แบบเรียนบาลีไวยากรณ์สมบูรณ์แบบ ตอนที่ ๓ : หน้า 24/93

แนบแบบเรียนบาลีไวยากรณ์สมบูรณ์แบบ กระบิอกกดิ์ ตอนที่ ๓ เสริมทักษะแปลและแต่งบทย์ (ต้องทบทวนคำศัพท์และคำขยาย) จงประกอบคำศัพท์เหล่านี้ ด้วยนิรุติสำหรับบังคับและขยายในช่อระหว่างเป็น อนุป ปัจจัย และให้เหตุผลด้วย เพราะเหตุใดจึงประกอบด้วยนิรุติั้น ๆ ตามตัวอย่างดังต่อไปนี้ คำถาม : อิม กุฎิ สามเณร สนฺห อาหาร ทา สร สุปล ทิส มหาสถู กร. เฉลย : อิมิสฺสุ กุฎิ สามเณร ในกุฏิ อาหาร ทานโต สร สุปล มหาสถู กรโฐ ฯ อ. สามเณร ในกุฏิ นี้ ให้อยู่ ซึ่งอาหาร แก่นิยม ท. เมื่ิอเห็น สิ่งุง ในสาร ย่อมกระท่า สิ่งเสียงดัง ๆ มีเหตุผลและหลักการประกอบชอวัติเป็นคำดูดาวดังนี้ ๑. อิม เป็นวิเศษสนฺหานาม ท่านที่ขยาย กุฎิ ประกอบวิถี คำวจี ตามคุณี แจกผสม นามวิถีติตาม อิม คำที่อธิสิ่ง์ สำเร็จเป็น อิมิสสุ ๒. กุฎิ เป็นนามนาม ท่านที่เป็นสถานที่อยู่ในประโยคนี้ จึงประกอบด้วยสัตว์วิถีติตาม กุฎิ เป็น อิ กานนฺ ในอธิสิ่ง์ แจกลสมามนิกวิถีตามแบบ รรตี สำเร็จเป็น กุฏิยฺ ๓. สามเณร เป็นนามนาม ตัวตอก ผู้ที่ผู้แสดงรายงานการ ให้อาหาร เห็น และส่งเสียงเอง จึง เป็นประธานในประโยคที่ถูกดูกาา ประกอบ ด้วย สิ คำ หรือ โย ก็ได้ เพราะไม่ได้ระบุตัวรัฐ เป็น อ ก ารณ์ ในบูงค์ แจกลสมามนิกวิถีตามแบบรูป จึงสำเร็จเป็น สามเณรฺ ให้มา วนฺน และ บุรฺษ สอคล้องกับกริยาอายต ๔. สุภณ เป็นตัวนามนาม ท่านที่เป็นสัณสนําน คือ ผู้มอบอาหารจากสามเณร จึงประกอบด้วย จุดอธิวิถีติต เป็น อ ก รันฑ์ ในบูงอิลงิ แจกลสมามนิกวิถีตามร รูสติ สำเร็จเป็น สนฺหนฺวา ลง นำ หวานจะ ๕. อาหาร เป็นตัวนามนาม ท่านที่เป็นตัวรวมของ ทา ชาท จึงประกอบด้วย ทุฏฐวิถีติต เป็น อ ก รันฑ์ ในบูงอิลงิ แจกลสมามนิกวิถีตามแบบ รูสติ สำเร็จเป็น อาหาร ๖. ทา เป็น ธาตุ อยู่ในระหว่างประโยค จึงประกอบเป็นกรียกกิจกระริยาในระหว่าง ข้อความนี้ บังคับให้ประกอบ อนุ ปัจจัย จงมลบลิน จะแจกสมามนิกวิถีตามแบบรูปก็ได้ ตามแบบคนดูก็ได้ สำเร็จเป็น ททฺ, ทุธ,ทนฺโฏ หรือ เทหนฺโฏ ๗. สร เป็นนามนาม ท่านที่เป็นสถานที่อยู่ในประโยค จึงประกอบเป็นสัตว์วิถีติต เป็น อ การณํ ในบูงอิลงิ แจกลสมามนิกวิถีติตามสำเร็จเป็น สรสฺมิ, สรสุขํ หรือ สรํ ๘. สมฺภู เป็นนามนาม ท่านที่เป็นตัวกรรมของ ทิส จึงประกอบเป็นกุฏิวิถีติต เป็น อ กรันฑ์ใน ปุรศิลงิ จะแจกสมามนิกวิถีตามแบบ ปรุสฺ สสำเร็จเป็น สมุจี