เสียง : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 14 / 81

…ธรรมชาติอย่างหนึ่งที่เกิดขึ้นและฝังแน่น อยู่ในใจของคนเรามาตั้งแต่เกิด ถ้ามีกามคุณ ๕ คือรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส มาเร้าใจ กิเลสก็จะกำเริบฟูขึ้น ปกคลุมจิตใจให้มืดตื้อ มืดมิด นั่นคือถ้าไม่ถูกสิ่งเร้ากระตุ้น …

บทนี้กล่าวถึงธรรมชาติของใจคนตั้งแต่เกิดว่ามีความใสสว่างและประภัสสร แต่กิเลสที่เกิดขึ้นตั้งแต่เกิดจะทำให้ใจมืดหมอง เมื่อเข้าใจธรรมชาติแล้ว การแก้ปัญหาจะต้องเริ่มที่สาเหตุจริง โดยใช้กระบวนการปฏิรูปอย่าง

…ู ก็เพราะอายตนะ ภายในทั้ง 5 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ เป็นทางเปิดรับ อายตนะภายนอกทั้ง 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และ ธรรมารมณ์ (อารมณ์ที่รู้ด้วยใจ) อายตนะภายในจึงเป็นเสมือน “ประตู” ที่เปิดรับบุคคล…

บทความนี้เกี่ยวกับการทำความเข้าใจคำศัพท์ที่สำคัญในพระดำรัส ซึ่งพูดถึงอายตนะภายในและภายนอก รวมถึงคำว่า 'ทวาร' ที่หมายถึงประตูรับรู้ของอารมณ์ทั้งห้า การเห็นรูปด้วยจักษุจะต้องประกอบด้วยจักษุ รูป และใจ กา

…ิเบื้องต่ำ “สมาธิเบื้องต่ำ” คือ สภาวะที่ใจสงบ ปราศจากอารมณ์ ทั้ง 5 หรืออายตนะภายนอก 5 อันได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ นิวรณ์ ๕ จึงเริ่มสงบระงับ ใจจึงรวมเป็น หนึ่ง เกิดเป็นดวงสว่าง ๆ ดังที่…

บทความนี้นำเสนอประเภทของสมาธิในพระพุทธศาสนา ซึ่งแบ่งออกเป็น ๒ ระดับ ได้แก่ สมาธิเบื้องต่ำที่เกิดจากการสงบระงับของนิวรณ์ ๕ และสมาธิเบื้องสูงที่นำไปสู่การบรรลุฌานทั้ง ๔ โดยเฉพาะความสำคัญของการทำใจให้เป็

…ละอารมณ์ ไม่ให้ติดกับจิต ตัวอย่างเช่น เวลานอน หากมีอารมณ์อย่างใดอย่าง หนึ่งใน 5 อย่าง (รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ธรรมารมณ์) ติด อยู่กับจิตจนเปลื้องไม่ออก หรือที่เรียกว่า “สละอารมณ์ไม่ได้” เราก็จะนอนไม่หลับ…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับการทำสมาธิทั้ง ๒ ระดับจากคำพูดของหลวงพ่อวัดปากนํ้า ที่ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการสละอารมณ์เพื่อให้จิตสงบและหลุดจากการตรึงในอารมณ์ต่าง ๆ หากเราไม่สามารถสละอารมณ์ได้ จะทำให้จิตไ

…ลก ถึงแม้ว่าพระสิทธัตถะราชกุมาร จะได้รับการปรนเปรอให้ได้รับความสุขทางโลกเพียบพร้อมด้วย รูป รส กลิ่น เสียง อันเลอเลิศ แต่ก็ไม่ได้ทรงมัวเมาด้วยพระปัญญาธิคุณอันยิ่งใหญ่ กลับทรงพิจารณาสภาวะที่แท้จริงของโลก ของ…

พระสิทธัตถะราชกุมารได้รับการปฏิบัติอย่างดีจากพระราชบิดา แต่แม้จะมีความสุขทางกามารมณ์ พระองค์ยังคงพิจารณาความจริงของชีวิต ความแก่ และการเกิดขึ้นที่ไม่หลีกเลี่ยงได้ โดยทรงเห็นว่าคนที่อยู่ในความสุขหลายคน

