หน้าหนังสือทั้งหมด

อนัตตลักขณสูตร: การเข้าใจอนัตตาในธรรมะ
386
อนัตตลักขณสูตร: การเข้าใจอนัตตาในธรรมะ
…วัคคีย์ ว่า รูป์ นิจฺจํ วา อนิจฺจํ วา “ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พวกเธอสำคัญ ความนั้นเป็นไฉน รูปเที่ยงหรือไม่เที่ยง” พระปัญจวัคคีย์ทูลว่า “อนิจฺจํ ภนฺเต ไม่เที่ยง พระพุทธเจ้าข้า” “ก็สิ่งใดไม่เที่ยงสิ่งนั้น เป็นทุกข์…
…ที่พระพุทธองค์ตรัสเกี่ยวกับขันธ์ ๕ ซึ่งประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ทั้งหมดนี้เป็นของไม่เที่ยงและสร้างความทุกข์ พระพุทธองค์ได้ผ่านการถามปัญจวัคคีย์เพื่อชี้ให้เห็นว่า แม้สิ่งที่ไม่เที่ยงเหล่านี้ไ…
ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา
115
ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา
5.5.4 ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา พระเดชพระคุณพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ได้กล่าวถึงการเห็นขันธ์ 5 ด้วย ธรรมจัก…
บทความนี้กล่าวถึงการเห็นขันธ์ 5 ผ่านทางธรรมจักขุ ซึ่งทำให้เข้าใจว่า ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และเป็นอนัตตา โดยการพิจารณาองค์ประกอบที่เกิดขึ้นและดับไปเหมือนฟองน้ำ การเข้าใจลักษณะนี้ช่…
การถามและการตอบปัญหาในธรรมะ
273
การถามและการตอบปัญหาในธรรมะ
…4) ฐปนียปัญหา ปัญหาที่พึ่งจำแนกแล้วจึงตอบ ปัญหาที่พึงงดตอบ เอกังสกรณียปัญหา ได้แก่ ถ้าถูกถามว่าดวงตาไม่เที่ยงหรือ? ก็จะตอบโดยนัยเดียวว่า ไม่เที่ยง เมื่อถูกถามว่าจมูกไม่เที่ยงหรือ ก็จะตอบโดยนัยเดียวว่าไม่เที่ยง
บทความนี้พูดถึงการถามปัญหาในบริบทของธรรมะ โดยแยกประเภทการถามเช่น การถามเพราะความปรารถนาลามกและการดูหมิ่น พร้อมแนะนำวิธีการตอบปัญหาที่สำคัญของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในแนวทางปัญหาพยากรณ์ที่มี 4 ประการ ได้แก
การพิจารณาความจริงของสรรพสิ่ง
41
การพิจารณาความจริงของสรรพสิ่ง
…น้อง สรรพสิ่งทั้งหลายทั้งมวลเหล่านี้ เกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วก็เสื่อมสลายไป เปลี่ยนแปลงไปอยู่ตลอดเวลา ไม่เที่ยง ทนอยู่ในสภาพเดิมไม่ได้ เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่เป็น ตัวเป็นตน เพราะว่าไม่คงที่เปลี่ย…
…้น ตั้งอยู่ และเสื่อมสลาย การฝึกปฏิบัติธรรมเพื่อเข้าถึงพระธรรมกายเริ่มจากการทำใจให้สงบ และเข้าใจความไม่เที่ยงของทุกสิ่ง ช่วยให้พบสภาวะที่เหมาะสมในการปฏิบัติธรรมนำไปสู่การเข้าถึงธรรม.
