ธรรมาภิบาล วรรณวิทยาการทรงพระพุทธศาสนา : หน้า 12/51

ธรรมาภิบาล วรรณวิทยาการทรงพระพุทธศาสนา ปีที่ 7 ฉบับที่ 2 (ฉบับรวดเดียว 13) ปี 2564 1. คำภิรของแต่ละนิยายที่บันทึกเรื่องอันตรภาพ คำภิรี้งบาดลึกบันทึกเนื่อจากเกี่ยวกับอันตรภาพไม้อยู่บ่อยมาก โดยเนื้อหาที่เกี่ยวกับข้อโตแย้งเรืองนี้ระหว่างนิยายแรวกกับนิยายปุพเพสันนิวาสและนิยายสมิติะปรากฏอยู่ในคำภิรณ์กถาดัต ส่วนคุณลักษณะของอันตรภาพพูดถึงเพียงเล็กน้อยในภาวัตถูอรถกถา ถ้าพิจารณาประเด็นเรืองอันตรภาพจากคำภิรึกถาดัต และภาวัตถูอรถกถาเพียงส่วนเดียว ผู้ศึกษาาจะไม่สามารถเห็นถึงที่มาและความสำคัญของแนวคิดนี้ได้เลย แต่หากได้ลอ่งนำคำภิรณ์ของนิยายอื่นๆ ที่บันทึกเรืองอันตรภาพไว้มาพิจารณาร่วมด้วย นอกจากจะสามารถเห็นทนะของทั้งสองฝ่าย คือ ทั้งฝ่ายที่สนับสนุนและปฏิเสธมติเรืองอันตรภาพแล้ว ยังสามารถทำให้ผูศึกษาเข้าใจแนวคิดเรืองนี้ได้ครอบคลุมเป็นระบบมากยิ่งขึ้นอีกด้วย ซึ่งคำภิรณ์ของนิยายต่างๆ ที่บันทึกข้อวาและคุณลักษณะเรืองอันตรภาพระหว่างนิยายที่มิมติยอมรับและปฏิเสธมตินี้นั้น ที่สำคัญได้แก่ 1.1 คำภิรณ์อิทธรรม (1) คำภิรณ์ Kathavatthu (ถากวัตถ, Kv) เป็น 1 ใน 1 คำภิรณ์อิทธรรณาบาลีของภาวะส่วนที่บันทึกข้อวาเรื่องอันตรภาพอยู่ใน “อันตราภกถา”14 (2) คำภิรณ์ Sammatīyanikāyāsastra* (สัมมติยนิกายาสตร, Sm)15