หน้าหนังสือทั้งหมด

การฝึกอานาปานสติเพื่อความสงบ
143
การฝึกอานาปานสติเพื่อความสงบ
…ถึงระดับอัปปนาสมาธิ ต้องหาสถานที่ที่สงบสงัด เช่น เรือนว่าง ในถ้ำ โคนต้นไม้หรือในป่าที่ไม่มีผู้ใดหรือเสียงรบกวน แม้แต่เสียงเพลง เสียง อึกทึกอื่น ๆ เป็นสิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง เพราะเสียงเป็นปฏิปักษ์ต่อฌาน เมื่อ…
การเจริญอานาปานสติเพื่อให้จิตสงบถึงระดับอัปปนาสมาธิ จำเป็นต้องเลือกสถานที่ที่สงบและหลีกเลี่ยงเสียงรบกวน ในระหว่างการนั่งสมาธิควรตั้งกายให้ตรงและหายใจอย่างช้า ๆ ตระหนักถึงลมหายใจเข้าออก การนับลมหายใจ…
การเจริญอรูปฌานในพระพุทธศาสนา
100
การเจริญอรูปฌานในพระพุทธศาสนา
…่เนื่องจาก ร่างกายทั้งสิ้น เพราะมีร่างกายจึงมีตัณหา เช่น ความอยากในอาหาร ความอยากเสพกาม อยากได้ รูป เสียง กลิ่น รส และสัมผัสที่ดี อันเป็นสิ่งนำความทุกข์ประการต่าง ๆ มาให้ สำหรับร่างกายเองนั้น ก็เกิดมาจากสิ…
การเจริญอรูปฌานในพระพุทธศาสนาเป็นฐานะสำคัญในวิปัสสนา หรือการเห็นที่ถูกต้อง โดยที่ผู้ปฏิบัติสามารถหลุดพ้นจากมิจฉาทิฏฐิได้ แม้ว่าจะมีบุคคลบางกลุ่มที่แม้จะบรรลุฌานก็ยังยึดติดในทิฏฐิที่ไม่ถูกต้อง การปฏิบั
การพิจารณาอาหารเพื่อบรรเทาความยึดติดและทุกข์
121
การพิจารณาอาหารเพื่อบรรเทาความยึดติดและทุกข์
…ที่สุด เช่น การไม่รู้จัก สำรวม อินทรีย์ ลุแก่อำนาจความปรารถนา ความอยากได้ ความติดใจชอบใจ ยินดีในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ที่ไม่ควร ไม่เหมาะสม เพราะผัสสาหารที่ได้รับเหล่านั้นจะนำทุกข์ ภัย โทษมาให้ ถ้าไม่รู…
อาหารชนิดต่างๆ เช่น ผัสสาหาร, มโนสัญเจตนาหาร และ วิญญาณาหาร นำพาให้เกิดทุกข์ ไม่ต่างจากกพฬิงการาหาร การไม่รู้จักสำรวมอาจทำให้จิตตกเป็นทาสของความปรารถนา เมื่อติดใจในอาหารและสิ่งต่างๆ อาจทำให้เกิดกรรมดี
การเจริญอาหาเรปฏิกูลสัญญาเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
123
การเจริญอาหาเรปฏิกูลสัญญาเพื่อเข้าถึงพระธรรมกาย
…ิกูลสัญญา 1. ไม่ยินดีในรสอาหาร บริโภคเพียงเพื่อดำรงชีวิตอยู่ 2. ละกามคุณ 5 ได้ (กามคุณ 5 ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส) 3. เห็นความเกิดดับของรูปขันธ์ ความเกิดดับของรูปกายในคนที่เกิดจากอาหาร ความ เกิดดับ…
ในคัมภีร์วิสุทธิมรรคได้อธิบายวิธีการเจริญอาหาเรปฏิกูลสัญญาเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย โดยเริ่มจากการพิจารณาความเป็นปฏิกูลของอาหารจนจิตสงบไปยังอุปจารสมาธิ จากนั้นน้อมอาหารเป็นบริกรรมนิมิตเพื่อเข้าถึงอัปป
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
33
ประเภทของกิเลสในพระพุทธศาสนา
…นไม่มีกำหนด เจริญรุ่งเรืองไม่มีที่สิ้นสุด มี 4 อย่าง คือ 1. กามาสวะ ติดใจแสวงหากามคุณทั้ง 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส และการสัมผัส 2. ภวาสวะ ชอบใจยินดีในอัตภาพของตน ชอบใจอยากได้ในรูปภพ อรูปภพ 3. ทิฏฐาสวะ เห็น…
บทนี้นำเสนอประเภทของกิเลสตามคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งแบ่งออกเป็น 9 หมวด โดยชี้แจงรายละเอียดของแต่ละประเภท ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, และประเภทอื่นๆ ที่มีผลต่อจิตใจและนำไปสู่ความทุกข์ สรุปเป็นหมวดต่างๆ รวม
