กลิ่น : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 12 / 47

เจ้าชายสิทธัตถะผู้เพียบพร้อมด้วยกามคุณทั้งรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส เป็นชีวิตที่สมบูรณ์พร้อม ยิ่งด้วยโลกิยทรัพย์ ใคร่ปรารถนาสิ่งใดย่อมได้สมพระทัย หลังจากท…

เจ้าชายสิทธัตถะทรงมีชีวิตที่เปี่ยมไปด้วยสุข จนเมื่อได้เห็นเทวทูตทั้ง 4 ทรงเริ่มเบื่อหน่ายสิ่งที่เป็นอยู่ จึงสละราชสมบัติ เพื่อค้นหาความหลุดพ้น เสด็จออกจากพระราชวังแม้จะมีสิ่งล่อใจมากมาย ในช่วงบั้นปลาย

…จดูความปกติหรือไม่ปกติของ อุจจาระ ปัสสาวะ ของตัวเองเป็นประจำ ดูกระทั่ง สบงจีวรที่นั่งที่ห่มแต่ละวัน กลิ่นสาบสางมีอย่างไร เพราะถ้าคนจะป่วยจะไข้ จะมีสิ่งบอกเหตุล่วง หน้า ตั้งแต่กลิ่นเสื้อกลิ่นผ้ามันจะบอก จาก…

บทความนี้เน้นย้ำความสำคัญของห้องน้ำเป็นสถานที่ที่ให้การพิจารณาตนเอง เจ้าของบทความได้ชี้ให้เห็นว่าห้องน้ำไม่ใช่แค่สถานที่ทำธุระส่วนตัว แต่ยังเป็นห้องมหาพิจารณาปัญหาสุขภาพทั้งร่างกายและจิตใจ การตรวจสอบอ

…จดูความปกติหรือไม่ปกติของ อุจจาระ ปัสสาวะ ของตัวเองเป็นประจำ ดูกระทั่ง สบงจีวรที่นั่งที่ห่มแต่ละวัน กลิ่นสาบสางมีอย่างไร เพราะถ้าคนจะป่วยจะไข้ จะมีสิ่งบอกเหตุล่วง หน้า ตั้งแต่กลิ่นเสื้อกลิ่นผ้ามันจะบอก จาก…

บทความนี้ได้เสนอแนวคิดจากหลวงพ่อทัตตะชีโว เกี่ยวกับห้องน้ำว่าเป็นห้องมหาพิจารณา ที่ช่วยให้เราสามารถพิจารณาและตรวจสอบสุขภาพของตนเองได้อย่างใกล้ชิด ห้องน้ำเป็นสถานที่ให้เรามีเวลาตระหนักถึงความเสื่อมโทรม

… สัญญา คือ ความกำหนดได้หมายรู้ในอารมณ์ หรือจำได้หมายรู้ในลักษณะ เครื่องหมายต่างๆ เช่น รูปร่าง สีสัน กลิ่น รส สัมผัส และธรรมารมณ์ 4. สังขาร คือ ส่วนประกอบ หรือสภาพปรุงแต่งจิตให้ดีหรือชั่ว หรือเป็นกลางๆ 58 D…

สมาธิเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการนำพาผู้ครองเรือนเข้าสู่เส้นทางแห่งเมตตาและคุณธรรม คุณค่าของสมาธิไม่เพียงแต่ส่งผลต่อจิตใจ แต่ยังช่วยเสริมสร้างสุขภาพที่ดีในร่างกายอีกด้วย แม้ว่าในปัจจุบันจะมีการ

…ี้คือ 1) พูดเรื่องความมักน้อยในกามคุณ 5 ประการ ไม่พูดเรื่องมักมากในกามคุณ 5 ประการ อันได้แก่ รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ที่ผ่านเข้ามาทาง ตา หู จมูก ลิ้น และกาย 2) พูดเรื่องความพอใจตามมีตามได้ในสิ่งของของตนท…

ติรัจฉานกถา 32 ประการถูกมองว่าเป็นอุปสรรคต่อการปฏิบัติและการศึกษาในทางธรรม โดยเฉพาะเมื่อพูดถึงความดีของผู้มีอำนาจหรือทรัพย์สิน วิคคาหิกกถา คือถ้อยคำที่ทำให้เกิดการทะเลาะวิวาทและโทษทั้งในทางปริยัติและป

