อรรถก : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 13 / 47

…ด 3.1.2 สภาพเศรษฐกิจในสมัยพุทธกาล สภาพเศรษฐกิจในอินเดียสมัยพุทธกาลตามที่ปรากฏหลักฐานในพระไตรปิฎกและ อรรถกถานั้น กล่าวได้ว่า มีเศรษฐกิจดีมาก การผลิตและการค้าเจริญรุ่งเรือง มีกองเกวียน เดินทางขนสินค้าไปขายระ…

ในสมัยพุทธกาล แคว้นในอินเดียมีความเข้มแข็งและเป็นอิสระ บางครั้งแคว้นอ่อนแอถูกยึดครองโดยแคว้นที่แข็งแกร่งกว่า มหาอำนาจมี 5 แคว้น ได้แก่ มคธ, โกศล, อวันตี, วัชชี และวังสะ โดยมคธของพระเจ้าพิมพิสารเป็นมหา

…คัมภีร์ซึ่งพุทธศาสนิกชนได้ใช้ศึกษากันมาจนถึงปัจจุบัน เช่น คัมภีร์ญาโณทัยปกรณ์ วิสุทธิมรรค และคัมภีร์อรรถกถาอธิบายความพระไตรปิฎกต่างๆ เช่น อรรถกถาธรรมบท อรรถกถาชาดก อรรถกถาพระวินัย อรรถกถาพระสูตรต่าง ๆ เป็น…

บทความนี้ศึกษาประวัติของพระพุทธศาสนาในศรีลังกา ตั้งแต่การรจนาคัมภีร์อย่างสำคัญ การฟื้นฟูพระศาสนาในสมัยต่างๆ จนถึงการรุกรานจากต่างชาติและผลกระทบต่อศาสนา ทำให้พระพุทธศาสนาต้องเผชิญกับความยากลำบาก แต่ก็ย

…ล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรด ให้ใช้พุทธศักราช (พ.ศ.) แทน ร.ศ. และในปี พ.ศ.2462-2463 ทรงโปรดให้พิมพ์คัมภีร์ อรรถกถาพระไตรปิฏก อรรถกถาชาดกและคัมภีร์อื่น ๆ เช่น วิสุทธิมรรค มิลินทปัญหา เป็นต้น หลักสูตรนักธรรมที่เรีย…

บทความนี้เสนอข้อมูลเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงการศึกษาในประเทศไทยโดยเฉพาะอย่างยิ่งการสอบบาลีและการแปลพระไตรปิฎก ซึ่งเริ่มตั้งแต่ปี พ.ศ.2455 โดยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า และรัชกาลที่ 7 ได้นำเสนอการทำสังคายนาพระไ

…มอญชื่อ ตปุสสะ และภัลลิกะ ได้รับพระเกศธาตุจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า มาประดิษฐาน ณ เจดีย์ชเวดากอง ส่วนในอรรถกถาบันทึกไว้ว่า พ่อค้าตปุสสะ และภัลลิกะ เดินทางจากอุกกลชนบท ไปยังมัชฌิมประเทศด้วยเกวียน 500 เล่ม ระหว…

ประวัติศาสตร์ของพม่ามีความยาวนานและเป็นเอกลักษณ์โดยมีเผ่าพันธ์ต่างๆ เช่น มอญ กัปปะลี และอื่นๆ ที่ได้อพยพเข้าสู่ดินแดนแห่งนี้ ซึ่งมอญมีบทบาทสำคัญในการสร้างอารยธรรมและวัฒนธรรมในประเทศนี้ ทั้งนี้พระพุทธศ

…มื่อวันที่ 24 พฤษภาคม พ.ศ.2499 การทำสังคายนานี้ทำขึ้นในโอกาสฉลอง 25 พุทธศตวรรษ เพื่อพิมพ์พระไตรปิฎก อรรถกถา และคำแปลเป็นภาษาพม่า โดยเชิญพุทธ ศาสนิกชนจากหลายประเทศเข้าร่วมพิธี เช่น พม่า ศรีลังกา ไทย ลาว และ…

ในพุทธศตวรรษที่ 24 อังกฤษทำสงครามกับพม่า พระเจ้ามินดงปฏิวัติและสังคายนาพระไตรปิฎกในปี พ.ศ. 2414 การเป็นอิสระของพม่าในปี พ.ศ. 2492 นำไปสู่การฟื้นฟูศาสนาคริสต์และพุทธศาสนา การสังคายนาครั้งที่ 6 ต่อมาเกิ

