กลิ่น : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 13 / 47

…ญญา 1. ไม่ยินดีในรสอาหาร บริโภคเพียงเพื่อดำรงชีวิตอยู่ 2. ละกามคุณ 5 ได้ (กามคุณ 5 ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส) 3. เห็นความเกิดดับของรูปขันธ์ ความเกิดดับของรูปกายในคนที่เกิดจากอาหาร ความ เกิดดับของจิต…

ในคัมภีร์วิสุทธิมรรคได้อธิบายวิธีการเจริญอาหาเรปฏิกูลสัญญาเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย โดยเริ่มจากการพิจารณาความเป็นปฏิกูลของอาหารจนจิตสงบไปยังอุปจารสมาธิ จากนั้นน้อมอาหารเป็นบริกรรมนิมิตเพื่อเข้าถึงอัปป

…แล สี เมื่อสรุปการพิจารณาธาตุ 42 ที่มีอยู่ในร่างกาย โดยความเป็นธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุไฟ ธาตุลม และ สี กลิ่น รส โอชา แล้ว ผู้ปฏิบัติก็พึงรู้ได้ดังนี้ คือ ความเป็นธาตุดิน ธาตุไฟ ธาตุลม รวม 3 นี้ รู้ได้โดยอาศัย…

…ำ ธาตุไฟ ธาตุลม จากโกฏฐาสและการสัมผัสทางกาย รวมถึงการทำกรรมฐาน ซึ่งมีการใช้ความคิด การมองเห็น การได้กลิ่น และการชิมเป็นสัญญาณในการพิจารณาธาตุ การเจริญสมาธิผ่านการพิจารณาทั้งนี้เพื่อให้เกิดอุปจารสมาธิ นักปฏ…

…ต้น อาโปธาตุมี 12 กอง มีน้ำดี เป็นต้น ผมที่ปรากฏเป็นกองก็เพราะการประชุมรวมกันของธรรม 8 อย่าง คือ สี กลิ่น รส โอชา และธาตุทั้ง 4 มารวมตัวกัน เราจึงสมมติกันเรียกว่าเป็นผม เมื่อแยกกันออก แล้ว ก็ย่อมไม่เรียกว่…

เนื้อหาเกี่ยวกับธาตุ 4 ในร่างกายมนุษย์ ซึ่งประกอบไปด้วย ปฐวี (ดิน), อาโป (น้ำ), เตโช (ไฟ) และ วาโย (ลม) โดยแต่ละธาตุมีบทบาทที่สำคัญในความเป็นอยู่ของร่างกาย ซึ่งปฐวีมีส่วนช่วยในการสร้างโครงสร้างของร่าง

…นได้และแยกไม่ได้กล่าวคือ ธาตุเหล่านี้แบ่งแยกได้เฉพาะแต่ลักษณะ รส ปัจจุปัฏฐาน แต่อวินิพโภครูป คือ สี กลิ่น รส โอชา ปฐวี อาโป เตโช วาโย แยกไม่ได้ 8. สภาควิสภาคโต โดยความเข้ากันได้และเข้ากันไม่ได้ คือ ปฐวีและ…

บทความนี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับธาตุต่างๆ ในชีวิตและระบบธรรมชาติ การแบ่งแยกธาตุภายในและภายนอก และความสัมพันธ์ระหว่างธาตุ การทำงานของธาตุต่างๆ ในการปฏิบัติและการเป็นอยู่ของสิ่งมีชีวิต ซึ่งรวมถึงบทบาทขอ

…กำหนด เจริญรุ่งเรืองไม่มีที่สิ้นสุด มี 4 อย่าง คือ 1. กามาสวะ ติดใจแสวงหากามคุณทั้ง 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส และการสัมผัส 2. ภวาสวะ ชอบใจยินดีในอัตภาพของตน ชอบใจอยากได้ในรูปภพ อรูปภพ 3. ทิฏฐาสวะ เห็นผิดจาก…

บทนี้นำเสนอประเภทของกิเลสตามคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะ ซึ่งแบ่งออกเป็น 9 หมวด โดยชี้แจงรายละเอียดของแต่ละประเภท ได้แก่ อาสวะ, โอฆะ, และประเภทอื่นๆ ที่มีผลต่อจิตใจและนำไปสู่ความทุกข์ สรุปเป็นหมวดต่างๆ รวม

