เหตุ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 219 / 294

…ัติไว้ หมาใช้ชนเทียนบัญญัติไม่ คณให้ (ทาน) คนฉลาดรับ (ทาน)." ภูฏาสามัญสูตรว่า "ชนะเหล่ใด เงอคือหลง เหตุนี้ชนเหล่านั้น ชื่อว่า คนเณอ คือบุคคลผู้ลง." [ทานวัตถุ ๑๐] [๕] ว่าา อนุญาติกาลฤดูถูกา ความว่า มีเท…

เนื้อหานี้พูดถึงคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับทานในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะทานวัตถุ ๑๐ ได้แก่ ข้าว น้ำ ผ้า ยาน ดอกไม้ ของหอมและที่นอน พร้อมกับคำอธิบายเกี่ยวกับความหมายและการใช้ในปริบทต่าง ๆ ที่สำคัญ เช่น การที่

…ี้สงเคราะห์คํานามหนามและอวเสนต้นเข้า ด้วย พระอรรถกถาจารย์ กล่าวว่าระตปาหุ เพรำทำรียาวา ถึงจึงว่าเป็นเหตุให้สำเร็จการเดินทาง เพราะเป็นเครื่องป้องกันทุกสิ่งเพราะฝนและแดด ด้วยเหตุนี้ พระอรรถกถาจารย์จึงกล่าวว…

เนื้อหาเกี่ยวกับมังคลัตถทีปนิสมะ อธิบายถึงการเดินทางที่มีการใช้รองเท้าและการป้องกันจากสภาพอากาศ เช่น ฝนและแดด โดยอาศัยอุปกรณ์ที่เหมาะสมสำหรับการส่องแสง เนื้อหาได้กล่าวถึงความสำคัญของน้ำมันและอุปกรณ์ต่

…เพื่อโสดาบัติมรรคโดยแท้." [๓] อุทกาฯว่านี้ว่า "สมบัติมหลายอย่างอพุทธพูน คือ ย่อมเจริญด้วยคุณชาตินี้ เหตุนั้น คุณชาตินี้ ชื่อว่า ทักขิมา (เป็น ๑, อง. ฉุก. ๒๙/๒๔. ๒ มิน. ปุ. ๔/๑๑๓

เนื้อหาเกี่ยวกับการตีความฉัพพาควาสูตร มีการอธิบายเกี่ยวกับองค์คุณ ๖ และการให้ทานที่นำไปสู่การบรรลุเจตนา การวิเคราะห์คำต่างๆ และความสำคัญของการให้ในทางพระพุทธศาสนา แสดงถึงความเชื่อในศาสนาและการปฏิบัติอ

…้ ประสงค์เอาไทยธรรม สองขวา อิติ อูฏฺฐิตา ความว่า เกิดขึ้นจากนี้ ราอันธ์ปลุกหดหย่อมคำกัดด้วยธรรมมั่น เหตุนี้นั้นชื่อว่าราคินะ (เป็นเครื่องกำจัดรณะ) คือปฏิปทาเป็นเหตุุำ่กัดระยะ ด้วยเหตุนี้ พระอรรถากถาจึงกล่…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการสร้างบุญจากการบริจาคและไทยธรรมที่มีความสำคัญต่อการเป็นเครื่องเจริญแห่งสมบัติ โดยใช้คำว่า ทุกขิน เพื่ออธิบายถึงความทะลุเข้าในธรรมแน่นอนและการลดระยะเวลาของรณะ ซึ่งมีการอ้างถึงพระอรร

…ทษ วัดกฏ (ของกิน) แม่เพียงคำครึ่งคำที่คอดให้แล้ว ก็ไม่ทรงถือเอา เพราะไม่สามารถใบอันให้ผลตามมุ้งหมาย เหตุวามที่ท่านทำที่พอเก่าว่าต้องการไม่บูรุ่นณ์ กษาทานใด บุคคลหวังเฉพาะผลโดยไม่ต้องเป็นต้นว่า บุญอันสำเร…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับหลักการและลักษณะของการให้ทานในพระพุทธศาสนา รวมถึงอานิสงส์ที่เกิดจากการทำดี เช่น การบริจาคที่ไม่ได้มาจากอำนาจของความกลัวหรือความรัก การรดสัตว์ส่งผลดีต่อผู้ให้ การทำทานในรูปแบบต่

