กุศลจิต : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 5 / 9

…รย์จึงกล่าวว่า เว้นอธิโมกข์เสีย ดังนี้ [ประมวลเจตสิกลงในจิต] ๓ ประกอบความว่า ธรรมทั้งหลายตั้งอยู่ในอกุศลจิตโดยอาการ ๓ อย่างนี้ คือ ธรรม ๑๕ ตั้งอยู่ในอสังขาริกจิตดวงที่ ๑ และที่ ๒, ธรรม ๑๘ ตั้งอยู่ในอสังขาริก…

เนื้อหานี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับอารมณ์ที่แตกต่างกันในหลักอภิธัมมาซึ่งไม่มีการเกิดในวิจิกิจฉาจิต รวมถึงการจำแนกและอภิปรายถึงความสัมพันธ์ของธรรมต่างๆ ที่ตั้งอยู่ในจิตหลายดวง โดยอธิบายถึงอาการและการประกอบ

…ป่าเพื่อสร้างวัด ในภาคเย็นมีพิธีถวายโคมมงคลและพิธีเวียนประทับเทียน ซึ่งในวันนี้ผู้มีบุญทุกท่านได้รับกุศลจิตโคมมงคลประทีปเป็นพุทธบูชา เนื่องในวันมาฆบูชา สร้างความสงบไวในหัวใจบริบูรณ์งาน

เมื่อวันที่ ๔ และ ๕ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ วัดพระธรรมกายลอนดอนและวัดพระธรรมกายออสเตรเลียได้จัดพิธีบุญวันมาฆบูชา ซึ่งรวมถึงการถวายผ้าป่าและบุญข้าวพระ โดยมีพระอาจารย์นำสวดมนต์และกิจกรรมหลากหลาย เช่น พิธีถวายโ

…มกิ สสงฺขาริกเมก อุเปกขาสหคติ ญาณวิปฺปยุตต์ อสงขาริกเมก สสงฺขาริกเมกนฺติ อิมานิ อฏฺฐปิ สเหตุกกามาวจรกุศลจิตตานี นาม ฯ โสมนสฺส สหคติ ญาณสมฺปยุตต์ อสงฺขาริกเมก สสงฺขาริกเมกิ โสมนสฺส- สหคติ ญาณวิปฺปยุตต์ อสงฺขา…

เนื้อหาในเอกสารนี้เกี่ยวกับอภิธัมมตฺถสงฺคหปาลียาที่เน้นการศึกษาจิตและอารมณ์ในบริบทของอภิธรรม ซึ่งประกอบด้วยการแบ่งประเภทของจิตและอารมณ์ต่างๆ เช่น สหคติ และโสมนัส โดยเฉพาะการศึกษาโครงสร้างของจิตตาที่ได

…มฺมตฺถสงฺคหฎีกา - หน้าที่ 4 อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาล หน้าที่ 4 ตติยชุฌานกุสลจิตฺติ สุเขกคฺคตาสหิต จตุตถฌานกุศลจิตต์ อุเปกฺเขกคฺคตาสหิต ปญฺจมชฺฌาน กุสลจิตฺตญฺเจติ อิมานิ ปัญจปิ รูปาวจรกุศลจิตตานี นาม ฯ วิตกกวิจารปี…

เนื้อหาเกี่ยวกับอภิธรรมมาตุวิภาวินี กล่าวถึงประเภทต่างๆ ของจิต เช่น จิตที่เกี่ยวข้องกับฌานและการปฏิบัติทางจิตวิทยา รวมถึงการวิเคราะห์ประเภทของจิตในระดับต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นรูปาวจรรูปวิปากหรืออรูปาวจร เพ

…อุปนิสสยภาเวน ยการห์ ปวตฺเต พฺพานีติ กุสลาน ๆ ตาเนว ยถาวุฒิตตฺเถน กามา วจรานิ จ จิตตานี จาติ กามาวจรกุศลจิตตานี ฯ ยถา ปเนตานิ ปุญฺญกิริยาวเสน กมฺมทวารวเสน กมฺมวเสน อธิปติวเสน จ ปวตฺตนฺติ น เอวํ วิปากานิ ทานา…

บทนำของอภิธัมมตถ์ที่อยู่ในพุทธศาสนา มีการอธิบายถึงการปฏิบัติธรรมตามหลักอภิธรรม รวมถึงการทำความเข้าใจปุญญากิริยาที่เกี่ยวข้องกับกรรมและผลของการปฏิบัติอย่างละเอียด เพื่อการเจริญเติบโตทางจิตใจและการเป็นผ

