อายต : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 18 / 31

…างละ ๑๐ ๆ แม้โดยมรรค สติปัฏฐาน สัมมัปปธาน อิทธิบาท อินทรีย์ พละ โพชฌงค์ สัจจะ สมถวิปัสสนา ธรรมขันธ์ อายตนะ ธาตุ อาหาร ผัสสะ เวทนะ สัญญา เจตนา จิตและนาม ด้วยสามารถแห่งบุคคลผู้จะรู้ได้ โดยอาการนั้น ๆ เพราะฉ…

ในหน้าที่ 62 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกาได้กล่าวถึงการแจกแจงนัยที่เกี่ยวข้องกับโสดาปัตติมรรค โดยมีการแสดงออกถึงประเภทนัยที่เป็นจำนวนมาก ตัวอย่างเช่น การแจกออกเป็นจำนวน ๑๐๐๐ นัย โดย

… ได้แก่คตินิมิตมีนางอัปสร วิมาน ต้นกัลปพฤกษ์ และไฟนรกเป็นต้น อันสัตว์จึงใช้สอย ๆ จริงอยู่ รูปายตนะ (อายตนะคือรูป) ที่เป็นไป ในนางอัปสร วิมาน ต้นกัลปพฤกษ์ และครรภ์มารดาเป็นต้น เป็น นิมิตแห่งสุคติ รูปายตนะ …

เนื้อหานี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับความตายซึ่งเกิดจากกรรมที่มีผลกระทบ โดยเฉพาะในเหล่าสัตว์ที่เป็นพิเศษ เช่น สัตว์นรก ถึงแม้กรรมบางประการจะทำให้ถึงความตายได้ นักวิชาการยังพูดถึงความเกิดขึ้นแห่งความตายว่า

…มีคตินิมิตนั้นเป็นอารมณ์ไว้ และเพราะ ในมูลฎีกาทั้งหลาย พระฎีกาจารย์ได้กล่าวไว้แน่นอนว่า "วรรณายตนะ (อายตนะคือสี) อันกำลังแห่งกรรมให้ปรากฏ ย่อมถึงความเป็น อารมณ์ในมโนทวารอย่างเดียว เหมือนอารมณ์มาสู่คลองของ…

บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์ความหมายของกรรมนิมิตและคตินิมิตตามพระธรรมคำสอนในอภิธรรม โดยอธิบายความสำคัญของกรรมในจิตและการเกิดปฏิสนธิในอารมณ์ที่แตกต่างกัน โดยอ้างอิงคำพูดจากอาจารย์สำคัญอย่างท่านธรรมปาลาแ

…มีการกระทบ)ฯ กัมมชรูป (รูปเกิดแต่กรรม) ชื่อ อุปาทินนกรูป รูปนอกนี้ ชื่อว่าอนุปาทินนกรูป ฯ รูปายตนะ (อายตนะ คือรูป ชื่อสนิทัสสนรูป (รูปที่เห็นได้) รูปนอกนี้ ชื่ออนิทัสสนรูป (รูปที่เห็นไม่ได้)ฯ แม้รูปทั้ง ๕…

เนื้อหานี้นำเสนอการวิเคราะห์รูปทั้ง ๑๒ อย่าง อธิบายถึงความแตกต่างระหว่างรูปภายในและรูปภายนอก พร้อมทั้งปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความเป็นสังขตะ โลกิยะ และกามาวจร รูปต่างๆ เช่น อัชฌัตติกรูป และพาหิรรูป ถูกนำ

…ย์จึงได้ กล่าวคำว่า สพฺพานิปิ ปเนตานิ เป็นอาทิ ฯ บทว่า ยถาห์ ความว่า โดยสมควรแก่สัตว์ผู้มีภาวรูปและ อายตนะบริบูรณ์ ฯ พวกสัตว์ที่เกิดในที่หมักหมม มีดอกบัว, มลทินครรภ์ แห่งกุมารเป็นต้น ชื่อว่าสังเสทชะ ฯ เหล…