…ที่สุด แม้การถืซนะ อันเป็นส่วนแห่งการครัฃ้สรู้ ยอมเป็นอุปนิสัยแห่งการบรรลุรื่อยมรรตะ ฉนั้นเหมือนกัน เหตุนี้ ปฏิทานี้แม้บ่วง พระผู้พระภาคตรัสว่า “เป็นข้อปฏิบัติเพื่อ้องการโลภัฏผล.” บรรดาปิฏกกิ ทำพวกเหล่านั…

เนื้อหานี้พูดถึงอุบาสกที่ตั้งอยู่ในศีลและการปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับศีล 10 รวมถึงการถวายสัปทาฬิ การบรรพชา และการอุปสมบท ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการบรรลุธรรมและหลุดพ้นจากวัฏทุกข์ โดยใช้หลักปฏิบัติและความตั

…วัตถุกงใหม่กว่า ศีล๕ ของอุบาสกเช่นนั้น ๆ คือ ความสำรวมกายวาจาอันอันชอบสมบัติ (สราณคาม) สนับสนุนแล้ว เหตุ นั้น ท่านที่ให้ในอุบาสกสติ๕ นั้นจึงผลมากกว่าแล้ว ท่านที่ให้แก่ อุบาสกผู้มีศีล ๑๐ มีผลมากกว่านั้น. จ…

เนื้อหาเกี่ยวกับผลบุญที่เกิดจากการให้ในชีวิตตามหลักพระธรรม มีการอธิบายความสำคัญและระดับของศีลที่แตกต่างกัน รวมถึงผลจากการปฏิบัติที่แตกต่างกันไปตามระดับของการสำรวมกายวาจา และการบรรลุธรรมของผู้ปฏิบัติ ม

…ว่าเป็นของรให้ บรรทามายก็ ๓ จำพวกนั้น บุคคลชื่อว่าเป็นจุดกาส เพราะเป็นไปในอำนาจวัตถุที่ตน บริโภคเอง เหตุที่ดูกันว่ารอบงำ ให้ชื่อว่าเป็นจุดกาส เพราะเป็น ไปในคำบวา แห่งวัตถุที่ตนไม่ให้แก่ชนเหล่าอื่น นับเช่น…

เนื้อหาพูดถึงการจำแนกประเภทของทายกในบริบทของทาน โดยมีการอธิบายถึง 3 ประเภท ได้แก่ ทาสแห่งทาน, สหายแห่งทาน และนายแห่งทาน ซึ่งมีความหมายและความสำคัญต่างกันในอรรถกถา โดยเฉพาะการทำความเข้าใจถึงคำว่า 'ทาน'

…็นไปด้วยกัน เพราะไป คือ เที่ยว ร่วมกัน ภาวะแห่งผู้เที่ยวไปร่วมกันนั้นชื่อ สหายทาน คือเป็นไป ด้วยกัน เหตุนี้น่ะ พระอรรถกถาจึงกล่าวว่า 'สหทวี เอกวิภาคว่า อทิสสุต' คำอย่างหนึ่ง นาว่า อิสสุต ได้แก่ ผู้นครเครื…

เนื้อหาเกี่ยวกับการให้และคุณธรรมในฐานะทายกและทานบดีในมังคีดกติกา มุ่งให้ผู้อ่านเข้าใจถึงการสร้างสรรค์ความดีผ่านการให้และการบริจาคในพระพุทธศาสนา โดยอธิบายถึงสถานะและความสำคัญของการเป็นผู้ให้ที่มีใจบริส

…ล้ว ยังทรงแก้กล้าให้คดีจีน. ชื่อว่าท่านที่ว่างในเขตอันดี ยอมให้วิบากในทิฏฐธรรม (ปัจจุบัน ทันตาเห็น) เหตุนี้น ผม

เนื้อหานี้เกี่ยวข้องกับพระพาหรมณิเทพสุกกูในอรรถกถาอันนิทนาม อังกุตตร-นิทาน โดยบรรยายถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นระหว่างการเดินทางไปยังบานครูชเน พร้อมกับเรื่องราวของเศรษฐีที่มี 2 คน ซึ่งแต่ละคนมีลั…

