หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 125
125
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 125
…ว่า เป็นชวนดังนี้แล ฯ [แสดงจำนวนของจิต] คำว่า กุสลากุสลกุริยาจิตฺตานิ ได้แก่ จิตที่เป็นโลกิยกุศลและ โลกุตตรกุศล ๒๑ เป็นอกุศล ๑๒ โลกุตตรผลจิต ๔ และกิริยาจิต ที่เป็นไปในภูมิสาม ๑๘ฯ จริงอยู่ จิตมีโลกุตตรมรรคจิต…
เนื้อหาในหน้านี้กล่าวถึงการอธิบายขันธ์ที่เกี่ยวข้องกับจิตและธรรมชาติของอารมณ์ อธิบายถึงกาลที่เป็นอเหตุกะ รวมถึงความไม่มีอำนาจของปฏิสนธิกาลที่ส่งผลต่อความเป็นไปของจิตซึ่งให้ความเข้าใจในเรื่องของสันตีรณ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 134
134
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 134
…ดีอยู่ฯ ท่านอาจารย์ทำในใจว่า จิต ๒๐ ด้วยอำนาจ อกุศลจิต ๑๒ และชวนจิตเป็นญาณวิปยุต ๘ ไม่สามารถจะปรารภ โลกุตตรธรรมเป็นไป เพราะตนเป็นชวนจิตถึงซึ่งความมีอานุภาพเล็ก น้อย เพราะเหตุนั้น จึงเว้นโลกุตตรธรรม ๕ อย่างเส…
…การบำเพ็ญธรรม เช่น การบูชาพระเจดีย์และการแจกบิณฑบาต นอกจากนี้ยังกล่าวถึงอำนาจของอกุศลจิตในการปิดกั้นโลกุตตรธรรมและการยอมรับธรรมประการต่าง ๆ การปรารภอารมณ์ที่ต่างกันนั้นเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องเข้าใจเพื่อที่จะบรร…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
136
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ฺพาลมุพนานิ มีความว่า จิต ๖ มีธรรมทั้งปวงเป็นอารมณ์ (มี อารมณ์ได้ทุกอย่าง) ด้วยอำนาจกามาวจร มหัคคตะ โลกุตตระทั้งหมด และบัญญัติ ชื่อว่าแม้โดยประการทั้งปวงฯ อธิบายว่า แต่หามีอารมณ์ ทั้งปวงโดยเฉพาะส่วน เหมือนอก…
เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลี ที่อธิบายถึงการดำเนินจิตที่สัมปยุตด้วยอภิญญา โดยการพิจารณาอารมณ์ ณ กาลต่าง ๆ เช่น การฟังธรรม และการบริกรรม อีกทั้งยังพิจารณาถึงความสัมพันธ์ระหว่างอารมณ์กับจิตประเภท
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 144
144
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 144
…่อว่าบริกรรม อุปจาร อนุโลม และโคตรภู แล้วดับไป ในลำดับกามาวจรชวนะดับไปนั้นนั่นแล บรรดา มหัคคตชวนะและโลกุตตรชวนะ ๒๖ นั้น (มหัคคตชวนะ ๑๘ โลกุตตร ชวนะ ๘) ชวนะใดชวนะหนึ่ง ที่ 4 หรือที่ ๕ หยั่งลงสู่อัปปนาวิถี ตาม…
