อุทธัจจะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 5 / 5

…เหมือนกับคลื่นในมหาสมุทร ไม่สงบ มีระลอกคลื่น อยู่ตลอดเวลา ความที่ใจไม่สงบนี้เอง เป็นต้นเหตุให้ใจเกิดอุทธัจจะกุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและความรำคาญ 5.2.2 ปลิโพธ นอกจากนี้ในคัมภีร์วิสุทธิมรรค ยังได้กล่าวถึงปลิโพธ หร…

บทความนี้ให้ความเข้าใจเกี่ยวกับความกังวลใจที่อาจส่งผลต่อการนั่งสมาธิและการมุ่งมั่นในทางปฏิบัติ ศึกษาเครื่องกังวลที่มี 10 ประการตามคัมภีร์วิสุทธิมรรค รวมถึงข้อคิดเกี่ยวกับการต้องตัดการยึดถือจากที่อยู่

…ุ้งไปในเรื่องอื่น จิตใจไม่ได้ตั้งมั่นอยู่ในบุญกุศลที่กำลังทำนั้นเลย กุศลที่เจือปนด้วยโมหะ วิจิกิจฉา อุทธัจจะเช่นนี้ ย่อมเป็นเหตุให้ผู้ที่เกิดมานั้นมีโมหจริต อีกนัยหนึ่ง ผู้ที่ชาติก่อนเพลิดเพลินในการดื่มน้ำเมา…

เนื้อหานี้ศึกษาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างบุญกุศลและจริตในพุทธศาสนา โดยการบำเพ็ญบุญที่ปราศจากความเข้าใจหรือมีอารมณ์ที่ไม่ดีจะก่อให้เกิดโมหจริตและวิตกจริต ส่วนการบำเพ็ญบุญด้วยศรัทธาและปัญญาจะส่งผลให้ม

…วมานี้ เป็นอันว่าผู้เจริญเมตตากัมมัฏฐาน ได้บรรลุถึงปฐมฌานอันละนิวรณ์ 5 คือ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุทธัจจะกุกกุจจะ วิจิกิจฉา และประกอบด้วยองค์ฌาน 5 คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา เมื่อบรรลุถึงขั้นปฐมฌานเป…

การบรรลุฌานเริ่มต้นจากการเจริญเมตตาจนถึงอัปปนาสมาธิ เป้าหมายคือการเสริมสร้างสมาธิและขจัดนิวรณ์ 5 ด้วยการทำภาวนาอย่างต่อเนื่อง โดยมีการแผ่เมตตาไปยังทิศต่างๆ และทั่วโลกเพื่อสร้างความสงบและเชื่อมโยงกับทุ

…้าน) จะครอบงำ(เธอ) เพราะสมาธิ เป็นฝักฝ่ายแห่งโกสัชชะ ความเกียจคร้าน (ถ้า) วิริยะมีพลัง แต่สมาธิหย่อนอุทธัจจะ ความฟุ้งซ่าน) จะครอบงำเธอ เพราะวิริยะเป็นฝักฝ่ายแห่งอุทธัจจะ ก็สมาธิที่ประกอบไปด้วยวิริยะ จะไม่มีตก…

บทความนี้นำเสนอเกี่ยวกับการทำสมาธิและวิริยะในพระพุทธศาสนา โดยการแสดงให้เห็นว่าศรัทธาและปัญญาควรมีความสมดุลกัน เพื่อที่จะไม่เกิดความเข้าใจผิดหรือหลงไปทางที่ไม่ถูกต้อง พระโยคาวจรได้ชี้ให้เห็นถึงตัวอย่าง

สติ มีพลัง ใช้ได้ในทุกที่ทุกสถาน เพราะว่าสติจะรักษาจิตไว้ได้ จากการตกไปสู่อุทธัจจะ ด้วยอำนาจของศรัทธา วิริยะ และปัญญา ซึ่งเป็นฝักฝ่ายแห่งอุทธัจจะ จะรักษาจิตไว้ได้จากการตกไปสู่โกสัชชะ…

…หานี้สำรวจบทบาทของสติที่สำคัญในชีวิตประจำวันและการปฏิบัติธรรม สติทำหน้าที่ทำให้จิตใจสงบและไม่ตกไปสู่อุทธัจจะ โดยมีอินทรีย์ 5 เป็นตัวกำหนดการบรรลุธรรม พระพุทธเจ้าตรัสเกี่ยวกับปฏิปทาที่มีผลลัพธ์แตกต่างกันตามควา…

