เรื่องพระ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 5 / 34

…ระกอบความเชยชิดด้วยความยินดีในกาม เพราะว่าผู้ไม่ประมาท แล้วเพ่งพินิจอยู่ ย่อมบรรลุสุขอันไพบูลย์. ๕. เรื่องพระมหากัสสปเถระ [๑๙] ปมานํ อปฺปมาเทน ปญฺญาปาสาทมารยุท ปพฺพตฏโจว ภุมฺมฏฺเฐ ยทา นทติ ปณฺฑิโต อโสโก โสกินี…

บทคาถานี้เน้นถึงความสำคัญของการไม่ประมาท โดยกล่าวถึงพาลที่มีปัญญาน้อยและการรักษาความไม่ประมาทเหมือนทรัพย์ที่ประเสริฐ ทั้งนี้เมื่อไรที่บัณฑิตลดละความประมาทได้ จะสามารถเห็นและเข้าใจธรรมชาติของชีวิตได้ชั

…ีปกติ เห็นภัยในความ ประมาท ย่อมเผาสังโยชน์ ทั้งละเอียดและหยาบไป ดุจไฟเผาเชื้อ มากและน้อยไปฉะนั้น ๔. เรื่องพระติสสเถระผู้มีปกติอยู่ในนิคม สนฺติ รุกฺขา หริตปตฺตา, ทุมาเนกผลา พหู กสฺมา นุ สุกเข โกลาเป สุวสฺส นิรโ…

ในพระธรรมบทที่กล่าวถึงภิกษุผู้มีความไม่ประมาทนั้นได้เสนอให้เห็นความสำคัญของการมีสติและการไม่ประมาทในการดำเนินชีวิต ในเรื่องราวเกี่ยวกับพระติสสเถระที่มีปกติในนิคม มีการเปรียบเทียบความไม่ประมาทกับไฟที่เ

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๓๔) ต. จิตตวรรควรรณนา ๑. เรื่องพระเมฆิยเถระ ผนทน์ จปล์ จิตต์ อุชิ กโรติ เมธาวี วาริโชว ถเล ขิตฺโต ปริมนท ท่ จิต ทุรกฺข์ ทุนนิวารย์ อุส…

เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของการฝึกฝนจิตใจให้มีความมั่นคงและควบคุมได้ สิ่งนี้มีความยากลำบากเหมือนกับการควบคุมปลาในน้ำ โดยพระเมฆิยเถระได้เสนอมุมมองเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมเพื่อให้จิตใจหลุดพ้นจากความวุ่นวาย

…ละเอียดยิ่งนัก มัก ตกไปในอารมณ์ตามความใคร่, (เพราะว่า) จิตที่คุ้มครองไว้ได้ เป็น เหตุน่าสุขมาให้ ๔. เรื่องพระภาคิไนยสังฆรักขิตเถระ [๒๗] ทูรงฺคลํ เอกจร อสรีร์ คุทาสย์ เย จิตติ สญฺญเมสสนฺติ โมกฺขนฺติ มารพนธนา ชน…

บทความนี้พูดถึงการฝึกจิตที่ค่อนข้างยาก และการควบคุมจิตเพื่อนำไปสู่ความสุข การระมัดระวังในการคิดและอารมณ์ตามความใคร่เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้เราห่างไกลจากข้อผูกพันที่ทำให้ตกไปในบ่วงแห่งมาร ส่งผลให้จิตที่

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๓๖) ๕. เรื่องพระจิตตหัตถเถระ [๒๔] อนวฏฐิตจิตฺตสุส สทฺธมฺนํ อวิชานโต ปริปุลวปสาทสฺส ปญฺญา น ปริปูรติ อนวสฺสุตจิตฺตสฺส…

คาถาธรรมบทนี้อธิบายถึงความสำคัญของจิตที่มั่นคงและปัญญาในการเข้าใจพระสัทธรรม โดยระบุว่าความกลัวไม่มีแก่ผู้มีจิตใจที่ปราศจากราคะและโทสะ และควรฝึกฝนสิกขาเพื่อความรู้และสันติสุข ของผู้ประพฤติธรรม สามารถทำ

