อรรถ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 9 / 119

…ปรารถนาของคนผู้กระหยาม ดูธรรมเป็นที่รักของพระอรหันต์ทั้งหลาย ดูยาเป็นที่รักของคนไข้ ฉะนั้น ที.ม. (อรรถ) มก. ๑๙/๑๒๒ ๒.๒ หมอมนต์ผู้เป็นวรวารบำรุงสามี และลูกทั้งสองตลอดคืน ดูมานพทั่วไปอาจารย์ นุชา (ทั…

เนื้อหาเกี่ยวกับประเภทของภรรยาที่ถูกระบุในพระไตรปิฎก โดยมีการแบ่งออกเป็น 7 ประเภท รวมถึงการอธิบายลักษณะการอยู่ร่วมกันของคู่ครอง ในส่วนที่สองนำเสนอเกี่ยวกับการสงเคราะห์ภรรยาและการดูแลต่างๆ ของสามี โดยก

…่ยวคร้าน ย่อมมลงในมหาสมุทร คือ วัฏสงสาร เปรียบเหมือนบุคคลนั้นสูบไม่น้อยๆ พิจารณาในมหาสมุทร ข.อิต. (อรรถ) มก. ๕/๗๘ 4.2 เตาตาบดเกาะบนขอนไม้เล็กๆ จมนในห้วงน้ำใหญ่ ฉันใด กุลบุตรอาศัยคน เกี่ยวคร้านดำรงชีพ ย่…

เนื้อหานี้สำรวจถึงโทษของการคบคนที่มีพฤติกรรมไม่ดี โดยชี้ให้เห็นว่าการอยู่ร่วมกับคนเช่นนี้จะส่งผลต่อชีวิตและนำไปสู่วัฏสงสาร เช่นเดียวกับเตาตาบดที่ต้องจมอยู่ในน้ำใหญ่ หากสวมใส่กับคนที่เกี่ยวข้องกับการกร

…ังเป็นคนเสียศีล ลาวไทยธรรมที่เกิดขึ้นโดยไม่เป็นธรรม ทักษิณานี้เป็นเหมือนทักษิณาของคนฆ่าโจร. ที.ปา. (อรรถ) มก. ๑/๑๓๖ อานิสงส์ของการให้ทาน ต่อคนเอง ดวงจันทร์ปรากฏจากกลางคืน โคจรในอากาศ ย่อมสว่างกว่าหมู่ดาวท…

เนื้อหาดังกล่าวนำเสนออุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่แสดงถึงประโยชน์ของการให้ทาน โดยเปรียบเทียบกับธรรมชาติ เช่น ดวงจันทร์ที่สว่างกว่าดาวอื่น และน้ำที่ไหลเข้าสู่ทะเล เป็นตัวอย่างของผู้มีศีลและผู้ให้ทานซึ่งย

… เมื่อไม่ประมาทด้วยการบริจาคไทยธรรม และการปรนเปรินในพระอรหันต์หลาย ย่อมได้รับผลแห่งทานอันอร ข.ปอ.ด (อรรถ) มก. ๙/๓๓ ๘.๑.๑ เมื่อเรือนที่ถูกไฟไหม้ เจ้าของขุนเอาส่งของอันใดออกได้ สิ่งของอันนั้นย่อมเป็นประโยชน…

เนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของการบริจาคในพระพุทธศาสนา โดยทำให้เห็นว่าผลของการให้ทานนั้นจะนำมาซึ่งผลบุญที่ยิ่งใหญ่ บทเรียนนี้เปรียบเทียบการทำบุญเช่นการทำนา การให้ทานกับการช่วยเหลือผู้อื่น และผลที่ตามมากั

…่าจะไม่มีชื่อว่า ย่อมร้องให้ตอบ ก็หาว่าอาได้เห็นเราร้องให้ อย่าได้เห็นพระราชร้องให้ตอบเลย. ขุ.ชาด. (อรรถ) มก. ๕/๕๕๐ ๙.๓ ดู่อน้องหญิง เปรียบเหมือนบูรให้รบให้สังแล้ว ก็ครวาละสังคับลำสำหรับช่างด้วยฉันใด เธอ…