ในหน้าที่ 144 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงมโนทวารและผลของวิธีการจิต รวมทั้งการเจาะลึกไปยังภวังคบาต (จิตตกภวังค์) การเกิดของตทาลัมพนะ และการระบุชวนะที่เกิดขึ้นต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับญาณ ไม่ว่าจะเป็นก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
148
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา
…ระกอบด้วยทิฏฐิ ย่อมมีไม่ได้แก่พระเสขะทั้งหลาย ฯ ก็และปฏิฆชวนะ ย่อมมีไม่ได้แก่ บุคคลผู้เป็นอนาคามี ฯ โลกุตตรชวนะ ย่อมเกิดขึ้นแก่พระอริยบุคคล เท่านั้น ตามสมควรแก่ตน ฯ બૈ [สังคหคาถา] บัณฑิตแสดงวิถีจิตของพระอเสข…
…ริยาชวนะและอัปปนาชวนะที่มีต่อบุคคลในแต่ละประเภท รวมถึงการเข้าถึงวิบากและการแสดงถึงความต่างของบุคคลในโลกุตตรชวนะซึ่งเกิดขึ้นเฉพาะพระอริยบุคคลเท่านั้น นอกจากนี้ยังมีการระบุถึงการจำกัดการเข้าถึงต่าง ๆ ตามระดับจ…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาและวิเคราะห์
169
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาและวิเคราะห์
…ย่อมสำเร็จได้ในวิถีสมาบัติ ฯ บทว่า สุขปุญญมหา ความว่า อัปปนา ๒๓ ด้วยอำนาจฌานหมวด ๔ ที่เป็นโลกิยะและ โลกุตตระ เว้นผลอันเลิศ วิบาก และกิริยา เกิดต่อจากุศลชวนะทั้งคู่ที่ มีเหตุ ๓ ซึ่งสหรคตด้วยโสมนัส, อัปปนาปัญจ…
ข้อความนี้อธิบายเกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นไปที่การเกิดของกิริยาชวนะในรูปแบบต่าง ๆ และวิเคราะห์ผลทั้ง ๓ ที่เกิดในวิถีสมาบัติ เช่น สุขปุญญมหา อัปปนา ของกิริยาชวนะที่สั
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 183
183
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 183
…า ปฏิฆชวนาน จ ได้แก่ ชวนะที่ประกอบด้วย โทมนัสและกิริยาชวนะสหรคตด้วยวิจิกิจฉาประกอบด้วยทิฏฐิ ฯ คำว่า โลกุตตร ฯลฯ สมุปฺปชฺชติ ความว่า โลกุตตรชวนจิตทั้ง ๘ ดวง ย่อมเกิดขึ้นแก่พระอริยบุคคลผู้ตั้งอยู่ในมรรคและผลเท…
บทนี้กล่าวถึงการศึกษาถึงความเข้าใจในอภิธรรมเกี่ยวกับปฏิสนธิวิญญาณและคำว่า ทิฏฐิ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการศึกษาของพระขีณาสพและสภาพจิตของพระอริยบุคคลในมรรคและผล โดยเน้นช่วงสำคัญเกี่ยวกับการเข้าถึงความเป็นบุค
การวิเคราะห์จิตตามอภิธรรม
184
การวิเคราะห์จิตตามอภิธรรม
…นาจกามาวจรวิบากจิต อาวัชชนจิต และ โลกิยกุศลจิตอกุศลจิต ที่เหลือ เว้นจิต ๓๕ ด้วยอำนาจกิริยาชวนจิต ๑๘ โลกุตตรจิต "ทั้งหมดและมหัคคตวิบากจิต ตามสมควรแก่ความเป็นไปโดยไม่แปลก กันฯ บัณฑิตพึงเห็นสันนิษฐานว่า แต่โดยท…