… อันเปรียบด้วย นคร, พึงรบมารด้วยอาวุธคือปัญญา พึงรักษาความชนะที่ชนะแล้ว และพึงเป็นผู้ไม่ติดอยู่. ๗. เรื่องพระปูติคัตตติสสเถระ [๓๐] อจิร์ วตย์ กาโย ฉุฑโฑ อเปตวิญญาโณ ปฐวี อธิเสสฺสติ นิรต ว กลิงคร่ ไม่นานหนอ กาย…

คาถาธรรมบทนี้สอนเกี่ยวกับการเข้าใจความจริงของกายและจิต โดยเปรียบกายกับหม้อและจิตกับนคร ผู้รู้ควรใช้ปัญญาเป็นอาวุธในการต่อสู้กับมารและรักษาความชนะ พระปูติคัตตติสสเถระเตือนว่ากายจะต้องคืนสู่แผ่นดินและวิ

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๓๘) ๔. เรื่องพระโสไรยเถระ [๓๒] น ต์ มาตา ปิตา กริยา อญฺเญ วาปิ จ ญาตกา สมมาปณิหิต จิตต์ เสยฺยโส นํ ตโต กเร. มารดาบิด…

คาถาธรรมบทภาค๑-๘ (๔๑) ๒. เรื่องพระเถระผู้เจริญมรีจิกัมมัฏฐาน [๓๔] เผนปม กายมิม วิทิตวา มรีจิธมุม อภิสมฺพุธาโน เฉตวาน มารสฺส ปปปฺผกานิ …

ในคาถาธรรมบทนี้ มีการเรียนรู้และเจริญมรีจิกัมมัฏฐาน โดยพระเถระนั้นได้รู้แจ้งถึงกายว่าเปรียบเสมือนฟองน้ำ และยังมีการระบุถึงชีวิตของสัตว์ที่ไม่มีนิมิต นอกจากนี้ ยังมีการอธิบายถึงความทุกข์และการเลือกเก็บ

…เหตุนั้นได้บ้าง; ส่วนบุคคลใดเป็นคนโง่ มีความสำคัญว่า ตนเป็นบัณฑิต บุคคลนั้นแล เราเรียกว่า “คนโง่ ๕. เรื่องพระอุทายีเถระ [๔๔] ยาวชีวมฺปิ เจ พาโล น โส ธมฺม วิชานาติ ปณฺฑิต ปยิรุปาสติ ทพฺพี สูปรส์ ยถา. ถ้าคนพาล เ…

ศาลาธรรมบทนี้เน้นการแยกแยะบุคคลที่มีปัญญาและบุคคลที่โง่เขลา บุคคลที่มองว่าตนเองเป็นบัณฑิตโดยที่เขาไม่รู้และไม่เข้าใจธรรมชาติของชีวิตจะเป็นคนโง่ ในขณะที่บุคคลที่สามารถเรียนรู้จากบัณฑิตแม้เพียงช่วงสั้น

…้อนในภายหลัง เป็นผู้เอิบอิ่ม มีใจดี ย่อมเสวยผลของกรรมใด, กรรมนั้นแล อันบุคคลทำแล้ว เป็น กรรมดี. ๑๐. เรื่องพระอุบลวรรณาเถรี [๕๔] มธุวา มญฺญตี พาโล ยาว ปาป์ น ปจฺจติ ยทา จ ปจฺจติ ปา อถ (พาโล) ทุกข์ นิคจฺฉติ คนพา…

เนื้อหาพูดถึงผลของกรรมที่ดี, การไม่ไปทุคติ, การเป็นพระปัจเจกพุทธะ, และคำสอนเกี่ยวกับชีวิตในด้านบวก รวมถึงการไม่ติดอยู่ในกามซึ่งเป็นแนวทางในพุทธศาสนา. เรียกร้องให้เข้าใจว่า กรรมดีนำมาซึ่งความสุขและเป็น

