ธรรมวาท วรรณะ วิธวรวิจารณ์พระพุทธศาสนา : หน้า 24/51

ธรรมวาท วรรณะ วิธวรวิจารณ์พระพุทธศาสนา ปีที่ 7 ฉบับที่ 2 (ฉบับรวบรวมที่ 13) ปี 2564 ตามที่พบใน T13 เลยในทางกลับกัน DA10 และ DN10 ทั้ง 2 พระสูตร บันทึกตรงกันว่า “ธรรม 7 ประการ ที่ควรกำหนดรู้” คือ “วิญญาณฐิต 7” (satta viññāṇa-ttthiya, 七識任處) ดังแสดงด้านล่าง (1) ทิโตตรสูตร (T13) 第三七法，當知. 七有, 一為不可, 二為畜生有, 三為餓鬼有, 四為有人, 五為天有, 六為行有, 七為中有.47 ธรรวม 7 อย่างลำดับที่ 3 ควรกำหนดรู้ คือ ภพ 7 (ได้แก่) 1 ภพนรก 2 ภพดิรัจฉาน 3 ภพเปรต 4 ภพมนุษย์ 5 เทวาภพ 6 กรรมนพ 7 อันตราภพ (2) ทิโตตรสูตร (DA10) 云何七識住? 謂七識住: ธรรวม 7 อย่างที่ควรกำหนดรู้เป็นในน? คือ วิญญาณฐิต 7 หากสัตว์พวกหนึ่งมีกายต่างกันบ้าง มีสัญญาต่างกันบ้าง คือ เทพและมนุษย์ นี้คือวิญญาณฐิตข้อที่ 1 มีสัตว์อีกพวกหนึ่งมีกายต่างกันบ้าง แต่มีสัญญาอย่างเดียวกัน คือ อาภาสรรพหมู่ที่เพิ่งปัจจนีใหม่48 47 T1.236b14-16 48 ใน DN10 บอกว่า “เกิดในภูมิฐูมณฑล” บาลีว่า pathamābhini-battā (DN III 253) แต่ DA10 บอกว่า “最初생時” ที่แปลว่า “เพิ่งปฏิสนธิใหม่”