุคคลที่ไม่มีศาสนา หรือไม่มีความเชื่อเรื่องกฎแห่งกรรม โดยยกตัวอย่างหลักการที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา สรุปมูลแห่งธรรม
313
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา สรุปมูลแห่งธรรม
…านุปัสสนาสติปัฏฐาน ๑ จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน ๑ ธัมมานุปัสสนาสติปัฏฐาน ๑ ฯ สัมมัปปธาน ๔ คือ เพียงละบาปอกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้ว ๑ เพียงเพื่อระวังบาปอกุศลธรรมที่ยังไม่เกิดไม่ให้เกิดขึ้น ๑ เพียรยังกุศล ธรรมที่ยังไม…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการศึกษาธรรมในอภิธัมมัตถสังคหบาลี ซึ่งได้กล่าวถึงองค์ฌาน ๕ อย่าง องค์มรรค ๕ อย่าง อินทรียธรรม ๑๖ ประการ และพลธรรม ๕ อย่าง รวมถึงรายละเอียดเกี่ยวกับสติปัฏฐาน ๔ ประการ อาหารทางธรรม ๔
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 122
122
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 122
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 122 โมมหจิตนั้น จึงชื่อว่ากุศลโดยสภาพ เมื่อเป็นเช่นนั้น แม้เหตุที่เหลือ ก็ต้องมีชื่อว่าอกุศลเป็นต้น โดยสภาพ เพราะเหตุนั้น แม้สัมปยุตธรร
บทความนี้นำเสนอการสำรวจแนวคิดทางอภิธรรมเกี่ยวกับความแตกต่างระหว่างกุศลและอกุศลธรรม โดยเน้นการศึกษาผลกระทบของโยนิโสมนสิการและอโยนิโสมนสิการต่อความเกิดขึ้นและเจริญของกุศลธรรม นอกจากนี้…
หน้า8
98
…ภิกษุทั้งหลาย เราไม่เล็งเห็นธรรมอื่นแม้อย่างหนึ่ง ที่เป็น เหตุให้กุศลธรรมที่ยังไม่เกิด เกิดขึ้น หรืออกุศลธรรมที่ เกิดขึ้นแล้ว ย่อมเสื่อมไป เหมือนการปรารภความเพียร
ประเภทและระดับของสมาธิ
31
ประเภทและระดับของสมาธิ
…มหมาย ตลอดจนลักษณะของสัมมาสมาธิไว้ ดังนี้ สัมมาสมาธิเป็นไฉน ? ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม เข้าถึงปฐมฌาน มีวิตกวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่วิเวกอยู่ เธอเข้าถึงทุติยฌาน มีความผ่องใสแห่งจิตในภายใ…
บทนี้กล่าวถึงประเภทและระดับของสมาธิ โดยแบ่งออกเป็นสัมมาสมาธิและมิจฉาสมาธิ สัมมาสมาธิหมายถึงการตั้งใจและการปฏิบัติอย่างถูกต้อง ส่วนมิจฉาสมาธิเป็นการฝึกที่ไม่ก่อให้เกิดผลดี การเข้าใจความทุกข์และการค้นหา
สัมมาสมาธิและการเข้าถึงฌาน
32
สัมมาสมาธิและการเข้าถึงฌาน
…า ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ จากความที่ยกนำมากล่าวนี้ แสดงว่าสัมมาสมาธิ จะมีความสงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม เมื่อเข้าถึงปฐมฌาน จนกระทั่งถึงจตุตถฌานแล้ว จะมีสภาวะที่ไม่สุข ไม่ทุกข์ และเป็นอุเบกขา จนมีสติบริสุ…
บทความนี้สำรวจลักษณะของสัมมาสมาธิว่าเป็นการที่จิตไม่ฟุ้งซ่านและมีความตั้งมั่น ซึ่งสามารถขจัดมิจฉาสมาธิและกิเลสต่างๆ ได้ การปฏิบัติสัมมาสมาธิทำให้ผู้ปฏิบัติเข้าถึงสภาวะที่ไม่มีทั้งสุขและทุกข์ และนำไปสู
ความสำคัญของกัลยาณมิตรในทางพุทธศาสนา
82
ความสำคัญของกัลยาณมิตรในทางพุทธศาสนา