…ปฏิฆจิต ฯ จิต ๒ นี้ คือ จิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา ประกอบด้วยวิกิจฉา ๑ จิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา ประกอบด้วยอุทธัจจะ ๑ ชื่อว่า โมหจิต ฯ อกุศลจิต ๑๒ จบบริบูรณ์ทุกประการ ด้วยประการฉะนี้แล ฯ [สังคหาคาถา] อกุศลจิต มี ๑๒ …

บทนี้นำเสนอการศึกษาจิตในอภิธัมมัตถสังคหาที่แบ่งประเภทตามสภาวะของจิต ๔ ประเภท ได้แก่ กามาจิต รูปาจรจิต อรูปาวจรจิต และโลกุตตรจิต โดยมุ่งเน้นที่การอธิบายคุณสมบัติและความสัมพันธ์ระหว่างจิตแต่ละชนิด และผล

…น ยังสัตว์ให้ไปสู่อบาย ? " แก้ว่า "คำนั้นไม่พึง เป็นได้ เพราะพระผู้มีพระภาคตรัสเจตนากรรมที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ นั้น โดยความเป็นธรรมอันภาวนาพึงละโดยส่วนเดียว" ฯ สมจริงดังที่ พระองค์ตรัสไว้ว่า "ธรรมเหล่าไหน อันภา…

…งธรรมอันทัสสนะที่ควรละ โดยเฉพาะราคะ โทสะ โมหะ และกิเลส อีกทั้งการภาวนาเกี่ยวกับจิตตุปบาทที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ ซึ่งการตรัสเช่นนี้ชี้ให้เห็นว่า จิตตุปบาทที่ดังกล่าวไม่ควรมีการปฏิสนธิ พระองค์ยกขึ้นมาเป็นประเด็นสำ…

…รมีสัมประโยคกับโสมนัสอุเบกขา และทิฏฐิเป็นต้น มีสัมประ โยคกับปฏิฆะเป็นต้น และสัมประโยคกับวิจิกิจฉาและอุทธัจจะ ด้วย ประการอย่างนี้ คือโดยนับตามที่กล่าวแล้ว ฯ บัณฑิตพึงทราบเนื้อความในบทว่า "อกุศลจิต" นั้น ดังต่อ…

บทความนี้วิเคราะห์ภาวะแห่งจิตที่แตกต่างกันในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเฉพาะการพิจารณาจิตที่มีสภาพฟุ้งซ่านและโมหะ รวมถึงการใช้ศัพท์ที่เกี่ยวข้องในการแสดงความสัมพันธ์ระหว่างคำพูดและจิต โดยเน้นความห

…ก่โสภณจิตและอโสภณจิตเหล่านั้น ชื่อว่าสาธารณา เจตสิก เหล่านี้ ไม่มีสภาพเป็นอกุศลเป็นต้นอย่างเดียว ดุจอุทธัจจะเป็นต้นและ สัทธาเป็นต้น เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่า อัญญสมานเจตสิก ฯ ท่าน อาจารย์ครั้นแสดงไขธรรม ๑๓ ซึ่งม…

บทความนี้กล่าวถึงรูปแบบต่างๆ ของเจตสิกในอภิธัมมาซึ่งรวมไปถึงเจตสิกที่เป็นโสภณและอโสภณ โดยแสดงให้เห็นถึงอำนาจในการสร้างสิ่งที่ดีและการแสดงออกของเจตสิกที่แตกต่างกัน นอกจากนี้ยังอธิบายถึงอาการของโมหะที่ส

…ยดคูถฉะนั้น บุคคลผู้ไม่มี โอตตัปปะ ย่อมไม่กลัวบาป ดุจตักแตน ไม่กลัวไฟฉะนั้น ન ภาวะแห่งจิตฟุ้ง ชื่อวาอุทธัจจะ ฯ อุทธัจจะนั้น มีความไม่สงบ แห่งจิตเป็นลักษณะ ดุจเถ้าฟุ้งกระจายเพราะถูกหินกระทบฉะนั้น ๆ สภาพที่ชื่อ…