…รักใคร่ในทางกาม บางทีเรียกว่า “กามราคะ ความคิดในกาม” คือ มีความพอใจในกามคุณทั้งห้า อันได้แก่ รูป รส กลิ่น เสียง และสัมผัสทางกายอันน่าปรารถนา น่าใคร่ น่าพอใจ ในเพศที่ตรงกันข้าม หรือแม้แต่เพศเดียวกัน เมื่อมี…

บทความนี้กล่าวถึงกามฉันทะ หมายถึง ความรักในทางกามที่เกิดจากความพอใจในกามคุณทั้งห้า ซึ่งสามารถทำให้จิตใจกระวนกระวายและทุกข์ได้ พยาบาท ถือเป็นความคิดหรือความรู้สึกไม่ชอบใจ ที่เกิดจากโทสะและอาจส่งผลต่อจิ

…ชแล้ว กายหลีกออกจากกามแล้ว แต่ใจยังคิดถึงใน เรื่องกามอยู่ ยังติดอยู่ในกามคุณทั้ง 5 คือ รูป รส เสียง กลิ่น รส สัมผัส แม้จะทำความเพียรหรือไม่ ทำความเพียร บุคคลนั้นก็ไม่อาจตรัสรู้ได้ เพราะใจยังซุ่มอยู่ด้วยยาง…

บทความนี้สำรวจถึงความสำคัญของการหลีกเลี่ยงกามในทางพระพุทธศาสนา โดยยกตัวอย่างจากคำสอนของพระพุทธองค์ในมหาสัจจกสูตร มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ เพื่ออธิบายว่าผู้ใดที่ยังข้องอยู่ในกาม ไม่ว่าจะทำความเพียรหนักเ

…นิมิต แปลว่า การกำหนด ฉะนั้น สุภนิมิต จึงแปลว่า “การกำหนดว่าสวยงาม” ในที่นี้หมายถึงการกำหนดในรูป รส กลิ่น เสียง และสัมผัส ทางกายของเพศที่ตรงกันข้ามหรือในเพศเดียวกัน ว่าดี ว่าสวยงาม เช่น การกำหนดว่างามในรูป…

กามฉันทะเกิดจากสาเหตุหลักสองประการคือ สุภนิมิต ซึ่งหมายถึงการกำหนดว่าสวยงามในรูปร่างและการมีตัวตนที่น่าสนใจ และอโยนิโสมนสิการ ซึ่งเป็นการคิดโดยไม่ใช้ปัญญาที่ทำให้หลงติดกับความรู้สึกว่าสิ่งที่ไม่ถาวรเป

…่วนของความคิดไม่แยบคายนับเป็นสาเหตุสำคัญ เพราะการที่คนรับอารมณ์อย่างใดอย่างหนึ่ง ไม่ว่าจะเป็นรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ความรู้สึกหรือเวทนาที่เกิดขึ้นนั้น ย่อมปรากฏเป็นอาการอย่าง ใดอย่างหนึ่ง คือ สุข ทุกข์ …

บทความนี้เน้นถึงความสำคัญของความคิดในการสร้างอารมณ์ของเรา รวมถึงความเชื่อมโยงระหว่างความต้องการในสิ่งสวยงามและการยึดติดที่เกิดจากอารมณ์ นอกจากนี้ยังว่าถึงวิธีการแก้ไขกามฉันทะตามคัมภีร์ที่ส่งเสริมให้เร

…นที่รักที่พอใจ ด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น แม้ว่ากามจะก่อให้เกิดความสุข ความพอใจ ต่อเมื่อเราได้รับรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ที่เรา ปรารถนาและพอใจ แต่เมื่อว่าโดยโทษของกามนั้นมีมากมายหลายประการ ในพระไตรปิฎกก็ได้ก…

เนื้อหานี้เสนอวิธีการพิจารณาโทษของกามเพื่อคลายกามฉันทะ โดยเน้นถึงความสุขที่มีน้อยและความทุกข์ที่มากของกาม เทคนิคที่เสนอคือการมองเห็นความทุกข์ที่เกิดขึ้นจากการแสวงหาความสุขทางกาม เช่น ทุกข์จากการทำงานเ