…ตว์ตามที่เสนอในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการอธิบายถึงความสอดคล้องของแต่ละประเภทของสัตว์ที่มีภาวรูปและอายตนะในบริบทของการเกิดและปฏิสนธิกาล โดยยกตัวอย่างกลาปและแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับความผิดเกิดขึ้นในสัตว์ต่า…

| ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 301 จะต้องตรัสว่า อายตนะของอุปปาติกสัตว์บางชนิดมี 6 ดังนี้ 1 ส่วนสังเสทชสัตว์ ไม่มีฆานะ อันใคร ๆ ไม่อาจค้านได้ เพราะ บาลีม…

เนื้อหานี้เน้นการอธิบายเกี่ยวกับอายตนะของอุปปาติกสัตว์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยกล่าวถึงความสำคัญของสังเสทชสัตว์ที่ไม่มีฆานะ และรายงานข้อ…

…นขันธ์ ๕ พระนิพพานพ้น จากการสงเคราะห์เข้าในขันธ์ เพราะไม่มีการ จำแนก ฯ โดยความต่างแห่งทวารและอารมณ์ อายตนะมี ๑๒ และธาตุมี ๑๘ โดยลำดับแห่ง ทวารอารมณ์และวิญญาณที่อาศัยทวารและ อารมณ์ทั้ง ๒ และธาตุมี ๑๘ โดยลำ…

เนื้อหานี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับธรรม ๖๕ ที่สัมพันธ์กับเจตสิกและนิพพาน ในการศึกษาอุปาทานขันธ์ ๕ ร่วมกับการพิจารณาความสัมพันธ์ของทวารอารมณ์และธาตุที่มีอยู่ให้กว้างขวาง โดยชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่า

…ัญญตัญสสามีตินทรีย์เป็นต้น เพื่อควา แห่งกิจพิเศษของอัธยาศัยบุคคลฯ ก็ในที่นี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัส อายตนะภายในไว้เบื้องต้น เพราะเป็นที่อาศัยพิเศษแห่งการบัญญัติ ว่าสัตว์ฯ ส่วนมนินทรีย์ แม้ความตรัสไว้ในอาย…

บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับความหมายและการจัดลำดับของอินทรีย์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี รวมถึงการตีความภาวะต่างๆ ของชีวิตนทรีย์และเวทนา โดยพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสถึงสภาพเหล่านี้เพื่อแสดงความสำคัญในการบร

…ที่ 337 ส่วนรูปที่ทรงแสดงไว้ในอุปาทานักขันธ์ โดยเป็นที่ตั้งแห่งอุปาทาน และโดยอำนาจแห่งราศี ฯ [อธิบายอายตนะ] จิตและเจตสิกมีทวารและอารมณ์นั้น ๆ ย่อมสืบต่อ คือย่อม พากเพียร ได้แก่ย่อมพยายามโดยกิจนั้น ๆ ที่จั…

เนื้อหานี้พูดถึงอายตนะซึ่งประกอบด้วยจักษุและรูป และมีผลกระทบต่อวิญญาณ โดยการทำความเข้าใจกับอายตนะสามารถนำไปสู่การเข้าใจใ…

… อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 338 อาทิว่า จกฺขวายตน์ ฯ จักษุนั้นด้วย เป็นอายตนะด้วย เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่าจักขวายตนะ ฯ แม้ในบทที่เหลือ ก็มีวิเคร วิเคราะห์อย่างนี้ ฯ [อธิบายการแส…

บทความนี้วิเคราะห์การแสดงลำดับอายตนะภายในและภายนอก โดยเน้นที่จักขวายตนะซึ่งมีอารมณ์เป็นสนิทัสสนะและสัปปฏิฆะ พระผู้มีพระภาคจึงยกจักขวาย…

…้าจึงทรงยกขันธ์ ๒ ขึ้น แสดงไว้ ฯ ท่านอาจารย์ทำไว้ในใจว่า ก็พระนิพพาน พระผู้มีพระภาค ทรงสงเคราะห์ลงในอายตนะและธาตุ มิใช่หรือ ? เพราะเหตุไร จึงไม่ สงเคราะห์ลงในขันธ์ จึงได้กล่าวคำเป็นอาทิว่า เภทาภาเวน ดังนี…