…ที่ผิดเพื่อให้ได้มาในสิ่งที่ปรารถนา และวัตถุกาม หมายถึง วัตถุอันน่าใคร่น่าปรารถนามี 5 อย่าง คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส กรรม แปลว่า การกระทำ หมายถึง การกระทำทางกาย ทางวาจา และทางใจ ทั้งดีและชั่ว วิบาก แป…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับการทำความเข้าใจในสังสารวัฏ ซึ่งเกิดจากกิเลสที่ส่งผลต่อการกระทำของสัตว์ที่ทำให้เกิดผลกรรมตามมา โดยยกตัวอย่างจากเรื่องราวของพระอังคุลิมาลที่ได้รับการเปลี่ยนแปลงจากการสั่งสอนของพร

…บุรุษ ใดๆ ผู้มีจิตกำหนัดก้าวล่วงไม่ได้ 6. พระมารดาของพระโพธิสัตว์มีลาภมาก บริบูรณ์ด้วยกามคุณ 5 (รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ) 7. พระมารดาของพระโพธิสัตว์ไม่มีโรค มองเห็นพระโพธิสัตว์ในพระครรภ์เหมือนเห็นเส้นด้…

บทความนี้นำเสนอคุณสมบัติทั้ง 10 ประการ ของพระโพธิสัตว์ ผู้มุ่งมั่นในการตรัสรู้ โดยเน้นถึงความเมตตาและการช่วยเหลือผู้อื่น ทั้งยังสำรวจธรรมดาที่พระโพธิสัตว์ต้องเผชิญขณะสร้างบารมีเพื่อเป็นพระสัมมาสัมพุทธ

เจ้าชายสิทธัตถะผู้เพียบพร้อมด้วยกามคุณทั้งรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส เป็นชีวิตที่สมบูรณ์พร้อม ยิ่งด้วยโลกิยทรัพย์ ใคร่ปรารถนาสิ่งใดย่อมได้สมพระทัย หลังจากที่เจ้า…

เจ้าชายสิทธัตถะทรงมีชีวิตที่เปี่ยมไปด้วยสุข จนเมื่อได้เห็นเทวทูตทั้ง 4 ทรงเริ่มเบื่อหน่ายสิ่งที่เป็นอยู่ จึงสละราชสมบัติ เพื่อค้นหาความหลุดพ้น เสด็จออกจากพระราชวังแม้จะมีสิ่งล่อใจมากมาย ในช่วงบั้นปลาย

…1) พูดเรื่องความมักน้อยในกามคุณ 5 ประการ ไม่พูดเรื่องมักมากในกามคุณ 5 ประการ อันได้แก่ รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ที่ผ่านเข้ามาทาง ตา หู จมูก ลิ้น และกาย 2) พูดเรื่องความพอใจตามมีตามได้ในสิ่งของของตนที่ได้ม…

ติรัจฉานกถา 32 ประการถูกมองว่าเป็นอุปสรรคต่อการปฏิบัติและการศึกษาในทางธรรม โดยเฉพาะเมื่อพูดถึงความดีของผู้มีอำนาจหรือทรัพย์สิน วิคคาหิกกถา คือถ้อยคำที่ทำให้เกิดการทะเลาะวิวาทและโทษทั้งในทางปริยัติและป

…่ในทางกาม บางทีเรียกว่า “กามราคะ ความคิดในกาม” คือ มีความพอใจในกามคุณทั้งห้า อันได้แก่ รูป รส กลิ่น เสียง และสัมผัสทางกายอันน่าปรารถนา น่าใคร่ น่าพอใจ ในเพศที่ตรงกันข้าม หรือแม้แต่เพศเดียวกัน เมื่อมีมากย่อ…

บทความนี้กล่าวถึงกามฉันทะ หมายถึง ความรักในทางกามที่เกิดจากความพอใจในกามคุณทั้งห้า ซึ่งสามารถทำให้จิตใจกระวนกระวายและทุกข์ได้ พยาบาท ถือเป็นความคิดหรือความรู้สึกไม่ชอบใจ ที่เกิดจากโทสะและอาจส่งผลต่อจิ

