อุทธัจจะ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 3 / 4

…ต่ำเบื้องสูงหมดสิ้น คือตั้งแต่สักกาย ทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส ราคะ ปฏิฆะ รูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ อวิชชา ละได้หมด สิ้นเชื้อไม่เหลือ เศษ ตัดขาดเหมือนตาลยอดด้วน ไม่มีการงอกขึ้นมาอีก ตัดกระแสตัณหาขาด …

เนื้อหาเกี่ยวกับการตัดขาดจากสังโยชน์และกิเลส เพื่อเข้าสู่พระนิพพาน ซึ่งต้องเริ่มจากการชำระศีลให้บริสุทธิ์ ทำให้สมาธิตั้งมั่น และเกิดปัญญา จึงจะสามารถรู้เห็นความจริงและกำจัดอาสวะกิเลสได้ เมื่อทำได้แล้ว

…ว ทิฏฐิ คือ ความ เห็นผิด วิจิกิจฉา คือ ความสงสัยลังเลใจในสิ่งที่ควรเชื่อ จีน- มิทธะ คือ ความหดหู่ใจ อุทธัจจะ คือ ความฟุ้งซ่านรำคาญใจ อหิริกะ คือ ความไม่ละอายต่อทุจริตต่างๆ และกิเลสตัวสุดท้าย อโนตัปปะ คือ ความ…

บทความนี้อธิบายถึงกิเลสที่มีทั้งหมด ๑,๕๐๐ ชนิด โดยแบ่งเป็น ๑๐ ชนิดใหญ่ที่ก่อให้เกิดความรู้สึกต่างๆ รวมถึงตัณหา ๑๐๘ ที่ทำให้เกิดความไม่พอใจและทุกข์ในชีวิต โดยมีการนำเสนอว่าตัณหานั้นเกิดจากการสัมผัสประส

…ัตนตรัย ๔๐๐ สังโยชน์ ๑๐ คือ สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส กามราคะ ปฏิฆะ รูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ และอวิชชา ซึ่งเปรียบเสมือนเครื่องผูกสัตว์ไว้ในภพหรือเชื่อมภพเอาไว้ ได้ถูกทําลายด้วยอรหัตตมรรคหมดสิ้…

สมณะแท้คือผู้เข้าถึงพระรัตนตรัย ตั้งแต่โคตรภูไปถึงพระอริยเจ้า ซึ่งเป็นพระอริยสงฆ์ในพระพุทธศาสนา พวกเขาออกบวชเพื่อเห็นทุกข์และภัยในการเวียนว่ายตายเกิด และได้ปฏิบัติตามหลักอริยมรรคที่พระพุทธเจ้าทรงแนะนำ

…อรรถแห่ง ปิ ศัพท์ แม้ในนิคมคาถานี้ โดยทำนองแห่ง นัยตามที่กล่าวแล้วฯ [อธิบายจิตประกอบด้วยวิจิกิจฉาและอุทธัจจะเป็นต้น] ธรรมชาติที่ชื่อว่าวิจิกิจฉา เพราะอรรถว่า เป็นเหตุให้บุคคล ตัดสินสภาวธรรมยาก คือลำบาก อีกอย่…

… ซึ่งเป็นธรรมที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์และจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงแง่มุมต่าง ๆ เช่น วิจิกิจฉา อุทธัจจะ และความสัมพันธ์ของพวกมันต่ออารมณ์และสภาวะจิต. นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงปัจจัยที่ทำให้เกิดโทมนัสและป…

… กามราคะและพยาบาทให้เบาบาง ๑ ละกามราคะและพยาบาทเหล่านั้น นั่นแลได้เด็ดขาด ๑ ละรูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ และอวิชชา ได้เด็ดขาด ๑ เพราะความที่อินทรีย์มีความสามารถต่างกัน โดยความต่างแห่งอินทรีย์ที่ไม่ปรากฏ ป…

บทนี้อธิบายถึงโลกุตตรจิตซึ่งเป็นจิตที่มีความประเสริฐที่สุด โดยได้เสนอมุมมองเกี่ยวกับการตัดกิเลสและการบรรลุถึงสัมมาสมาธิผ่านมรรค ๔ อธิบายถึงความแตกต่างของจิตและผลของการกระทำที่เกิดจากกุศลจิต อธิบายการเ

