อรรถกา : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 2 / 3

…"ความเพียร ชื่ออาวาตาปะ เพราะอรรถว่า เป็นเครื่องเผาและเป็นเครื่องผลาญกัลลสทั้งหลาย เพราะเหตุนี้ พระ อรรถกาจารย์กล่าวว่า "วิริยตาปนา อาตาปิโน" อธิบายว่า ผู้มีความเพียร บทว่า เปลิดตุดสุด คือ ผู้มีจิตอันมุ่งไป…

…าณนำไปสู่การมีชีวิตที่มีความหมายและไม่สูญเสียโอกาสในการตื่นรู้ โดยยกคำสอนจากพระสูตรและคำอธิบายจากพระอรรถกาจารย์ในพระธรรมบทเพื่อสนับสนุนแนวคิดนี้.

…ลก ฯ ฯ ทั้งเทวดาและมนุษย์, เพราะเหตุนี้ นับทั้ง ๔ บททัศนียิ่งกว่า อรสิทธิ์." บาลีโลกสูตร จบ. [๒๓๒] อรรถกา-โลกสูตรนั้นว่า " ข้อว่า ตกโล อรโย ตสมา อรัญญา ความว่า เพราะสังจะเหตุเน้นชื่อว่า เป็นของพระ ทกคตผู้อ…

เนื้อหาหมายถึงการศึกษาเกี่ยวกับอรสิทธิ์ซึ่งเป็นพระอริยเจ้าและวิธีการดับทุกข์ตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนในหลักธรรมที่เรียกว่า 'อรสิทธิ์' และการปฏิบัติที่นำไปสู่การเข้าถึงธรรมชาติแห่งการดับทุกข์ จึง

… ในอรรถกถามงคลสูตรนี้ พระอรรถกถารยกว่่าว่า บทว่า สุต ควา มา แห่งกินกุ ไมตรีติ ผู้ในกลางกดี ผู้เถรดี อรรถกาถาปูมปราชญ์ว่า บรรดิกมูมิภิกษุผูเจริญโดยอัย เป็นต้น จงเป็นภิกษุปุถุไปุในหนุ่มตนหนึ่งก็ว่า ชื่อว่า เป…

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงการอธิบายมรรคอันเลิศและความหมายของคำว่ามานะสะ ซึ่งเกี่ยวข้องกับอารมณ์และการตัดขาดจากความยึดมั่น พระอรรถกถาได้ยกตัวอย่างถึงภิกษุที่มีพรรษาต่างๆ โดยแบ่งเป็นกลุ่มตามจำนวนพรรษา เช่น ผู

อรรถกาถีเป็น ดุงส จิตตูโต ไปทะ--- โกสะย่อมเสื่อมสลายไปจากจิตของผู้นั้น.

[๒๓๓] วีถีมหาอิสาปรุงสูตรน้ำว้า ในกล่าว เอกรูป สีเลน เป็นต้น พึงทราบวินิจฉัยดังนี้: พระอรรถกาอาจจะกล่าวว่าริตติสีโล ด้วย สีล ศัพท์ฯแสดงสัมมาวาจา สัมมามันตะ และสัมมาอาชิวะ ด้วย สีล ศัพท์ฯ นั่นแห…

บทความนี้กล่าวถึงการปรุงสูตรน้ำว้าและความหมายของศีลในพระพุทธศาสนา โดยเน้นถึงคำสอนของพระอรรถกาและการแสดงความบริสุทธิ์ของข้อปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับศีลและอาจารย์ นอกจากนี้ ยังได้นำเสนอความสำคัญของ…

…ข้าใจ ว่านเป็นปัญญาเป็นผล (ผล) ย่อมได้เสม." ฤทธิาสิกขาสูตรนั้นว่า "ก็เห็นว่า สนฺโฐ สนุกฺโคน นี้ พระ อรรถกาถารย์ เพื่อจะแสดงว่า ปัญญาสมุขละเอียด วาจาอ่อนโยน ดังนั้น เพราะประกอบด้วยคุณอันละเอียดยิ่งกว่ากว่า "…

