ความก้าวหน้าในกาศศึกษาและปฏิบัติธรรมตามพระสัมมาสัมพุทธเจ้า : หน้า 81/124

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสแสดงให้เห็นว่าความก้าวหน้าในกาศศึกษาและปฏิบัติธรรมมัน ผู้ศึกษาจะจัดลำดับความสำคัญไว้ 4 เวลา 4 กาล ได้แก่ กาลที่ 1 กาลแห่งการฟังธรรม กาลที่ 2 กาลแห่งการสนทนาธรรม กาลที่ 3 กาลแห่งการแสดงธรรม กาลที่ 4 กาลแห่งการปฏิบัติธรรม ดั่งจะอธิบายโดยย่อ ดังนี้ กาลที่ 1 กาลแห่งการฟังธรรม หมายถึง กาลหรือเวลาที่จะถือเป็นโอกาสได้พบพระเพื่อฟังธรรม ซึ่งมีหลากหลายจังหวะ ดังตัวอย่างต่อไปนี้ • ตั้งแต่ในสมัยพุทธกาลมาแล้ว พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทุกพระองค์ จะเน้นวันพระ จนวันพระจึงเป็นวันที่พุทธศาสนิกชนควรหาโอกาสไปฟังธรรม • ปัจจุบันนี้โรงเรียนอนุบาลฝันในฝันวิทยาออกทางสถานีโทรทัศน์ดาวเทียม DMC หลวงพ่อ หลวงพี่ ที่มีความรู้ ค้นคว้าอย่างดี ก็มาเทียบใน DMC ทุกวัน ญาติยโยมที่มาพื้นในโรงเรียนบ้าง หรือฟังอยู่หน้าจอ DMC บ้าง จัดว่าเป็นโอกาสที่จะได้ฟังธรรมตามกาล • เมื่อได้มีการเทศน์ การบรรยายธรรม โดยท่านผู้มีความรู้ ท่านเป็นนักปราชญ์ บัณฑิต หลวงพ่อ หลวงปู่ หรือพระอาจารย์ที่ทรงภูมิ ฯลฯ ก็ถือเป็นโอกาสที่จะได้ฟังธรรมตามกาล • เวลาว่าง เวลาสบายใจ เช่น วันนั้นงานเสร็จเรียบร้อยแล้ว ไม่มีเรื่องนึกกังวล รีบไปวัด ไปกราบหลวงพ่อว่าได้ ยิ่งถ้าบอกท่านยิ่งดี นิมนต์หลวงพ่อเทวดาให้ฟังสักคำ หรือจะอบรมอะไรให้ก็ราบบนมือบนตำ เพราะไม่รู้ว่าเมื่อไหร่จะได้อย่างนี้อีก • เวลาทุกข์มีทุกข์ใจขึ้นมา อย่าไบ่นะ รีบไปหาหลวงพ่อที่ใกล้ที่สุดเลย นี้ก็ธรรมตามกาล กาลที่ท่านหนัก ถ้าเลือกไปที่อื่นแทนจะพลาด อาจจะตัดสินใจทำอะไร ๆ จะยิ่งทุกข์หนักเข้าไปอีก การฟังธรรมตามกาลนี้ ขอให้ฟังด้วยความเคารพ พยายามน้อมใจตาม ตั้งใจ ถ้าตรงตามไม่นั้น ต้องรับบันทึกเอาไว้ จะได้หาโอกาสไปใช้ถามไถ่ยิ่ง ๆ ขึ้นไปในภายหลัง ดังนั้น เวลาฟังธรรมก็จะเตรียมอุปกรณ์ให้ดี มีอาภรณ์ ปากกา ดินสอ ไว้ด้วย แม้กระแต่งกายให้เรียบร้อย ตามธรรมเนียมประเพณี เช่น การแต่งกายด้วยชุดขาวหรืออย่างน้อยก็เสื้อขาว ซึ่งจะเสริมบรรยากาศของการฟังธรรม กาลที่ 2 กาลแห่งการสนทนาธรรม สำหรับผู้ตั้งใจปรารถนาที่จะเจาะลึกธรรมะที่ได้ฟังมา ตามกาลนี้จะเข้าใจขึ้น จะได้นำเอาไปสู่ภาคปฏิบัติ แต่ก็สำคัญอยู่ที่ความตั้งใจและประสบการณ์ของแต่ละคน โดยเฉพาะคนเข้าใจ จะยังไม่ค่อยชัดนัก จำเป็นต้องมาสนทนาก่อน มาทำความเข้าใจว่าที่เราเข้าใจกัน ดรงกันหรือไม่ คนอื่นเขาเข้าใจไหม บางทีเห็นตรงกันบ้าง ไม่ตรงกันบ้าง บางทีความดีไม่เท่ากัน หลังจากสนทนาธรรม