ไม่เที่ยง : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

5.5.4 ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา พระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ได้กล่าวถึงการเห็นขันธ์ 5 ด้วย ธรรมจัก…

บทความนี้กล่าวถึงการเห็นขันธ์ 5 ผ่านทางธรรมจักขุ ซึ่งทำให้เข้าใจว่า ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และเป็นอนัตตา โดยการพิจารณาองค์ประกอบที่เกิดขึ้นและดับไปเหมือนฟองน้ำ การเข้าใจลักษณะนี้ช่…

…วัคคีย์ ว่า รูป์ นิจฺจํ วา อนิจฺจํ วา “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พวกเธอสำคัญ ความนั้นเป็นไฉน รูปเที่ยงหรือไม่เที่ยง” พระปัญจวัคคีย์ทูลว่า “อนิจฺจํ ภนฺเต ไม่เที่ยง พระพุทธเจ้าข้า” “ก็สิ่งใดไม่เที่ยงสิ่งนั้น เป็นทุกข์…

…ที่พระพุทธองค์ตรัสเกี่ยวกับขันธ์ ๕ ซึ่งประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ทั้งหมดนี้เป็นของไม่เที่ยงและสร้างความทุกข์ พระพุทธองค์ได้ผ่านการถามปัญจวัคคีย์เพื่อชี้ให้เห็นว่า แม้สิ่งที่ไม่เที่ยงเหล่านี้ไ…

…4) ฐปนียปัญหา ปัญหาที่พึ่งจำแนกแล้วจึงตอบ ปัญหาที่พึงงดตอบ เอกังสกรณียปัญหา ได้แก่ ถ้าถูกถามว่าดวงตาไม่เที่ยงหรือ? ก็จะตอบโดยนัยเดียวว่า ไม่เที่ยง เมื่อถูกถามว่าจมูกไม่เที่ยงหรือ ก็จะตอบโดยนัยเดียวว่าไม่เที่ยง…

บทความนี้พูดถึงการถามปัญหาในบริบทของธรรมะ โดยแยกประเภทการถามเช่น การถามเพราะความปรารถนาลามกและการดูหมิ่น พร้อมแนะนำวิธีการตอบปัญหาที่สำคัญของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในแนวทางปัญหาพยากรณ์ที่มี 4 ประการ ได้แก

…น้อง สรรพสิ่งทั้งหลายทั้งมวลเหล่านี้ เกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วก็เสื่อมสลายไป เปลี่ยนแปลงไปอยู่ตลอดเวลา ไม่เที่ยง ทนอยู่ในสภาพเดิมไม่ได้ เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่เป็น ตัวเป็นตน เพราะว่าไม่คงที่เปลี่ย…

…้น ตั้งอยู่ และเสื่อมสลาย การฝึกปฏิบัติธรรมเพื่อเข้าถึงพระธรรมกายเริ่มจากการทำใจให้สงบ และเข้าใจความไม่เที่ยงของทุกสิ่ง ช่วยให้พบสภาวะที่เหมาะสมในการปฏิบัติธรรมนำไปสู่การเข้าถึงธรรม.

…าปัญญามากมายหลายอย่างเหล่านั้นเฉพาะ ปัญญาที่รู้ไตรลักษณ์ คือ ลักษณะ 3 อย่าง มี อนิจจลักษณะ ลักษณะที่ไม่เที่ยง ทุกขลักษณะ ลักษณะที่เป็นทุกข์ และอนัตตลักษณะ ลักษณะที่เป็นอนัตตาเท่านั้น จึงได้ชื่อว่า วิปัสสนา ข้อ…

วิปัสสนา แปลว่า การเห็นวิเศษ ซึ่งเป็นปัญญาที่รู้ลักษณะทั้ง 3 คือ อนิจจา ทุกข์ และอนัตตา ปัญญานี้ทำหน้าที่ละกิเลสที่เกิดจากการเข้าใจผิดเกี่ยวกับสังขารที่ดูเหมือนเที่ยงและสุข เมื่อวิปัสสนาเกิดขึ้น จะช่ว

