การศึกษาเกี่ยวกับสันโดยในมังสคลัทธิปินนา : หน้า 47/239

ประโยค ๕ - มังสคลัทธิปินนาแปล เล่ม ๔ หน้า ๔๗ กัลยาณสังวาสว่า "ภิญญูยอมยินดีด้วยปัจจัยวิตัวเป็นต้น อันเลวหรือ ประณิต ด้วยธรรมใด ธรรมนัน เป็นไปอย่างนั้น คือ ความไม่โลก ชั่วว่า อติริตรปจิยันสนโดย." [๒๓] สันโดยคือความไม่โลก มีอย่างเดียวเท่านั้น ก็จริงอยู่ ถึงอย่างนั้น โดยประเภทแห่งอารมณ์ ย่อมเป็น ๔ อย่าง ด้วยอำนาจ ปัจจัย ๔ และเป็น ๑๒ อย่าง โดยประเภทแห่ง ๕ ติละ ๓ หมวด ๓ ละ ๔ เพราะทำวิภาคว่า สันโดย ในปัจจัย ๔ ปิยังละ ๓ อย่าง ด้วยสามารถถลากลันโดย อากาสถลันโดย และถลากลุปถลันโดย เพราะเหตุั้น ในอรรถถกาถังโปง พระอรรถถกาถังหลายกล่าวว่า " สันโดยนั้นมี ๑๒ อย่าง." [๒๔] จริงอยู่ พระอรรถถกาถังหลายกล่าวว่า สันโดย ๑๒ อย่างไว้ในฐานะเหล่านี้ คือ ในอรรถถกาสามัญสูตร ที่มิคกาย ในอรรถกาถราวินีสูตร ในตัวยรร มลิปนาฏสกิ ในมุตฺติมนิกาย, ในอรรถถกัสสัปสัง ยูในสุตตนิยาย, ในอรรถกถาเอกนิบาต ในอังคุตตรนิบาต. ในอรรถกาถมงคลสูตร ในบททุกปุจฉะและ สุดตินาบติ ในอุทธนกาวิ. [สันโด ๑๒] อรรถกามงคลสูตร ในอุทธปุจฉะเป็นต้น ว่า "ท่านกล่าว สันโด ๑๒ อย่างไว้เองในไร?" ภิญญาในธรรมวินัยนี้ ได้อัจวร์ดีหรือ