เนื้อหานี้เสนอการวิเคราะห์จิตตามอภิธรรมที่กล่าวถึงอรหัตตผลจิตและความสามารถแห่งจิตในแง่มุมต่างๆ รวมถึงวิถีจิตของพระโสดาบัน, พระสกทาคามี, และพระอนาคามี โดยนำเสนอความแตกต่างระหว่างจิตแต่ละประเภทที่มีอำนา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - จิตในภพต่างๆ
185
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - จิตในภพต่างๆ
…็นต้น และจิตที่พ้นจากวิถีฯ ในอรูปภพมีได้ คือมี จิตได้ ๔๒ ด้วยอำนาจกามาวจรชวนจิต ๒๖ อรูปาวจรชวนจิต 4 โลกุตตรชวนจิต ๓ และมโนทวาราวัชชนจิตที่เหลือ เว้นจิต ๔๓ ด้วยอำนาจกามาวจรวิบากจิต ๒๓ ปฐมมรรคจิต รูปาวจรจิต ๑๕…
เนื้อหานี้กล่าวถึงจิตในภพต่าง ๆ ที่มีการพิจารณาและวิเคราะห์ตามอภิธัมมิติ โดยเฉพาะในกามภพและรูปภพ รวมถึงความแตกต่างของวิถีจิตในแต่ละภพ และการมีอยู่ของอนิฏฐารมณ์ในโลกแห่งวิบากจิต ซึ่งเป็นการแสดงถึงลักษณ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา – หน้า 316
316
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา – หน้า 316
…ะ อารมณ์ทั้ง ๒ และธาตุมี ๑๘ โดยลำดับแห่ง ภูมิทั้ง ๓ นั้นเกิด ฯ วัฏฏะเป็นไปใน พระนิพพาน ชื่อว่านิโรธ โลกุตตรมรรค ท่านเรียกว่ามรรค ฯ ธรรมที่สัมปยุตตด้วยมรรค ๆ และผล พ้นจากสัจจะ ๔ ฯ สัพพสังคหะ กล่าวไว้โดยประเภท…
…ขวาง โดยชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่างขันธ์และการเข้าถึงพระนิพพานที่มีอิทธิพลต่อวัฏฏะ มีการกล่าวถึงโลกุตตรมรรคและมรรคผลที่มีประโยชน์ต่อการหลุดพ้นจากสัจจะ ๔ และปัจจัยที่เป็นไปในภูมิ ๓ สรุปว่าการศึกษาอภิธรรมม…
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
344
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…ในบทว่า มคฺโค บัณฑิตพึงประกอบมัคคศัพท์อีกว่า มรรคที่กล่าวโดยชื่อว่านิโรธคามินี- ปฏิปทา ท่านเรียกว่า โลกุตตรมรรคฯ ธรรมเหล่านี้ คือ ธรรมมีผัสสะเป็นต้นที่ประกอบด้วยมรรค คือ ที่สัมปยุตด้วยมรรคที่เหลือนอกจากมรรคม…
เนื้อหาในบทนี้พูดถึงตัณหาเป็นเหตุสำคัญที่นำไปสู่ทุกข์และการสังเคราะห์ธรรมจากพระพุทธเจ้า มีการเน้นถึงมรรคและผลในการพ้นทุกข์ รวมถึงการเผยแพร่ธรรมเพื่อช่วยสัตว์ทั้ง 3 ประเภท โดยธรรมเหล่านี้มีความเชื่อมโย
การเจริญกรรมฐานและอัปปนาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
414
การเจริญกรรมฐานและอัปปนาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
…งอยู่ได้ด้วยอำนาจแห่งอัปปนาฯ สมาธิยังไม่ถึงความเป็นอัปปนา ตั้งอยู่โดยความเป็นอุปจาระอย่างเดียว ฯ แต่โลกุตตรสมาธิและ อรูปสมาธิที่ ๒ และที่ ๔ ย่อมถึงอัปปนาได้ แม้ในสภาวธรรม ด้วยอำนาจแห่งภาวนาพิเศษ ฯ จริงอยู่ โ…