ความหมายของวิปัสสนา
21
ความหมายของวิปัสสนา
…าปัญญามากมายหลายอย่างเหล่านั้นเฉพาะ ปัญญาที่รู้ไตรลักษณ์ คือ ลักษณะ 3 อย่าง มี อนิจจลักษณะ ลักษณะที่ไม่เที่ยง ทุกขลักษณะ ลักษณะที่เป็นทุกข์ และอนัตตลักษณะ ลักษณะที่เป็นอนัตตาเท่านั้น จึงได้ชื่อว่า วิปัสสนา ข้อ…
วิปัสสนา แปลว่า การเห็นวิเศษ ซึ่งเป็นปัญญาที่รู้ลักษณะทั้ง 3 คือ อนิจจา ทุกข์ และอนัตตา ปัญญานี้ทำหน้าที่ละกิเลสที่เกิดจากการเข้าใจผิดเกี่ยวกับสังขารที่ดูเหมือนเที่ยงและสุข เมื่อวิปัสสนาเกิดขึ้น จะช่ว
อายตนะภายนอกและเวทนา
159
อายตนะภายนอกและเวทนา
…้วย” พระเถระรับว่า “ถูกต้อง” แล้ว กล่าวเปรียบเทียบต่ออีกว่า “ราก ลำต้น กิ่ง ใบ ของต้นไม้ใหญ่ เป็นของไม่เที่ยง มีการแปรเปลี่ยนไปเป็นธรรมดา แต่ว่าเงา ของต้นไม้ใหญ่นั้น เป็นของเที่ยง คือ เป็นของยั่งยืนคงทนไม่ แปร…
บทความนี้พูดถึงการเปรียบเทียบระหว่างอายตนะภายในและภายนอก รวมถึงแนวคิดเรื่องความไม่เที่ยงของสิ่งต่างๆ โดยพระนันทกเถระได้ชี้ให้เห็นว่าทุกสิ่งล้วนแต่มีการเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะเวทนาที่เกิดจากอา…
วิถีแห่งการละวางในพระธรรม
114
วิถีแห่งการละวางในพระธรรม
…ด้ทรงชี้ให้ เห็นว่า ทุกสิ่งที่ได้เห็น ได้ยิน ได้ดม ลิ้มรส ถูกต้องสัมผัส นึกคิดทางใจว่า สิ่งเหล่านี้ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา บทสรุปพระไตรปิฎกก็มีอยู่แค่นี้ คือพิจารณาตามความเป็นจริงว่า สิ่งที่ได้เห็น ได้…
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้แสดงหลักธรรมความไม่เที่ยงของทุกสิ่งและการที่เราควรละวางจากสิ่งที่คุ้นเคย เพื่อให้จิตกลับสู่ความสงบและบริสุทธิ์ โดยการพิจารณาแ…
วิสัชนธรรมแปล ภาค 3 ตอน 2 (ตอนจบ)
283
วิสัชนธรรมแปล ภาค 3 ตอน 2 (ตอนจบ)
… อุทฺฐิจะ) นี้ สมฺพละ [วิสัชนาพละ] วิสัชนาพละเป็นไฉน อนิจจาปุปฺปสาท (ความคำนึงเห็นว่าสังขาร ทั้งหลายไม่เที่ยง) ชื่อว่า วิสัชนาพละ ทุกขุนุปสนา (ความนิ่งนึกเห็นว่า สังขารทั้งหลายเป็นทุกข์)...อนติฏฺฐานุปุปสาท (คว…
…ึงการอธิบายวิสัชนาธรรม โดยเฉพาะสมฺพละและวิสัชนาพละ ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญในการทำความเข้าใจเกี่ยวกับความไม่เที่ยงและทุกข์ในสังขาร โดยอธิบายถึงลักษณะต่างๆ เช่น อนิจจาปุปฺปสาท และวิราคานุปสาท ที่มีผลต่อการรับรู้เรื่…
ธรรมะเพื่อประชาชน: ความไม่ประมาท
174
ธรรมะเพื่อประชาชน: ความไม่ประมาท
…คือ การทำตัวของเราให้บริสุทธิ์บริบูรณ์จากมลทินทั้งหลาย โดยลืม พินิจพิจารณาว่า สิ่งนอกตัวทั้งปวงนั้น ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และ
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการมีความไม่ประมาทในชีวิต การใช้ชีวิตอย่างมีสติและใส่ใจ เพื่อให้ชีวิตมีคุณค่าและสมบูรณ์ โดยยังชี้ให้เห็นว่าความไม่ประมาทเป็นยอดแห่งกุศลธรรม ซึ่งรวมถึงการมีสติที่ศูนย์กลางก
การสนทนาระหว่างพระพุทธเจ้าและสัจจกะ
283
การสนทนาระหว่างพระพุทธเจ้าและสัจจกะ
…ตามที่ท่านต้องการหรือไม่ ส. ไม่ได้ พระโคดม ภ. ด้วยเหตุนี้ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณเที่ยงหรือไม่เที่ยง ส. ไม่เที่ยง พระโคดม ภ. ก็สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งนั้นทุกข์หรือสุข ส. สิ่งนั้นทุกข์ พระโคดม ภ. ก็สิ่งใด…