คาถาธรรมบท JHMIAO-๘ (๕๙) ๑๔. เรื่องพระสุธรรมเถระ ๕๘] ปุเรกุมาร จ ภิกขุสุ อสนฺต์ ภาวมิจฺเฉยฺย อาวาเสสุ จ อิสสริย์ มเมว กตมญฺญนฺตฺ ปูชา ปรกุ…

บทความนี้นำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับพระสุธรรมเถระและพระวนวาสีติสสเถระ ซึ่งให้ข้อคิดเกี่ยวกับความสำคัญของศีลและการบูชาในชุมชน ศีลเป็นหัวใจสำคัญของชีวิตที่นำไปสู่ความเคารพและบูชาในสังคม โดยมีการเปรียบเปรยถ

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๖๒) 5. บัณฑิตวรรควรรณนา ๑. เรื่องพระราธเถระ [50] อลีนจิตต์ นิสสาย ปหฎฐา มหตี จมู โกสล เสนาสนตุฏฐิ ชีวคฺคาห์ อคาหยิ; เอวํ นิสสยสมฺปนฺโน ภ…

เนื้อหาในบทนี้กล่าวถึงพระราธเถระในศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ โดยกล่าวถึงการเจริญกุศลธรรมของบัณฑิตที่มีความเพียรและมุ่งหวังจะบรรลุธรรม สื่อถึงถึงการปล่อยวางสังโยชน์และบรรลุธรรมเป็นแดนเกษมในที่สุด นอกจากนี้ยังพ

…มจากธรรมของ อสัตบุรุษ, ผู้นั้นแล ย่อมเป็นที่รักของสัตบุรุษทั้งหลาย, ไม่เป็นที่รักของพวกอสัตบุรุษ ๓. เรื่องพระฉันนเถระ [59] น ภเช ปาปเก มิตฺเต น ภเช ปุริสาธเม ภเชถ มิตฺเต กลยาเณ ภเชถ ปุริสุตฺตเม. บุคคลไม่ควรคบป…

คาถาธรรมบทนี้นำเสนอหลักการเลือกคบคนที่มีปัญญา โดยเน้นว่าควรจะเลือกคบผู้ที่สามารถชี้โทษและนำไปสู่การเติบโตในชีวิต เช่น บัณฑิตที่มีปัญญา รวมถึงการหลีกเลี่ยงการคบหาผู้มีอัธยาศัยไม่ดี เช่น อสัตบุรุษ โดยกล

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๖๔) ๔. เรื่องพระมหากัปปินเถระ [๖๓] ธมฺมปีติ สุข เสติ วิปฺปสนฺเนน เจตสา อริยปุปเวทิเต ธมฺเม สทา รมติ ปณฺฑิโต. บุคคลผู…

คาถาธรรมบทนี้ประกอบด้วยบทเรียนที่มีคุณค่าในธรรม โดยเสนอการเรียนรู้จากประสบการณ์ของพระมหากัปปินเถระและบัณฑิตต่างๆ ผ่านบทกวีที่มีความหมายลึกซึ้ง ซึ่งชี้ให้เห็นถึงการปฏิบัติธรรมและการอบรมตัวเองในแนวทางที

…หลาย หา ใช่ผู้ปรารถนากามบ่นไม่, บัณฑิตทั้งหลาย อันสุขหรือทุกข์ถูกต้องแล้ว ย่อมไม่แสดงอาการขึ้นลง ๔. เรื่องพระเถระผู้ตั้งอยู่ในธรรม ๖๘] น อตฺตเหตุ น ปรสฺส เหตุ น ปุตฺตมิจฺเฉ น ธนํ น รฏฐ์ น อิจฺเฉยฺย อธมฺเมน สมิ…

บทความนี้เป็นการอภิปรายเกี่ยวกับคาถาธรรมบทที่ครอบคลุมถึงความประพฤติของบัณฑิตในทางธรรม เช่น การไม่ปรารถนากาม, การรักษาศีล, และการตั้งอยู่ในธรรม บัณฑิตไม่ทำบาปเพื่อประโยชน์ตนเองและไม่หวังผลทางโลก ในการฟ