…่สหรคตด้วยอุเบกขา ประกอบด้วยวิกิจฉา ๑ จิตที่สหรคตด้วยอุเบกขา ประกอบด้วยอุทธัจจะ ๑ ชื่อว่า โมหจิต ฯ อกุศลจิต ๑๒ จบบริบูรณ์ทุกประการ ด้วยประการฉะนี้แล ฯ [สังคหาคาถา] อกุศลจิต มี ๑๒ คือ โลภมูลจิต ๘ โทสมูลจิต ๒ …

บทนี้นำเสนอการศึกษาจิตในอภิธัมมัตถสังคหาที่แบ่งประเภทตามสภาวะของจิต ๔ ประเภท ได้แก่ กามาจิต รูปาจรจิต อรูปาวจรจิต และโลกุตตรจิต โดยมุ่งเน้นที่การอธิบายคุณสมบัติและความสัมพันธ์ระหว่างจิตแต่ละชนิด และผล

…คหคาถา] อเหตุกจิต ๑๘ คือ อกุศลวิบากจิต ๒ กุศลวิบากจิต ๘ กิริยาจิต ๓ ฯ จิต ๕๕ หรือ ๕๑ บ้าง ที่พ้นจากอกุศลจิต และ อเหตุจิต ท่านเรียกว่า โสภณจิต ฯ จิต ๘ นี้ คือ จิตที่สหรคตด้วยโสมนัส ประกอบด้วยญาณ เป็น อสังขริก…

ในหน้าที่ 3 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงประเภทของจิตที่มีอยู่และการจัดกลุ่มจิตที่สัมพันธ์กับอุเบกขาและโสมนัส จิตที่ถูกแบ่งออกเป็น 18 ประเภท รวมถึงกุศลวิบากจิต และความสัมพันธ์กับกรรมประเภทต่างๆ นอก

…นอุดหนุนแล้วย่อมตั้งไว้ ๑. มหาฎีกาว่า หมายเอาในขณะเข้าฌาน เพราะแม้ผู้ได้ฌาน แต่ในเวลา มิได้เข้าฌาน อกุศลจิตมีโลภจิตเป็นต้นก็เกิดขึ้นได้ ๒. ที่แปลความหมายแห่ง วิเสส ว่ายิ่งกว่าเขานี้ อาศัยนัยที่ท่านจัดคุณศัพท…

…ทะและพยาบาทที่ทำให้จิตไม่ตั้งมั่นในเอกัตตารมณ์ รวมถึงการกล่าวถึงการเข้าสู่ฌานที่อาจมีการเกิดขึ้นของอกุศลจิต แม้ในขณะที่มีฌาน. ข้อความนี้ชี้ให้เห็นความสำคัญของนิวรณ์ที่ต้องละเพื่อทำให้ฌานสำเร็จ และเป้าหมายคือ…

…ให้วิบากปลูก จากกุศลและกิริยา แต่ญาณและปีติ ทำให้คู่ที่ ๒ เป็นต้นแปลกจากจากคู่ ที่ ๑ เป็นต้น ในบรรดากุศลจิต วิบากจิต และกิริยาจิตทั้ง ๓ อย่าง ๆ สอง บทว่า ทุติเย อสงฺขาริเก เชื่อมความว่า ธรรม ๑๕ ที่มีชื่ออัญญ…

บทนี้กล่าวถึงเวทนาและอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับกามตัณหา การอธิบายถึงการต่างกันในประเภทของจิต ทั้งกุศล วิบาก และกิริยา โดยนำมาซึ่งการเรียนรู้และการเข้าใจในธรรมนั้น ๆ ผ่านการวิเคราะห์ธรรมในระดับต่าง ๆ งานนี

…เหล่านั้นแหละ ชื่อว่า กามาวจร และชื่อว่าจิต เพราะอรรถตามที่กล่าวแล้ว เพราะฉะนั้น จึงเรียกว่า กามาวจรกุศลจิต ฯ แต่ว่ากุศลจิตเหล่านี้ย่อมเป็นไปด้วย สามารถแห่งบุญกิริยา ด้วยสามารถแห่งกรรมทวาร ด้วยสามารถแห่ง กรร…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการทำความเข้าใจลักษณะของกุศลจิตและกรรม โดยให้เห็นถึงความแตกต่างของวิบากตามแต่ละสาเหตุ รวมถึงอิทธิพลของความสามารถแห่งกรรมและความเพีย…