…ย์ของพระเจ้าอโศกมหาราชกับพุทธปรินิพพานห่างกัน 218 ปี ซึ่งมีกล่าวไว้ในคัมภีร์บาลี เช่น สมันตปาสาทิกา อรรถกถาพระวินัย และคัมภีร์กถาวัตถุใน พระอภิธรรมปิฎก เป็นต้น 2) เวลาที่พระเจ้าอโศกขึ้นครองราชย์คือ 267 ปีก…

บทความนี้นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับเหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา โดยเริ่มตั้งแต่พระชนม์ชีพของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่มีการอภิปรายว่าอยู่ระหว่าง 623-543 B.C.E. และเมื่อเปรียบเทียบกับพุทธศักราชที่ใ

นิยาม หมายถึง ความแน่นอน” หรือหากใช้ในภาษาร่วมสมัยที่เข้าใจได้ง่ายๆ นิยามก็ อาจแปลว่า “กฎ” พระอรรถกถาจารย์ได้จำแนกนิยามไว้ 5 ประการคือ พืชนิยาม อุตุนิยาม จิตตนิยาม กรรมนิยาม และ ธรรมนิยาม กฎทั้ง 5 ปร…

บทความนี้อธิบายถึงการจำแนกนิยาม 5 ประการในพุทธศาสนา ซึ่งได้แก่ พืชนิยาม, อุตุนิยาม, กรรมนิยาม, จิตตนิยาม, และ ธรรมนิยาม กฎต่างๆนี้เป็นหลักการสำคัญที่ควบคุมสิ่งต่างๆ ทั้งในโลกและอนันตจักรวาล โดยแต่ละกฎ

…ว้ด้วย ผ้า * หนังสือพิมพ์ข่าวสด. (2550). “หนุ่มหนี้สินท่วมประกาศขายดวงตา.” [ออนไลน์]. * มโนรถปูรณี, อรรถกถาอังคุตตรนิกาย เอกนิบาต, มก. เล่ม 32 หน้า 104-105. 98 DOU สรรพ ศ า ส ต ร์ ในพระไตรปิฎก

ไมล์ ฮิลตัน บาร์เบอร์ ชายตาบอดทั้งสองข้างที่สร้างชื่อเสียงจากการพิชิตหลายสิ่งหลายอย่าง รวมถึงการเดินกำแพงเมืองจีน โดยไม่หลับไม่นอน และยังมีความฝันในการขับเรือในมหาสมุทรแอตแลนติก เขาสื่อสารถึงคนตาบอดทั

…เมื่ ด้เมื่อใจได้รับการฝึกแล้วเท่านั้น ซึ่งการเจริญสมาธิภาวนา นั้นเป็นวิธีการฝึกใจที่ดีเยี่ยมที่สุด อรรถกถามหาสีหนาทสูตร, อรรถกถามัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์, มก. เล่ม 18 หน้า 67 และ มโนรถปูรณี, อรรถกถาอังคุตตร…

บทความนี้อภิปรายเกี่ยวกับมนุษยธรรมและกุศลกรรมบถ 10 ที่จำเป็นต่อการเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ โดยชี้ให้เห็นถึงบทบาทของการทำทาน การรักษาศีล และการภาวนาในการพัฒนาจิตใจให้ดียิ่งขึ้น ซึ่งจะนำไปสู่การละเว้นจากกรร

…ิสุทธิ์ล่วงจักษุของมนุษย์ ย่อมรู้ชัดซึ่งหมู่สัตว์ผู้เข้าถึง ตามกรรมด้วยประการดังนี้” 1 ปรมัตถทีปนี, อรรถกถาขุททกนิกาย อิติวุตตกะ, มก. เล่ม 45 หน้า 282-283. บทที่ 5 มนุษยศาสตร์ ในพระไตรปิฎก DOU 105

เนื้อหาเกี่ยวกับบาปและวิบากในพระไตรปิฎก ระบุว่าบาปเป็นสาเหตุของทุกข์และการเกิด ชรา มรณะ มีผลต่ออนาคตอย่างไม่สิ้นสุด บทความอธิบายว่า กรรมที่กระทำจะส่งผลตามวิบาก โดยเฉพาะในกรณีที่จิตใจหยุดนิ่งและมีสมาธิ