…นา (มีเสมอแก่จิตเหล่าอื่น) ด้วยประการอย่างนี้ ฯ ๑ เจตสิก ๑๔ เหล่านี้ คือ โมหะ ๑ อหิริกะ อโนตตัปปะ ๑ อุทธัจจะ ๑ โลภะ ๑ ทิฏฐิ ๑ มานะ ๑ โทสะ ๑ อิสสา ๑ มัจฉริยะ ๑ กุกกุจจะ ๑ ถีนะ ๑ มิทธะ ๑ วิจิกิจฉา ๑ ชื่อว่าอกุศ…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี และการศึกษาเจตสิกที่มีการอธิบายถึงธรรม ๕๒ ประการที่ประกอบกับจิตและการเกิดดับในที่เดียวกัน โดยการจำแนกความหมายของเจตสิกประเภทต่างๆ เช่น ผัสสะ, เวทนา, และเจตนา รวมถึง

…-๕๑ และ ๖๘ ตามลำดับ ฯ ก็บรรดาอกุศลเจตสิกทั้งหลาย เจตสิก ๔ เหล่านี้ คือ โมหะ ๑ อหิริกะ ๑ อโนตตัปปะ ๑ อุทธัจจะ ๑ ชื่อว่าสัพพากุศลสาธารณะได้ใน อกุศลจิตแม้ทั้งหมด ๑๒ ฯ โลภะ ได้ในอกุศลจิต ๘ ที่สรรคตด้วยโลภะ เท่านั…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกาในหน้าที่ 72 เน้นการวิเคราะห์จิตและเจตสิกต่างๆ โดยมีการแบ่งประเภทจิตตามที่เห็นในตำรา ศึกษาเรื่องการเกิดของอารมณ์ภายในจิตที่สัมพันธ์กับวิจาร,

…๕ คือ อัญญสมานาเจตสิก ๑๑ เว้นฉันทะและปีติ และอกุศลสาธารณเจตสิก ๔ ย่อมประกอบเข้าได้ในจิตที่สหรคตด้วย อุทธัจจะ ฯ และธรรม ๑๕ ประกอบด้วยวิจิกิจฉา เว้นอธิโมกข์ ย่อม ได้ในจิตที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาอย่างนั้นเหมือนกันฯ…

เนื้อหาในหน้านี้เน้นการวิเคราะห์ธรรม ๑๘ กับโลภะ มานะ และการสงเคราะห์ในอสังขาริกจิตที่ ๔ รวมถึงธรรม ๒๐ และสิ่งที่เกี่ยวข้องกับอกุศลจิตต่าง ๆ ที่มีการประกอบด้วยอาการ ๓ ประการ และสรุปการส่งเสริมในด้านจิต

…คือง ๑ โมหะ ความแลง ๑ มานะ ความถือตัว ๑ ทิฏฐิ ความเห็นผิด ๑ วิจิกิจฉา ความสงสัย ๑ ถีนะ ความท้อแท้ ๑ อุทธัจจะ ความฟุ้งซ่าน ๑ อหิริกะ ความไม่ละอาย ๑ อโนตตัปปะ ความไม่เกรงกลัว ๑ ฯ ก็บรรดาอกุศลธรรมมีอาสวะเป็นต้น …

ในบทนี้ได้กล่าวถึงอนุสัยซึ่งประกอบด้วยกามราคานุสัย, ภวราคานุสัย, ปฏิฆานุสัย และอื่นๆ ที่มีผลต่อกิเลสในจิตใจ นอกจากนี้ยังพูดถึงสัญโญชน์ซึ่งประกอบด้วยกามราคสัญโญชน์, ปฏิฆสัญโญชน์ และอวิชชาสัญโญชน์ที่มีอ

…ุทธจุจิ ชนกสตฺติยา (ปวตฺติย์ วิปาก ชเนติ สมตฺถตาย) ปน วิปากธมฺมเมต์. (คันถากรณ.) ความท่อนต้นกล่าวติ อุทธัจจะ ว่า ไม่อาจให้ปฏิสนธิ, ความท่อนหลังชมว่า ให้วิบากได้, ปน ใน ความท่อนหลัง เรียก สมภาวนโชตโก เพราะส่อง…