กรรมและการให้ผลกรรมในทางปฏิบัติ
68
กรรมและการให้ผลกรรมในทางปฏิบัติ
…ระกูลจะหุ้มซ้อนอยู่ภายใน เห็น จำ คิด รู้ ของแต่ละ กาย เมื่อใจออกจากศูนย์กลางกายไปรับรู้รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัสหรือธรรมารมณ์ ตามฐาน ต่าง ๆ แล้วกลับมากระทบ เห็น จำคิด รู้ ทำให้กิเลสที่นอนเนื่องอยู่ในใจซึ่ง…
การศึกษาเรื่องกรรมต้องเริ่มจากการทบทวนกิเลสซึ่งเป็นต้นเหตุของกรรมและวิบาก ภายในประกอบไปด้วยอวิชชาและสังโยชน์ต่างๆ กิเลสสามตระกูล ความโลภ ความโกรธ และความหลงเรียกว่าเป็นอนุสัยกิเลส คำว่า ปริยุฏฐานกิเลส
การปล่อยวางและการเห็นอารมณ์อย่างรู้เท่าทัน
109
การปล่อยวางและการเห็นอารมณ์อย่างรู้เท่าทัน
…ปสฺส์ ผู้ที่เห็นอารมณ์งาม รูปารมณ์ก็ดี สัทธารมณ์คันธารมณ์ รสารมณ์ โผฏฐัพพารมณ์ ผู้เห็นอารมณ์งาม รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ นั่นแหละ เรียกว่า สุภานุปสฺส์ ผู้เห็นอารมณ์งามอยู่ ไม่สำรวมใน อินทรีย์ท…
บทความนี้พูดถึงการปล่อยวางอารมณ์ที่เกาะติดและการเห็นอารมณ์งามในมุมมองต่าง ๆ การเข้าใจหลักการสำคัญในการไม่ยึดติดในอารมณ์สามารถนำไปสู่การใช้ชีวิตอย่างมีสติมากขึ้น โดยอ้างอิงถึงคาถาที่มีความหมายในการดำเน
การปล่อยเบญจขันธ์ทั้ง 5
113
การปล่อยเบญจขันธ์ทั้ง 5
…ะก็เริ่มต้นสำรวม ตา หู จมูก ลิ้นกาย ใจ เลยทีเดียว สำรวมระวังไว้ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ในเวลาที่รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์มา กระทบ คอยระวังไว้ สำรวมไว้ให้ดี เมื่อระวังให้ดีแล้ว สละความยินดียินร้…
เนื้อหาเกี่ยวกับการปล่อยเบญจขันธ์ทั้ง 5 ซึ่งเป็นวิธีการเพื่อหลุดพ้นจากการยึดติดในสังขาร โดยเฉพาะการสำรวมระวังตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เพื่อให้สามารถสละความยินดีและความไม่ยินดีออกไป จากนั้นต้องมีความขยัน
การเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาเป็นมนุษย์เทวดา
118
การเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาเป็นมนุษย์เทวดา
…ขันธ์ 5 เป็นของไม่ดี ไม่งาม เป็นของหนักจริง ๆ 2. สำรวม ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ในเวลาที่รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส (โผฏฐัพพะ) ธรรมารมณ์ มากระทบ ไม่ให้ความชอบไม่ชอบกระทบได้ 3. ต้องขยันหมั่นเพียร 4. ต้องมีศรัท…
บทความนี้กล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาไปสู่การเป็นมนุษย์เทวดา โดยการบวชหรือรักษาศีล เพื่อเข้าถึงกายมนุษย์ละเอียดและกายทิพย์ รวมถึงการปฏิบัติธรรมเพื่อปล่อยขันธ์ 5 ซึ่งเป็นการลดการยึดมั่นถือมั่น
การรับรู้ทางประสาทสัมผัสและอายตนะ
129
การรับรู้ทางประสาทสัมผัสและอายตนะ
…อา ปสาทรูป 5 คือ ประสาทตา ประสาทหู ประสาทจมูก ประสาทลิ้น ประสาทกาย ซึ่งได้สัมผัสกับสิ่งเร้า คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัสทางกาย แล้วเป็นปัจจัยให้เกิดการนึกคิดไปตามที่ได้สัมผัสมานั้น 6.3.3 อายตนะภายนอก (พาห…
เนื้อหาพูดถึงการรับรู้ทางประสาทสัมผัสทั้งห้าคือ ตา หู จมูก ลิ้น และกาย ที่ได้รับการสนับสนุนจากธาตุทั้งสี่ ได้แก่ ปฐวี อาโป เตโช และวาโย ที่ช่วยให้ชีวิตดำเนินไปอย่างมีความหมาย โดยการสัมผัสกับสิ่งเร้าภา
