มังคลัตถิเปนี แปล เล่ม ๓ หน้า ๑๒ : หน้า 12/265

ประโยค ๕๗ มังคลัตถิเปนีแปล เล่ม ๓ หน้า ๑๒ เครื่องเจริญแห่งสมบัติ คือบุญที่สำเร็จด้วยการบริจาคและไทยธรรม อันเป็นเครื่องอุปกรณ์บุญนั้น แต่ในบทว่า ทุกขิน นี้ ประสงค์เอาไทยธรรม สองขวา อิติ อูฏฺฐิตา ความว่า เกิดขึ้นจากนี้ ราอันธ์ปลุกหดหย่อมคำกัดด้วยธรรมมั่น เหตุนี้นั้นชื่อว่าราคินะ (เป็นเครื่องกำจัดรณะ) คือปฏิปทาเป็นเหตุุำ่กัดระยะ ด้วยเหตุนี้ พระอรรถากถาจึงกล่าวว่า ราคา วินโยปฏิปฺปิฏฺฐิ ปฏิปุนา ดังนี้ [๔] อรรถกถา ปฐมวาร แห่งไตรอานิสงส์ ฐุตูบินาต อังครตนีกยว่า "ความหลังไหลแห่งบุญ ชื่อว่า บุญาสันหา อธิบายว่า ความเข้าถึงแห่งบุญ คำว่า กุลาสิณาท เป็นไวพจน์ ของคำว่า บุญญาสิณาท นั้น ก็ความหลังไหลแห่งบุญเช่นนั้น ชื่อว่า สุข- วิปาก เพราะอรรถว่า มีบวกเป็นสุข ความเกิดขึ้น ในสรรค์ชื่อว่า สักกะ ความหลังไหลแห่งบุญ ชื่อว่า สุตกัสสุตตนิกา เพราะอรรถว่า เป็นไปพร้อมเพื่อความเกิดขึ้นในวรรคร" ธุกปลฺุมวารณ์ว่า "แม้น้ำคือบุญ ชื่อว่าบุญสิ้นทา ญูญาณ ทั้งหลายที่บุคคลให้เป็นไปเป็นนายโดยไม่ขาด เรียกว่า ปุญญาสิณาท เพราะอรรถว่า เป็นเครื่องลังไหล." [๕] อรรถกถา พังค์ฤๅว่า "สองบทว่า ยุญฺญสุต สมุทท คือ ความบริบูรณ์แห่งทาน ทบทว่า สุตฺตา คือ ชื่อว่า สำรวมแล้ว