… ๆ จริงอยู่ แม้ คำสามัญ ย่อมมีวิสัยแปลกัน โดยเนื้อความและความหมายเป็นต้น เพราะฉะนั้น ในอธิการว่าด้วยกุศลจิตนี้ ท่านพระอนุรุทธาจารย์จึง กล่าวความเห็นผิดเท่านั้นว่า ทิฏฐิ ฯ ทิฏฐินั่นเอง ชื่อว่าทิฏฐิคตะ เพราะคว…

เนื้อหานี้กล่าวถึงการอธิบายจิต ๒ ลักษณะ ได้แก่ โทมนัสสสหคตจิต และโสมนัสสสหคตจิตซึ่งรวมถึงความหมายของจิตที่ดีและความเห็นผิด ๆ ในบริบทของอภิธรรม โดยเฉพาะเกี่ยวกับอำนาจแห่งวิถีจิตที่ทำให้เกิดโสมนัสและทิฏ

…ล เป็นธรรมไม่ทั่วไป จริงอยู่ แม้เจริตกธรรมบางเหล่ามีผัสสะเป็นต้น ทั่วไปแก่จิตทุกดวง บางเหล่าก็ทั่วไปกุศลจิตเป็นต้น ส่วนเจตสิกมีโมหะเป็นต้น ทั่วไป แก่อกุศลจิตทั้งหมด เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึงไม่อาจให้จิตพิเศ…

บทความนี้กล่าวถึงสัมปยุตธรรมที่มีโสมนัสเป็นต้น ซึ่งมีผลต่อจิตและอารมณ์ของสัตว์ ในการวิเคราะห์โสมนัสและอุเบกขาที่เกิดขึ้นในจิต โดยการตรวจสอบเหตุและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความสนใจและเจตสิกของจิตในสถานการ

…ีทิฏฐมงคลเป็นต้น โดยเป็นสาระก็ดี ด้วยจิตที่กล้าเอง ตามสภาพอย่างเดียว ไม่มีใครช่วยกระตุ้น เมื่อนั้น อกุศลจิตดวงที่ ๑ ย่อมบังเกิดขึ้น ๆ อนึ่ง เมื่อใด (บุคคลทำมิจฉาทิฏฐิเป็นเบื้องหน้า โดยนัยเป็นต้นว่า โทษในกามท…

ในหน้าที่ 29 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ได้อธิบายถึงความพิเศษของจิตและความสัมพันธ์กับเจตสิกธรรม โดยเฉพาะโลภมูลจิตและการเกิดขึ้นของจิตทั้ง 4 ดวง ที่เกี่ยวข้องกับมิจฉาทิฏฐิและกรรมต่างๆ รวมถึงการกระตุ้นทางจิ

…้ง ๔ เพราะอาศัย ความไม่สมบูรณ์แห่งกามทั้งหลายก็ดี เพราะไม่มีเหตุแห่งโสมนัสอย่างอื่น ก็ดี เมื่อนั้น อกุศลจิต ๔ ดวงเหลือ สหรคตด้วยอุเบกขาย่อมบังเกิด ขึ้น ฉะนี้แลฯ ปิ ศัพท์ ในบทว่า อฏฺฐปิ เป็นสัมปิณฑนัตถะ (มีคว…

บทความนี้อธิบายถึงการพิจารณาอารมณ์ของใจที่เกี่ยวข้องกับโทมนัสและปฏิฆะ โดยมีการระบุถึงจิตที่มีความแตกต่างจากโสมนัสในสถานการณ์ต่างๆ รวมถึงความสัมพันธ์ที่ละเอียดในข้อดีและข้อเสียของอารมณ์ที่สามารถส่งผลต่

…่า วิจิกิจฉาสัมปยุต ฯ ภาวะแห่งจิตที่ฟุ้งซ่าน ชื่อว่าอุทธัจจะ ฯ แม้เมื่ออุทธัจจะเป็น เจตสิกทั่วไปแก่อกุศลจิตทั้งปวง อุทธัจจะย่อมเป็นประธานเป็นไปใน สัมปยุตธรรมทั้งหลาย ในจิตนี้ เพราะฉะนั้น จิตนี้เท่านั้น ท่าน …

เนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์ความหมายและลักษณะของโทมนัสและปฏิฆะ ซึ่งเป็นธรรมที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์และจิตในอภิธัมมัตถสังคหบาลี อธิบายถึงแง่มุมต่าง ๆ เช่น วิจิกิจฉา อุทธัจจะ และความสัมพันธ์ของพวกมันต่ออา

