อายตน : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 19 / 25

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - หน้าที่ 3 อัตภาพของตนและอัตภาพของผู้อื่น ทั้งในอายตนะภายใน และ อายตนะภายนอก ประชาชนอันชัฏ (คือตัณหา) ที่เกิดขึ้นอยู่อย่างนี้ นั้นเกี่ยวสอดไว้แล้ว (รวม) …

บทนี้อธิบายถึงอัตภาพของตนและผู้อื่น ทั้งในอายตนะภายในและภายนอก สื่อถึงความเกี่ยวข้องของสรรพสัตว์ที่อยู่ภายใต้ตัณหาหรืออันชัฏที่รัดรึง เหมือนกับต้นไ…

…ฺต=อตฺโถ " อตฺตทตฺโถ น อิโต-อายติ อิโตนายติ " ต ตสุมา=อิมา ตสุมาติห 11 " ร สพฺภิ=เอว " สพฺภิเรว พ ฉ=อายตน ฉฬายตนํ. อนึ่ง ในสัททานีติ ว่า ลง ห อาคมก็ไ มก็ได้! เช่น เป็น สุ-อุฏฺฐิติ เป็น สุหุฏฐิต. (ว อาคม ไม…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับบาลีไวยากรณ์ โดยเฉพาะในเรื่องของการใช้คำและพยัญชนะในภาษาบาลีอย่างละเอียด เช่น การใช้คำว่า 'อาคม' และกระบวนการซ้อนพยัญชนะที่มีรูปแบบต่างๆ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงวิธีการจัดรูปแบบของ

…อย่างนั้น (แต่) ในอรูปภพ ( ปฏิสนธิวิญญาณ ) เป็นปัจจัย แห่งนามอย่างเดียว นามรูปในกามภพ เป็นปัจจัยแห่งอายตนะครบ ๖ ในกามภพ นามรูปในรูปภพเป็นปัจจัยแห่งอายตนะ ๓ ในรูปภพ นามในอรูปภพ เป็นปัจจัยแห่งอายตนะ ๑ ในอรูป…

บทนี้พูดถึงการเป็นปัจจัยของนามรูปและอายตนะในภพต่างๆ โดยแสดงให้เห็นว่าในกามภพมีความสัมพันธ์กับเวทนาและตัณหาอย่างไร รวมถึงการกระทำที่อาจเกิดจาก…

…ุทัยทั้งสอง เป็นนิโรธสัจ ปฏิปทาที่เป็นเหตุรู้นิโรธเป็นมรรคสัจ ในโสตะ ฆานะ ชิวหา กาย และมนะ ก็นัยนี้ อายตนะ ๖ มีรูป เป็นต้น หมวดวิญญาณ ๖ มีจักขุวิญญาณเป็นต้นผัสสะ ๖ มีจักขุ- สัมผัสเป็นต้น เวทนา ๖ มีจักขุสัม…

ในบทนี้เราได้เรียนรู้เกี่ยวกับอริยสัจทั้ง 4 และความสำคัญของการรู้จักการเจริญและการละในธรรมะ โดยเน้นเรื่องจักษุและความสัมพันธ์กับทุกข์รวมถึงการตีความภพต่างๆ เช่น กามภพ รูปภพ อรูปภพ ศัพท์ในบทฐาน ตัวอย่า

…รมทั้งปวง โดย ประเภททั้งหลาย มีประเภทกุศลเป็นต้น หรือว่าซึ่งธรรมมีกุศลธรรม เป็นอาทิ โดยประเภท ขันธ์ อายตนะ ธาตุ สัจจะ อินทรีย์ และ ปฏิจจสมุบาทเป็นต้น หรือว่าซึ่งอริยสัจคือทุกข์ โดยอรรถ (4) คือ ปีฬนะ ( บีบค…

ในพระวิสุทธิมรรคมีการจำแนกธรรมโดยการแบ่งออกเป็นประเภทต่างๆ เช่น กุศลธรรม อริยสัจ และการระบุลักษณะต่างๆ เช่น ทุกข์ สมุทัย นิโรธ และมรรค โดยมีการประมวลมาในรูปแบบที่ชัดเจน การอธิบายธรรมอย่างลึกซึ้งด้วยอร

