กาย : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 80 / 225

บทที่ 4 กายคตาสติ บ ท ที่ 4 ก า ย ค ต า ส ติ DOU 81

บทที่ 4 กายคตาสติ .. 4.1 ความเป็นมาของกายคตาสติ 4.2 ความหมายของกายคตาสติ 4.3 กิจเบื้องต้นก่อนเจริญกายคตาสติ 4.3…

บทนี้สำรวจความเป็นมาของกายคตาสติ รวมถึงความหมาย กิจเบื้องต้น และวิธีการเจริญกายคตาสติ โดยเน้นที่การศึกษาความฉลาดในการพิจารณาอา…

แนวคิด 1. กายคตาสติเป็นวิธีการเจริญกัมมัฏฐานที่มีเฉพาะในพระพุทธศาสนาเป็นกัมมัฏฐาน ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสสร…

กายคตาสติเป็นวิธีการเจริญกัมมัฏฐานที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสรรเสริญเป็นอย่างยิ่ง ช่วยให้ละอกุศลธรรมและบ…

อกุศลธรรมที่ยังไม่เกิด ย่อมไม่เกิดขึ้นได้เลยและอกุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้วย่อมละเสียได้ ฯลฯ” 1 ร่างกายนี้ถือเป็นสิ่งสำคัญที่คอยช่วยเหลือหรือทำให้จิตสามารถทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้ แต่หากบุคคลไม่เข้าใจกายนี้อย…

ในธรรมะกล่าวถึงว่าอกุศลธรรมที่ยังไม่เกิดนั้นไม่สามารถเกิดขึ้นได้ และการเปิดเผยความจริงเกี่ยวกับร่างกายมีความสำคัญต่อการปฏิบัติเพื่อให้จิตเป็นอิสระจากการยึดมั่นในร่างกาย พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงเสนอแนวทางเ…

…มุตตัง) 25. น้ำมันข้น (เมโท) ในอรรถกถามีเพิ่มเป็นอาการ 32 คือ เยื่อในสมองศีรษะ (มัตถะเก มัตถลุงคัง) กายคตาสติที่พระอรรถกถาจารย์และพระพุทธองค์ทรงยกย่องชมเชยนี้ มิได้มุ่งหมาย แต่เฉพาะ 32 โกฏฐาสะอย่างเดียว …

เนื้อหาเน้นการเจริญกายคตาสติ โดยมีหลักการสำคัญที่ต้องรู้ก่อนปฏิบัติ เช่น อุคคหโกสัลละ และ มนสิการโกสัลละ ซึ่งประกอบไปด้วยค…

…สิกานํ วา คณนปริจฺเฉโท นาม นตฺถิฯ ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกาที่ได้สำเร็จเป็นพระอรหันต์เพราะเจริญ กายคตาสติกัมมัฏฐานนี้มีมากมาย นับจำนวนมิได้ 2. โย หิ อิม ปฏิปตฺติ ปฏิปชฺชติ โส ภิกขุ นาม โหติ ปฏิปนฺนโก…

การปฏิบัติกายคตาสติอย่างถูกต้องจะนำไปสู่การเข้าถึงพระธรรมกาย ผู้ที่เจริญกายคตาสติตามลำดับสามารถเข้าถึงการรวมใจเป็…

…ลางของกลาง นิ่งหนักเข้า หนักเข้า เป็นดวงใสเท่าดวงจันทร์ดวงอาทิตย์ นั่นแหละ ดวงนี้แหละ เขาเรียกว่า เอกายนมรรค หรือเรียกว่า ดวงปฐมมรรค หรือเรียกว่า ดวงธัมมานุปัสสนาสติ ปัฏฐาน นี่แหละทาง หมดจดวิเศษละทางนี้”…

บทความนี้พูดถึงการเจริญกายคตาสติและอานิสงส์ที่มาจากการปฏิบัติ เช่น ความอดทนในการเผชิญกับสิ่งที่น่าเกลียดและอันตราย การเห็นความ…

ลมหายใจของช้างและงูยาว ส่วนลมหายใจที่เข้าไปในร่างกายของของสุนัขและกระต่าย ซึ่งมี ลำตัวสั้นและเล็ก เต็มไวและออกมาไว เพราะฉะนั้น จึงกล่าวว่าลมหายใจสั้น ส่…

เริ่มต้นด้วยการทำความเข้าใจเกี่ยวกับการหายใจของสิ่งมีชีวิตต่างๆ เช่น ช้าง งู สุนัข และกระต่าย ลมหายใจยาวหรือสั้นสามารถจำแนกได้จากเวลาในการหายใจ การฝึกกำหนดรู้อย่างมีสติในลมหายใจจะช่วยให้การหายใจเข้าแล