…มารถแยกแยะระหว่างความถูกต้องและความผิดได้, เหมือนกับสุกรที่ไม่รู้สึกเกลียดต่อสิ่งที่ไม่ดี. ในส่วนของอุทธัจจะ ซึ่งหมายถึงความฟุ้งซ่านของจิต, มีลักษณะคล้ายเถ้าฝุ่นที่กระจายจากการโจมตี. โลภะหมายถึงการติดใจในสิ่ง…

…นต้นนั้นด้วยโมหะ ไม่เกลียดแต่ปาณาติบาตเป็นต้นนั้นด้วย อหิริกะ ไม่เกรงกลัวด้วยอโนตตัปปะ และไม่สงบด้วยอุทธัจจะ เพราะ ฉะนั้น โมหะ อหิริกะ อโนตตัปปะ และอุทธัจจะเหล่านั้น จึงมีได้ใน อกุศลจิตทั้งหมด ฯ ฯ เอว ศัพท์ ใ…

ในหน้าที่ 98 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา มีการกล่าวถึงวิตก และการนับจิตตุปบาททั้ง 121 และ 85 โดยมีการอธิบายถึงหลักการของสพฺพากุศลสาธารณา และบทบาทของอำนาจในจิต โดยสถานการณ์ที่คนทำกร

…ธรรม มหัค คตธรรม และบัญญัติธรรมเป็นอารมณ์ ในเวลาที่เป็นไปด้วยอำนาจ ความไม่ถึงความตกลงใน ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ มีกามาวจรธรรม มหัคคตธรรม และบัญญัติธรรมเป็นอารมณ์ ในเวลาที่เป็นไปด้วย อำนาจความฟุ้งซ่านและด้วยอำนาจ…

เนื้อหานี้กล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างจิตและอารมณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยนำเสนอเรื่องปฏิฆะ, กามาวจรธรรม, มหัคคตธรรม และบัญญัติธรรม เป็นอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับความไม่สงบและความไม่ตกลงในจิตของพระเสขะและ

…าวนามัย ซึ่งอัปปนา ก็มี 4 อย่างโดยความต่างแห่งอารมณ์ ฯ บรรดากรรม ๔ อย่างเหล่านี้ อกุศลกรรมที่เว้นจากอุทธัจจะ ย่อมให้เกิดปฏิสนธิ ในอบายภูมิ ฯ ส่วนในปวัติกาล อกุศลกรรม๑๒ อย่าง แม้ทั้งหมด ย่อมเผล็ดอกุศลวิบาก ๒ ใ…

บทนี้ศึกษาเรื่องกรรมและวิบากในบริบทของอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยกล่าวถึงกรรมที่เป็นอรูปวจรกุศลและความแตกต่างของอารมณ์ที่มีผลต่อการปฏิสนธิในอบายภูมิและสุคติ พร้อมอธิบายถึงผลของอกุศลกรรมในแต่ละภูมิและวิบาก

ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 232 ที่เว้นจากเจตนาอันสหรคตด้วยอุทธัจจะ ๆ มีคำถามว่า "อันเหตุอะไร ในคำนี้ว่า "อกุศลธรรมที่สหรคต ด้วยวิจิกิจฉา แม้ทุรพลกว่าอกุศลกรรมทั้งหมด …

…มแต่ละประเภท โดยเฉพาะการเว้นจากเจตนาที่ไม่ส่งผลให้เกิดปฏิสนธิ เช่น อกุศลกรรมที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและอุทธัจจะที่มีการเสนอมุมมองว่ากรรมที่สหรคตด้วยอุทธัจจะไม่มีการให้ปฏิสนธิเป็นสภาพ ยิ่งไปกว่านั้น ประเด็นนี้ยัง…

…กว่า "ธรรมอัน ทัสสนะพึงละ" ในกัมมนิทเทสนี้ เพราะเหมือนกับธรรมอันทัสสนะ พึงละ 1 ก็ถ้ากรรมที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ จึงให้ปฏิสนธิไซร้ ใน กาลนั้น กรรมนั้นก็พึงให้ปฏิสนธิในอบายอย่างเดียว เพราะอกุศล ปฏิสนธิไม่เกิดในสุค…

งานเขียนนี้ เซียนท่านได้อธิบายถึงแนวคิดอันเกี่ยวข้องกับอภิธัมมหาสังสารในมุมมองของกรรมและธรรม โดยเฉพาะว่าด้วยมรรคเบื้องบน ๓ อย่าง ที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสถึง 'ภาวนา' ซึ่งเกี่ยวพันกับการเห็นพระนิพพานแล