…ภ์สำหรับกำหนด เพราะในปุ๋ลิงคุ อิตถีลิงค์ และนปัสกลิงค์ ต่างก็มีวิธีแจกไม่เหมือนกัน อนึ่ง วิภัตติกับ อายตนิบาตคือคำต่อก็หาเหมือนกันไม่ ส.อ. โย. เป็นต้น เรียกวิภัตติ ซึ่ง, ด้วย, แต่, จาก, ของ, เพื่อ, เป็นต้น…

…่ชัดเจนและเหมาะสม รวมถึงการแสดงถึงความเคารพในวัจนภาษาของผู้พูด ซึ่งยังคงมีบทเรียนที่สำคัญในเรื่องของอายตนิบาตและการจำแนกประเภทศัพท์ในภาษาที่ไม่ใช่พวกอัพยยศัพท์ และวิธีการที่แตกต่างกันในการแจกแจงศัพท์เพื่อใ…

…วุตตกรรม สำหรับประธานอย่าง อาลปนะ คำสำหรับร้องเรียกอย่าง ๑ โดยวิธีสัมพันธ์ พึงรู้ว่า อาลปนะ ก็ไม่มี อายตนิบาต แม้เวลาแปลจะมีคำว่า แน่ะ, ดูก่อน, ข้าแต่, ก็เป็นเพียง สำนวนในภาษาไทยเท่านั้น หากจะไม่ใช้ก็ไม่เป…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับวิภัตติในบาลี ซึ่งแบ่งออกเป็นหมวด ได้แก่ เอกวจนะและพหุวจนะ มีทั้งปฐมาวิภัตติและวิภัตติอื่น ๆ เช่น ทุติยา ตติยา โดยอธิบายความหมายและการใช้ของแต่ละวิภัตติ นอกจากนี้ยังมีรายละเอีย

…วิเสสนนั้น ได้แก่ศัพท์ที่เป็น นามนาม และ ปุริสสัพพนาม ซึ่งได้กล่าวมาแล้วในตอนต้น เวลาแปลต้องออกชื่อ อายตนิบาตของวิภัตตินั้น ๆ ด้วย ส่วนตัววิเสสนะ เวลาแปลไม่ต้อง ออกชื่ออายตนิบาตของวิภัตติ เพราะได้ออกชื่อที…

…ะ การแปลและประโยคตัวอย่างเพื่อทำความเข้าใจประวัติศาสตร์ภาษา พร้อมเชื่อมโยงหลักการของวิเสสนนั้น ๆ กับอายตนิบาตและหน้าที่ของนาม

…ีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 86 ทั้งคำไทยและคำบาลี หมายเลข ๓ เป็นนาม ปฐมาวิภัตติ มี ออกชื่อ อายตนิบาต ปฐมาวิภัตติว่า "อันว่า" แต่หมายเลข ๓-๔-๕ จัดเป็นวิเสสนะของบทบาท หมายเลข ๖ นั้น ก็เป็นนามนาม แต่…

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการอธิบายบาลีไวยากรณ์ โดยเฉพาะนามและอัพยยศัพท์ มีการจัดเรียงลักษณะของนามตามประเภทต่างๆ เช่น นามที่เป็นปฐมาวิภัตติ และวิเสสนะ รวมถึงการแสดงวิธีการแจกวิภัตติที่แตกต่างกันในนามและคุณนา

… ในโกฏฐาสทั้งหลายมีผมเป็นต้น หรือว่า ท่านผู้นี้ได้ชื่ออย่างนี้ เพราะอาศัยขันธ์ ๕ เหล่าใด เพราะอาศัย อายตนะ ๑๒ เหล่าใด เพราะอาศัยธาตุ ๑๘ เหล่าใด ในธรรม ทั้งหลายมีขันธ์เป็นต้นเหล่านั้น เจ้าโกรธรูปขันธ์หรือ” …

…บทนี้พูดถึงการโกรธซึ่งเกี่ยวข้องกับขันธ์ ๕ และธาตุต่างๆ เช่น ธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม รวมถึงความสัมพันธ์กับอายตนะ ๑๒ และธาตุ ๑๘ การเข้าใจถึงความโกรธ และฐานที่ตั้งของมัน เป็นสิ่งสำคัญเพื่อไม่ให้เกิดความวุ่นวายใจ ใ…