บทความนี้นำเสนออุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกที่สะท้อนถึงการทำบุญและการขอพร รวมถึงการตระหนี่และผลที่ตามมา โดยผ่านการเปรียบเทียบกับสถานการณ์ต่างๆ เพื่อสอนใจเกี่ยวกับการใช้ชีวิตและจิตใจที่มีคุณธรรม เช่น การบร

…/สวรรค/โลกหน้า/โอปปาติกา ๗.๑ ในมนุษย์โลกมีผู้ลงโทษด้วยกรรมกรรม ฉบับ นายธิบายลากีอูในรง ฉนั้น ม.จ. (อรรถ) มก. ๒๓/๒๐๒

เนื้อหาเกี่ยวกับอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎก เน้นการเป็นประดุจดาวรัศมีในความสุขและทุกข์ เพื่อบรรลุพระสัมโพธิญาณ การมีความสมักคีและสัมมาทิฏฐิเป็นพื้นฐานในการดำเนินชีวิตที่ดี การมีความเห็นชอบและความเพียรในกา

…มเป็นผู้นำ โลกหาได้ง่าย เหมือนกับดอกมะเดื่อ กระต่ายในดวงจันทร์ หรือเหมือน น่านน้ำมา ฉะนั้น. ข.เถร. (อรรถ) มก. ๕๕/๒๕ ๑.๗ ดอกบัวหลวงมีก้ามขาว ผุดขึ้นจากน้ำที่สะอาด เกิดจากสระโบกุรณ บานเพราะ พระอาทิตย์มีแสงเ…

บทความนี้กล่าวถึงอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎก ที่ชี้ให้เห็นถึงความดีและการปกครองที่มั่นคง ผ่านการเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ เช่น ดอกบัวและโค โดยมีการเน้นถึงคุณสมบัติของผู้นำที่ดี และการปฏิบัติที่ปราศจากบาป กา

…นั้น ท่านจักได้รับความเดือดเดือนในบริษัท วิญญูนั้นหลายลักษณนั่น เหมือนชาวเมืองรัฐของสกปรก ขุ.อิต. (อรรถ) มก. ๕/๒๙๓ ๓.๑๐ บุคคลทำอุปการกรรมบง ๑๐ เมื่อตายไปย่อมเข้าถึงอบาย ทุกข์ วิบาก นรก บุคคลที่ยังอยู่จะ…

บทความนี้สำรวจอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎกซึ่งแสดงให้เห็นถึงผลของกรรมและบาปที่บุคคลจะต้องพบเจอ นอกจากนี้ยังอธิบายถึงหลักของการทำกรรมดีและกรรมชั่วว่าเป็นสิ่งที่ต้องพิจารณาอย่างรอบคอบเพื่อหลีกเลี่ยงการเดือดร

…ุคคลผู้เกี่ยวคร้าน และกินจูเหมือนต้นไม้ที่ถูกกรายกุมทับในที่ลำลงนั้นแล้วเป็นไม้ ผุ ฉะนั้น. สัง.สี. (อรรถ) มก. 28/107

บทความนี้พูดถึงแนวคิดเกี่ยวกับความไม่ประมาณในธรรมะของศาสนาพุทธ โดยเปรียบเปรยถึงแสงสว่างของดาวที่ไม่สามารถถึงพระจันทร์ได้ และความสำคัญของการรักษาความไม่ประมาณไว้เหมือนทรัพย์อันประเสริฐ นอกจากนี้ยังพูดถ

… ๒ ไหลไปไกลกว่านั้น ตายเสียในปัจฉิมวัยก็มี เหมือนน้ำที่เราเทลงครั้งที่ ๓ ไหลไปไกลแม่กว่านั้น ชูซา. (อรรถ) มค. ๑๘/๑๙๑ 9. อายุ 9.๑ อายุของมนุษย์ทั้งหลาย น้อย คงดูรู้หน้ามีอายุนั้น ควรประมาณผิดอยู่คนที่ถูกใ…

