วิชาธรรมะเทวทฤต ภาค ๓ ตอนที่ ๑๓๐ : หน้า 131/405

ประกอบ - วิชาธรรมะเทวทฤต ภาค ๓ ตอนที่ ๑๓๐ คือธรรมมันเหมาะเมื่อเป็นเช่นนั้น เหตุในจงไม่ตรัสว่า "ธรรมมตะนะ" แต่เท่านั้น (แต่) ครรสอยตนะถึง ๑๒ เล่า คำฉลวิมว่า "เพราะ ในที่นี้แบ่งเป็นทางฝ่าย ๑ เป็นอารมณ์ฝ่าย ๒ แห่งกองวิญญาณ ๖ โดยที่ทรงกำหนด (ฉุกและรูปเป็นดังนี้) เป็นอุดมทวารและเป็น อารมณ์แห่งกองวิญญาณ ๓ นี้เองเป็นความต่างแห่งธรรมเหล่านั้น เพราะเหตุนี้ จิงรศอยตนะถึง ๑๒ แท้จริง จักขายตะนะเท่านั้นเป็น อุทิศวารและรูปตะนะเท่านั้นเป็นอารมณ์ แห่งกองวิญญาณที่เนื่องใน วิถีของอัศววิญญาณ ฉันเดียวนั้นเป็นอุตตวาร และเป็นอารมณ์แห่งกองวิญญาณที่เนื่องในวิถีของวิญญาณอน นอนนี้ ส่วน มนายตนะเป็นเอกเทศ (ส่วนหนึ่ง) ซึ่งได้แก่ วังมนะ เท่านั้น เป็นอุทิศวาร และธรรมมาณะเป็นอารมณ์แห่งกองวิญญาณที่เนื่องใน ไม่ทั่วไป (แก่วิญญาณนี้มีจิตวิญญาณเป็นต้น) " อายตนะ ๑๒ พระผู้พระภาคเจ้าสดา โดยที่ทรงกำหนดไว้เป็น อุทิศวารและเป็นอารมณ์แห่งกองวิญญาณ ๖ ดังนี้ วินิจฉัยโดยความมีเพียงนั้น ในอายตนะเหล่านี้ นัตถิตพิรงทราม ดังกล่าวมานั้น [โดยลำดับ] ข้อว่าโดยลำดับ ความว่า บรรลาลำดับทั้งหลาย มิติลำดับความ เกิดเป็นต้นที่กล่าวในนิเทศก่อน แมในที่นี้ก็ลำดับการแสดงเท่านั้น .มหาปฏิทวมหายา วังคนะ ที่ไหวสองครั้งแล้วเป็นไปจะให้เกิดอวิชชนะ จึงเป็นอุตตวารได้