ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - อธิบายบาลีไวยากรณ์ นามและอัพยยศัพท์ - หน้าที่ 1
เสียหายอย่างไร วิภัตตินั้นว่าโดยหมวดมี ๒ หมวด คือ เอกวจนะหมวด ๑
พหุวจนะหมวด ๑ โดยหมู่มี ๒ คือ ตั้งแต่ปฐมาวิภัตติจนถึงสัตตมี
วิภัตติ.
อนึ่ง คำแปลวิภัตติในนามยังไม่สิ้นเชิง เพราะในวากยสัมพันธ์
ยังมีเพิ่มเติม เช่นทุติยาวิภัตติแปลว่า ยัง กะ เฉพาะ ได้อีก จึงดูใน
วายกสัมพันธ์นั้นเถิด ในวิภัตติ ๓ หมู่นั้น ปฐมาวิภัตติยังแบ่งออกเป็น
ลิงคัตถะ กัตตา และวุตตกรรม สำหรับประธานอย่าง อาลปนะ
คำสำหรับร้องเรียกอย่าง ๑ โดยวิธีสัมพันธ์ พึงรู้ว่า อาลปนะ ก็ไม่มี
อายตนิบาต แม้เวลาแปลจะมีคำว่า แน่ะ, ดูก่อน, ข้าแต่, ก็เป็นเพียง
สำนวนในภาษาไทยเท่านั้น หากจะไม่ใช้ก็ไม่เป็นการเสียหายแต่อย่างใด
วิภัตตินั้นเรียงตามลำดับปูรณสังขยาว่าที่ ๑ ที่ ๒ จนถึงที่ ๒ และมีคำ
ใช้แทนซึ่งความหมายตรงกัน ดังนี้ :-
ที่ ๑ ปฐมาวิภัตติ
๒ ทุติยา
"
"
๓ ตติยา
๔ จตุตถี
๕ ปัญจมี
"
=
ปัจจัตตวจนะ
อุปโยควจนะ
=
== กรณวจนะ
=
สัมปทานวจนะ
"
=
อปาทานวจนะ
14
"
๖ ฉัฏฐี
"
" ๗ สัตตมี
"
=
สามีวจนะ
ภุมมวจนะหรืออธิกรณวจนะ
ในวากยสัมพันธ์แสดงถึงวิภัตติเหล่านี้ว่าใช้ในอรรถต่าง ๆ กัน
ผู้ต้องกายทราบความพิสดารพึ่งตรวจดูในวากยสัมพันธ์นั้นเถิด