4. ย่อมศึกษาว่าเราจักยังกายสังขารให้สงบหายใจเข้าออก กายสังขาร หมายถึง ลมหายใจเข้าออก การหายใจเข้าออกด้วยกายสังขาร เช่น โน้มตัวล…

บทนี้เน้นการศึกษาเกี่ยวกับการกำหนดลมหายใจเข้าออกเพื่อทำให้กายสังขารสงบและเข้าสู่ระดับฌานที่แตกต่างกัน ตั้งแต่การทำจิตให้สงบผ่านการหายใจเข้าออก จนถึงการรู้สึกถึงป…

…ด้ใส่ใจถึงลมที่เข้ามาและ ออกไป แต่จะไม่รู้ถึงลมที่เข้ามาและออกไปก็หาไม่ ความเพียรก็ปรากฏ คือ คือทั้งกายและใจ ของผู้ทำความเพียร ย่อมเป็นของควรแก่การงาน ความพยายามของเขาก็สำเร็จดังตั้งใจ ทั้งเขา ก็ได้บรรลุ…

บทความนี้กล่าวถึงการกำหนดจุดที่ลมกระทบระหว่างการหายใจ เพื่อให้สติอยู่กับการสัมผัสของลมที่ปลายจมูกหรือริมฝีปาก โดยเสนออุปมา 3 ตัวอย่าง คือ คนง่อย คนเฝ้าประตูเมือง และชายเลื่อยไม้ ที่เน้นการไม่ใส่ใจลมที

คำใดคำหนึ่ง เช่น นิพฺพานํวร์ เป็นต้น ให้เหมือนคำภาวนาดังก้องอยู่ที่ศูนย์กลางกายจนใจสงบ คำภาวนาหายไป (เนื่องจากนิพพานเป็นสภาวะที่ลึกซึ้ง ยากที่จะกำหนดนิมิตใดเป็นตัวแทน ของพระนิพพาน…

เนื้อหานี้เน้นถึงการภาวนาและการเข้าถึงพระนิพพาน ซึ่งอาจจะไม่ผ่านคำบริกรรมใด ๆ เมื่อใจสงบที่ศูนย์กลางกาย นอกจากนี้ยังอธิบายอานิสงส์จากการอุปสมานุสติ เช่น ความสุขขณะหลับและตื่น, ความสงบ, ความเลื่อมใส เป็นต…

…ูพระราชวัง หมองูนั้นคิดเอาสีเช่นใด คือ สีเขียว สีเหลือง หรือสีแดง เราย่อม เปลี่ยนไปตามจิตของเขา แปลงกายให้เหมือนที่เขาคิดเราได้ทำน้ำให้เป็นบกบ้างได้ทำบกให้เป็น น้ำบ้าง ถ้าแหละเราโกรธเคืองต่อหมองูนั้น ก็พ…

ในเรื่องนี้เราจะพบกับพญานาคชื่อภูริทัตตะ ซึ่งพระโพธิสัตว์ได้เสวยพระชาติในรูปแบบนี้ และได้รักษาศีลแม้จะถูกทรมานจากพราหมณ์หมองู ในขณะเดียวกันมีเรื่องของพญานาคชื่อจัมเปยยะและสังขปาละ ที่ต่างก็อยู่ในสถานก

…ปติ หลับเป็นสุขหรือสบายในเวลาหลับ คือ ไม่นอนกลิ้งไปกลิ้งมา ไม่นอนกรน หลับอย่างสนิทเหมือนเข้าสมาบัติ กายเบา ใจเบา มีความเบิกบานสดชื่นมีลักษณะ ท่าทางเรียบร้อยงดงามน่าเลื่อมใส 2. สุข ปฏิพุชฺฌติ ตื่นเป็นสุขห…

บทความนี้กล่าวถึงการมีสุขในชีวิต โดยแบ่งเป็นการหลับอย่างสนิทและตื่นอย่างสดชื่น พร้อมอธิบายถึงความฝันดีที่ไม่เป็นอันตราย การเป็นที่รักของมนุษย์และอมนุษย์ รวมถึงการได้รับการคุ้มครองจากเทวดา สรุปว่าการมี

… 12 นั้น เราโกรธจักขวายตนะ รูปายตนะหรือ โกรธโสตายตนะ สัททายตนะ มานายตนะ คันธายตนะ ชิวหายตนะ รสายตนะ กายายตนะ โผฏฐัพพายตนะ มนายตนะ ธัมมายตนะ หรือ ในธาตุ 18 นั้น เราโกรธจักขุธาตุ รูปธาตุ จักขุวิญญาณธาตุ หร…

การแผ่เมตตาเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยให้เกิดความสุขและสามารถเข้าถึงพรหมโลกรวมทั้งวิธีการบรรเทาความโกรธโดยการพิจารณาและแยกธาตุต่าง ๆ ให้เห็นว่า ธาตุเป็นสิ่งที่ไม่ควรนำมาสู่ความโกรธอย่างแน่นอน หากเรามีการพิจา