…เป็นตัวแทนแห่งธรรมต่าง ๆ ที่มีความแตกต่างและเกิดจากเหตุปัจจัย มุ่งเน้นไปที่การวิเคราะห์ธรรมะทั้ง 12 อายตนะ 18 ธาตุ และความเข้าใจเกี่ยวกับวัฏฏะและผลกรรม นอกจากนี้ยังอภิปรายถึงรายละเอียดของตัณหาที่นำมาซึ่งท…

…ว์ผู้งมงายในนาม จะรู้จักขันธ์ได้ เพราะแจกนามไว้ 4 อย่างในขันธ์นั้น ๆ สัตว์ผู้งมงายในนามและรูปทั้ง ๒ อายตนะได้ เพราะแจกรูปไว้ ๑๑ ทั้งกึ่งๆ สัตว์ผู้งมงายในนามและรูปทั้ง ๒ จะรู้จักธาตุได้ เพราะแจกนามและรูปแม…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับอำนาจแห่งความชอบในคำย่อและการเข้าใจขันธ์จากมุมมองของบัณฑิต. สัตว์ที่งมงายในนามและรูปสามารถรู้จักขันธ์และธาตุได้จากการแจกนามและรูปตามหลักอภิธัมมะแปล. บรรยายถึงความสัมพันธ์ระหว่า

…ัย (คือวิธีที่ เหลือศัพท์มีรูปเหมือนกันไว้ศัพท์เดียว) ว่านามด้วย รูปด้วย นามรูป ด้วย ชื่อว่านามรูปฯ อายตนะภายใน 6 มีจักษุเป็นต้น ชื่อว่าอายตนะ, อีกอย่างหนึ่ง ตามมติของอาจารย์บางพวก แม้อายตนะภายนอก ๖ มีรูป…

…าร, อปุญญาภิสังขาร และอเนญชาภิสังขาร นอกจากนี้ยังมีการอธิบายเกี่ยวกับนามรูปที่เกี่ยวข้องกับขันธ์ และอายตนะทั้งภายในและภายนอก โดยอิงตามคำสอนของอาจารย์บางพวกเพื่อนำเสนอความเข้าใจในหลักธรรมอย่างลึกซึ้งที่เกี…

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 360 ว่าอายตนะ ฯ อายตนะ ๖ และอายตนะที่ ๖ ชื่อว่าสฬายตนะ ผัสสะ ที่เป็นไปในทวาร ๖ ด้วยอำนาจแห่งจักขุสัมผัสเป็นต้น …

ในหน้าที่ 360 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา กล่าวถึงอายตนะ ๖ และการรับรู้ผ่านสัมผัส การแบ่งประเภทเวทนาเป็น ๓ ประเภท รวมถึงการจัดประเภทตัณหาและอุปาทาน โดยอธิ…

…- หน้าที่ 366 และ (ตามอำนาจ) แห่งอวิชชาและสังขารทั้ง ๒ ซึ่งท่านได้โดยการ ประมวล (สงเคราะห์) ฯ คำว่า อายตี ผลปญฺจก ได้แก่ผล ๕ อย่าง มีวิญญาณเป็นต้น ที่ท่านกล่าวไว้ด้วยศัพท์คือชาติชารและมรณะ ซึ่งจะ เกิดในอน…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาที่อธิบายเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างเหตุและผลในทางธรรม โดยเฉพาะการเชื่อมโยงระหว่างอดีตกับปัจจุบันและอนาคต โดยเน้นว่าสิ่งที่เกิดขึ้นในปัจจุบ

ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 41 สีลนิทเทโส อายตี อุปปัชชนโต นวเวทนาติ วุจจติ ยุตฺตปริโภควเสน ตสฺสา มูล อนิพฺพตฺเตนโต ต์ นวญจ เวทน์ น อุปปาเทสฺสามีต…