บทความนี้วิเคราะห์อุปมาอุปไมยที่สื่อถึงการตายและการมีชีวิตในพระไตรปิฎก โดยเปรียบเทียบการตายก่อนวัยอันควรกับผลไม้ที่ยังไม่สุก ที่สะท้อนถึงการไม่บรรลุเป้าหมายและการติดยึดของชีวิต ขณะเดียวกัน ยังมีแนวคิด

…มได้ ที่แท้ การพิจารณาก็คือ การพิจารณาหมูแห่งอาการที่เป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา และไม่นานันเอง. ขม. (อรรถ) มก. ๑๕/๑๙ ๑๐.๔ คนที่ผ่านมาเก็บคน หรือลูกมือของเขา ที่เขาเลี้ยงดุด้วยอาหาร และค่าจ้าง มำโคแล้ว ชำแล…

ในบทความนี้ได้กล่าวถึงการพิจารณาร่างกายและสิ่งต่างๆ ว่าเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ผ่านการเปรียบเทียบและการสังเกตการณ์ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ เช่น การแตกของฟองน้ำในแม่น้ำ และการเปรียบเทียบกับสิ่งที่ผ่านเ

…ิมิติ คือ ระลึกไม่ไดว่า สิ่งที่ตนทำแล้ว ในที่ย่อมเหมือนการวางก่อนข้าวไว้ แล้วก็สิม ฉะนั้น. สัง ขณะ (อรรถ) มก. ๒๗/๒๙ ๑๑.๑.๖ ขณะทีคลารวาทพราหมณ์กำลังเลี้ยงอาหารบริวารอยู่ในทุ่งนา พระบรมาศดาเสด็จเข้าไปประทับ…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก โดยเสนอความสำคัญของสติและสัมปชัญญะในการควบคุมกิเลส และการทำความดีในชีวิตประจำวัน เช่น การเปรียบเทียบกับนายประชาของพระราชา ที่ควรเลือกบุคคลที่มีประโย

…งสว่างด้วยอย่างอื่นไม่ ฉันใด พระสมณโคดมก็ฉันนั้น เป็นผู้อันบริสุทธิ์สรรเสริญ ชมเชยโดยคุณของตน ม.ม. (อรรถ) มก. ๑๘/๕๘ ๑.๒ มหาคงคเติมด้วยหว้าน้ำ บุคคลพึ่งเทสรูเข้ม น้ำเข้าไปในรูเม่นน้อย น้ำที่เหลือมีมาก ฉันใ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการเปรียบเทียบความเคารพในพระพุทธเจ้าผ่านการอุปมาอุปไมยหลายรูปแบบ เช่น การเปรียบเทียบพระองค์กับดอกไม้และแสงสว่าง ที่แสดงถึงคุณงามความดี และความบริสุทธิ์ของพระพุทธเจ้า ความหมายทางธรรมที่

…บุคคลอื่นเหมือนบุคคลโปรยเกลบ แต่ย่อมปิดโทษของตน เหมือนพรานนกปิดอัตราพด้วยเครื่องปิดปาก ฉนั้น. ขุร ( อรรถ) มค. ๔/๔

อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎกแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการเคารพและการมีคุณธรรมในสังคม พระสงฆ์ได้รับการยกย่องให้รักษาเกียรติของตนเองและเพื่อนร่วมบวช การสอนนี้ยังชี้ให้เห็นถึงโทษของการจับผิดและข้อบกพร่องของบ

…สงค์จะแข่งอุฏิพฺตคเฉกะกัน เหมือนบุรุษผู้ได้ชมทิพย์แล้ว ไม่บอุชมทิพย์อันตนรู้เฉพาะแล้ว ฉนั้น สัง.ส. (อรรถ) มฎ. ๒๕/๒๑ ๓.๒ ธรรมดาหมัอาเมื่อม่าน้ำเต็มอย่าไม่เกิดเสียงดัง ฉันใด ภูมิอัขผรบารความเพียรเมื่อได้รับ…

