การปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานของพระมงกุฎโต : หน้า 83/121

โยมของท่านให้ได้ทราบโดยทั่วกัน ครั้นกลับมาจิวิฬารแล้ว ก็เอาบันทึกพรรณธรรมเทศนา ว่าด้วยเรื่องการปฏิบัติวิสาสนวงศ์พระอรหันตะ มาพิจารณา ศึกษานเป็นที่เข้าใจดีแล้ว จึงบอกลายดีโยมชาวบ้าน เดินเข้าถ้ำ ไปบำเพ็ญวิปัสสนากรรมฐาน อันเป็นการเจริญรอยตามพระ อาจารย์โมเต อรหันต์ทันที การบำเพ็ญวิปัสสนากรรมฐาน ของท่านพระมงกุฎโญ นี้ ปรากฏว่าท่านอุตสาหะบำเพ็ญอยู่มาหลายปี โดยมีญาติให้โยม ทายกทายาทำผลเปลี่ยนเวียนเวรกัน นำอาตมาตาหารไปถวาย ท่านที่ถ้ำ เช่นเดียวกับที่เคยนำไปถวายพระโมเตอรหันต์ทุกวัน เมื่อบำเพ็ญวิปัสสนากรรมฐานอยู่นานจนได้ผลเป็นที่ พอใจแล้ว ก็ออกจากถ้ำนำบำเพ็ญกรรมฐานมายังวิหาร ตั้งสำนัก ปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานขึ้น โดยตัวท่านเองเป็นพระวิปัสสนา จารย์บอกกรรมฐาน ตามวิธีการวิปัสสนาวัดพระอรหันตะ ที่ท่าน บันทึกไว้และเคยปฏิบัติมา ประชาชนชาวบ้านต่างพากันศรัทธา เลื่อมใสเข้าปฏิบัติธรรมสานฐานมากมาย ไม่านเท่าใด ชื่อเสียงสำนักวิปัสสนากรรมฐานของท่านอาจารย์พระมงกุฎโต ก็ขยายขาวแผ่กว้างออกไป สมัยนั้น ยังมีฤๅษหนุ่มรูปหนึ่งนามว่า พระนารทกุโล เป็น