บทที่ 41 ของวิสุทธิมคฺคสฺส พูดถึงการปฏิบัติตามหลักธรรมเพื่อเข้าถึงความสุขและการพัฒนาจิตใจ โดยเน้นการใช้หลักการที่ชัดเจน เพื่อมุ่งมั่นในเส้นทางแห่งธรรม ดังกล่าวในบทนี้อธิบายถึงแนวทางการใช้ชีวิตและการเข

…นาปี ปัจฉิม ชนต์ อนุกมฺปนฺเตน เสวิตพฺพานํ ฯ ยสฺสาปิ เสวโตปี อเสวโตปิ น วฑฺฒติ เตนาปี เสวิตพฺพานิเยว อายตี วาสนตฺถายาติ ฯ เอว เสวิตพฺพาเสวิตพฺพ- วเสน ทุวิธานปี ฯ สพฺพาเนว เจตนาวเสน เอกวิธานิ โหนติ เอกาเยว …

เนื้อหานี้นำเสนอเกี่ยวกับบทบาทของวิสุทธิมคฺคสฺสและการฝึกจิตตามหลักของธุตงฺคนิทฺเทโส โดยมีการอภิปรายเกี่ยวกับการพัฒนาเจตนาและการฝึกในหลากหลายระดับ รวมถึงความสำคัญของการปฏิบัติตามหลักการต่าง ๆ เพื่อส่งเ

…ตนุจมฺมปริโยนทร์ ฉวิยา ปฏิจฉนฺนํ นิททาวนิทท์ เมทกถาลิกา วัย นิจจุคุฆริตปคุฆริต กิมิสงฆนิเสวิต โรคาน อายตน ทุกข์ธมฺมาน วัตถุ ปริภินนปุราณคณโฑ วัย นวหิ วณเขหิ สต วิสสนทน์ ยสฺส อุโภชิ อก คุณณคูณโก นาสปุเกหิ …

หนังสือเล่มนี้เสนอแนวความคิดเกี่ยวกับอสุภกมฺมฏฺฐานโดยการวิเคราะห์ลักษณะ คุณสมบัติ และการประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน เพื่อให้ผู้อ่านสามารถเข้าใจและนำไปใช้ในการปฏิบัติธรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ย

…ปภเว นามสุเสว ปัจจโย โหติ ฯ กามภเว นามรูป กามาเว สฬายตนสฺส ปัจจโย โหติ ฯ รูปภเว นามรูป รูปภเว ติณณ์ อายตนาน ปจฺจโย โหติ ฯ อรูปภเว นาม อรูปภเว เอกสฺสายตนสฺส ปจฺจโย โหติ ฯ กามภเว สฬายตน์ กามภเว นพพิธสฺส ผสส…

บทความนี้นำเสนอความเข้าใจในหลักการของวิสุทธิมคฺคซึ่งเกี่ยวข้องกับอวิชชาและการเกิดขึ้นของสัญญาณต่างๆ ที่มีผลต่อการเกิดในโลก ทั้งในทางกามและรูป โดยเน้นที่ความสัมพันธ์ระหว่างตัณหาและอุปาทาน ซึ่งมีผลต่อกา

…ปทุทฺธาเรนาปิ สพฺพธมฺเม สมฺมา สามญฺจ พุทโธ ฯ เอส นโย โสตฆานชิวหา กายมเนส ฯ เอเเนว นเยน รูปาที่นี่ 2 อายตนาน จกฺขุวิญญาณาทโย 2 วิญญาณกายา จกฺขุสมผสาทโย 2 ผสสา จกฺขุสมฺผสฺสชาเวทนาทโย 2 เวทนา รูปสัญญาทโย 2 ส…

บทนี้มีการอธิบายเกี่ยวกับวิสุทธิมคฺคและความสำคัญของการปฏิบัติในพุทธศาสนา รวมถึงการเข้าใจหลักอริยสัจ และการสร้างสัมมาทิฏฐิ โดยตัวเนื้อหาจะเน้นการพัฒนาจิตและการยกระดับความรู้ในทางพุทธศาสนา พร้อมทั้งอธิบ