บทความนี้เสนอแนวทางการเจริญกรรมฐานโดยมีกสิณเป็นต้น และวิเคราะห์ความสำคัญของการมีสมาธิและอัปปนาในการละกิเลส บรรยายถึงกรรมฐานที่มีลักษณะเฉพาะ เช่น อสุภกรรมฐาน และถึงวิธีการฝึกอบรมจิตเพื่อให้ถึงอัปปนาในร
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
432
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
…้แก่ อาศัยสังขารุเปกขาญาณนั้นๆ คำว่า อิทานิ อปุปนา อุปฺปชฺชิสสติ ความว่า ในขณะที่ควรกล่าวว่า บัดนี้ โลกุตตรมรรค กล่าวคือ อัปปนาจักเกิดขึ้น ฯ บทว่า ยงกิญจิ ได้แก่ บรรดาลักษณะ ๓ ที่ สังขารุเปกขากำหนด (ถือเอา) …
เนื้อหานี้อธิบายความสำคัญของญาณทัสสนะที่เกี่ยวข้องกับการรู้ไตรลักษณ์และการเห็นโดยประจักษ์ รวมทั้งการเข้าใจในลักษณะต่างๆ ของวิปัสสนาและการวางเฉยในสังขาร การวิเคราะห์ปรัชญานี้สามารถช่วยให้ผู้ศึกษาเข้าถึ
ปัญญาและความไม่ประมาทในบุญกิริยา
6
ปัญญาและความไม่ประมาทในบุญกิริยา
… การทำบุญทั้งหลาย อันเป็นไป ณ กาย วาจาจิต และกุศลสุจริตซึ่งเป็นไป ณ ๔ ภูมิ กามาวจร รูปาวจร อรูปาวจร โลกุตตร ทุกประการ อปฺปมตฺโต อุโภ อตฺเถ ทิฏฺเฐ ธมฺเม จ โย อตฺโถ บัณฑิตผู้ไม่ประมาทแล้ว ย่อมยึดประโยชน์ทั้ง ป…
…ความไม่ประมาทในบุญกิริยาและประโยชน์ที่มาจากการทำบุญในทั้ง 4 ภูมิ ได้แก่ กามาวจร รูปาวจร อรูปาวจร และโลกุตตร โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่มีปัญญาซึ่งจะสามารถยึดประโยชน์ในชีวิตนี้และในสัมปรายภพ เกี่ยวกับพระราช…
การปฏิบัติธรรมในวัยเจริญ
244
การปฏิบัติธรรมในวัยเจริญ
…กล่าวว่า ต้องแผ่นดินสูบ หากว่าในเวลาสามารถ เธอไม่ประมาทเช่นนั้น ก็น่าจะได้บรรลุธรรม พิเศษส่วนโลกิยะ โลกุตตระโดยควรแก่ปฏิปทา นี้มากลับจิตได้ในเวลาไม่ทันโอกาส จึงได้คลาด จากประโยชน์คุณที่ควรจะได้ควรถึงเช่นนี้ …
บทความนี้กล่าวถึงคำสอนของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เกี่ยวกับการไม่ประมาทในการทำกิจกรรมในเวลาที่เหมาะสม และข้อคิดจากคัมภีร์ชาดกที่สอนให้ควรเร่งรีบทำกิจกรรมที่สำคัญในช่วงเวลาที่เรามีความสามารถ เช่น การศึกษา
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
14
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
…กงขมาเนน ปวตฺติ อิท ตณฺหานิสสิต ฯ ย์ สีเลน สุทธีติ เอว์ สุทธิทิฏฐิยา ปวตฺตติ อิท ทิฏฐินิสสิต ฯ ยมปน โลกุตตร์ โลกิยญฺจ ตสฺเสว สมภารภูติ อิท อนิสสิตนฺติ เอว์ นิสสิตานิสสิตวเสน ทุวิธี ฯ ปญฺจมทุเกฯ กาลปริจเฉท์ ก…
บทความนี้พูดถึงการปฏิบัติตามวิสุทธิมรรคซึ่งเป็นหลักคำสอนทางพุทธศาสนา โดยจะเน้นไปที่การเข้าใจในตัวตนและการควบคุมจิตใจ การใช้ระเบียบในชีวิตประจำวันเพื่อให้เกิดความสุขตลอดจนการตั้งวิชาความรู้และการระมัดร