บทความนี้สรุปคุณลักษณะของบัณฑิตในทางพระพุทธศาสนา ว่าบัณฑิตนั้นต้องมีศีลและคุณสมบัติอื่นๆ เช่น ความละเอียด, ไหวพริบ และความอ่อนโยนในการสื่อสาร โดยเน้นความสำคัญของการมีวาจาที่สุภาพและนอบน้อม ตลอดจนการไม

…งอยู่ พระอรรถถกาถังหลายกล่าวว่า สันโดย ๑๒ อย่างไว้ในฐานะเหล่านี้ คือ ในอรรถถกาสามัญสูตร ที่มิคกาย ในอรรถกาถราวินีสูตร ในตัวยรร มลิปนาฏสกิ ในมุตฺติมนิกาย, ในอรรถถกัสสัปสัง ยูในสุตตนิยาย, ในอรรถกถาเอกนิบาต ใน…

เอกสารนี้ว่าด้วยความหมายของสันโดยที่ถูกกล่าวถึงในพระอรรถถกาถัง ซึ่งมี ๑๒ อย่างตามอารมณ์ที่แตกต่างกัน โดยอ้างอิงจากแหล่งข้อมูลต่างๆ ในธรรมวินัย เช่น อรรถถกาสามัญสูตร และอื่นๆ พร้อมทั้งเนื้อหาที่อธิบายถ

…มากไป จึงได้มียินดีจักร จักรย้อมผัดนบนกระหน่อมของท่านซึ่งเป็นคนอันความอยากขัดแล้ว." [แก้รถ] [๑๓๗] อรรถกาถาดกว่า "บรรดบทเหล่านี้ บทว่า ลุฬา ความว่า ท่านทำบุญฤกษ์กรรม และรับเอาทรัพย์พันหนึ่ง จากสำนัก ของมาร…

ในบทนี้ พระโพธิสัตว์ได้แสดงธรรมเกี่ยวกับการสะสมทรัพย์จำนวน ๒๐ แสน โดยกล่าวถึงการค้าและการทำบุญ ฤดูทวารราชดา, ทำให้ผู้ฟังได้เข้าใจถึงการทำกรรมดีและความสำเร็จที่เกิดขึ้นผ่านคำสอนนี้. อรรถกถาเพิ่มเติมให้

…ถนาวัตถุใหญ หรือผู้มีความปรารถนาใหญ่). ความเป็นแห่งบุคคลผู้มีความปรารถนาใหญ่ๆ ชื่อว่า มหิฏฐตา. [๒๑] อรรถกาธิวินิตสูตร และอกนิบาต อังคลุตรนิกายว่า "ก็ความยกย่องคุณที่อยู่ และความเป็นผู้ไม่รู้จักประมาณ ในการ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงแนวคิดเกี่ยวกับความปรารถนาใหญ่ในพุทธศาสตร์ เช่น ความเป็นผู้มีความปรารถนาใหญ่ (มหิฏฐา) ได้被อธิบายว่าเป็นการที่บุคคลมีความปรารถนาสิ่งที่ยิ่งใหญ่ บทความยังอ้างถึงอรรถกถาและสูตรต่างๆ ที่

ประโยค - มังคลดิถีที่เป็นเปล่า เล่น ๔ หน้า ๑๐๐ [๑๔๕] อรรถกาถสูตรสูตรว่า " ภิกขูผู้มีความเมตตาใน ปะรีติ แม้เป็นผู้ทรงพระใคร่ปิฎก ก็ไม่ประสงค์จะให้ใคร รู้ว่าตนเป…

เนื้อหาพูดถึงมังคลดิถีในพระพุทธศาสนา สะท้อนแนวคิดเกี่ยวกับความเมตตาของภิกขุและการให้ความรู้แก่ผู้คน รวมถึงการปฏิบัติตนอย่างมีสมาธิในการศึกษาธรรมเพื่อประโยชน์สูงสุดของชุมชน เรียนรู้เกี่ยวกับความสำคัญขอ