บทความนี้เน้นความสำคัญของการไม่โอ้อวดและการไม่ดูหมิ่นในพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างจากคำสอนของพระอัญอุรพิหลายและพระพุทธวจนะที่มีความหมายลึกซึ้งว่าบุคคลที่มีปัญญาจะไม่แสดงออกถึงความสูงส่งของตนเอง และจะไม

…๓๙ ๑.๓ สิ่งอันใดได้มาเพราะผู้อื่นให้ สิ่งนั้นมีอุปมาเหมือนอย่างยาน หรือทรัพย์ที่ยืมเขามา. ม.ม. (อรรถ) มก. ๒๑/๔๘ ๑.๔ ธรรมคณาจากพราหมณ์กินทอร และสาธารอออกแห่งเป็นอาหารเพื่อยังกำลัง และ ลีลา ด้วยความยิ…

อุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎกกล่าวถึงความสำคัญของความสงบและความเพียรที่ต้องมีในตัวภิกษุ พระไตรปิฎกได้สอนว่า การทำความสงบภายในจะแสดงให้เห็นถึงความสุขที่แท้จริง และการพัฒนาในด้านศีล สมาธิ ปัญญา ถือเป็นสิ่งสำค

…ี่ของความยินดี มิมีสลอกออกห่างจากความกำหนดในปัจจัย เปรียบเหมือนดวงจันท์ที่พินิจจากเมฆหมอก. มุ. มู. (อรรถ) มก. ๑๗/๒๒ 2.3 เธอเป็นผูสนโดด้วยจิวเป็นเครื่องบริหารกาย ด้วยบิดามาตเป็นเครื่องบริหารท้อง เธอจะไปทาง…

บทความนี้สำรวจอุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ซึ่งนำเสนอแนวทางการใช้ชีวิตด้วยความมีสติและความเพียร จากคำสอนที่ว่าด้วยการเป็นกลางไม่ติดยึดในวัตถุ เมื่อเข้าไปในบ้านของผู้อื่น ทั้งยังชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของกา

…กสัตว์ต่างๆ Must be the person who maintains oneself with physical body in the right way. ฉบับ, ส. (อรรถ) มก. ๗๓/๗๖.

บทความนี้สำรวจและสรุปความหมายของอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎก โดยเฉพาะในบทที่กล่าวถึงความสำคัญของการมีธรรมะ และการปฏิบัติตนอย่างถูกต้องเพื่อให้มีความสุขในปัจจุบัน เช่น การปฏิบัติเพื่อรักษาตัวเองด้วยกายที่ถู

…่ร่มเงาของต้นไม้ใด ไม่พึงพักก้านถึงของต้นไม้นั้น เพราะบุคคลผู้ประทุษร้ายติเตียนคนเป็นซ้ำซ้อน ข.ซา. (อรรถ) มก. ๕๙/๕๐ ๑.๒ กรรมที่บุคคลทำในคตตญ์มีศีล มีความประพฤติดีประเสริฐ ย่อมไม่ฉิบหายไปเหมือนพิธีที่บุคคล…

เนื้อหาเกี่ยวกับความมักตัญญูและความอัตตัญญู ซึ่งอธิบายผ่านอุปมาอุปไมยที่ใช้งานได้จริงในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะการประพฤติปฏิบัติในเรื่องกรรมและผลของกรรมตามหลักพระพุทธศาสนา ความมักตัญญูคือการเข้าใจถึงผลข

…ยู่ ย่อมไม่อาจจะรองให้ระงับด้วยเวรได้ โดยแท้ เขาเรียกว่า ทำกรรมนี้เองทั้งนั้น ฉันนั้นเทียว. ขุ.ธ. (อรรถ) มก. ๕/๗๕

เนื้อหาเกี่ยวกับการอดทนต่อทุกข์และความเจ็บใจซึ่งมีบทบาทสำคัญในพระพุทธศาสนา บทเรียนจากตัวละครที่อดทนและการเข้มแข็งในธรรม นี้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการมีสติ การเข้าถึงใจคน และการหลีกเลี่ยงการทำร้ายผู้