สีลนิทเทโส: ปฏิสมฺภิทาย
15
สีลนิทเทโส: ปฏิสมฺภิทาย
…รานิ วิตถาเรตพพานีติ ฯ เอว สปริยนตา ปริยนตวเสน ทุวิธี ฯ สตฺตมทุก ฯ สพฺพสฺปิ สาสน์ สีล โลกีย์ ฯ อนาส โลกุตตร์ ฯ ตตฺถ โลกีย์ ภววิเสสาวห์ โหติ ภวนิสสรณสุส จ สมภาโร ฯ ยถาห์ ฯ วินโย ส่วรตถาย สวโร อวิปปฏิสารตฺถาย …
เนื้อหานี้พูดถึงสีลในบริบทของพระพุทธศาสนา โดยเน้นถึงลักษณะและผลลัพธ์ที่เกิดจากการรักษาสีล รวมถึงความสำคัญในการดำเนินชีวิต โดยมีการกล่าวถึงความสัมพันธ์ระหว่างสีลและความเป็นอยู่ที่ดี ไม่ว่าจะเป็นลาภ องค
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสกุล
16
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสกุล
…วิเสสกุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 16 วิสุทธิมคเค ภวนิสสรณาวห์ โหติ ปัจจเวกขณญาณสฺส จ ภูมิติ ฯ เอว โลกิยโลกุตตรวเสน ทุวิธ์ ฯ ติเกสุ ปฐมตฺติเก ฯ หีเนน ฉนฺเทน จิตฺเตน วิริเยน วีมสาย วา ปวตฺตต์ หิน มชณิเมหิ ฉันทาที…
บทความนี้นำเสนอความสำคัญของวิสุทธิมคฺค และการปฏิบัติตามหลักศีลและธรรม เพื่อการเข้าถึงความเป็นอริยะในพระพุทธศาสนา โดยเน้นการใช้จิตใจและการสร้างความเข้าใจในองค์ประกอบต่างๆ ที่นำไปสู่วิถีแห่งการปฏิบัติจร
วิสุทธิมคฺคสฺส: การศึกษาเชิงลึก
32
วิสุทธิมคฺคสฺส: การศึกษาเชิงลึก
…ม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 32 วิสุทธิมคเค สมาปาตีน ลาติ ตาทิส คมภีร์ คุฬห์ นิปุณ ปฏิจฉันน โลกุตตรสุญญตปฏิสํยุตต์ กก กเถิติ ยา เอวรูปา ภากุฏิกา ภากุฏิย์ กุหนา กุหายนา กุจิตต์ อิท วุจฺจติ สามนฺตชปในส…
เนื้อหานี้เกี่ยวกับการศึกษาและปฏิบัติตามวิสุทธิมคฺคสฺสซึ่งเน้นการเข้าใจด้านความว่างและการปฏิบัติทางจิตวิญญาณในพระพุทธศาสนา โดยเน้นที่การพัฒนาจิตใจผ่านการสำรวจและประยุกต์แนวคิดที่นำเสนอในคัมภีร์ ความพย
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
58
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล
…รกฺขิตภาคเนยฺยสงฺฆรกฺขิตตเถราน วัย ฯ มหาสงฆรกฺขิตตเถร กิร อติกกนฺตสฎฐิวส์ มรณมญจเก นิปนน ภิกขุสังโฆ โลกุตตราธิคม ปุจฉฯ เถโร นตฺถิ เม โลกุตตรธมโมติ อาห์ ฯ อถสฺส อุปฏฺฐาโก ทหรภิกขุ อาห ภนฺเต ตุมเห ปรินิพพุตาติ…
บทความนี้พูดถึงวิสุทธิมคฺคซึ่งเป็นเส้นทางสู่การเข้าถึงอรหัตต์ โดยจะมีการกล่าวถึงความสำคัญของศีลและแนวทางปฏิบัติที่ถูกต้อง ซึ่งทำให้คนสามารถหลุดพ้นจากความทุกข์ และบรรลุความเป็นจริงในชีวิตได้ ผ่านการเลี