…่ไปในเบื้องหน้า ในสองบท นอกนี้ พึงทราบเน้อความตามแนวแห่งที่กล่าวแล้ว เพราะถึงความเป็นผู้ปรากฏ [๓๑๐] อรรถกาถํติวิวร ในโกศลสัจจุ และอรรถกถา ทุกข้อความในบทก็ดังอังคาส์ ในฤตำกนิบาดอังคุตตรนิกายว่า "บุคคลชื่อว่า…

เนื้อหาวิเคราะห์เกี่ยวกับการดำรงชีวิตของบุคคลที่มีคุณธรรม โดยเน้นถึงบทบาทของความมิดีในเบื้องหน้า พระผู้มีพระภาคได้วิเคราะห์ถึงพฤติกรรมของบุคคลในบริบทต่างๆ ว่าถือการเป็นผู้มีดี จนถึงแนวความคิดที่บุคคลอ

…่งเป็นไปในระหว่าง ๆ จำเดิมแต่ เริ่มแรกจนถึงจบเทศนา บทว่า จับติโสด ความว่า มีโสด ตั้งในธรรม." [๒๙๙] อรรถกาโผงคลังสุขว่า "ชื่อว่า ปญฺญู นิวรณา ตนฺมิ สยม น โหณฏิ สุตฺต โชฌงคา ติ สยม ภาวนา ปรปฺริ คาถนติ ความว่…

ในบทนี้กล่าวถึงจิตเป็นเครื่องกำหนดความเกี่ยวข้องทั้งหมด ตั้งแต่นี้จนถึงการจบเทศนา โดยมีการอธิบายถึงคำว่า 'จับติโสด' และการกระทำที่จะนำไปสู่ความเจริญในจิตใจ พร้อมทั้งวิธีการที่สามารถทำให้ความรู้ความสาม

…า คพุทษนา. บทว่า วามโต คือ โดยผิด หรือโดยไม่แยกแยะ บทว่า ปกภูจิณ คือ ยอมรับโดยชอบ หรือโดยแยกแยะ อรรถกาถอนามสูตร ในทุติยวรรณะ มูลปิเอสกว่า " บทว่า ปฏิปุรติ ได้แก่ เป็นผู้โกรธตอบ คือ เป็นข้าศึก ตังอยู่"

เนื้อหาพูดถึงคำสอนของพระผู้มีพระภาคในสูตรที่ ๓ ของทุติยวรรณะ เน้นความสำคัญในการปฏิบัติธรรม โดยระบุถึงวิธีการที่ภิกษุต้องปฏิบัติเพื่อเข้าใจและยอมรับธรรมอย่างถูกต้อง รวมถึงการไม่โกรธและสามารถรับฟังการสอ

ประโยค๕๕ มังคลัตถีว่าปีนเปล่า เล่ม ๕ หน้าที่ 221 เจริญเต็มที่." [๑๑๑] อรรถกาโถชมงคลสังโยดว่า "ศิลาท์ที่เป็นโลภะและโลภะของพระภิษุสง พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงถือเอาเมื่อในบทว่า ศิลาท…

ข้อความนี้นำเสนอการอภิปรายเกี่ยวกับศิลาท์และความเป็นพระอรหันตามหลักการในพระพุทธศาสนา ศิลาท์มีความสำคัญในการบรรจุธรรมที่นำไปสู่การเป็นพระอรหัน ส่วนการเห็นด้วยญาณแบ่งออกเป็นการเห็นด้วยอัญญาและการเห็นด้ว

…นี้' สมใจในนี้ วิปัสสนาในนี้ มรรคในนี้ ผล ในนี้' ของบุคคลผู้นี้ในที่พักกลางคืนและพักกลางวัน." [๔๕๘] อรรถกาถ้ายู่ว่า " บทว่า อนุสรณ์ ได้แก่ การ ๙.ป.ที่. ฉ. ๑๙๓๓. ๒.สป. ป. ๑/๒๕.