…ใจก็เพิ่มขึ้นทั่วโลกเช่นกัน 1 ราชบัณฑิตยสถาน (2525) “พจนานุกรม (ฉบับอิเล็กทรอนิกส์).” * มโนรถปูรณี, อรรถกถาอังคุตตรนิกาย เอกนิบาต, มก. เล่ม 32 หน้า 428. 106 DOU สรรพศาสตร์ ในพระไตรปิฎก

นิสัยคือความประพฤติที่เคยชินที่ส่งผลต่อการสร้างกรรมในชีวิต หากเรามีนิสัยดีเราจะสร้างกรรมดีอย่างต่อเนื่อง แต่หากมีนิสัยไม่ดีเราจะสร้างกรรมชั่ว การปรับปรุงนิสัยจึงสำคัญกว่าเพียงแค่มีความรู้ พระภาวนาวิริ

…ร พราหมณ์ คหบดี ชาวนิคม ชนบท สมณพราหมณ์ เนื้อและนกทั้งหลาย ธรรม ในที่นี้ คือ กุศลกรรมบถ 10 ประการ * อรรถกถาจักกวัตติสูตร, อรรถกถาทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค, มก. เล่ม 15 หน้า 131 และ อรรถกถาจักกวัตติ สูตร, อรรถกถาอ…

บทความนี้กล่าวถึงการปกครองในทางพระพุทธศาสนา ซึ่งมีเป้าหมายในการสร้างสภาพที่เอื้ออำนวยให้มนุษย์ประพฤติปฏิบัติในทางที่ถูกต้องตามหลักธรรม ธรรมาธิปไตยซึ่งเชื่อว่าการปกครองโดยยึดหลักธรรมเป็นหัวใจสำคัญ มีแน

…ม มีธรรมเป็นธงชัย มีธรรมเป็นยอด มีธรรมเป็นใหญ่ ธรรมในที่นี้ คือ กุศล- กรรมบถ 10 ประการ ปรมัตถทีปนี, อรรถกถาขุททกนิกาย จริยาปิฎก, มก. เล่ม 74 ข้อ 34 หน้า 535. 130 DOU สรรพ ศ า ส ต ร์ ในพระไตรปิฎก

กุศลกรรมบถ 10 เป็นหลักการที่ใช้ในการปกครองทั้งตนและผู้อื่น ประกอบด้วยการงดเว้นจากการกระทำที่เป็นโทษ 10 ประการ เช่น การฆ่าสัตว์ และการพูดเท็จ จักรวรรดิวัตร รวมถึงธรรมที่ใช้ในการปกครองของพระเจ้าจักรพรรด

…ือ สิ่งใดเป็นอกุศล ทรงละเว้นสิ่งนั้น สิ่งใดเป็นกุศล ทรงยึดถือประพฤติสิ่งนั้น วัตรในข้อที่สองนั้น พระอรรถกถาจารย์อธิบายเพิ่มเติมไว้ว่า พระเจ้าจักรพรรดิจะต้อง ยังชนภายในคือ พระมเหสี พระราชโอรส และ พระราชธิดา…

พระเจ้าจักรพรรดิทรงมีบทบาทสำคัญในการจัดการรักษาความสงบและความมั่นคงให้แก่ประชาชน โดยทรงคุ้มครองชนภายในทั้งพระมเหสี พระราชโอรส พระราชธิดา และเหล่าทหาร ทรงป้องกันการทำอกุศลกรรมและบริจาคทรัพย์แก่ผู้ยากไร

…เมื่อเราเข้าไปในหมู่ไหน พวกไหน ก็เป็นหมู่นั้นพวกนั้นไปหมด ไม่แตกแยกจากกัน นี้คือความ 1 ปรมัตถทีปนี, อรรถกถาขุททกนิกาย จริยาปิฎก, มก. เล่ม 74 ข้อ 34 หน้า 535. 134 DOU สรรพ ศ า ส ต ร์ ในพระไตรปิฎก