…ดี และแม่เรื่องอื่นจากนันก็ พึ่งนำรวม (สามก.). ในภัสชทาน. [๓๓] ผู้อาวุโปิจัย ๔ ย่อมได้สรุปอย่างนี้ เหตุนี้นั้น ทาน บุคคล พึงให้เป็นไปตามเอง, แม้ญาตามสกุล (กี) ไม่พึงตัดเสีย. เพราะแม้ยัญฯนันก็มีผลมากเหมือ…

…โดยมีการสรุปเกี่ยวกับความสำคัญของการให้ทานในพระพุทธศาสนา และเจตคติที่ควรมีต่อการให้ โดยยกตัวอย่างจากเหตุการณ์ในอดีตของผู้มีศีล ซึ่งจะมีผลในการสืบทอดและให้ความสำคัญเกี่ยวกับการเสริมสร้างจิตใจที่ดี และการส่…

…์แก่น เหล่าอื่น ชื่อธรรมทาน." [๒๒] จริงอยู่ ธรรมทานจัดเป็นดีสด ประเสริฐ ก็เพราะชานะ อมิสถานทั้งปวง เหตุนี้ พระผู้พระภาคเมื่อทรงแสดงธรรมแก่ ทั่วสักกะผู้เป็นจอมเทพดา จึงตรัสไว้ในตนหาวรรค ธรรมบทว่า :- "ธรร…

บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับธรรมทานซึ่งถูกยกย่องให้เป็นสิ่งที่มีคุณค่ามากที่สุดในบรรดา...เสนอว่า ความดีที่เกิดจากการถวายธรรมทานจะแสดงถึงความเป็นผู้มีอุปการะที่แท้จริง และการฟังธรรมที่ถูกต้องจะนำมาซึ

…และปราสาท เช่นกับโปลปราสาทตั้งหลายเสนแล้วถวายบ้าง แม้ว่าการบริจาคที่นาบิณฑบาตเศร้ปริวารวิหารทำ เพราะเหตุไร? เพราะว่า ชนทั้งหลาย เมื่อจะทำบุญเห็นปานนั้น ต่อพงษธรรมแล้ว จึงทำได้ ไม่ได้ฟัง กักทำไม่ ก็ว่าตัวเ…

ในพระพุทธศาสนา การถวายธรรมทานถือว่ามีคุณค่ามากกว่าการถวายบูชาประเภทอื่น แม้ว่าการเชิดชูด้วยข้าวและน้ำมันจะเป็นเรื่องสำคัญ แต่การฟังธรรมและการทำบุญที่ถูกต้องตามหลักธรรมยังเป็นสิ่งที่มีค่ามากกว่า พระพุท

…ื่อความตั้งมั่นแห่งพระศาสนา [๔๕ ] แต่อย่าไม่แสดงเป็นต้น ย่อมไปเพื่อความเสื่อมศูนย์ แห่งพระศาสนานั้น เหตุนี้ พระผู้พระภาคจึงตรัสไว้ในปัญจก- นิวัฏฐ อัคฺกฏีกาขั้นแล้วว่า "ภิทูงทุ่งหลาย ธรรม ๕ ประการ เหล่านี้…

ข้อความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการแสดงธรรมเพื่อความมั่นคงของพระศาสนา และความเสื่อมศูนย์ที่เกิดจากการไม่แสดงธรรม โดยอ้างถึงพระธรรมกถิกที่กำหนดธรรม ๕ ข้อสำหรับการแสดงแก่ชนอื่น เรียกร้องให้ภิกษุเล่าเรียนแ

…สว่า " จิตติ สมาธิตั หมายเอาะอรหัตนั้น." [๕๒] น๋อธรรถกถาแห่งมุตตสูตรนี้ว่า "มากว่า วิฤุตตานน ได้แก่ เหตุแห่งวิฤุตติ. ว่า ยฤต ควา่ ว่า ในเหตุแห่งวิฤุติใด." ภูมวิฤุตัตสูตรนี้ว่า "สองบทว่า ปฏิสุตฺ อานนุตสฺ ค…

มังคัตติสูตรา เป็นพระสูตรที่กล่าวถึงการแสดงธรรม โดยเฉพาะการล้างทุกข์และเพื่อการบรรลุอรหัต ในบทนี้มีการอธิบายถึงผู้ที่มีคุณสมบัติในการเข้าถึงอรหัต และความสำคัญของสมาธิในการบรรลุธรรม พระผู้มีภาคมีกล่าวว