การเชื่อมต่อของอายตนะและผลของการรับรู้
132
การเชื่อมต่อของอายตนะและผลของการรับรู้
…หรือเชื่อมต่อกับอายตนะที่เรียกว่าสี จึงมีการเห็นสี อายตนะที่เรียกว่าหู เชื่อมต่อกับอายตนะที่เรียกว่าเสียง จึงมีการได้ยินเกิดขึ้น อายตนะที่เรียกว่าจมูก เชื่อมต่อกับอายตนะที่เรียกว่ากลิ่น จึงมีการรู้กลิ่นเกิ…
…ารเชื่อมต่อระหว่างอายตนะที่เรียกว่า ตา หู จมูก และอื่น ๆ กับผลที่เกิดขึ้น เช่น การเห็น สี การได้ยิน เสียง และการรู้กลิ่น นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความสำคัญของอายตนะภายในและภายนอกในการกระตุ้นให้เกิดจิตและเจตสิกท…
อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
133
อายตนะ 12 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
…ำว่า อายตนะ ไว้ว่า หมายถึง ดึงดูด หรือบ่อเกิด ท่านกล่าวว่า “บ่อเกิดของตาดึงดูดรูป บ่อเกิดของหูดึงดูดเสียง บ่อเกิดของจมูกดึงดูดกลิ่น บ่อเกิด ของลิ้นดึงดูดรส บ่อเกิดของกายดึงดูดสัมผัส บ่อเกิดของใจดึงดูดธรรมา…
บทความนี้เสนอความหมายของอายตนะตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี โดยแบ่งอายตนะออกเป็น 2 ประเภท คือ โลกายตนะที่ดึงดูดสรรพสัตว์ไปตามภพภูมิ และธัมมายตนะที่ดึงดูดสรรพสัตว์ที่หมดกิเลส โดยอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่า
ธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา
145
ธาตุ 18 ประการในพุทธศาสนา
…รูปที่มากระทบจักขุ ก็เป็นธาตุวิญญาณธาตุที่แล่นไปรับรู้รูปที่มากระท นัยน์ตา ก็เป็นธาตุ หู ก็เป็นธาตุ เสียงที่มากระทบหู ก็เป็นธาตุ วิญญาณธาตุที่แล่นไปรับรู้เสียงที่มากระทบ หู ก็เป็นธาตุ จมูก ก็เป็นธาตุ กลิ่น…
…บ่งออกเป็นพวกใหญ่ๆ สี่สิบเจ็ดพวกตามลักษณะอาการ ธาตุเหล่านี้ช่วยในการรับรู้สิ่งต่างๆ รอบตัว เช่น แสง เสียง กลิ่น รส สัมผัส และอารมณ์ โดยแต่ละธาตุมีความสัมพันธ์กับวิญญาณของมนุษย์ จึงเป็นองค์ประกอบที่สำคัญในค…
บทที่ 8 อินทรีย์ 22
158
บทที่ 8 อินทรีย์ 22
…ย์ ความเป็นใหญ่ของตา มีหน้าที่รับสี ได้แก่ จักขุปสาทรูป เป็นรูปธรรม 2. โสตินทรีย์ มีหน้าที่เอาไว้รับเสียง ได้แก่ โสตปสาทรูป เป็นรูปธรรม 3. ฆานินทรีย์ มีหน้าที่เอาไว้รับกลิ่น ได้แก่ ฆานปสาทรูป เป็นรูปธรรม 4…
…์ประกอบของอินทรีย์ 22 ได้แก่ จักขุนทรีย์, โสตินทรีย์, ฆานินทรีย์, และชิวหินทรีย์ ที่รับรู้ได้ทั้งสี เสียง กลิ่น และรสตามลำดับ สำหรับผู้ที่ต้องการศึกษาเพิ่มเกี่ยวกับธรรมชาติทางจิตนี้ สามารถดูข้อมูลเพิ่มเติ…
การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์
173
การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์
8.5 การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์ 22 และมนะ อินทรีย์ 22 สามารถจัดแบ่งได้ทั้งหมด 5 หมวด ดังนี้คือ 1. หมวดที่เป็นอายตนะ ได้แก่ อินทรีย์ 6 ประกอบด้วย จักขุ โสตะ ฆานะ ชิวหา กายะ 2. หมวดที่เป็นภาวะ ได้แก่ อินท
…นทรีย์สามารถจัดประเภทได้เป็น 5 หมวด ได้แก่ อินทรีย์อายตนะ 6 ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้โดยการมองเห็น เสียง กลิ่น รส รูปร่าง และการสัมผัส. อินทรีย์ภาวะ 3 เกี่ยวข้องกับเพศ ชายหญิงและชีวิต. อินทรีย์เวทนา 5 มีส…