…นมีสัญญาก็มิใช่ไม่มี สัญญาก็มิใช่) เนวสัยญานาสัญญะ (ฌาน) ด้วย เนวสัญญานาสัญญะ (ฌาน) นั้น ชื่อว่าเป็นอายตนะ เพราะนับเนื่องอยู่ในมนายตนะ และ ธัมมายตนะด้วย เหตุนั้นจึงชื่อเนวสัญญานาสัญญายตนะ (อายตนะ ศัพท์ทั้ง…

…สำคัญในการฝึกปฏิบัติทางธรรม. นอกจากนี้ ยังได้กล่าวถึงความแตกต่างระหว่างกฎเกณฑ์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับอายตนะในมุมมองของธรรมอย่างละเอียด.

…ำภพวิเศษมาให้ เหตุนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงตรัสไว้ว่า "ถามว่า บุคคลทั้งหลายบำเพ็ญปฐม ๑. มหาฎีกาว่า อายตนะ ในที่นี้หมายถึงเหตุที่จะให้ได้อภิญญา อันสำเร็จมาแต่ชาติก่อน เพราะว่าผู้จะได้อภิญญานั้นต้องเป็นคนมี…

บทนี้กล่าวถึงอานิสงส์ของการเจริญอัปปนาสมาธิในพระพุทธศาสนา โดยมีอภิญญาเป็นเครื่องหมายแสดงความก้าวหน้า การทำให้แจ้งด้วยอภิญญาเพื่อเข้าถึงความรู้ยิ่ง ทั้งยังชี้ให้เห็นถึงการมีภพวิเศษจากการฝึกสมาธิที่ไม่เ

…คำศัพท์สมานอยู่ ซึ่งบอก ลักษณะว่าเป็นตัปลปรุสมะ ไม่ใช่ลักษณะแห่งสมานอื่นแล้ว พึงแปลบท หลังให้น้องกับอายตนบาคของบทหน้า ตั้งแต่ שס, สู่, ยัง, สิ้น, จนถึงใน, ใกล้, ที่, ครั้งเมื่อ, ในเพราะ, เมื่อเห็นเชื่อมกัน…

บทนี้อธิบายเกี่ยวกับการต่อสังขยานามในบาลี โดยใช้วิธีตัปลปรุสมาท ซึ่งมีการนำเสนอรายละเอียดของคำพัทธ์และความสัมพันธ์ระหว่างนามต่างๆ โดยเน้นการเชื่อมโยงและการวิเคราะห์ลักษณะของคำศัพท์ในบริบทที่เหมาะสม พร

…และตัววิสุทธิสุขเมื่อความจะบังคับให้เป็นไป เมื่อความเข้า กับตัวไหนเหมาะกว่า ควรแปลให้เข้ากับคุนนั้น อายตนบุตรที่ใช่มาก ก็คือ ใน ที่, ที่, ดั่ง อง, ว่า สมุนานาติ สุสุธานสมาน ยุสมี โส สมปุณสูโส ชนปึก ข้าวกล้…

บทความนี้กล่าวถึงสัตมีพุทธพิธี โดยเน้นการแปลและวิเคราะห์ประโยคที่มีความซับซ้อนในเนื้อหา การจัดการกับตัวประธานในประโยค การประยุกต์การใช้ภาษาในรูปแบบต่างๆ เพื่อให้เข้ากับความหมายและบริบท โดยเริ่มต้นจากก

…งธรรม) อันเป็นอนุโลมมิ (คือความแก่ธรรมคือการงานที่ประสงค์จะทำไม่ขัด กัน) รูปเดียวกันนั้น ในกมมายนะ (อายตนะคือการงาน) ทั้งหลาย ที่บุคคลจัดทำด้วยโยคะ (คือปัญญา) ก็ดี ในสิปปายะนะ (อายตนะ คือศิลปะ) ทั้งหลายที่…

เนื้อหาเกี่ยวกับวิชาธรรมวรรคที่ 1 อธิบายถึงแนวคิดเกี่ยวกับปัญญา ประกอบด้วยจินตามปัญญา สุตมปัญญา และภาวนามยปัญญา พร้อมทั้งการแบ่งประเภทของปัญญาออกเป็นปริตตรามิมปัญญา มหิคอตามิปัญญา และอัปปามานรมปัญญา ส