… สันโดษ ไม่คลุกคลีด้วยหมู่ ปรารภความเพียร เป็นต้น 4. เป็นผู้ปรารภความเพียร บากบั่น ไม่ทอดธุระเพื่อละอกุศลธรรม เจริญกุศลธรรม 5. การได้รับความรู้ที่จะนำไปสู่วิปัสสนา พระพุทธองค์ทรงอธิบายต่อว่า ผู้ที่มีข้อแรก คือ…
พระพุทธองค์สอนถึงความสำคัญของการมีมิตรดีหรือกัลยาณมิตรในการปฏิบัติธรรม โดยยกตัวอย่างการสนทนาของพระเมฆิยะ ซึ่งได้รับความอนุญาตจากพระพุทธเจ้าให้ไปเจริญสมาธิ แต่ประสบปัญหาความคิดฟุ้งซ่านกลับมา พระองค์จึง
โมหจริตและธรรมปฏิบัติ
104
โมหจริตและธรรมปฏิบัติ
…ายถึง กิเลสและคุณธรรมที่ประจำอยู่ใน ขันธสันดานของบุคคลนั้นๆ ราคจริต ตามธรรมดาย่อมมีจิตใจประกอบไปด้วยอกุศลธรรม คือ ธรรมอันทรามดังต่อไปนี้ มายา เป็นคนเจ้าเล่ห์ สาเจยย เป็นคนโอ้อวด มาน เป็นคนถือตัว ปาปิจฉา เป็นคน…
เนื้อหาพูดถึงความเฉยชาของมนุษย์ที่ไม่สนใจสิ่งรอบข้างและอิงความคิดเห็นจากผู้อื่น ขยายความถึงจิตที่ประกอบด้วยกิเลสและคุณธรรมที่มีอยู่ในกระบวนการคิด การรับรู้ และปฏิบัติของบุคคล รวมถึงอธิบายลักษณะต่างๆ ข
การศึกษาเกี่ยวกับฌานและการฝึกสมาธิ
27
การศึกษาเกี่ยวกับฌานและการฝึกสมาธิ
…นเหมือนกัน ภิกษุบางรูปใน ธรรมวินัยนี้เป็นคนโง่ ไม่ฉลาด ไม่รู้จักเขต ไม่เข้าใจเพื่อสงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม บรรลุ ปฐมฌาน มีวิตกวิจาร มีปีติและสุขอันเกิดแต่วิเวกอยู่ เธอไม่เสพโดยมาก ไม่เจริญ ไม่กระทำให้ มากซึ…
ในเอกสารนี้ได้กล่าวถึงการซึ่งมีความสำคัญต่อการบรรลุฌาน โดยเน้นถึงความระมัดระวังและความเข้าใจต่อสถานที่ที่ถูกต้องในการฝึก สมาธิ และการสร้างความมั่นคงในปฐมฌาน นอกจากนี้ยังได้กล่าวถึง 7 อย่างที่ควรหลีกเล
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับอนุสัยและสัญโญชน์
310
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับอนุสัยและสัญโญชน์
…นะ ความท้อแท้ ๑ อุทธัจจะ ความฟุ้งซ่าน ๑ อหิริกะ ความไม่ละอาย ๑ อโนตตัปปะ ความไม่เกรงกลัว ๑ ฯ ก็บรรดาอกุศลธรรมมีอาสวะเป็นต้น ท่านประสงค์เอาตัณหาซึ่ง มีกามภพนั้นเป็นที่ตั้ง โดยชื่อว่ากามภพ ในอกุศลสังคหะนี้ ฯ ทิฏ…
ในบทนี้ได้กล่าวถึงอนุสัยซึ่งประกอบด้วยกามราคานุสัย, ภวราคานุสัย, ปฏิฆานุสัย และอื่นๆ ที่มีผลต่อกิเลสในจิตใจ นอกจากนี้ยังพูดถึงสัญโญชน์ซึ่งประกอบด้วยกามราคสัญโญชน์, ปฏิฆสัญโญชน์ และอวิชชาสัญโญชน์ที่มีอ
ธรรมะเพื่อประช: สู่เส้นทางนิพพาน
100
ธรรมะเพื่อประช: สู่เส้นทางนิพพาน
…ความเพียร ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อบุคคลเป็นผู้ปรารภความเพียร กุศลธรรมที่ยังไม่เกิด ย่อมเกิดขึ้น และอกุศลธรรมที่เกิดขึ้น แล้ว ย่อมเสื่อมไป เราทั้งหลายที่เกิดมาในโลกนี้ ต่างเคยทุ่มเทชีวิตจิตใจ ไปกับการทําธุรกิจ…
…่นคงอยู่ ซึ่งการปรารภความเพียรที่แท้จริงสามารถนำไปสู่การบรรลุผลดีได้นั้นจะช่วยให้กุศลธรรมเกิดขึ้นและอกุศลธรรมเสื่อมสลายไป เรียนรู้ว่าในโลกที่โฟกัสอยู่ที่ความสำเร็จแบบชั่วคราวนั้น ควรหันกลับมามองถึงคุณค่าของชีว…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 308
308
