สายสนอง: เทคนิคการเข้าเล่มหนังสือแบบโบราณ : หน้า 49/124

สายสนอง คือ ไม้ ด้าย หรือเชือก ที่ร้อยแผ่นลานเข้ากันเป็นผง โดยทำเป็นหุ้มร่อง ตามจุดที่จะไว้ทางด้านซ้ายเพียงด้านเดียว ส่วนด้านขวาปล่อยไว้เพื่อความสะดวกในการพลิกอ่าน เป็นวิธีเข้าเล่มหนังสือแบบโบราณ นอกจากวัสดุด้านกล่าวแล้ว บางแห้งยังพยายามทำจากเส้นผม ที่ผู้หญิงไทยในอดีตตั้งใจสะสมบูชาเพื่อถักฟันเป็นสายสนองร้อยแผ่นลาน บางก็นำเส้นผมมาถักเปียใช้เป็นเชือกมัดห่อคัมภีร์ใบลาน เชื่อมด้ายผ้าทอคัมภีร์และสายสนองทำจากเชือกและสายฟัน การถ่ายทอดเส้นผมที่ดูแลรักษาอย่างดีเพื่อทำเป็นสายสนองหรือเชือกมัดคัมภีร์แสดงถึงแรงศรัทธาของสตรีที่มีต่อพระรัตนตรัยอันเป็นที่พึ่งที่ระลึกอันสูงสุด และยังแสดงถึงความปรารถนาอยากมีส่วนร่วมในการตอบแทนคุณพระศาสนา เฉกเช่นฝ่ายชายซึ่งเป็นผู้จาคัมภีร์ สินคาม ๒๕๕๗ อยู่ในบุญ ๔๗