…ดในทางเพศ ไปจนถึงความใคร่ ความปรารถนาอยากได้ ในเรื่องอาหาร ที่อยู่อาศัย เครื่อง นุ่งห่ม ของเล่น ชื่อเสียง เป็นต้น กามฉันทะนี้ สำหรับนักปฏิบัติธรรมถือว่าเป็นสิ่งที่ทำให้การปฏิบัติไม่ได้ผล ในข้อนี้มีเหตุการณ…

บทความนี้สำรวจถึงความสำคัญของการหลีกเลี่ยงกามในทางพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างจากคำสอนของพระพุทธองค์ในมหาสัจจกสูตร มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ เพื่ออธิบายว่าผู้ใดที่ยังข้องอยู่ในกาม ไม่ว่าจะทำความเพียรหนักเ

…แปลว่า การกำหนด ฉะนั้น สุภนิมิต จึงแปลว่า “การกำหนดว่าสวยงาม” ในที่นี้หมายถึงการกำหนดในรูป รส กลิ่น เสียง และสัมผัส ทางกายของเพศที่ตรงกันข้ามหรือในเพศเดียวกัน ว่าดี ว่าสวยงาม เช่น การกำหนดว่างามในรูปร่างกา…

กามฉันทะเกิดจากสาเหตุหลักสองประการคือ สุภนิมิต ซึ่งหมายถึงการกำหนดว่าสวยงามในรูปร่างและการมีตัวตนที่น่าสนใจ และอโยนิโสมนสิการ ซึ่งเป็นการคิดโดยไม่ใช้ปัญญาที่ทำให้หลงติดกับความรู้สึกว่าสิ่งที่ไม่ถาวรเป

…ความคิดไม่แยบคายนับเป็นสาเหตุสำคัญ เพราะการที่คนรับอารมณ์อย่างใดอย่างหนึ่ง ไม่ว่าจะเป็นรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ความรู้สึกหรือเวทนาที่เกิดขึ้นนั้น ย่อมปรากฏเป็นอาการอย่าง ใดอย่างหนึ่ง คือ สุข ทุกข์ ไม่สุข…

บทความนี้เน้นถึงความสำคัญของความคิดในการสร้างอารมณ์ของเรา รวมถึงความเชื่อมโยงระหว่างความต้องการในสิ่งสวยงามและการยึดติดที่เกิดจากอารมณ์ นอกจากนี้ยังว่าถึงวิธีการแก้ไขกามฉันทะตามคัมภีร์ที่ส่งเสริมให้เร

…กที่พอใจ ด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น แม้ว่ากามจะก่อให้เกิดความสุข ความพอใจ ต่อเมื่อเราได้รับรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ที่เรา ปรารถนาและพอใจ แต่เมื่อว่าโดยโทษของกามนั้นมีมากมายหลายประการ ในพระไตรปิฎกก็ได้กล่าวถึ…

เนื้อหานี้เสนอวิธีการพิจารณาโทษของกามเพื่อคลายกามฉันทะ โดยเน้นถึงความสุขที่มีน้อยและความทุกข์ที่มากของกาม เทคนิคที่เสนอคือการมองเห็นความทุกข์ที่เกิดขึ้นจากการแสวงหาความสุขทางกาม เช่น ทุกข์จากการทำงานเ

…ารได้หลายรูปแบบ เช่น ความอิจฉาริษยา ความรำคาญ ความหงุดหงิด ความโกรธ ฯลฯ ที่มีทั้ง ความไม่พอใจต่อรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ทางกาย และความคิดทางใจ ความไม่พอใจ หรือความรำคาญที่เกิดขึ้นนี้เอง เมื่อเกิดขึ้นกับเ…

อาการความโกรธเกิดจากจิตที่ร้อนรน อาจส่งผลเสียต่อทั้งตัวเราและผู้อื่น โดยเฉพาะเมื่อมีโทสะ คิดทำลาย ซึ่งอาจลุกลามจนเกิดความพยาบาทเมื่อไม่สามารถทำลายทันที ความไม่พอใจที่เกิดขึ้นแม้เพียงเล็กน้อยสามารถจุดช