… ปัจจัยแห่งสัทธิ เพราะสามารถจะจับความกังวลกระวายกายและ จิตได้ เพราะเมื่อบารจงง ผู้อื่นก็ย่อมสงบด้วย เหตุนัน พระอรธรถกถาอธิษฐานดังกล่าวอย่างนี้ว่า 'นามวาโปลติ' ดังนี้. สองบว่า สุขุ ปฏิโต ความว่า ย่อมได้นร่…

ข้อความนี้เน้นกระบวนการความเข้าใจและการเข้าถึงสมาธิในพระพุทธศาสนา โดยกล่าวถึงความรู้สึกและอารมณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อเข้าถึงธรรม เช่น ความอิ่มใจและความสุขที่เกิดจากการมีสมาธิ พระผู้มีพระภาคทรงแสดงให้เห็นว่

ประโยค ๕๕ - มั่งคลาดนี้เป็นแปล เล่ม ๓ หน้าที่ ๕๘ วิมุติ คือ การพ้นจากวิญญาณภูมิ ชื่อวิมุตตตะนะ เหตุํ นั้น พระอรรถถาถา จึงกล่าวว่า "วิมุตจารณภัณฑ์" พึงเห็นสนิทสนมว่า "การปรับธรรมและอภัยทาน พระผู้- พร…

บทความนี้กล่าวถึงความหมายของวิมุติซึ่งเกี่ยวข้องกับการพ้นจากวิญญาณภูมิและการที่พระผู้มีพระภาคเสนอว่าด้วยธรรมทานและอภัยทาน ที่จำเป็นสำหรับการหลุดพ้นต่อวิถีทางของมนุษย์ โดยจะมีการอภิปรายถึงการประยุกต์ใช

…คอันนี้ของคนานั้นเป็น สมุฏฐาน บันฑิตถึงเห็นว่า 'เป็นธรรมม' อีกอย่างหนึ่ง ธรรมชาติโดย ไม่ปราศจากธรรม เหตุนัน ธรรมชาตินั้น ชื่อว่าธรรมม ธรรมและ ความประพฤตินั้น เพราะเหตุนี้ ชื่อว่าธรรมจริงา."

…งบอกว่าการกระทำตามธรรมจริงๆ เป็นสิ่งที่ต้องคำนึงถึง นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงเจตนาในการกระทำซึ่งเป็นเหตุผลในการประพฤติธรรม โดยสรุปถึงความสำคัญของการประพฤติธรรมในชีวิตของพุทธบริษัท อ้างอิงจากบทเรียนในอรรถก…

…โยค ฯ มังคลิดลกนี้นี้แปล เล่ม ๓ หน้า ๖๐ [๕๕] การปะพฤติกรรมมัน บัญฑิตกล่าวว่่า "เป็นมนุคคล เพราะเป็นเหตุแห่งอธิษฐาน มีความเกิดในสุทธิสรรส์เป็นต้น. [บาลีแห่งสายเอกสูตร] เพราะเหตุนี้ พระผู้มีพระภาคเมื่อจะทร…

บทความนี้อธิบายถึงการปะพฤติกรรมของมนุษย์ในแง่ของธรรมจริยสมรอย โดยอิงจากคำสอนในพระไตรปิฎก ความสำคัญของการมีความละอายในพฤติกรรมและการประกอบคุณงามความดี มีการแบ่งธรรมจริยสมรอยทางกาย ทางวาจา และทางปัญญา โ

…ิม เล่ม ๓ - หน้าที่ ๖๔ มหาศาล ฯลฯ เวลาสัญญาณสัญญาณตะเป็นฐานะมืออยู่แล้ว คำนี้รากว่า นั้น มีอะไรเป็นเหตุ ? เพราะเหตุว่าบุคคลนี้ ยอมเป็นผู้พฤติ ธรรม ประพฤติดำรงเสมอ ด้วยประการอย่างนั้นแหละ ดูก่อนพราหมณ์ แล…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับการประพฤติดีธรรมในอุตตรนิกาย และความสำคัญของการมีความประพฤติดดีที่เป็นสาเหตุให้บุคคลบรรลุญาณศักดิ์สิทธิ์ที่เกิดจากการหลุดพ้นจากอาสะ โดยยกตัวอย่างคำอธิบายในอรรถกถาเพื่อให้เข้าใจ…