…้ง 3 ตระกูลจะหุ้มซ้อนอยู่ภายใน เห็น จำ คิด รู้ ของแต่ละ กาย เมื่อใจออกจากศูนย์กลางกายไปรับรู้รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัสหรือธรรมารมณ์ ตามฐาน ต่าง ๆ แล้วกลับมากระทบ เห็น จำคิด รู้ ทำให้กิเลสที่นอนเนื่องอยู่ใน…

การศึกษาเรื่องกรรมต้องเริ่มจากการทบทวนกิเลสซึ่งเป็นต้นเหตุของกรรมและวิบาก ภายในประกอบไปด้วยอวิชชาและสังโยชน์ต่างๆ กิเลสสามตระกูล ความโลภ ความโกรธ และความหลงเรียกว่าเป็นอนุสัยกิเลส คำว่า ปริยุฏฐานกิเลส

…ผู้ที่เห็นอารมณ์งาม รูปารมณ์ก็ดี สัทธารมณ์คันธารมณ์ รสารมณ์ โผฏฐัพพารมณ์ ผู้เห็นอารมณ์งาม รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ นั่นแหละ เรียกว่า สุภานุปสฺส์ ผู้เห็นอารมณ์งามอยู่ ไม่สำรวมใน อินทรีย์ทั้งหลา…

บทความนี้พูดถึงการปล่อยวางอารมณ์ที่เกาะติดและการเห็นอารมณ์งามในมุมมองต่าง ๆ การเข้าใจหลักการสำคัญในการไม่ยึดติดในอารมณ์สามารถนำไปสู่การใช้ชีวิตอย่างมีสติมากขึ้น โดยอ้างอิงถึงคาถาที่มีความหมายในการดำเน

…่มต้นสำรวม ตา หู จมูก ลิ้นกาย ใจ เลยทีเดียว สำรวมระวังไว้ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ในเวลาที่รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์มา กระทบ คอยระวังไว้ สำรวมไว้ให้ดี เมื่อระวังให้ดีแล้ว สละความยินดียินร้ายไม่ใ…

เนื้อหาเกี่ยวกับการปล่อยเบญจขันธ์ทั้ง 5 ซึ่งเป็นวิธีการเพื่อหลุดพ้นจากการยึดติดในสังขาร โดยเฉพาะการสำรวมระวังตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เพื่อให้สามารถสละความยินดีและความไม่ยินดีออกไป จากนั้นต้องมีความขยัน

…รณาว่าขันธ์ 5 เป็นของไม่ดี ไม่งาม เป็นของหนักจริง ๆ 2. สำรวม ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ในเวลาที่รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส (โผฏฐัพพะ) ธรรมารมณ์ มากระทบ ไม่ให้ความชอบไม่ชอบกระทบได้ 3. ต้องขยันหมั่นเพียร 4. ต้อง…

บทความนี้กล่าวถึงการเปลี่ยนแปลงจากมนุษย์ธรรมดาไปสู่การเป็นมนุษย์เทวดา โดยการบวชหรือรักษาศีล เพื่อเข้าถึงกายมนุษย์ละเอียดและกายทิพย์ รวมถึงการปฏิบัติธรรมเพื่อปล่อยขันธ์ 5 ซึ่งเป็นการลดการยึดมั่นถือมั่น

…งประสาทที่รับฟังเสียงได้ อยู่ในช่องหู 3. ฆานายตนะ หมายถึงแดนติดต่อคือ จมูก จมูก หมายถึง ประสาทที่สูดกลิ่นได้ อยู่ในช่องจมูก 4. ชิวหายตนะ หมายถึงแดนติดต่อคือ ลิ้น ลิ้น หมายถึง ประสาทที่ลิ้มรสได้ อยู่ที่แผ่น…

อายตนะภายในประกอบด้วยประสาท 6 ชนิด ได้แก่ ตา ที่สัมผัสรูปภาพ, หู ที่สัมผัสเสียง, จมูก ที่สัมผัสกลิ่น, ลิ้น ที่สัมผัสรสชาติ, กาย ที่สัมผัสสัมผัสต่างๆ และใจ ที่คือจิตหรือมนุษย์ ประสาทต่างๆ มีโครงสร้างแล…