…ามารถตอบได้ว่ามนุษย์สามารถควบคุมความรู้สึกหรือร่างกายได้หรือไม่ และได้เรียนรู้ว่า ทุกสิ่งทุกอย่างที่ไม่เที่ยงล้วนเป็นทุกข์ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมเกี่ยวกับการไม่ยึดมั่นในสิ่งที่ไม่เที่ยง ซึ่งเป็นแนวคิดส…
ประโยคในวิสุทธิมรรค: ความเข้าใจในอนิจจานุปัสนา
138
ประโยคในวิสุทธิมรรค: ความเข้าใจในอนิจจานุปัสนา
…อนิจจานุปสฺสี] ส่วนในจตุกกะที่ ๔ มีพรรณนาว่า ในข้อ อนิจจานุปสฺสี นั้น บัณฑิตพึงทราบ อนิจฺจ์ (สิ่งที่ไม่เที่ยง) พึงทราบอนิจจตา (ความ ไม่เที่ยง) พึงทราบอนิจจานุปัสนา (การพิจารณาเห็นว่าไม่เที่ยง) พึงทราบอนิจจานุป…
เนื้อหานี้กล่าวถึงอนิจจานุปัสนาในวิสุทธิมรรค โดยระบุถึงการปลดปล่อยจิตจากสัญญาผ่านการพิจารณาความไม่เที่ยง ซึ่งมีการอธิบายถึงปัญจขันธ์และการเข้าใจอนิจจตา โดยบัณฑิตพึงสัมผัสและตระหนักถึงความไม่เที่ยงเพื่อนำไ…
การพิจารณาความไม่เที่ยงของชีวิต
22
การพิจารณาความไม่เที่ยงของชีวิต
เพราะฉะนั้น ควรพิจารณาว่าส่งชารทั้งหลายทั้งปวงเป็นสิ่งที่ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ไม่ควรยึด มันถือตาม เราจะต้องหมั่นพิจารณาอยู่เสมอ ถ้าเราไม่พิจารณาอยู่เสมอ เรา…
เนื้อหาว่าด้วยการพิจารณาสิ่งต่างๆ ที่ไม่เที่ยงเป็นทุกข์และอนัตตา รวมถึงร่างกายที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา โดยผู้เขียนชี้ให้เห็นว่าความสุขที่แท้จริงอยู่…
การปล่อยวางและเส้นทางนิพพาน
99
การปล่อยวางและเส้นทางนิพพาน
…ทั้งหลายทั้งปวง ไม่ว่าจะเป็นคน สัตว์ สิ่งของ จะเป็นสิ่งมีชีวิตหรือไม่มีชีวิตก็ตาม เพราะสิ่งเหล่านี้ ไม่เที่ยง มีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา เป็นทุกข์ และไม่ใช่ ของเรา เพราะเราบังคับบัญชาไม่ได้ เป็นอนิจจัง ทุกขั…
…มีพระภาคเจ้าทรงสอนให้เราปล่อยวางจากการยึดมั่นในสิ่งทั้งหลาย ไม่ว่าจะเป็นคน สัตว์ สิ่งของ หรือสิ่งที่ไม่เที่ยง เพราะทุกสิ่งมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา เราต้องเข้าใจว่าทุกสิ่งล้วนเป็นอนิจจัง ทุกขัง และอนัตตา สิ…
การเกิดและดับของขันธ์ 5
99
การเกิดและดับของขันธ์ 5
…อมอยู่ตลอดเวลา ส่วนนามขันธ์ทั้ง 4 ก็มีการเกิดดับตลอดเวลาด้วยเช่นกัน 2. มีสภาวะเป็นไตรลักษณ์ คือ เป็นไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา เนื่องจากขันธ์ 5 มีลักษณะเปลี่ยนแปลงตลอดจากเหตุปัจจัยที่เข้ามา ทำให้มีสภาวะที่…
…นธ์ 5 ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาเนื่องจากเหตุปัจจัยต่างๆ นอกจากนี้ยังอธิบายถึงไตรลักษณ์ที่เป็นไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และเป็นอนัตตาที่ทำให้ขันธ์ 5 มีชีวิตที่ไม่สามารถบังคับบัญชาได้ องค์ประกอบของขันธ์ 5 ได้แก…
ธรรมะเพื่อประชาช - ความสำคัญของบุญกุศล
104
ธรรมะเพื่อประชาช - ความสำคัญของบุญกุศล
…่มีอยู่ในโลกนี้ ไม่ว่าจะเป็นสิ่งที่มีชีวิต หรือไม่มีชีวิต ต่างอยู่บนพื้นฐานของกฎไตรลักษณ์ คือมีความ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ไม่ใช่ตัวตนที่แท้จริง แปรปรวน เปลี่ยนแปลงไปสู่ความเสื่อมตลอดเวลา และสูญสลายไปใ…
ในโลกนี้ สรรพสิ่งอยู่ภายใต้กฎไตรลักษณ์ คือ ไม่มีอะไรที่ถาวร เป็นทุกข์และไม่ใช่ตัวตนที่แท้จริง ดังนั้น เราควรแสวงหาความสุขจากการปฏิบัติธรรมในหนทางสายกลาง ความสำคัญของบุญกุศลในชีวิตที่ทำให้เราได้รับความ