…ด้วยข่มไว้ได้ซึ่งจิตตุบาทที่สัมปยุตตด้วยโลภะ ๘ ดวง เป็น อันกล่าวด้วยบทแรก ความสงัดด้วยข่มไว้ได้ซึ่งอกุศลจิตตุบาทที่เหลือ ๔ ดวงเป็นอันกล่าวด้วยบทที่ ๒" ดังนี้ คำที่กล่าวมานี้ เป็นคำชี้แจงเนื้อความในฌานปาฐะว่า…

เนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของการทำความสงัดในจิตใจจากโลภะ โทสะ และโมหะ ตามหลักการในวิสุทธิมรรค โดยมีการแสดงอารมณ์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับความสงัด เช่น กามราคสังโยชน์ และความติดอยู่ในตัณหา การเข้าใจว่าความ

…สุ ความว่า ธรรม ๓ ประการมี สัมมาวาจาเป็นต้น ย่อมบังเกิดขึ้นในจิต ๑๖ ด้วยอำนาจโลกุตตรจิต ๘ และกามาวจรกุศลจิต ๘ ๆ เพื่อจะแสดงธรรมที่ไม่แน่นอน ในบรรดา เจตสิกธรรมที่ท่านกล่าวไว้แล้ว ด้วยสามารถแห่งสัมประโยคที่แน่…

เนื้อหาส่วนนี้ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี เดินหน้าด้วยการอธิบายถึงความแตกต่างในเวทนาของจิตต่าง ๆ ที่ปรากฏและเกิดจากอำนาจของจิตที่แยกออกและเข้ากัน โดยชี้ให้เห็นถึงธรรม ๓ ประการที่มีสัมมาวาจาเป็นองค์ประกอบที

…ีตะ จึงเป็นจิต ๑๕๑๒๐ ๆ ส่วนคำที่ ท่านอาจารย์พุทธทัตตเถระกล่าวไว้ว่า บัณฑิตพึงแสดงไขออกไปว่า กามาวจร กุศลจิตมี ๑๒๒๘๐ ดังนี้ นั้น บัณฑิตพึงเห็นว่า ท่านอาจารย์มิได้คำนึงถึงการคำนวณที่ลดไป (ที่หักออก) ด้วยอำนาจอ…

เนื้อหาประกอบด้วยการคำนวณจิตตามระบบอภิธัมมัตถะ โดยได้แสดงให้เห็นถึงการคำนวณจิตในลักษณะต่าง ๆ และอำนาจของกรรมที่มีผลต่อผลลัพธ์ เช่น กายกรรม วจีกรรม และมโนกรรม พร้อมด้วยการทำความเข้าใจในการแสดงออกของกาม

…ดด้วยการคำนวณ ฯ บทว่า อเหตุกจิตตฺานิ เป็นการแสดงขยายธรรมที่กำหนดไว้ อเหตุกวรรณนา จบ ฯ [อธิบายกามาวจรกุศลจิต] ท่านอาจารย์ครั้นแสดงจิต ๓๐ ถ้วน ด้วยสามารถแห่งอกุศลจิต ๑๒ ดวง อเหตุกจิต ๑๘ ดวง ด้วยประการอย่างนี้แ…

เนื้อหาบทนี้พูดถึงการวิเคราะห์ของจิตประเภทต่างๆ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยกล่าวถึงกำหนดอารมณ์ตามที่ได้เห็น ได้ยิน และได้รู้ นอกจากนี้ยังมีการระบุถึงจิตที่สั่นน้ำหนักและผลของอารมณ์ต่างๆ ที่ส่งผลต่อจิตใต

…ทษมีอโลภะเป็นต้น เพราะมีการนำคุณอันงามนั้นมาเป็น เหตุ ៨ บัดนี้ ท่านพระอนุรุทธาจารย์หวังจะแสดงกามาวจรกุศลจิตก่อน ต่อแต่นั้นแสดงวิบากของกามาวจรจิต และในลำดับนั้น แสดงกิริยาจิต ที่นับเนื่องในภูมิอันเดียวกันกับว…

…มีสัมฤทธิ์กับเหตุ สรุปถึงการแบ่งประเภทจิตเป็นหลายรูปแบบ พร้อมทั้งการวิเคราะห์เกี่ยวกับกามาวจรจิต และกุศลจิต การที่จิตประกอบด้วยโสมนัสว่าด้วยการมีศรัทธาและการเข้าใจธรรมชาติของการเรียนรู้ ซึ่งเกี่ยวข้องกับเหตุ…