…้วย” พระเถระรับว่า “ถูกต้อง” แล้ว กล่าวเปรียบเทียบต่ออีกว่า “ราก ลำต้น กิ่ง ใบ ของต้นไม้ใหญ่ เป็นของไม่เที่ยง มีการแปรเปลี่ยนไปเป็นธรรมดา แต่ว่าเงา ของต้นไม้ใหญ่นั้น เป็นของเที่ยง คือ เป็นของยั่งยืนคงทนไม่ แปร…

บทความนี้พูดถึงการเปรียบเทียบระหว่างอายตนะภายในและภายนอก รวมถึงแนวคิดเรื่องความไม่เที่ยงของสิ่งต่างๆ โดยพระนันทกเถระได้ชี้ให้เห็นว่าทุกสิ่งล้วนแต่มีการเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะเวทนาที่เกิดจากอา…

…ด้ทรงชี้ให้ เห็นว่า ทุกสิ่งที่ได้เห็น ได้ยิน ได้ดม ลิ้มรส ถูกต้องสัมผัส นึกคิดทางใจว่า สิ่งเหล่านี้ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา บทสรุปพระไตรปิฎกก็มีอยู่แค่นี้ คือพิจารณาตามความเป็นจริงว่า สิ่งที่ได้เห็น ได้…

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้แสดงหลักธรรมความไม่เที่ยงของทุกสิ่งและการที่เราควรละวางจากสิ่งที่คุ้นเคย เพื่อให้จิตกลับสู่ความสงบและบริสุทธิ์ โดยการพิจารณาแ…

… อุทฺฐิจะ) นี้ สมฺพละ [วิสัชนาพละ] วิสัชนาพละเป็นไฉน อนิจจาปุปฺปสาท (ความคำนึงเห็นว่าสังขาร ทั้งหลายไม่เที่ยง) ชื่อว่า วิสัชนาพละ ทุกขุนุปสนา (ความนิ่งนึกเห็นว่า สังขารทั้งหลายเป็นทุกข์)...อนติฏฺฐานุปุปสาท (คว…

…ึงการอธิบายวิสัชนาธรรม โดยเฉพาะสมฺพละและวิสัชนาพละ ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญในการทำความเข้าใจเกี่ยวกับความไม่เที่ยงและทุกข์ในสังขาร โดยอธิบายถึงลักษณะต่างๆ เช่น อนิจจาปุปฺปสาท และวิราคานุปสาท ที่มีผลต่อการรับรู้เรื่…

…กิดมาเป็นมนุษย์ พอถึงกายธรรมอรหัตจะหลุดพ้นจากกิเลสอาสวะ จากกฎแห่งกรรม จากภพทั้ง ๓ จากกฎของไตรลักษณ์ ไม่เที่ยง เป็น ทุกข์ เป็นอนัตตา เมื่อเข้าถึงกายธรรมอรหัตจะหลุดหมดเลย ๕๖

บทความนี้พูดถึงดวงธรรมที่พระมงคลเทพมุนีได้ค้นพบ โดยอธิบายถึงความสำคัญของดวงธรรมในการเข้าสู่นิพพานและขั้นตอนการปฏิบัติเพื่อให้เข้าถึงกายธรรมอรหัต ซึ่งเป็นกายที่บริสุทธิ์ที่สุด โดยตัวดวงธรรมเกิดขึ้นที่ศ

…เครื่องอาศัยแค่นั้น ไม่ใช่ ที่พึ่งที่ระลึก เพราะสิ่งเหล่านี้มีข้อพร่องในตัว มีความเกิด แก่ เจ็บ ตาย ไม่เที่ยง หากใครขึ้นไปยึดเอาไว้ ก็ไม่มีประโยชน์ ไม่เป็นสาระ... หากเราคิดได้อย่างนี้ ความรู้สึกปล่อยวางเราก็จะ…

…ูกฝังคุณธรรม โดยการลดการยึดมั่นถือมั่นซึ่งนำไปสู่สันติสุขและความสุขในชีวิตประจำวัน การตระหนักถึงความไม่เที่ยงของสิ่งต่างๆ จะทำให้เกิดการปล่อยวาง ช่วยให้ใจสงบและสามารถปฏิบัติธรรมได้ดีขึ้น ทุกคนสามารถค้นพบสัจธรร…

