การตอบแทนพระคุณแม่ โดย พระภาวนาวิริยคุณ : หน้า 19/30

พระคุณแม่ โดย พระภาวนาวิริยคุณ (หลวงพ่อทตตชีโว ) ตอนที่ 3. การตอบแทนพระคุณแม่ คราวนี้ก็มาถึงประเด็นที่ว่า เมื่อลูก ๆ ทั้งหลายรู้คุณของแม่ ซาบซึ้งในพระคุณของท่านจนมีความ รู้สึกว่า ถ้าไม่ได้ทดแทนพระคุณของท่าน ก็เหมือนยังเป็นหนี้อยู่ตลอดชีวิต หรือถึงขนาดเสียชาติเกิดเช่นนี้แล้ว ในทางที่ถูกที่ควร ลูกจะต้องตอบแทนพระคุณแม่อย่างไร จึงจะครบถ้วนทุกหยดหยาดที่ท่านให้เรามาตลอดชีวิต พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงกล่าวถึงการตอบแทนพระคุณแม่พระคุณพ่อไว้เป็นอุปมาอุปมัยว่า ถ้าบุตรจะพึงวางบิดามารดาไว้บนบ่าทั้งสองของตน ประคับประคองท่านอยู่บนบ่านั้น ป้อนข้าวป้อน น้ำ ให้ท่านถ่ายอุจจาระปัสสาวะบนบ่านั้นเสร็จ แม้บุตรจะมีอายุถึง 100 ปี และปรนนิบัติท่านไปจน ตลอดชีวิต ก็ยังนับว่าตอบแทนพระคุณท่านไม่หมด แม้จะรู้ว่า ชาตินี้ทั้งชาติเราไม่สามารถแทนพระคุณท่านได้ทั้งหมด แต่ก็ไม่พ้นวิสัยที่มนุษย์จะทำได้ ชาติ เดียวไม่พอ ตามไปแทนคุณท่านทุกชาติก็ยังไหว แต่ต้องรู้วิธี รู้ธรรมชาติของพ่อของแม่ ของท่านผู้เฒ่า คน ที่มีนิสัยช่างสังเกต จะสามารถตอบแทนพระคุณพ่อพระคุณแม่ได้มาก ๆ โบราณท่านใช้อยู่คำหนึ่ง ท่านบอกว่า "คนหนุ่มคนสาวน่ะ มองอะไรก็มองไปข้างหน้า แต่คนแก่คนชรา จะมองไปข้างหลัง" มองไม่เหมือนกัน ตอนวัยหนุ่มวัยสาวเราคิดแต่จะสร้างอนาคต คิดจะร่ำรวยจะมีชื่อเสียง จะมีฐานะ จะมีบ้านหลังงาม ๆ มีที่กว้าง ๆ มีวิวดี ๆ ฝันไปสุดขอบฟ้าเลย แต่ผู้เฒ่าผู้ชราท่านมองไปข้างหลัง ไปคุยกับท่านละก็ ท่านมักจะเล่าเรื่องเมื่อท่านเป็นเด็กบ้าง เมื่อท่านอยู่ในวัยรุ่นบ้าง เมื่อตอนสร้างฐานะบ้าง ในวันหนึ่งนี่ ใจของท่านมีเรื่องในอดีตโผล่ขึ้นมามากมาย ส่วนของเราน่ะมีแต่วาดภาพในอนาคต ธรรมชาติใน ตัวระหว่างผู้เฒ่ากับผู้เยาว์ มีลักษณะสวนทางกันอย่างนี้ แต่อย่างไรก็ตาม อย่างที่บอกไว้แล้วตั้งแต่ต้นว่า คุณพ่อคุณแม่ของพวกเราในที่นี้ มีทั้งที่ยังหนุ่มยังสาว ทั้งที่เฒ่าชรา และที่ละโลกไปแล้ว เพราะฉะนั้น อาตมาจึงขอเสนอแนะวิธีการตอบแทนพระคุณพ่อพระคุณ แม่ทุกวัย ไล่ไปตามลำดับ ตลอดจนขอนำตัวอย่างวิธีการตอบแทนพระคุณพ่อ พระคุณแม่ ของลูกกตัญญู บางท่านมาเล่าให้ฟังด้วยเผื่อว่าไปตรงกับกรณีของท่านผู้ใดเข้า จะได้เอาไปเป็นเยี่ยงอย่าง การตอบแทนพระคุณแม่แบบเด็ก ๆ การตอบแทนพระคุณของแม่นั้น เราสามารถตอบแทนพระคุณของท่านได้ตั้งแต่เรายังเล็ก เอาเป็นว่า ถ้าตั้งแต่เล็กไม่ดื้อด้าน ไม่อ้อนไม่งอแงกับท่าน ก็ถือว่าเป็นการตอบแทนพระคุณอย่างหนึ่ง ตามที่กำลังเด็ก ๆ จะทำได้ เพราะนั่นเป็นการลดภาระความเหนื่อยยากลำบากของท่านลง ใครเคยเลี้ยงลูกแล้วจะซึ้งเรื่องนี้ ถ้า ไปเจอลูกดื้อเมื่อไหร่ละก็ แม่น้ำตาหยดเผาะ ๆ ทุกทีไป ถ้าได้ลูกอยู่ในโอวาท แม่ชื่นใจไม่เหนื่อยเลย แม่ว่า ยังไง แหม...ได้ลูกไม่ดื้อไม่อ้อนอย่างนี้ อย่าว่าแต่คนสองคนเลย เป็นสิบแม่ก็เลี้ยงได้ แต่ถ้าเจอไอ้ดื้อ ๆ เข้า แม่ก็ร้องได้คำเดียว เฮ้อ..... เฮ้อ.... แล้วก็ส่ายหน้าดึก ๆ นี่ถ้าไม่ใช่ลูกแม่ แม่ไม่เอาละนะ ในการแทนพระคุณให้แก่ท่าน เริ่มต้นตั้งแต่เด็ก คือ อยู่ในโอวาทท่าน ไม่ดื้อ พอโตขึ้นมา ก็ตั้งใจ เล่าเรียนเขียนอ่าน ไม่ล้างผลาญสมบัติของท่าน ซึ่งเรื่องเหล่านี้ เราก็รู้ดีกันอยู่แล้ว 19