บทเรียนนี้เน้นการศึกษาบาลีไวยากรณ์และวากยสัมพันธ์ โดยเฉพาะการวิเคราะห์พยติเรกโชตกนิบาตและสัมภาวนโชตกนิบาต ซึ่งมีการอธิบายความหมายการใช้นิบาตต่างๆ และอุทาหรณ์ในการเปรียบเทียบ พร้อมความหมายในภาษาไทยเพื่

…นปาฐะ ) อย่างนี้ว่า " อุเปกฺขโก จ * เยวาปนกธรรม ได้แก่ เจตสิก ๑๖ คือ ฉันทะ อธิโมกข์ อุเบกขา มนสิการ อุทธัจจะ กรุณา มุทิตา สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ มานะ อิสสา มัจฉริยะ กุกกุจจะ ถีนะ มิทธะ ที่เรียกว่…

เนื้อหาเกี่ยวกับอุเบกขาและสังขารุเบกขาที่ปรากฏในวิสุทธิมรรค แบ่งประเภทของอุเบกขาออกเป็นหลายชนิด รวมถึงการนำสมาธิและวิปัสสนามาใช้ในการควบคุมความรู้สึกและการวางเฉย ผลของการฝึกปฏิบัติตามหลักแนวคิดทางพุทธ

…ิยะ อิสาระ อโณคัปปะ โลกะ โมทะ มิจฉาทิฏฐิ เหล่านี้เป็นเนื้อมามโดยรูปองตน สังขาร ๔ คือ ฉันทะ อธิโมกข์ อุทธัจจะ มนสิการ นี่เป็นอาวปะ [ อรรถาธิบายอุตุสังขังโลกมูลข้อ ] อรรถาธิบายในอุตุสังขังเหล่านี้ บัณฑิตพึงทรงด…

ในบทนี้พูดถึงอุตุสังขังที่เกี่ยวข้องกับสังขาร ๑๓ ประเภทในโลก พร้อมทั้งอธิบายถึงวิญญาณเดวที่ ๑ และแนวความคิดเกี่ยวกับความเป็นอายและความไม่อาย รวมถึงอภิฤกษะโบตัตปะ ซึ่งเป็นแนวคิดที่สื่อถึงความสงบและความ

…าคามิรนี้นั่ง ณ อาสนะนั้นนั่นเอง หรือ โดยสนิทสนม ยอมทำโยคะเพื่อตบูชาภติ ๔ เพื่อคลายราศ ฎ์ ระกา มานะ อุทธัจจะ อวิชชา มิให้หลุด ท่านอิทธิฤทธิ์ ฯ ล ะ และโพชฌงค์ให้ชุมชนกันแล้ว ยิ่งเสียสังขารนั้นแหละ ด้วยอาณ (กำห…

เนื้อหานี้กล่าวถึงอรหันต์และผลของการบรรลุธรรม ซึ่งอธิบายเกี่ยวกับอันสัมปุตด้วยอนาคามิริรแรและความเป็นโอปปาติกะที่ไม่กลับไปสู่โลกอื่น ด้วยอำนาจปฏิสนธิ์ ผู้ปฏิบัติจะต้องปฏิบัติด้วยความระมัดระวังและเข้าถ

…ว่าให้ ลำบากเพราะเหตุนี้แหละ. ๒. สักกายทิฎฐิ วิจิตฺฉนา สีลพผรามาส กมารคา ปฏิมา ตา รูปาอะ อุปปา มานะ อุทธัจจะ อวิชา.

เนื้อหาเกี่ยวกับการให้เหตุผลถึงทุกข์และการอยู่ร่วมกันในพระคาถา พระจุฬปทุรุกา อธิบายถึงการดำเนินชีวิตที่ทำให้เกิดความลำบาก รวมถึงการเข้าใจความเป็นจริงของการติดตามของทุกข์ผ่านพระคาถาและประสบการณ์ชีวิตขอ

…องต่ำเบืองสูงหมดสิ้น คือ ตั้งแต่สักกาย-ทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส ราคะ ปฏิฆะ รูปาวะ อรูปาวะ มานะ อุทธัจจะ อวิชชา ละได้หมด สิ้นเชื่อไม่เหลือ เศษ ตัดขาดเหมือนตาลยอุดด้วน ไม่มีการอกขึ้นมาอีก ตัดกระแสตนหายขาด …