…ำสั่งสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้านั้นย่อมเป็นไปในสาวก ทั้งหลายเป็นส่วนมาก โดยการจำแนกอย่างนี้ว่า รูปย่อมไม่เที่ยง เวทนา ย่อมไม่เที่ยง สัญญาย่อมไม่เที่ยง สังขารย่อมไม่เที่ยง วิญญาณย่อม ไม่เที่ยง รูปย่อมไม่ใช่ตัวตน …

ในบทนี้เน้นคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้าเกี่ยวกับความทุกข์ที่แฝงอยู่ในชีวิต ไม่ว่าจะเป็นความเกิด ความแก่ ความตาย รวมถึงอารมณ์ทั้งหลายที่จะนำไปสู่ทุกข์ รวมถึงการดึงดูดหัวใจของทุกข์นั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าไ

…ฑชะ สังเสทชะ ๒. สังขารที่ไม่มีใจครอง (อนุปาทินนกสังขาร) เช่น ต้นไม้ สังขารทั้ง ๒ ประเภท ล้วนเป็นสิ่งไม่เที่ยง เป็นทุกข์ “สพเพ สังขารา ทุกขา” เป็นทุกข์แท้ๆ แต่ว่าทุกข์เหล่านี้ไม่เที่ยง เป็นละครของโลกชั่วครั้ง ช…

…ทศนาแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างของสังขตธาตุและอสังขตธาตุ พร้อมกับการนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับสังขารและความไม่เที่ยงของทุกสิ่ง รวมถึงการอธิบายประเภทต่างๆ ของสังขารและแนวทางในการเข้าใจความจริงตามธาตุธรรม ซึ่งเป็นการเส…

…แก่ญาติของผู้ตายแล้ว ยังเป็นการไปเพื่อเจริญมรณานุสติ ระลึกถึงความตายว่า ชีวิตนี้ตกอยู่ในกฎไตรลักษณ์ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ไม่ควรประมาทในชีวิต สักวันหนึ่งต้องเวียนมาถึงเราอย่างแน่นอน ควรเร่งสร้างบุญสร้…

บทความนี้กล่าวถึงขั้นตอนสำคัญในการพิธีการเผาศพ การขอขมาโทษศพ การแสดงความเคารพต่อศพ และข้อควรรู้เกี่ยวกับการเข้าร่วมงานศพ นอกจากนี้ยังเน้นให้ระลึกถึงความตายและสร้างบุญสร้างบารมีผ่านการทำกิจกรรมที่ดี เช

…มลำดับดังปรากฏใน จูฬราหุโลวาทสูตร ตอนหนึ่งว่า พ. “ราหุล เธอจะสำคัญความข้อนั้นเป็นไฉน จักษุเที่ยงหรือไม่เที่ยง” ร. “ไม่เที่ยง พระพุทธเจ้าข้า” พ. “ก็สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งนั้นเป็นทุกข์หรือเป็นสุข” ร. “เป็นทุกข์ พร…

เมื่อสามเณรราหุลในวัยหนุ่มได้ศึกษาและฝึกอบรมตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ท่านเริ่มตระหนักถึงความไม่เที่ยงของรูปและขันธ์ทั้งห้า รวมถึงความเจ็บปวดจากสิ่งที่ไม่เที่ยง ท่านได้รับการสอนให้รู้จักสำรวมระมัดระวังใ…

…สัมมาสัมพุทธเจ้ามี 4 แบบ คือ 1. เอกังสพยากรณ์ คือ การตอบปัญหาแง่เดียว ตอบโดยตรง เช่น ถามว่า ขันธ์ 5 ไม่เที่ยงหรือ ตอบว่า ไม่เที่ยง เป็นต้น 2. วิภัชชพยากรณ์ คือ การตอบปัญหาโดยการจำแนกแก้ แจกแจง แยกแยะรายละเอียด…

บทที่ 5 นี้เน้นที่สามัญญผลเบื้องต้นระหว่างพระเจ้าอชาตศัตรูกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยพระองค์ใช้วิธีถามกลับเพื่อทำให้พระเจ้าอชาตศัตรูเข้าใจลักษณะของความเชื่อต่อบุญและวาสนา ในการตอบปัญหา พระองค์ใช้วิธีต่