…ลายรูปแบบ เช่น ความอิจฉาริษยา ความรำคาญ ความหงุดหงิด ความโกรธ ฯลฯ ที่มีทั้ง ความไม่พอใจต่อรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ทางกาย และความคิดทางใจ ความไม่พอใจ หรือความรำคาญที่เกิดขึ้นนี้เอง เมื่อเกิดขึ้นกับเราแล้ว…

อาการความโกรธเกิดจากจิตที่ร้อนรน อาจส่งผลเสียต่อทั้งตัวเราและผู้อื่น โดยเฉพาะเมื่อมีโทสะ คิดทำลาย ซึ่งอาจลุกลามจนเกิดความพยาบาทเมื่อไม่สามารถทำลายทันที ความไม่พอใจที่เกิดขึ้นแม้เพียงเล็กน้อยสามารถจุดช

…็นที่รัก ที่เจริญใจใน โลก ตัณหาเมื่อบุคคลจะละย่อมละเสียได้ที่นี้ เมื่อจะดับ ย่อมดับที่นี้ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์ เป็นที่รักที่เจริญใจในโลก ตัณหา เมื่อบุคคล จะละ ย่อมละเสียได้ที่นี้ เมื่อจะดั…

เนื้อหานี้กล่าวถึงกัมมัฏฐานและการปฏิบัติที่สำคัญในพระไตรปิฎก โดยอธิบายถึงทุกขสมุทัยและทุกขนิโรธ การละตัณหา และวิธีการปฏิบัติที่นำไปสู่ความดับทุกข์ในโลก มีการเน้นถึงการใช้ประสาทสัมผัสต่างๆ ในการเข้าถึง

…สุขจริงหนอ” 5) เอกัคคตา คือ ความที่จิตเป็นสมาธิ แน่วแน่ในอารมณ์เดียว ไม่คำนึงถึงอารมณ์อื่น มีรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัสใดๆ ทั้งสิ้น ถ้าจิตยังฟุ้งซ่านหรือมีอารมณ์เป็นสอง หรือยังไม่แนบแน่นในอารมณ์เดียว จิตก็ย…

บทความนี้สำรวจความรู้สึกปีติห้าชนิดที่เกิดขึ้นในระหว่างการปฏิบัติสมาธิตามหลักพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะความปีติที่ซาบซ่านและความสุขที่เกิดจากอารมณ์ที่ตั้งมั่นในความสงบ ปีติทั้งห้าสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในการ

…ิต ซึ่งตามศัพท์หมายถึง สัญลักษณ์หรือเครื่องหมายซึ่งใช้กับสมาธิอันเกิดจากอายตนะภายนอกร่างกาย (รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส ธรรมารมณ์) กับอายตนะภายใน (ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ) ทั้ง 2 อย่าง ตาม คัมภีร์อภิธัมมัตถส…

เนื้อหาเกี่ยวกับอารมณ์และนิมิตในสมาธิ ซึ่งอารมณ์หมายถึงสิ่งที่จิตกำหนดและตรงกับนิมิต นิมิตแบ่งเป็น 3 ประเภทคือ บริกรรมนิมิต อุคคหนิมิต และปฏิภาคนิมิต โดยบริกรรมนิมิตหมายถึงการเลือกอารมณ์เพื่อฝึกสมาธิ

…มากกว่า แล้วจึงพิจารณา สัณฐาน ทิศ โอกาส และปริจเฉทแล้ว จึงกำหนดความเป็นปฏิกูล 5 ประการ โดยสี สัณฐาน กลิ่น ที่อาศัยอยู่ และโอกาส 1. ผม (เกสา) โดยสี โดยสัณฐาน โดยทิศ : มีทังสีดา แดง ขาว : ยาว กลม มีจำนวนประม…

เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณาผม โดยวิเคราะห์จากสี สัณฐาน ชนิด และกลิ่น ร่วมถึงการระบุว่าผมเป็นสิ่งปฏิกูลถ้ามีลักษณะเช่นนั้น โดยเน้นความรู้สึกของผู้คนต่อสิ่งที่คล้ายผมในอา…