ชัยชนะครั้งที่ 5 (ตอนที่ ๑ ชนะ สัจจกนิครนถ์)
128
ชัยชนะครั้งที่ 5 (ตอนที่ ๑ ชนะ สัจจกนิครนถ์)
…งที่ 5 (ตอนที่ ๑ ชนะ สัจจกนิครนถ์) ๑๒๗ สังขารทั้งหลายทั้งปวงไม่ใช่ตัวตน” สรุปให้เข้าใจง่ายๆ ขันธ์ ๕ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา เป็นสิ่งที่ไม่ควรยึดมั่นถือมั่น นิครนถ์ได้ฟังแล้ว ไม่ยอมรับว่าสิ่งที่พระพุทธอง…
ในบทนี้ พระพุทธเจ้าตรัสถึงขันธ์ 5 ว่าเป็นสิ่งที่ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และเป็นอนัตตา โดยนิครนถ์แสดงความเห็นว่าแม้ทุกสิ่งจะขึ้นอยู่คู่กับอัตตา แต่พระองค์ได้ย้อนถ…
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
7
สาระสำคัญพระธรรมเทศนา
…ฑชะ สังเสทชะ ๒. สังขารที่ไม่มีใจครอง (อนุปาทินนกสังขาร) เช่น ต้นไม้ สังขารทั้ง ๒ ประเภท ล้วนเป็นสิ่งไม่เที่ยง เป็นทุกข์ “สพเพ สังขารา ทุกขา” เป็นทุกข์แท้ๆ แต่ว่าทุกข์เหล่านี้ไม่เที่ยง เป็นละครของโลกชั่วครั้ง ช…
…ทศนาแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างของสังขตธาตุและอสังขตธาตุ พร้อมกับการนำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับสังขารและความไม่เที่ยงของทุกสิ่ง รวมถึงการอธิบายประเภทต่างๆ ของสังขารและแนวทางในการเข้าใจความจริงตามธาตุธรรม ซึ่งเป็นการเส…
การสวดมนต์และคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้า
31
การสวดมนต์และคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้า
…ำสั่งสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้านั้นย่อมเป็นไปในสาวก ทั้งหลายเป็นส่วนมาก โดยการจำแนกอย่างนี้ว่า รูปย่อมไม่เที่ยง เวทนา ย่อมไม่เที่ยง สัญญาย่อมไม่เที่ยง สังขารย่อมไม่เที่ยง วิญญาณย่อม ไม่เที่ยง รูปย่อมไม่ใช่ตัวตน …
ในบทนี้เน้นคำสอนของพระผู้มีพระภาคเจ้าเกี่ยวกับความทุกข์ที่แฝงอยู่ในชีวิต ไม่ว่าจะเป็นความเกิด ความแก่ ความตาย รวมถึงอารมณ์ทั้งหลายที่จะนำไปสู่ทุกข์ รวมถึงการดึงดูดหัวใจของทุกข์นั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าไ
ความเข้าใจในศาสนาและการปล่อยวาง
183
ความเข้าใจในศาสนาและการปล่อยวาง
…กันนี้ ชื่อว่า ออกจากบั้นทั้ง ๕ พร้อมกันทีเดียว พระโยคาวุธหนึ่ง ที่แรก พิจาณาสังสารทั้งหลายโดยความ ไม่เที่ยง แต่เพราะฐานะจะได้มา แต่ด้วยพิจารณาโดยความไม่เที่ยง เพียงเท่านี้นามได้ ต้องพิจารณาแต่โดยความเป็นทุกข…
บทความนี้พูดถึงการทำความเข้าใจและปฏิบัติธรรมในด้านความไม่เที่ยง, ทุกข์, และอนัตตา โดยยกตัวอย่างการพิจารณาของพระโยคาวุธที่ช่วยให้ผู้ปฏิบัติเกิดวิญญาณที่รู้ถึงความไม…
อัฏฐบริขารและอุดมการณ์ของพุทธศาสนา
43
อัฏฐบริขารและอุดมการณ์ของพุทธศาสนา
… วิญญาน (ความรู้ อารมณ์ทางตา หู เป็นต้น) ซึ่งรวมเรียกว่า ขันธ์ 5 ไม่ใช่ตน บังคับบัญชาไม่ได้ ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ไม่ควรยึดมั่น ถือมั่นว่า นั่นเป็นตัวตนของเรา อริยสาวกผู้เห็นอย่างนี้ ย่อมเบื่อหน่ายขันธ์ …
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของเครื่องอัฏฐบริขารที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้แก่ภิกษุ รวมถึงอุดมการณ์ของพุทธศาสนาที่สื่อสารในโอวาทปาฏิโมกข์ ซึ่งมุ่งหวังทำให้ชาวพุทธเข้าใจในเครื่องหมายของการหลุดพ้นจากทุกข์ โ