…ญาณนั้น หมายถึงใจนั่นเอง กายมนุษย์ที่เกิดแต่มารดาบิดานี้ ย่อมเจริญเติบโตขึ้นได้ด้วยอาหาร เป็นสิ่งที่ไม่เที่ยงแท้ มีการ เจ็บไข้ได้ป่วยและแก่ชรา แม้จะระวังรักษาสุขภาพให้ดีเพียงใด ในที่สุดก็จะต้องจบชีวิตลงจนได้ ซ…

เนื้อหานี้อธิบายถึงความสำคัญของมหาภูต 4 ที่ประกอบขึ้นเป็นกายมนุษย์ และความเชื่อมโยงระหว่างรูปและวิญญาณตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัส การเจริญภาวนาและการเข้าถึงญาณทัสสนะหรือวิปัสสนาญาณ เป็นขั้นตอนที่ทำใ

…้ชัด อย่างนี้ว่า กายของเรานี้แล มีรูป ประกอบด้วยมหาภูต 4 เกิดแต่มารดาบิดา เติบโตด้วยข้าวสุกและขนมสด ไม่เที่ยง ต้องอบ ต้องนวดฟัน มีอันทำลายกระจัดกระจายเป็นธรรมดา และวิญญาณของเรานี้ก็อาศัย อยู่ในกายนี้ เนื่องอยู…

บทความนี้เน้นการทำความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและการปฏิบัติด้วยสมาธิที่บริสุทธิ์ โดยใช้การเปรียบเทียบเพื่อให้เข้าใจถึงการสร้างและการธรรมชาติโดยบรรยายถึงแก้วไพฑูรย์และมโนมยิทธิญาณ ผ่านตัวอย่างต่าง ๆ เช่น การ

…ะวิญญาณคือรู้ ทั้ง 4 อย่างนี้รวมเข้าเป็นจุดเดียวกันเรียกว่า ใจ ขันธ์ 5 นั้นมีสภาวะเป็นไตรลักษณ์ คือ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา กล่าวคือ ขันธ์ 5 มีการเปลี่ยนแปลงจากเหตุปัจจัยที่เข้ามา ทำให้มีสภาวะที่ไม่เที่…

…กอบด้วยเวทนา, สัญญา, สังขาร, และวิญญาณ ซึ่งรวมเป็นหนึ่งเดียว ขันธ์ 5 มีสถานะเป็นไตรลักษณ์แสดงถึงความไม่เที่ยงและทุกข์ ใจและร่างกายมีความสัมพันธ์กันแยกกันไม่ได้ซึ่งใจเป็นธาตุละเอียดไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเนื้อ ใ…

…ตามที่ท่านต้องการหรือไม่ ส. ไม่ได้ พระโคดม ภ. ด้วยเหตุนี้ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณเที่ยงหรือไม่เที่ยง ส. ไม่เที่ยง พระโคดม ภ. ก็สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งนั้นทุกข์หรือสุข ส. สิ่งนั้นทุกข์ พระโคดม ภ. ก็สิ่งใด…

…ามารถตอบได้ว่ามนุษย์สามารถควบคุมความรู้สึกหรือร่างกายได้หรือไม่ และได้เรียนรู้ว่า ทุกสิ่งทุกอย่างที่ไม่เที่ยงล้วนเป็นทุกข์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมเกี่ยวกับการไม่ยึดมั่นในสิ่งที่ไม่เที่ยง ซึ่งเป็นแนวคิดส…

…างๆ อย่างไม่รู้จักหมดสิ้น ตามอำนาจการกระทำของตนที่ทำครั้งเป็นมนุษย์ ปรโลกตกอยู่ในกฎของไตรลักษณ์ คือ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และไม่ใช่ตัวตน 2. สถานที่ตั้งของปรโลก อยู่ในภพ 3 เป็นที่ขังสัตว์ให้เวียนว่ายตายเกิดนับภพน…

การศึกษาลักษณะทั่วไปของปรโลกเน้นถึงสภาพความเป็นอยู่ของชีวิตในภพ 3 ที่เป็นส่วนหนึ่งของสังสารวัฏ โดยปรโลกมีทั้งสุคติและทุคติตามกรรมของแต่ละคน. นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงตำแหน่งของปรโลกในภพมนุษย์ซึ่งเป็น