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 308
…าพเจ้ากล่าวไว้แล้ว ตามสมควร แก่การประกอบ ฯ พึงทราบสมุจจัยสังคหะ ๔ อย่าง คือ อกุสลสังคหะ การสงเคราะห์อกุศลธรรม ๑ มิสสกสังคหะ การสงเคราะห์ธรรมที่ผสมกัน โพธิปักขิยสังคหะ การสงเคราะห์ธรรมเป็นฝ่ายตรัสรู้ ๑ สัพพสังค…
ในหน้าที่ 308 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ข้าพเจ้าได้กล่าวถึงสมุจจัยในการจัดหมวดหมู่ของวัตถุธรรม 32 ประการ พร้อมกับอธิบายลักษณะที่เกี่ยวข้องตามที่ได้มีการนำเสนอ โดยสมุจจัยที่กล่าวถึงแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได
การเจริญอานาปานสติและความหมาย
137
การเจริญอานาปานสติและความหมาย
…ี้แล ที่บุคคลเจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ย่อมเป็น สภาพสงบ ประณีต สดชื่น เป็นธรรมเครื่องอยู่เป็นสุข และยังอกุศลธรรมชั่วร้ายที่เกิดขึ้นแล้วๆ ให้อันตรธานสงบไปโดยพลันเปรียบเสมือนฝนใหญ่ที่ตกในสมัยมิใช่ฤดูกาล ยังฝุ่นละออ…
การเจริญอานาปานสติเป็นวิธีการที่สำคัญในการเข้าถึงความสงบภายใน โดยการตั้งสติอยู่ที่ลมหายใจเข้าและออก ซึ่งพระพุทธเจ้าทรงสอนให้ผู้ปฏิบัติหาโอกาสอยู่ในที่สงบ เพื่อทำความเข้าใจลมหายใจ ทั้งนี้จุดเด่นของการฝ
ความหมายของพรหมวิหาร 4
34
ความหมายของพรหมวิหาร 4
…เลย 2.2.1 สาเหตุที่มีเพียง 4 ที่มีเพียง 4 ไม่มากไปกว่านั้น เพราะเป็นธรรมะที่ใช้ปราบอกุศลกรรม 4 ชนิด อกุศลธรรมเหล่านั้น คือ พยาบาท วิหิงสา (ความเบียดเบียน) อรติ ความริษยา ไม่ยินดีด้วย) และราคะ บรรดาพรหมวิหารเหล…
พรหมวิหาร คือ ธรรมประจำใจที่มีคุณค่า ประกอบด้วย 4 ประการ ได้แก่ เมตตา ความรักที่ปรารถนาความสุขให้ผู้อื่น, กรุณา ความสงสารช่วยเหลือผู้อื่นเมื่อมีทุกข์, มุทิตา ความยินดีเมื่อผู้อื่นมีความสุข และอุเบกขา
พรหมวิหาร: การเจริญเมตตาและความกรุณา
35
พรหมวิหาร: การเจริญเมตตาและความกรุณา
…ไปด้วยอำนาจแห่งเมตตาเป็นต้นในสัตว์ทั้งหลายเพราะฉะนั้น พรหมวิหารจึงมี 4 อย่าง เพราะเป็นธรรมที่ใช้ปราบอกุศลธรรมมีพยาบาท เป็นต้น 2.2.2 สาเหตุที่มี าดับเช่นนั้น เหตุที่จัดเรียงลำดับเช่นนั้นเพราะเมื่อผู้ปฏิบัติมีคว…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับพรหมวิหาร 4 ได้แก่ เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา ซึ่งเป็นธรรมที่ช่วยปราบอกุศลธรรมและทำให้เกิดการเกื้อกูลแก่กัน โดยมีลำดับการปฏิบัติที่สำคัญคือการช่วยเหลือสัตว์ที่ทุกข์ทรมาน การสร้าง…
การแผ่เมตตาและพรหมวิหาร 4
36
การแผ่เมตตาและพรหมวิหาร 4
…เรียกว่า อัปปมัญญา 2.2.3 ข้าศึกใกล้ข้าศึกไกลของพรหมวิหาร 4 ในพรหมวิหารทั้ง 4 ประการนี้ แต่ละอย่าง มีอกุศลธรรมที่เป็นข้าศึกอย่างละ 2 คือ ข้าศึก ใกล้และข้าศึกไกล 1. ข้าศึกของเมตตา ราคะเป็นข้าศึกใกล้ของเมตตาพรหมว…
เนื้อหาเกี่ยวกับการแผ่เมตตาอย่างไม่มีขีดจำกัด ซึ่งถือว่าเป็นอัปปมัญญา และการระบุข้าศึกใกล้และไกลของพรหมวิหารทั้ง 4 โดยมีการอธิบายถึงข้าศึกที่เป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาเมตตาและกรุณา ผู้ปฏิบัติควรรักษาเมตตา