…ปเหล่านี้ รูปอดนะ ชื่อฤๅรูป เป็นวิสัย แห่งอันเห็น สัททายตนะ ชื่อสุรูป เพราะเป็นวิสัยแห่งอันได้ยิน ๓ อายตนะ คือ คันนะ ระสะ โผฏฐัพพะ ชื่อมุฏรูป เพราะเป็นวิสัย แห่งอันก็ที่รับอารมณ์อันถึงเข้า รูปที่เหลือ ชื่อ…

บทความนี้พูดถึงอาหารชูปที่มีรูปแบบต่าง ๆ และอำนาจแห่งกัมมะที่มีผลต่อการรับรู้ในรูปแบบต่าง ๆ โดยเฉพาะรูปที่มีความสำคัญในทางวิทยาศาสตร์และปรัชญา รวมถึงวิญญาณและการรับรู้ทางสัมผัส เช่น การมองเห็น การได้ย

…ดยแยกอาวะ] แต่ (เมื่อว่า) โดยว่าแปลกกัน พึงทราบว่าทรวาและอารมณ์ มีจักษุและรูปเป็นต้นนั้น ได้ชื่อว่า อายตนะ เพราะเป็นที่สืบต่อ ๑ เพราะเผ่าผลหลาย ๑ เพราะนำอาตะไป ๑ ตามนี้มหาหิติว่า สาสธรรมในที่นี้เหมือนหมายเ…

…สดงถึงธรรมชาติที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ทางสัมผัส เช่น กลิ่น รส และการเชื่อมโยงในสิ่งที่รู้จักได้ผ่านอายตนะซึ่งอาจส่งผลต่อชีวิตและความรู้สึกของสัตว์ในการปรับตัวตามสภาพแวดล้อม โดยอธิบายถึงความสำคัญของกายในกา…

…ารมณ์เหล่านั้นไม่มี (จิตเจตสิก) ก็ไม่มี ประการ ๑ ธรรมทั้งหลาย (มีจักุและรูปเป็นต้น) นั้น ได้ชื่อว่า อายตนะ ฯ แม้โดยเหตุเหล่านี้คือ โดยอรรถว่าเป็นสถานที่อยู่ ๑ โดยอรรถว่าเป็น บ่อเกิด ๑ โดยอรรถว่าเป็นทุ่มหนุ…

…ณเปล่า ภาค ๓ ตอน ๑ กล่าวถึงทวารและอารมณ์ตามหลักธรรมว่ามีจักุและรูป เป็นเหตุแห่งจิตเจตสิก การเข้าใจในอายตนะ เช่น สถานที่เกิดและที่อยู่นั้นเป็นสิ่งสำคัญที่บัณฑิตพึงทราบ พร้อมกับอธิบายลักษณะต่าง ๆ ของจักุให้เ…

…อุทิศวาร และธรรมมาณะเป็นอารมณ์แห่งกองวิญญาณที่เนื่องใน ไม่ทั่วไป (แก่วิญญาณนี้มีจิตวิญญาณเป็นต้น) " อายตนะ ๑๒ พระผู้พระภาคเจ้าสดา โดยที่ทรงกำหนดไว้เป็น อุทิศวารและเป็นอารมณ์แห่งกองวิญญาณ ๖ ดังนี้ วินิจฉัยโ…

บทความนี้วิเคราะห์เกี่ยวกับธรรมและอารมณ์ของกองวิญญาณ โดยเฉพาะอายตนะ ๑๒ ที่ถูกกำหนดเป็นอุทิศวารและอารมณ์ของกองวิญญาณ ๖ การแบ่งแยกทางฝ่ายและการแสดงธรรมจะช่วยให้เข้าใจวิ…

ประโยค - วิทยามิรรมเปล ภาค ๓ ตอนที่ ๑๓๑ แหละแก้ใช้ได้ จริงในเหล่าอายตนะภายใน จักขายตนะเป็นอายตนะ ที่ปรากฏ เพราะเป็นวิสิฐที่เห็นได้และกระทบได้ เหตุนี้จึงทรงแสดง เป็นข้อแรก…

บทความนี้อธิบายถึงการจัดลำดับการแสดงของอายตนะภายในและภายนอกในวิทยามิรรมเปล โดยเริ่มจากอายตนะที่สำคัญที่สุดและดำเนินเรื่องผ่านโครงสร้างที่เกี่ยวข…