เนื้อหานี้บรรยายถึงความสำคัญของการเข้าใกล้พระอธิษฐาน การฟังธรรม และการทำทาน การตั้งใจไปหาพระอธิษฐานเพื่อขอคำตอบและทำกิจกรรมต่างๆ ที่เน้นการนอบน้อมและการดึงดูดใจในความรู้และการปฏิบัติธรรม เช่น การระลึก

ประโยค ๕ - มั่งคลีดที่เป็นเปล เล่ม ๕ - หน้า ๒๒๗ เพราะเหตุนี้ พระอรรถกาารย์ จึงกล่าวว่า ปริเจตโถน โหติ. บทว่า ตุตถ คือในธรรมตามที่กล่าวแล้ว. บทว่า อถานจาราสน คือ ด้วย อำนา…

บทความนี้กล่าวถึงการศึกษาในพระอรรถกถา ซึ่งพระอรรถกาารย์ได้แสดงถึงความสำคัญของการเข้าใจธรรมและอริยเจ้า โดยเน้นการเห็น การได้ยิน และการจดจำเป็นอุปกะในการ…

ประโยค ๕ - มังคลดิลกที่ปริเปล่ เล่ม ๕ - หน้า 229 รัก ด้วยจิตอันเลื่อมใส." อรรถกายสูตรที่ ๕ ปัญจมวรรค ในทุติยปัณานุสรณ์ ติกติมาต อังครูทธิกว่า "บรรดาหลานนั่นน บทว่า ปิยวญษู คือ ด้…

เนื้อหาในบทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับการมีจิตที่เลื่อมใสและเมตตา อธิบายถึงความเชื่อมโยงระหว่างการมีน้ำใจและการเห็นธรรมในชีวิต โดยมีการยกตัวอย่างถึงบูชาบุญและผลแห่งความรักที่มีให้กัน ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญใน

…บาดศูนย์พินาศไป" ตราบใด, กรรมธยังไม่ลดตราบนั้น. ในภิวฏังกิตสูตรและสัมมาวิฏูสูตร ท่านกล่าวว่า "พระ อรรถกาถารย์ แสดงความคิดความพินาศ โดยส่วนเดียวเพื่อสัตว์อื่น ด้วยคำที่ว่า "อิโก วา" ดังนี้ ก็เมื่อเป็นเช่น…

เนื้อหาเกี่ยวกับโทษของพยาบาทที่มีทั้งโทษน้อยและโทษมาก อธิบายถึงความคิดและการกระทำที่เกี่ยวข้องกับความโกรธต่อนสัตว์อื่น และแสดงให้เห็นถึงกรรมที่เกิดจากความคิดนี้ โดยยกตัวอย่างจากภูมิวิธีต่างๆในพระพุทธศ

…ุกีฏสูตรว่า “วิริยมรรค เป็นไปด้วยสามารถถอนิกเลส ทั้งหลายขึ้นได้ขาด ชื่อว่า สมุจฉวรตวิธี." [๒๕๐] อรรถกา-สัมมาทิกฎสูตรว่า “ก็โดยความ วิธฺิที สัมปฏิด้วยกุศลจิต ชื่อว่า มรณฺินี." อรรถกาอัฏฐลิสฺนีกล่าวไว…

เนื้อหาเกี่ยวกับวิธีการที่ใช้ในพระพุทธศาสนาอย่างเช่น ไตรวิธีที่อธิบายถึงเจตนาและการเว้นจากวัตถุต่าง ๆ โดยเฉพาะในด้านของสมาทานศีลและอริยมรรคที่เป็นแนวทางในการบรรลุธรรม. เรายังได้พบว่าแบ่งเป็นหลายประเภท

…ุษย์ มนุษย์ผู้ใดผู้หนึ่ง ยอมอภัยโค raka กรรมเลี้ยง ชีวิต, มนุษย์นั้น เป็นชาวนา หาใช่เป็น พรามณไม่." อรรถกาว่า วาสุรุสูตรนั้นว่า "บกว่า โคกรุฑ ได้แก่ การ รักษา" มีคำอธิบายว่า "กลศิรกรรม" เพราะคำว่า โค เป็นชื…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์และอธิบายความหมายของวาสุรุสูตรในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะเกี่ยวกับการให้อภัยที่มนุษย์ควรมีต่อกัน รวมถึงการรักษาศีลธรรมและการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า ตามที่พระผู้มีพระภาคตรัส โดยเฉพ