…นเป็นทุกข์ ส่วนผู้เจริญพรหมวิหารจะไม่นอนด้วยอาการอย่างนั้น เวลานอนก็หลับ อย่างสนิทเหมือนเข้าสมาบัติ กายเบาใจเบามีความเบิกบานสดชื่น มีลักษณะท่าทางเรียบร้อย งดงามน่าเลื่อมใส 2. ตื่นเป็นสุข คือ ผู้ที่ไม่ได้…

การเจริญพรหมวิหารทำให้การนอนเป็นสุข และตื่นอย่างสบาย มีความเบิกบานสดชื่น แตกต่างจากการนอนทุกข์ที่ทำให้เกิดความเคร่งเครียด การไม่ฝันร้าย เคยช่วยให้มีชีวิตที่มีคุณค่าและเป็นที่รักของทั้งมนุษย์และอมนุษย์

… ผู้ที่เป็นนักบวชประเภทโยคีต่างๆ บำเพ็ญ ฌานถึงขั้นปัญจมฌานลาภี (ฌานที่ 5) มีความคิดกันขึ้นมาว่า ร่างกายนี้เป็นต้นเหตุของความ ทุกข์ต่างๆ เช่น ต้องเจ็บป่วย แก่ชรา การทะเลาะวิวาทประหัตประหารกันก็ดี โรคภัยก็…

…ลุ่มที่แม้จะบรรลุฌานก็ยังยึดติดในทิฏฐิที่ไม่ถูกต้อง การปฏิบัติในอรูปกัมมัฏฐานจะมีการมองถึงโทษของร่างกาย ในส่วนที่เป็นการมองเห็นอรูปภูมิว่าเป็นภูมิที่ไม่มีทุกข์ ทางพระพุทธศาสนาแนะนำให้เข้าใจความทุกข์ที่เก…

3.5 การเจริญอรูปกัมมัฏฐานในวิชชาธรรมกาย การเจริญอรูปกัมมัฏฐานได้ ต้องเข้าถึงกายอรูปพรหมเสียก่อน แล้วอาศัยกายอรูปพรหม นั้นเจริญอรูปกัมมัฏฐาน…

การเจริญอรูปกัมมัฏฐานเริ่มต้นด้วยการเข้าถึงกายอรูปพรหมและใช้กายธรรมในการเข้าฌาน โดยแบ่งออกเป็นรูปฌานและอรูปฌาน ผ่านการนั่งสมาบัติและการเพ่งดูดวงธร…

ในร่างกายนี้ ส่วนที่แข็งหรือกระด้าง ส่วนนั้นเป็นปฐวีธาตุ ส่วนที่เกาะกุมเหนียว เอิบอาบซึมซาบไหล ส่วนนั้นเป็นอา…

ในร่างกายมนุษย์แบ่งออกเป็นธาตุ 4 ประเภท ได้แก่ ปฐวีธาตุซึ่งเป็นส่วนที่แข็งหรือกระด้าง, อาโปธาตุซึ่งเป็นน้ำ, เ…

…หนึ่งเบา 9. อชฺฌตฺติกพาหิรวิเสสโต โดยความแปลกกันแห่งธาตุภายในกับธาตุภายนอก คือ ธาตุที่เกิดอยู่ในร่างกายสัตว์ทั้งหลายนี้เป็นที่อาศัยของปสาททั้ง 5 (จักขุปสาท โสตปสาท ฆานปสาท ชิวหาปสาท กายปสาท) อินทรีย์ (อิ…

…ารทำงานของธาตุต่างๆ ในการปฏิบัติและการเป็นอยู่ของสิ่งมีชีวิต ซึ่งรวมถึงบทบาทของธาตุที่เกิดอยู่ในร่างกายสัตว์และผสานกับสภาวะที่เป็นอยู่ของสิ่งมีชีวิต มีการสำรวจอิริยาบถและปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลต่อการเป็นอยู…

…ะไม่ได้ สมถะ เขาแปลว่าสงบ แปลว่าระงับ แปลว่าหยุด แปลว่านิ่ง ต้องทำใจให้หยุด ใจของเรานะ...” “ตั้งแต่ กายมนุษย์ถึงกายอรูปพรหมละเอียด แค่นั้นเรียกว่า ขั้นสมถะ ตั้งแต่ กายธรรมโคตรภูทั้งหยาบทั้งละเอียด จนกระท…

บทความนี้เน้นการปฏิบัติสมถะตามหลักพระมงคลเทพมุนี โดยอธิบายการทำใจให้หยุดนิ่งซึ่งเป็นขั้นตอนพื้นฐานในการเข้าถึงสมถะและวิปัสสนา การเจริญสมถะต้องเริ่มจากการทำใจให้สงบ หากไม่มีความสงบในใจ การเข้าภูมิสมถะจ