บทความนี้พูดถึงการบรรลุพระนิพพาน โดยการตัดขาดจากสังโยชน์และการหลุดพ้นจากอาสวะ ผ่านการชำระศิลให้บริสุทธิ์ ซึ่งเป็นพื้นฐานที่สำคัญในการพัฒนาสมาธิและปัญญา การเข้าใจในหลักไตรลักษณ์ระบบนี้ช่วยให้เราสามารถป

…บกลางได้แก่ (๔) กามฉันทะ ความพอใจในมาก (๒) พายบาท ความคิดด้วย (๓) นีมนิทะ ความหดหู่และเชื่อมซึม (๔) อุทธัจจะ- กุกกุจจะ ความฟุ้งซ่านและร้อนใจ (๕) วิจิกิจา ความลังเลสงสัย ปริวาส หมายถึง อุปบิวก คือความสงสัจจากอ…

เนื้อหาเกี่ยวกับคำสอนในพระพุทธศาสนาและความสำคัญของการมีผู้นำในการดูแลทุกข์สุขของประชาชน ทั้งในระดับชุมชนและวัด เพื่อสร้างความมั่นคงในการบรรลุธรรม สอดคล้องกับคำสอนในการเจริญภาวนาและช่วยให้คนรุ่นหลังนำค

…ปร่ง เพราะถ้า พยาบาทเมื่อไรจะทำให้ใจ เราเสื่อมคุณภาพของใจ 3. ถีนมิทธะ ได้แก้ ความท้อถอย หงอยหรือ 4. อุทธัจจะ ดั่งแก่ ความฟุ้งซ่าน รำคาญใจ ถ้าเราอยู่ในช่วงที่มีเรื่องฟุ้ง ฟังจัง คิดไป สารพัด ทำให้ไม่ตั้งใจแต่ใ…

ความผูกพันที่ทำให้เราไม่สามารถก้าวไปข้างหน้า สืบเนื่องจากความโลภ ความโกรธ ความท้อถอย และความฟุ้งซ่านที่เกิดขึ้นในจิตใจ ตามพระพุทธศาสนา มีทั้งหมด 5 ประการที่ทำให้เราติดอยู่ในนิรันดร์ เหล่านี้ต้องการการ

…มีเดินสมบัติพึงอริยสัจจ 4 ทำนองเดียวกันนั้นต่อไปถึงขีดสุด ละกิเลสได้อัก 5 คือ รูปาราคะ อรูปาระ มาโน อุทธัจจะ อวิชชา จึงเลื่อนขึ้นจากพระอนาคามี เป็นพระอรหันต์

เนื้อหานี้กล่าวถึงความเชื่อมโยงระหว่างดวงธรรมและกายต่างๆ ในการกำจัดกิเลสอสังวาส โดยอาศัยธรรมกายเป็นหลักในการบรรลุถึงอริยะสัจจ 4 ที่นำไปสู่วิถีแห่งการหลุดพ้นจากกิเลสตามลำดับชั้น ทั้งนี้ การพัฒนาจากพระโ

กิเลสได้อีก ๕ คือ รูปากคะ อ รูปากะ มานะ อุทธัจจะ อวิตกะ วิจิกิจฉา ซึ่งเลื่อนขึ้นจากพระอนาคามี เป็นพระอรหันต์ จิตของพระองค์บริสุทธิ์ถึงพ่อ ปราศจากกิเ…

บทความนี้กล่าวถึงการกำจัดกิเลสจำนวน 5 ประการที่ส่งผลต่อการพัฒนาจิตให้ถึงความบริสุทธิ์และการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า รวมถึงการสร้างบารมีและแสดงธรรมเพื่อประโยชน์ผู้อื่น พระองค์มีธรรมภายในที่สำคัญในการเป็นผ

…คามีเดินสมาบัติเพ่งอิสร้ส 4 ทำนอง เดียวกันนั้น ต่อไปยังดีสุดละกิเลสได้อีก 5 คือ รูปรา และ ราคะ มานะ อุทธัจจะ อวิชชา จึงเลื่อนขึ้นจากพระอนาคามีเป็น

บทความนี้สำรวจการเชื่อมโยงระหว่างการกำจัดกิเลสและการฝึกสมาบัติในคัมภีร์พุทธโบราณ เช่น การออกแบบการหายใจระดับต่างๆ และการทำความเข้าใจนิสาสวาต ซึ่งสำคัญต่อการรู้ทางธรรม สาระสำคัญยังอยู่ที่การทำความเข้าใ