…เสียงที่มากระทบหู ก็เป็นธาตุ วิญญาณธาตุที่แล่นไปรับรู้เสียงที่มากระทบ หู ก็เป็นธาตุ จมูก ก็เป็นธาตุ กลิ่นที่มากระทบจมูก ก็เป็นธาตุ วิญญาณธาตุที่แล่นไปตามจมูก นั่นก็ เรียกว่าธาตุ ลิ้น ก็เป็นธาตุ รสที่มากระท…

…เป็นพวกใหญ่ๆ สี่สิบเจ็ดพวกตามลักษณะอาการ ธาตุเหล่านี้ช่วยในการรับรู้สิ่งต่างๆ รอบตัว เช่น แสง เสียง กลิ่น รส สัมผัส และอารมณ์ โดยแต่ละธาตุมีความสัมพันธ์กับวิญญาณของมนุษย์ จึงเป็นองค์ประกอบที่สำคัญในความเข้…

…ิพโภครูป 5. อวินิพโภครูป (รูปที่แยกกันไม่ได้) เท่ากับรูป 8 ชนิด รูป 8 ชนิดนั้น คือ ดิน น้ำ ไฟ ลม สี กลิ่น รส โอชา ละเอียดที่เป็นเม็ดปรมาณูกระจาย อยู่ทั่วไปหนาทึบในท่ามกลางบรรยากาศ ดังนั้นเสียงจึงสามารถไปได…

…ต่อการรับรู้ผ่านประสาทสัมผัสต่างๆ สัททธาตุเป็นคลื่นที่กระทบโสตธาตุทำให้เกิดการรับรู้เสียง คันธธาตุนำกลิ่นที่กระทบจมูก และรสธาตุเกี่ยวข้องกับการลิ้มรสซึ่งมีลักษณะเปลี่ยนแปลงตามอาหารที่บริโภค แต่ละธาตุมีผลต่…

…2. โสตินทรีย์ มีหน้าที่เอาไว้รับเสียง ได้แก่ โสตปสาทรูป เป็นรูปธรรม 3. ฆานินทรีย์ มีหน้าที่เอาไว้รับกลิ่น ได้แก่ ฆานปสาทรูป เป็นรูปธรรม 4. ชิวหินทรีย์ ความเป็นใหญ่ในเรื่องของลิ้น มีหน้าที่เอาไว้รับรสต่างๆ …

…บของอินทรีย์ 22 ได้แก่ จักขุนทรีย์, โสตินทรีย์, ฆานินทรีย์, และชิวหินทรีย์ ที่รับรู้ได้ทั้งสี เสียง กลิ่น และรสตามลำดับ สำหรับผู้ที่ต้องการศึกษาเพิ่มเกี่ยวกับธรรมชาติทางจิตนี้ สามารถดูข้อมูลเพิ่มเติมได้ที…

8.5 การจัดหมวดหมู่ของอินทรีย์ 22 และมนะ อินทรีย์ 22 สามารถจัดแบ่งได้ทั้งหมด 5 หมวด ดังนี้คือ 1. หมวดที่เป็นอายตนะ ได้แก่ อินทรีย์ 6 ประกอบด้วย จักขุ โสตะ ฆานะ ชิวหา กายะ 2. หมวดที่เป็นภาวะ ได้แก่ อินท

…สามารถจัดประเภทได้เป็น 5 หมวด ได้แก่ อินทรีย์อายตนะ 6 ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรับรู้โดยการมองเห็น เสียง กลิ่น รส รูปร่าง และการสัมผัส. อินทรีย์ภาวะ 3 เกี่ยวข้องกับเพศ ชายหญิงและชีวิต. อินทรีย์เวทนา 5 มีสุข ทุก…

…ัปปิเยหิ สัมปโยคทุกข์ คือ ความต้องประสบกับสิ่งอันไม่เป็นที่รัก กล่าวคือ อารมณ์ ทั้ง 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส และสัมผัส หากมิได้เป็นที่พึงปรารถนา มิได้เป็นที่รักที่ชอบใจ ครั้นเมื่อประสบอารมณ์นั้นก็ย่อมจะมีจ…

เนื้อหานี้นำเสนอประเภทต่างๆ ของทุกข์ตามหลักธรรมในพระพุทธศาสนา ซึ่งรวมถึงโสกทุกข์ที่เกิดจากความสูญเสีย, ปริเทวทุกข์ที่เกิดจากการร้องไห้และการคร่ำครวญ, ทุกข์ที่เกิดจากความเจ็บปวดทางกาย, โทมนัสทุกข์ที่เก