หลักธรรมในการปกครองคนมี 2 ประเภท: ประเภทแรก คือ หลักในการยึดเหนี่ยวซึ่งประกอบด้วย สังคหวัตถุ 4 และ อคติ 4 เพื่อสร้างความสมัครสมานสามัคคี ซึ่งผู้ปกครองควรทำการให้ทาน เจรจาถ้อยคำที่น่ารัก ประพฤติตนให้เป

…กิเลสสูตร, พระสุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์, มจร. เล่ม 14 ข้อ 238 หน้า 280. * ธัมมปทัฏฐกถา, อรรถกถาขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 42 หน้า 373-376. 138 DOU สรรพศาสตร์ ในพระไตรปิฎก

การใช้หลักธรรมาธิปไตยในการปกครองของพระเจ้ามหาวิชิตราชเน้นพัฒนาเศรษฐกิจคู่ไปกับศีลธรรม เพื่อให้สังคมสงบสุข การจัดการเศรษฐกิจต้องควบคู่กับการพัฒนาจิตใจเพื่อให้เกิดความเจริญเติบโตอย่างยั่งยืน โดยใช้ตัวอย

…งพรรณที่เขากองไว้บนพื้นกระดานร้อยดีแล้วด้วยด้าย ลมย่อมกระจายไม่ได้ ขจัดไม่ได้ กำจัดไม่ได้ฉันนั้น พระอรรถกถาจารย์ได้อธิบายสาเหตุที่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระนามวิปัสสี พระนามสิขี และพระนามเวสสภู ไม่ทรงแสดงธรรมโด…

…กษาพระศาสนาไว้ได้ โดยมีการอธิบายถึงความสุขของการได้ยินธรรมคำสอน แม้ว่าจะมีความต่างในด้านสติปัญญา พระอรรถกถาจารย์ได้กล่าวถึงการที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทั้งสามพระองค์ ไม่ได้แสดงธรรมโดยละเอียด เนื่องจากสาวกในยุ…

…นัง ทรัพย์คือโอตตัปปะ, สุตธนัง ทรัพย์คือสุตะ, จาคธนัง ทรัพย์คือจาคะ และ ปัญญาธนัง ทรัพย์ คือปัญญา 2 อรรถกถาธาตุวิภังคสูตร, อรรถกถามัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์, มก. เล่ม 23 ข้อ 353. สังคีติสูตร, ทีฆนิกาย ปาฏิก…

ในบทนี้ได้กล่าวถึงคำว่า "ทรัพย์" แบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ โภคทรัพย์และอริยทรัพย์ โดยโภคทรัพย์เป็นทรัพย์ภายนอกที่ใช้ในการดำรงชีวิต เช่น อาหาร เครื่องนุ่งห่ม และยา ในขณะที่อริยทรัพย์เป็นทรัพย์ภายในใจที่ป

…ายวัสดุอุปกรณ์เพื่อนำไปสร้างวัด และ จะทำให้เกิดการจ้างงานอย่างต่อเนื่องจำนวนเป็นมาก 1 ธัมมปทัฏฐกถา, อรรถกถาขุททกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 41 หน้า 107 บทที่ 8 เศรษฐศาสตร์ ในพระไตรปิฎก DOU 219

เนื้อหาเกี่ยวกับการสร้างสังคมที่มีเอกภาพและเศรษฐกิจที่แข็งแกร่งผ่านการช่วยเหลือกันระหว่างคนรวยและคนจน โดยเฉพาะการให้ทานที่ส่งผลให้เกิดการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ เช่น ตัวอย่างของอนาถบิณฑิกเศรษฐี ผู้สร้า

…พัน เสียงไม่ขาด และไม่แตก บ้างก็เปรียบว่าพระสุรเสียงของพระพุทธองค์ไพเราะดุจเสียงร้องของ นกการเวก พระอรรถกถาจารย์บันทึกไว้ว่า เมื่อนกการเวกกระพือปีกร้อง บรรดาสัตว์ 4 เท้า แม้กำลังหาอาหารก็ทิ้งหญ้าที่เข้าไปใ…

เนื้อหาพูดถึงคุณสมบัติของพระสุรเสียงของพระผู้มีพระภาคเจ้า ที่แสดงออกถึงความไพเราะและลึกซึ้ง ซึ่งได้รับการเปรียบเทียบกับเสียงของมหาพรหมและนกการเวก โดยเสียงเหล่านี้สร้างความฟังที่ตราตรึงใจให้กับสิ่งมีชี