ประเภทของทุกข์ในพระพุทธศาสนา
190
ประเภทของทุกข์ในพระพุทธศาสนา
…ะ 9. อัปปิเยหิ สัมปโยคทุกข์ คือ ความต้องประสบกับสิ่งอันไม่เป็นที่รัก กล่าวคือ อารมณ์ ทั้ง 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส และสัมผัส หากมิได้เป็นที่พึงปรารถนา มิได้เป็นที่รักที่ชอบใจ ครั้นเมื่อประสบอารมณ์นั้นก็ย่อ…
เนื้อหานี้นำเสนอประเภทต่างๆ ของทุกข์ตามหลักธรรมในพระพุทธศาสนา ซึ่งรวมถึงโสกทุกข์ที่เกิดจากความสูญเสีย, ปริเทวทุกข์ที่เกิดจากการร้องไห้และการคร่ำครวญ, ทุกข์ที่เกิดจากความเจ็บปวดทางกาย, โทมนัสทุกข์ที่เก
สมุทัยอริยสัจ: เหตุแห่งทุกข์
192
สมุทัยอริยสัจ: เหตุแห่งทุกข์
…จำแนกออกเป็น 3 ประเภทด้วยกัน คือ 1. กามตัณหา ความดิ้นรนทะยานอยากในกามคุณ ความใคร่ในกามคุณ 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ อันน่าใคร่ น่าปรารถนา น่าพอใจ ทำให้จิตใจดิ้นรนแส่หา เมื่อได้แล้วก็ ติดอยู่ สยบอยู…
บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับสมุทัยอริยสัจ ซึ่งหมายถึงเหตุแห่งทุกข์ โดยเฉพาะความเข้าใจในตัณหาที่มี 3 ประเภท ได้แก่ กามตัณหา (ความอยากในกามคุณ), ภวตัณหา (ความอยากเป็น), และ วิภวตัณหา (ความอยากไม่เป็น) ซึ่งล
ตัณหา 3 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
193
ตัณหา 3 ตามทัศนะของพระมงคลเทพมุนี
…ได้ให้ความหมายแตกต่างไปจากทางปริยัติ โดย ท่านมีทัศนะดังนี้ กามตัณหา หมายถึง ความอยากได้ รูป รส กลิ่นเสียงสัมผัสในกามภพ ท่านอธิบายไว้ว่า กามตัณหา อยากได้กาม อยากได้รูป ได้เสียง ได้กลิ่น ได้รส ได้สัมผัส นั่น…
…ิบายตัณหา 3 ประการ คือ กามตัณหา, ภวตัณหา, และ วิภวตัณหา โดยกามตัณหาหมายถึง ความอยากได้ในรูป รส กลิ่นเสียงสัมผัสเช่นในกามภพที่นำไปสู่การเกิดในรอบของการต่อสู้เพื่อความต้องการนี้ ในขณะเดียวกัน ภวตัณหาเป็นความ…
องค์แห่งปฏิจจสมุปบาท
212
องค์แห่งปฏิจจสมุปบาท
…ร แต่ในจิตตสังขารเป็นสังขารได้ทั้ง 3 ประการ 3. วิญญาณ หมายถึง ความรู้แจ้งอารมณ์ต่าง ๆ อันได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ทางกาย และสัมผัสทางใจ ตามติดให้เกิดการรับรู้ต่าง ๆ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ วิญญา…
ปฏิจจสมุปบาท ประกอบด้วย 12 องค์ที่สำคัญ ได้แก่ อวิชชา (ความไม่รู้), สังขาร (ความคิดปรุงแต่งและการแสดงออก) และวิญญาณ (การรู้แจ้งอารมณ์ต่าง ๆ) ซึ่งมีการจำแนกไว้เพื่อให้ง่ายต่อการศึกษา นอกจากนี้ยังมีการส
ความเข้าใจเกี่ยวกับเวทนาและตัณหา
215
ความเข้าใจเกี่ยวกับเวทนาและตัณหา
…มแดนที่เกิดแล้ว มี 6 ประการ คือ 1. รูปตัณหา (ความทะยานอยากได้ในรูป) 2. สัททตัณหา (ความทะยานอยากได้ในเสียง) 3. คันธตัณหา (ความทะยานอยากได้ในกลิ่น) 4. รสตัณหา (ความทะยานอยากได้ในรส) 5. โผฏฐัพพตัณหา (ความทะยา…
…คราะห์เวทนาที่แบ่งเป็น 2 ชนิด ได้แก่ เวทนาทางกายและเวทนาทางใจ ตัณหาที่เกิดขึ้นแบ่งเป็นต่าง ๆ ตามรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ และธรรมารมณ์ พร้อมแนะนำการแยกประเภทความยึดมั่นในอารมณ์ เช่น กามุปาทาน ทิฏฐปาทาน แ…