…อกเป็น 3 ประเภทด้วยกัน คือ 1. กามตัณหา ความดิ้นรนทะยานอยากในกามคุณ ความใคร่ในกามคุณ 5 คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ อันน่าใคร่ น่าปรารถนา น่าพอใจ ทำให้จิตใจดิ้นรนแส่หา เมื่อได้แล้วก็ ติดอยู่ สยบอยู่ พัวพ…

บทความนี้อธิบายเกี่ยวกับสมุทัยอริยสัจ ซึ่งหมายถึงเหตุแห่งทุกข์ โดยเฉพาะความเข้าใจในตัณหาที่มี 3 ประเภท ได้แก่ กามตัณหา (ความอยากในกามคุณ), ภวตัณหา (ความอยากเป็น), และ วิภวตัณหา (ความอยากไม่เป็น) ซึ่งล

…สโร) ได้ให้ความหมายแตกต่างไปจากทางปริยัติ โดย ท่านมีทัศนะดังนี้ กามตัณหา หมายถึง ความอยากได้ รูป รส กลิ่นเสียงสัมผัสในกามภพ ท่านอธิบายไว้ว่า กามตัณหา อยากได้กาม อยากได้รูป ได้เสียง ได้กลิ่น ได้รส ได้สัมผัส…

…ได้อธิบายตัณหา 3 ประการ คือ กามตัณหา, ภวตัณหา, และ วิภวตัณหา โดยกามตัณหาหมายถึง ความอยากได้ในรูป รส กลิ่นเสียงสัมผัสเช่นในกามภพที่นำไปสู่การเกิดในรอบของการต่อสู้เพื่อความต้องการนี้ ในขณะเดียวกัน ภวตัณหาเป็…

…นจิตตสังขารเป็นสังขารได้ทั้ง 3 ประการ 3. วิญญาณ หมายถึง ความรู้แจ้งอารมณ์ต่าง ๆ อันได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ทางกาย และสัมผัสทางใจ ตามติดให้เกิดการรับรู้ต่าง ๆ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ วิญญาณมี 6 …

ปฏิจจสมุปบาท ประกอบด้วย 12 องค์ที่สำคัญ ได้แก่ อวิชชา (ความไม่รู้), สังขาร (ความคิดปรุงแต่งและการแสดงออก) และวิญญาณ (การรู้แจ้งอารมณ์ต่าง ๆ) ซึ่งมีการจำแนกไว้เพื่อให้ง่ายต่อการศึกษา นอกจากนี้ยังมีการส

…ัณหา (ความทะยานอยากได้ในรูป) 2. สัททตัณหา (ความทะยานอยากได้ในเสียง) 3. คันธตัณหา (ความทะยานอยากได้ในกลิ่น) 4. รสตัณหา (ความทะยานอยากได้ในรส) 5. โผฏฐัพพตัณหา (ความทะยานอยากได้ในโผฏฐัพพะ) 6. ธัมมตัณหา (ความท…

…เวทนาที่แบ่งเป็น 2 ชนิด ได้แก่ เวทนาทางกายและเวทนาทางใจ ตัณหาที่เกิดขึ้นแบ่งเป็นต่าง ๆ ตามรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ และธรรมารมณ์ พร้อมแนะนำการแยกประเภทความยึดมั่นในอารมณ์ เช่น กามุปาทาน ทิฏฐปาทาน และอื่น…

…อ (1) กามุปาทาน คือ การยึดมั่น พึงพอใจติดพันในกาม ในสิ่งที่อยากได้ในกามหรือ ทางโลก ๆ เช่น ใน รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส (2) ทิฏฐปาทาน คือ การยึดมั่นถือมั่น ความพึงพอใจในทฤษฎีและความเชื่อหรือทิฏฐิ อยากให้เป็…

เนื้อหาอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างตัณหาและอุปาทาน ซึ่งตัณหาคือความอยากที่เป็นเหตุและอุปาทานคือความยึดมั่นถือมั่นที่เป็นผลจากตัณหา โดยมีการยกตัวอย่างถึงการยึดมั่นในสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดจากความต้องการ ชี้