…ันถึงแล้ว หาความ เศร้าโศกมิได้ หลุดพ้นแล้วในธรรมทั้งปวง ผู้ละกิเลสเครื่องร้อยรัดทั้ง ปวงได้แล้ว. ๒. เรื่องพระมหากัสสปเถระ [๒๒] อุยยุญฺชนฺติ สตีมนฺโต น นิเกเต รมนฺติ เต โอกโมก ชทนฺติ เต. ห์สาว ปลุลล์ ทิตฺวา ท่า…

ศาลาธรรมบทภาค ๑-๘ นำเสนอคำสอนที่สำคัญในพระพุทธศาสนา โดยมีการพูดถึงเรื่องราวของหมอชีวกที่แสดงถึงการหลุดพ้นจากความเศร้าโศก และพระมหากัสสปเถระที่สะท้อนถึงการมีสติและการละความห่วงใยในโลก ช่วยให้ผู้ศึกษาเข

คาถาธรรมบท TIA๑-๔ (๖๙) ๓. เรื่องพระเพฟัฏฐสีสเถระ [๒๓] เยส สนฺนิจฺจโย นตฺถิ เย ปริญญาตโภชนา สุญฺญโต อนิมิตโต จ อากาเสว สกุนตานํ วิโมกฺโข…

เนื้อหานี้กล่าวถึงคาถาธรรมบทที่เชื่อมโยงกับธรรมะโดยเฉพาะเรื่องของการไม่ยึดติดในโภชนะและการดับทุกข์ โดยยกตัวอย่างบุคคลที่สามารถบรรลุถึงความว่างและไม่มีการยึดถือ สื่อถึงการปฏิบัติธรรมอย่างลึกซึ้งที่เข้า

…ล้วฉะนั้น, แม้เหล่าเทพเจ้า ย่อมกระหยิ่มต่อภิกษุนั้น ผู้มี มานะอันละแล้ว ผู้หาอาสวะมิได้ ผู้คงที่ 5. เรื่องพระสารีบุตรเถระ [๗๖] ปฐวีสโม โน วิรุชฺฌติ อินฺทขีลูปโม ตาทิ สุพฺพโต รหโทว อเปตกทุทโม สํสารา น ภวนฺติ ตา…

บทนี้กล่าวถึงคุณลักษณะและความสำคัญของภิกษุที่มีความสงบและมั่นคงในจิตใจ เปรียบเทียบภิกษุกับม้าอันได้รับการฝึกดี และการภาวนาให้ถึงความพ้นทุกข์ โดยเชื่อมโยงแนวคิดของพระสารีบุตรและพระติสสเถระในการดำเนินชี

คาถาธรรมบท JHMIAO-๘ (๗๑) ๔. เรื่องพระขทิรวนิยเรวตเถระ [๒๔] คาเม วา ยทวารญฺเญ นินเน วา ยทิ วา ถเล ยตฺถ อรหนฺโต วิหรติ, นํ ภูมิรามเณยยกนติ …

คาถาธรรมบทนี้กล่าวถึงพระอรหันต์ที่อาศัยอยู่ในสถานที่ต่างๆ เช่น บ้าน ป่า หรือที่ลุ่ม โดยที่สถานที่เหล่านั้นถูกมองว่าเป็นภูมิสถานน่ารื่นรมย์ สำหรับบุคคลที่สามารถล่วงทุกข์หรือเครื่องข้องทั้งสองคือบุญและบ

คาถาธรรมบท JHMIAO-๘ (๗๓) ๒. เรื่องพระทารุจีริยเถระ [๔๒] สหสฺสมปิ เจ คาถา อนตฺถปทสญฺหิตา เอก์ คาถาปท์ เสยฺโย ย์ สุตฺวา อุปสมฺมติ. หากว่า ค…

คาถาธรรมบทนี้ได้พูดถึงความสำคัญของการฟังคาถาที่มีประโยชน์เพียงคำเดียวมากกว่าคาถาหลายพันคำที่ไม่มีจุดมุ่งหมาย และชี้ให้เห็นว่าทุกคนไม่ว่าจะเป็นบุรุษหรือสตรีสามารถเป็นบัณฑิตได้ ในทุกสถานะของชีวิต เมื่อม