…กและซากสุนัขดำทั้ง 2 อย่าง เมื่อพิจารณาดูแล้วอาจจะมีสีและสัณฐานที่ไม่เป็นปฏิกูลเท่าไหร่นัก แต่ว่าโดยกลิ่นแล้ว เป็นสิ่ง ปฏิกูลแท้ๆ ฉันใด แม้ผมก็ฉันนั้นโดยสีและสัณฐานอาจจะมีลักษณะไม่เป็นปฏิกูล แต่เมื่อพูดถึง…

…าระเด็กเล็กและขนในร่างกาย โดยเปรียบเทียบถึงสีและสัณฐานที่ไม่เป็นปฏิกูล แม้จะมีลักษณะไม่รังเกียจแต่มีกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ บทความยังชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการกำหนดความปฏิกูลตามลักษณะต่างๆ เช่น สีและโอกาสแ…

…ในทำนองเดียวกัน นักปฏิบัติ ผู้ต้องการทรมานจิตที่คุ้นเคยอยู่กับอารมณ์ต่าง ๆ ภายนอก มานาน มีรูป เสียง กลิ่น รส เป็นต้น ต้องพรากจากอารมณ์ มีรูป เป็นต้น นั้นเสีย แล้วเข้าไปสู่ป่า โคนไม้ หรือเรือนว่าง แล้วผูกจิ…

บทความนี้กล่าวถึงแนวทางการเลือกสถานที่เพื่อการเจริญอานาปานสติ โดยเสนอให้เลือกเสนาะสนะที่เป็นป่า โคนไม้ หรือเรือนว่าง ซึ่งเป็นที่สงัด ปราศจากสิ่งรบกวน ทำให้การฝึกสมาธิง่ายขึ้น เหตุผลที่แนะนำมี 3 ประการ

…้าออก นั้นคือ เมื่อใส่ใจถึงลมหายใจเข้าออกอยู่ * สัญญา ความจำได้หมายรู้ คือ หมายรู้ไว้ซึ่ง รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัสและอารมณ์ที่เกิดกับใจ * เวทนา คือ ความเสวยอารมณ์, ความรู้สึกสุข ทุกข์ ไม่สุขไม่ทุกข์ บทที่…

บทนี้เน้นการศึกษาเกี่ยวกับการกำหนดลมหายใจเข้าออกเพื่อทำให้กายสังขารสงบและเข้าสู่ระดับฌานที่แตกต่างกัน ตั้งแต่การทำจิตให้สงบผ่านการหายใจเข้าออก จนถึงการรู้สึกถึงปีติและสุขในระดับฌานที่ 2 และ 3 พร้อมทั้

…งจาก ร่างกายทั้งสิ้น เพราะมีร่างกายจึงมีตัณหา เช่น ความอยากในอาหาร ความอยากเสพกาม อยากได้ รูป เสียง กลิ่น รส และสัมผัสที่ดี อันเป็นสิ่งนำความทุกข์ประการต่าง ๆ มาให้ สำหรับร่างกายเองนั้น ก็เกิดมาจากสิ่งไม่ส…

การเจริญอรูปฌานในพระพุทธศาสนาเป็นฐานะสำคัญในวิปัสสนา หรือการเห็นที่ถูกต้อง โดยที่ผู้ปฏิบัติสามารถหลุดพ้นจากมิจฉาทิฏฐิได้ แม้ว่าจะมีบุคคลบางกลุ่มที่แม้จะบรรลุฌานก็ยังยึดติดในทิฏฐิที่ไม่ถูกต้อง การปฏิบั

… เช่น การไม่รู้จัก สำรวม อินทรีย์ ลุแก่อำนาจความปรารถนา ความอยากได้ ความติดใจชอบใจ ยินดีในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ที่ไม่ควร ไม่เหมาะสม เพราะผัสสาหารที่ได้รับเหล่านั้นจะนำทุกข์ ภัย โทษมาให้ ถ้าไม่รู้ จักพ…

อาหารชนิดต่างๆ เช่น ผัสสาหาร, มโนสัญเจตนาหาร และ วิญญาณาหาร นำพาให้เกิดทุกข์ ไม่ต่างจากกพฬิงการาหาร การไม่รู้จักสำรวมอาจทำให้จิตตกเป็นทาสของความปรารถนา เมื่อติดใจในอาหารและสิ่งต่างๆ อาจทำให้เกิดกรรมดี