คำสอนเกี่ยวกับอันตรภาพในพระพุทธศาสนา : หน้า 22/51

124 ธรรมาภาว วารสารวิชาการทางพระพุทธศาสนา ปีที่ 7 ฉบับที่ 2 (ฉบับรวมวาระที่ 13) ปี 2564 (3) อภิธรรมยายนุสาระ41 又聖教説有中有故, 諸契經言: “有有七種. 即五趣有,業有,中有.”41 อีกประกาศหนึ่ง คำสอนอัน เป็นประเสริฐกล่าวว่ามีอันตราพออ คือ พระสูตรกล่าวไว้ว่า “มีหาพอยู่ 7 ประเภท นั้นคือ ภพในตติย 5 กรรมมาพ และอันตราพ” คำศัพท์ว่า antarabhava ประกอบขึ้นจาก antara กับ bhava 2 ส่วน ซึ่ง “antara” สามารถทำหน้าที่เป็นคำวิตถุแสดงคำคุณนบ หรือ คำอุปสรรคที่เพิ่มเข้าไปด้านหน้าคำอื่นๆ แล้วให้ความหมายว่า “อยู่ใน ระหว่าง” หรือ “อยู่ตรงกลาง” (in between)42 ส่วน “bhava” ถูกริบใน ความหมายของ “รูปแบบของการเกิด” (form of rebirth) “สภาวะการ ดำรงอยู่” (state of existence) หรือ “ชีวิต” (life)43 ซึ่งตามมติของนิยาย สวรรคติวาท “bhava” หรือ “ภาพ” ถูกแบ่งออกเป็น 4 ช่วงเวลา44 ได้แก่ 1) มรณภาพหมายถึง ช่วงเวลาที่สัตว์กำลังจิต 2) อันตราพหมายถึง ช่วงเวลาหลังจากมรณภาพ จนถึง ก่อนช้วยณะของอวัตติพที่สัตว์นั้นได้ไปสู่สุนธินใหม่ ———————————————— 41 29.475a26-27 42 PED s.v. “antara.” 43 PED s.v. “bhava.” 44 T27.309b4-5 45 มรณภาพ (Skt, Pāli: maraṇa-bhava; Chi: 死有) อันตรภาพ (Skt, Pāli: antarā-bhava; Chi: 中有) อุบัติภาพ (Skt, Pāli: upapatti-bhava; Chi: 生有) ปุพพภาคภาพ (Skt: pūrvakāla-bhava; Pāli: pubbākāla-bhava; Chi: 本有)