…ยใจ เป็นที่รัก ที่เจริญใจใน โลก ตัณหาเมื่อบุคคลจะละย่อมละเสียได้ที่นี้ เมื่อจะดับ ย่อมดับที่นี้ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ เป็นที่รักที่เจริญใจในโลก ตัณหา เมื่อบุคคล จะละ ย่อมละเสียได้ที่นี้ เมื…

เนื้อหานี้กล่าวถึงกัมมัฏฐานและการปฏิบัติที่สำคัญในพระไตรปิฎก โดยอธิบายถึงทุกขสมุทัยและทุกขนิโรธ การละตัณหา และวิธีการปฏิบัติที่นำไปสู่ความดับทุกข์ในโลก มีการเน้นถึงการใช้ประสาทสัมผัสต่างๆ ในการเข้าถึง

…งหนอ” 5) เอกัคคตา คือ ความที่จิตเป็นสมาธิ แน่วแน่ในอารมณ์เดียว ไม่คำนึงถึงอารมณ์อื่น มีรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัสใดๆ ทั้งสิ้น ถ้าจิตยังฟุ้งซ่านหรือมีอารมณ์เป็นสอง หรือยังไม่แนบแน่นในอารมณ์เดียว จิตก็ยังไม่ร…

บทความนี้สำรวจความรู้สึกปีติห้าชนิดที่เกิดขึ้นในระหว่างการปฏิบัติสมาธิตามหลักพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะความปีติที่ซาบซ่านและความสุขที่เกิดจากอารมณ์ที่ตั้งมั่นในความสงบ ปีติทั้งห้าสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในการ

…งตามศัพท์หมายถึง สัญลักษณ์หรือเครื่องหมายซึ่งใช้กับสมาธิอันเกิดจากอายตนะภายนอกร่างกาย (รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ธรรมารมณ์) กับอายตนะภายใน (ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ) ทั้ง 2 อย่าง ตาม คัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ …

เนื้อหาเกี่ยวกับอารมณ์และนิมิตในสมาธิ ซึ่งอารมณ์หมายถึงสิ่งที่จิตกำหนดและตรงกับนิมิต นิมิตแบ่งเป็น 3 ประเภทคือ บริกรรมนิมิต อุคคหนิมิต และปฏิภาคนิมิต โดยบริกรรมนิมิตหมายถึงการเลือกอารมณ์เพื่อฝึกสมาธิ

…่นเอง ในทำนองเดียวกัน นักปฏิบัติ ผู้ต้องการทรมานจิตที่คุ้นเคยอยู่กับอารมณ์ต่าง ๆ ภายนอก มานาน มีรูป เสียง กลิ่น รส เป็นต้น ต้องพรากจากอารมณ์ มีรูป เป็นต้น นั้นเสีย แล้วเข้าไปสู่ป่า โคนไม้ หรือเรือนว่าง แล้…

บทความนี้กล่าวถึงแนวทางการเลือกสถานที่เพื่อการเจริญอานาปานสติ โดยเสนอให้เลือกเสนาะสนะที่เป็นป่า โคนไม้ หรือเรือนว่าง ซึ่งเป็นที่สงัด ปราศจากสิ่งรบกวน ทำให้การฝึกสมาธิง่ายขึ้น เหตุผลที่แนะนำมี 3 ประการ

…ายใจเข้าออก นั้นคือ เมื่อใส่ใจถึงลมหายใจเข้าออกอยู่ * สัญญา ความจำได้หมายรู้ คือ หมายรู้ไว้ซึ่ง รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัสและอารมณ์ที่เกิดกับใจ * เวทนา คือ ความเสวยอารมณ์, ความรู้สึกสุข ทุกข์ ไม่สุขไม่ทุกข์…

บทนี้เน้นการศึกษาเกี่ยวกับการกำหนดลมหายใจเข้าออกเพื่อทำให้กายสังขารสงบและเข้าสู่ระดับฌานที่แตกต่างกัน ตั้งแต่การทำจิตให้สงบผ่านการหายใจเข้าออก จนถึงการรู้สึกถึงปีติและสุขในระดับฌานที่ 2 และ 3 พร้อมทั้